KONIKOPUNKCJA

W ostrej niewydolności oddechowej należy jak najszybciej przywrócić drożność dróg oddechowych, nie zawsze
jednak możliwe jest wykonanie intubacji dotchawiczej, nawet jeśli zabieg wykonuje doświadczony anestezjolog. W
takiej sytuacji można wykonać krikotyroidotomię przezskórną (igłową).

Zabieg polega na nakłuciu igłą więzadła pierścienno-tarczowego i wprowadzeniu do światła tchawicy kaniuli, przez
którą wdmuchuje się pod ciśnieniem gazy oddechowe (tlen). W ten sposób można szybko podać tlen poniżej miejsca
niedrożności dróg oddechowych, zapewniając prawidłowe utlenowanie krwi. Nie oznacza to jednak przywrócenia
prawidłowej wentylacji, dlatego krikotyroidotomia jest rozwiązaniem chwilowym, które możliwie szybko należy
zastąpić innym sposobem udrożnienia dróg oddechowych (intubacja dotchawicza, tracheostomia)

Krikotyroidotomię przezskórną, ze względu na warunki anatomiczne, można bezpiecznie wykonać jedynie u dzieci
starszych (powyżej 5.rż.). Przeprowadzenie tego zabiegu u dzieci młodszych wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia
ciężkich powikłań

Topografia

Miejsce błony pierścienno-tarczowej można zlokalizować przez dokładne obmacanie
okolicy przedniej szyi między dolnym brzegiem chrząstki tarczowatej i górnym brzegiem
chrząstki pierścieniowatej w linii środkowej ciała. Zadanie to jest znacznie trudniejsze u
dzieci młodszych, a prawie niemożliwe u noworodków i niemowląt

Wskazania



jeżeli niemożliwe jest przywrócenie drożności dróg oddechowych innymi metodami,
a szczególnie poprzez wykonanie intubacji dotchawiczej



wady wrodzone krtani niedrożność lub zwężenie rozszczep przetoka (rozszczep) tchawiczo-przełykowa



ciało obce w krtani



wady kręgosłupa szyjnego zespół Downa



wczesne powikłania urazu złamanie kręgów szyjnych pęknięcie lub złamanie krtani oparzenie gardła i(lub) krtani



późne powikłania urazu zwężenie podgłośniowe zwężenie krtani po oparzeniu



zakażenia/zapalenia zapalenie stawu pierścienno-nalewkowego krup (ciężki)



choroby metaboliczne mukopolisacharydozy (zespół Morquio)

Przeciwwskazania



Wiek do 5. rż. (przeciwwskazanie względne)



Jeżeli niemożliwe jest zlokalizowanie więzadła pierścienno-tarczowego



Brak doświadczenia w wykonaniu zabiegu



Możliwość wykonania intubacji dotchawiczej

Sprzęt



Kaniula dożylna (14-18 G)



Strzykawka (5 ml)



Łącznik do rurki dotchawiczej z dwoma końcówkami o średnicy 5 mm oraz 15 mm. Łącznik taki pozwala
połączyć kaniulę z workiem samorozprężalnym



Układ do podawania tlenu pod ciśnieniem (worek samorozprężalny, butla z tlenem zaopatrzona w reduktor)

Wykonanie zabiegu

Zabieg wykonuje się zwykle ze wskazań nagłych, należy go jednak przeprowadzić rozważnie i według określonego
planu.

1. Ułóż chorego na plecach, podłóż wałek (np. zwinięty koc) pod jego kark i barki tak, aby głowa była odgięta, a

szyja wyprostowana. Utrzymuj głowę i szyję podczas zabiegu dokładnie w linii środkowej ciała, bowiem
wkłucie igły obok tchawicy może doprowadzić do nakłucia tętnicy szyjnej wspólnej i niebezpiecznego
krwotoku.

2. Zlokalizuj dokładnie punkty anatomiczne - najpierw położenie kości gnykowej, następnie chrząstki

tarczowatej i dolnego jej brzegu, poniżej którego znajduje się więzadło pierścienno-tarczowe. Miejsce
wkłucia kaniuli znajduje się w linii środkowej ciała między dolnym brzegiem chrząstki tarczowatej a górnym
brzegiem chrząstki pierścieniowatej.

3. Połącz kaniulę ze strzykawką wypełnioną niewielką ilością 0,9% roztworu NaCl lub powietrza.

4. Stabilizując chrząstkę tarczowatą palcem wskazującym i kciukiem, wkłuj kaniulę połączoną ze strzykawką

tuż poniżej jej dolnego brzegu dokładnie w linii środkowej ciała . Gdy koniec kaniuli znajdzie się w świetle
tchawicy, w zawartym w strzykawce roztworze pojawią się pęcherzyki powietrza (jeśli w strzykawce nie było
roztworu, na obecność końca kaniuli w drogach oddechowych wskazuje możliwość aspiracji powietrza).

5. Gdy kaniula jest w świetle dróg oddechowych skieruj ją doogonowo i przesuwaj w głąb tchawicy

równocześnie usuwając metalową igłę.

Uwaga: Nie wolno wkuwać kaniuli zbyt głęboko, ponieważ można przebić przełyk lub wprowadzić ją do
otaczających tkanek miękkich, a wówczas wdmuchiwane powietrze spowoduje rozległą odmę podskórną,
śródpiersiową i(lub) osierdziową.

6. Po upewnieniu się, że kaniula znajduje się w tchawicy, połącz jej zewnętrzną końcówkę z łącznikiem, a za

jego pomocą z workiem samorozprężalnym lub źródłem tlenu pod ciśnieniem, które umożliwiają wentylację
strumieniową (typu jet). Metoda ta zapewnia wystarczające utlenowanie krwi, ale skuteczność wentylacji i
eliminacji CO

2

jest ograniczona (ze względu na małą średnicę kaniuli).

Uwaga: Krikotyroidotomia igłowa (przezskórna) jest doraźnym, tymczasowym zabiegiem ratującym życie. Po jego
wykonaniu należy jak najszybciej zapewnić pełną drożność dróg oddechowych (intubacja, tracheostomia). Dziecko z
założoną kaniulą musi być niezwłocznie przewiezione do szpitala. Po 30-45 minutach, ze względu na
niewystarczającą wentylację, dochodzi do hiperkapni i kwasicy oddechowej.