Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 r.
Materiały niebezpieczne pożarowo
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż.poż. Marek Finc

www.marand-ppoz.pl

Materiały niebezpieczne pożarowo

Materiały niebezpieczne pożarowo [zgodnie z Rozporządzeniem MSWiA z 21 kwietnia 2006 roku
Dz.U. Nr 80 poz. 563 z dnia 11 maja 2006 r.]:

GAZY PALNE

CIECZE PALNE O TEMPERATURZE ZAPŁONU PONIŻEJ 55°C

MATERIAŁY WYTWARZAJĄCE Z WODĄ GAZY PALNE

MATERIAŁY ZAPALAJĄCE SIĘ SAMORZUTNIE W POWIETRZU
Sód, Nadtlenki(bardzo silne własności utleniające)

MATERIAŁY WYBUCHOWE I PIROTECHNICZNE

MATERIAŁY ULEGAJĄCE SAMORZUTNEMU ROZKŁADOWI LUB POLIMERYZACJI

Tlenek etylenu (C2H4O)łatwo ulega samorzutnej polimeryzacji, szczególnie gdy nie jest
dostatecznie stabilizowany.

Polimeryzacja przebiega wybuchowo - wydzielające się ciepło przyspiesza proces
polimeryzacji

Acetylen (C2H2)

MATERIAŁY MAJĄCE SKŁONNOŚCI DO SAMOZAPALENIA

Materiały roślinne składowane w pryzmach (bakterie beztlenowe)
Oleje i tłuszcze
Siarczki żelaza
Miał węglowy

Postępowanie z materiałami niebezpiecznymi pożarowo §7, 8, 9 Rozporządzenia MSWiA z 2006 r.

Czynności związane z wytwarzaniem, przetwarzaniem, transportem lub składowaniem MNP należy
wykonywać zgodnie z warunkami ochrony przeciwpożarowej określonymi w instrukcji
bezpieczeństwa pożarowego (IBP) lub według wskazań producenta.

Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 r.
Materiały niebezpieczne pożarowo
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż.poż. Marek Finc

www.marand-ppoz.pl

Utrzymywać ilość MNP znajdujących się na stanowisku pracy nie większą, niż dobowe
zapotrzebowanie lub dobowa produkcja, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

Przechowywać zapas MNP przekraczający wielkość dobowego zapotrzebowania w oddzielnym
magazynie przystosowanym do takiego celu.

Przechowywać MNP w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu w następstwie
procesu składowania lub wskutek wzajemnego oddziaływania.

Przechowywać ciecze o temperaturze zapłonu poniżej 55°C wyłącznie w pojemnikach, urządzeniach i
instalacjach przystosowanych do tego celu, wykonanych z materiałów co najmniej trudno zapalnych
odprowadzających ładunki elektryczności statycznej, wyposażonych w szczelne zamknięcia i
zabezpieczonych przed stłuczeniem.

Wymagania w zakresie przechowywania cieczy o temperaturze zapłonu do 55°C w
budynkach/strefach pożarowych zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi:

W jednej strefie pożarowej (nie dotyczy ZL IV i stref handlowo-usługowych), dopuszcza się
przechowywanie do 10dm³ cieczy o temperaturze zapłonu poniżej 21°C oraz 50 dm³ cieczy o
temperaturze zapłonu od 21 do 55°C, a w mieszkaniach odpowiednio 5 i 20 dm³ cieczy.

W pomieszczeniach handlowo-usługowych stanowiących odrębną strefę pożarową jest dopuszczalne
przechowywanie cieczy palnych w ilościach większych, pod warunkiem spełniania przez te
pomieszczenia wymagań techniczno-budowlanych dotyczących stref pożarowych PM.

W pomieszczeniach handlowo-usługowych ciecze palne powinny być przechowywane w szczelnych
naczyniach, zabezpieczonych przed stłuczeniem, a ich sprzedaż należy prowadzić bez rozlewania.

Wymagania dla przechowywania cieczy palnych o temperaturze zapłonu poniżej 100°C.

Ciecze o temperaturze zapłonu poniżej 100°C powinny być przechowywane w naczyniach
metalowych lub innych dopuszczonych do tego celu, posiadających szczelne zamknięcia.

W garażach o powierzchni powyżej 100m² przechowywanie tych cieczy jest dopuszczalne jedynie
wtedy, gdy są niezbędne przy eksploatacji pojazdu i są przechowywane w jednostkowych
opakowaniach stosowanych w handlu detalicznym

Nie dopuszcza się przelewania paliwa oraz napełniania nim zbiorników paliwa w pojazdach.

W garażach wolnostojących wykonanych z materiałów niepalnych o powierzchni do 100 m²
dopuszcza się przechowywanie 200 dm³ cieczy o temperaturze zapłonu poniżej 55°C.

W garażach pozostałych o powierzchni do 100 m² dopuszcza się przechowywanie 20 dm³ cieczy
o temperaturze zapłonu poniżej 21°C lub 60 dm³ cieczy o temperaturze zapłonu 21 – 100°C

MNP nie powinny być przechowywane w pomieszczeniach piwnicznych, na poddaszach i strychach,
w obrębie klatek schodowych i korytarzy oraz w innych pomieszczeniach ogólnie dostępnych, jak
również na tarasach i balkonach.

Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 r.
Materiały niebezpieczne pożarowo
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż.poż. Marek Finc

www.marand-ppoz.pl

W strefie pożarowej, obejmującej tymczasowy obiekt budowlany lub teren, określanej jako strefa
pożarowa składowiska, dopuszcza się użytkowanie nie więcej niż dwóch butli z gazem płynnym o
zawartości gazu do 11 kg każda (ograniczenie to nie dotyczy butli turystycznych o zawartości gazu
do 5 kg.)

Pomieszczenia magazynowe przeznaczone do składowania gazów palnych lub karbidu powinny
spełniać wymagania określone dla pomieszczeń zagrożonych wybuchem.

Pomieszczenia magazynowe butli z gazami palnymi należy chronić przed ogrzaniem do
temperatury przekraczającej 35°C

Butle przeznaczone do przechowywania i transportu gazów palnych powinny być oznakowane
zgodnie z PN dotyczącymi znaków bezpieczeństwa oraz barw rozpoznawczych i znakowania.

Butle z gazami palnymi należy przechowywać w pomieszczeniach przeznaczonych wyłącznie do
tego celu.

Dopuszcza się magazynowanie w jednym pomieszczeniu:

1. Butli z gazami palnymi i obojętnymi, nietrującymi, z wyjątkiem gazów utleniających.

2. Butli opróżnionych z butlami napełnionymi gazem palnym, pod warunkiem ich oddzielnego
ustawienia.

Butle z gazami palnymi pełne lub opróżnione, posiadające stopy, należy ustawiać jednowarstwowo
w pozycji pionowej, segregując je wg zawartości.

Butle z gazami palnymi nie posiadające stóp należy magazynować w drewnianych ramach w pozycji
poziomej.

Dopuszcza się układanie butli w stosy o wysokości do 1,5 m.

Butle należy zabezpieczyć przed upadkiem, stosując bariery, przegrody lub inne środki ochronne, a
zawory butli zabezpieczyć kołpakami.

PRACE NIEBEZPIECZNE POD WZGLĘDEM POŻAROWYM

Pod pojęciem prac niebezpiecznych pożarowo rozumieć należy wykonywanie czynności mogących
spowodować bezpośrednie zagrożenie powstania pożaru lub wybuchu wskutek nie dokonania oceny
zagrożenia pożarowego miejsca prowadzenia tych czynności i nie zastosowania specjalnych
zabezpieczeń, nie dopuszczających do powstania i rozprzestrzenienie się pożaru.

Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 r.
Materiały niebezpieczne pożarowo
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż.poż. Marek Finc

www.marand-ppoz.pl

Przykłady prac niebezpiecznych pożarowo:

Spawanie gazowe prowadzone w obrębie materiałów palnych

Spawanie elektryczne prowadzone w obrębie materiałów palnych

Cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujące iskrzenie w obrębie palnych materiałów lub w
obrębie prowadzenia prac z wykorzystywaniem materiałów palnych np. klejenie, malowanie lub
mycie z zastosowaniem rozcieńczalników; szlifowaniu (cyklinowaniu) powierzchni wykonanych z
materiałów palnych, zakładaniu palnych izolacji.

Opalanie płomieniowe lub elektryczne elementów z pozostałości palnych

Konserwacja pokryć dachowych z użyciem mas smołowo-bitumicznych podgrzewanych

POSTĘPOWANIE PODCZAS PROWADZENIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO

Obowiązki właściciela, zarządcy lub użytkownika obiektu

1. Ocenić zagrożenie pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane.

2. Ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania
się pożaru lub wybuchu.

3. Wskazać osoby odpowiedzialne za odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, za przebieg oraz
zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy.

4. Zapewnić wykonywanie prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające
odpowiednie kwalifikacje.

5. Zaznajomić osoby wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie
wykonywania prac, oraz z przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru.

JAK NALEŻY POSTĘPOWAĆ PRZY WYKONYWANIU PNP?

1. Zabezpieczyć przed zapaleniem materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w
rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji
technicznych.

2. Prowadzić PNP w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach , w których
wcześniej wykonywano inne prace z użyciem łatwopalnych cieczy lub gazów jedynie wtedy, gdy
stężenie par w mieszaninie z powietrzem w miejscu ich wykonywania nie przekracza 10% ich DGW.

3. Posiadać w miejscu wykonywania PNP sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru.

4. Po zakończeniu prac poddać kontroli miejsce , w którym prace były wykonywane, oraz rejony
przyległe.

5. Używać do wykonywania prac wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie i zabezpieczonego przed
możliwością powstania pożaru.

Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 r.
Materiały niebezpieczne pożarowo
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż.poż. Marek Finc

www.marand-ppoz.pl

UWAGA !
Jeżeli dla obiektu wymagana jest Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego, to powinny znaleźć się
w niej również zapisy dotyczące organizacji, prowadzenia i zabezpieczenia PNP.
Dokumentacja prowadzenia PNP

PROTOKÓŁ NR..... ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO

1.

Nazwa i określenie pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie prac:

..................................................................................................................................................................
2.

Technologia prac przewidzianych do realizacji ............................................................................

3.

Właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniu /miejscu/ prac:

...................................................................................................................................................................
4.

Rodzaj elementów budowlanych (zapalność) występujących w danym pomieszczeniu lub

rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych pożarowo:
...................................................................................................................................................................
5.

Rodzaj wykonywanych prac przez inne firmy w pomieszczeniach sąsiadujących z

pomieszczeniami (miejscami) wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo oraz sposoby
zabezpieczeń obszarów sąsiadujących
...................................................................................................................................................................
6.

Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia itp. na

okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo:
..................................................................................................................................................................
7.

Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku pnp:

...................................................................................................................................................................
8.

Środki i sposób alarmowania współpracowników oraz straży pożarnej w przypadku pożaru:

...................................................................................................................................................................
9.

Osoba /y/ odpowiedzialna /e/ za całokształt przygotowania zabezpieczenie

przeciwpożarowego toku prac:
...................................................................................................................................................................
10.

Osoba /y/ odpowiedzialna /e/ za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku

wykonywania prac
...................................................................................................................................................................
11.

Osoba /y/ zobowiązana /e/ do przeprowadzenia kontroli rejonu prac po ich zakończeniu:

...................................................................................................................................................................
PODPISY CZŁONKÓW KOMISJI
(imię i nazwisko, stanowisko) Miejscowość ......................................, dnia ............................
Wzór nr 2

ZEZWOLENIE NR .........
NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO
1.

Miejsce pracy ...............................................................................................................................

(kondygnacja, pomieszczenie, instalacja)

2.

Rodzaj pracy ................................................................................................................................

3.

Czas pracy: dnia ................................................ od godziny .................... do godziny ..

4.

Zagrożenie pożarowe /wybuchowe/ w miejscu pracy

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

5.

Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru /wybuchu/:

......................................................................................................................................................

..................................... ................................................................................................................

6.

Środki zabezpieczenia:

Zarzadzanie bezpieczeństwem pożarowym Bydgoszcz 2015 r.
Materiały niebezpieczne pożarowo
mgr inż. poż. Andrzej Potrepko, mgr inż.poż. Marek Finc

www.marand-ppoz.pl

a)

przeciwpożarowe ........................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

b)

bhp ..............................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

c)

inne .............................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

7.

Sposób wykonania pracy.............................................................................................................

....................................................................................................................................................

8.

Odpowiedzialni za:

a)

przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających i zabezpieczenie toku prac

niebezpiecznych pożarowo:

Nazwisko i imię ................................................................ Wykonano. Podpis .........................

b)

wyłączenie rejonu prac spod napięcia

Nazwisko i imię ................................................................ Wykonano. Podpis .........................

c)

dokonanie analizy stężenia par cieczy, gazów, pyłów w zakresie występowania

niebezpiecznych stężeń:

Nazwisko i imię ................................................................ Wykonano. Podpis .........................

d)

stosowanie środków zabezpieczających organizację pracy i instruktaż:

Nazwisko i imię ........................................Przyjąłem do wykonania. Podpis .........................

Uwaga: niepotrzebne skreślić.

9.

Zezwalam na rozpoczęcie prac

w dniu (ach) .........................................od godziny ....................... do godziny ...........................

(Zezwolenie jest ważne tylko po złożeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 8).

...................................

.........................................

wnioskujący

Przewodniczący Komisji

10.

Prace zakończono w dniu ..................................................... o godzinie .............................

Wykonawca ...............................................................................

11.

Stanowisko pracy i jego otoczenie zostało sprawdzone i nie stwierdzono zaniedbań mogących

zainicjować pożar.

Stwierdzam odebranie robót Skontrolował

..................................................
.....................................
podpis

podpis