6 PodTel wyk ad Modulacje Cyfrowe PCM

background image

PODSTAWY

TELEKOMUNIKACYJI

6 Wykład

6 Wykład

Modulacje Cyfrowe PCM

Modulacje Cyfrowe PCM

Dr in

ż

. Wojciech J. Krzysztofik

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

2

6.1. Modulacja impulsowo-kodowa

PCM

6.1. Modulacja impulsowo-kodowa

PCM

PCM



Omówione dotychczas rodzaje modulacji s

ą

MODULACJAMI

ANALOGOWYMI.



Uzale

ż

niony od sygnału moduluj

ą

cego parametr funkcji no

ś

nej

-

amplituda sinusoidalnej fali no

ś

nej,

-

szeroko

ść

impulsów impulsowej fali no

ś

nej itd.

zmienia si

ę

(w okre

ś

lonym przedziale) w sposób ci

ą

gły.



Odr

ę

bn

ą

grup

ę

stanowi

ą

modulacje ziarniste (dyskretne), do

których zalicza si

ę

modulacj

ę

impulsowo-kodow

ą

PCM

PCM

-

-

Pulse

Pulse

Code

Code

Modulation

Modulation

.



Koncepcja modulacji PCM jest znana od dawna.



Pierwszy patent na zastosowanie PCM w fototelegrafii zgłoszono
w 1926 r., chocia

ż



Za twórc

ę

PCM uznaje si

ę

A. H. Reevesa, który w 1937 r.

zaproponował zastosowania jej do transmisji sygnałów mowy.



W latach 30-tych praktyczne zrealizowanie PCM było jednak
niemo

ż

liwe ze wzgl

ę

du na zbyt niski poziom techniki impulsowej.

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

3

6.1. Modulacja impulsowo-kodowa

PCM

6.1. Modulacja impulsowo-kodowa

PCM

PCM



Dopiero w latach sze

ść

dziesi

ą

tych (1962

÷

66) systemy PCM

wyszły ze stadium eksperymentu i weszły do praktycznej
eksploatacji. Od tego czasu obserwuje si

ę

bardzo szybki rozwój

systemów PCM. Wi

ąż

e si

ę

to z niew

ą

tpliwymi





ZALETAMI

ZALETAMI

tych systemów, do których nale

ż

y zaliczy

ć

:



du

żą

odporno

ść

na zakłócenia,



mał

ą

wra

ż

liwo

ść

na zmiany parametrów toru,



mo

ż

liwo

ść

regeneracji, co praktycznie zapewnia stał

ą

warto

ść

stosunku sygnał/szum bez wzgl

ę

du na długo

ść

toru

telekomunikacyjnego i wreszcie



łatwo

ść

współpracy z elektronicznymi centralami

komutacyjnymi.



Systemy PCM maj

ą

te

ż

, pewne

NIEDOSTATKI

NIEDOSTATKI

, z których

najwa

ż

niejszym jest



konieczno

ść

przenoszenia znacznie szerszego pasma (7

÷

8 razy)

ni

ż

w systemach analogowych.

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

4

6.1. Modulacja impulsowo-

kodowa PCM

6.1. Modulacja impulsowo-

kodowa

PCM

PCM



Uproszczony schemat
systemu
telekomunikacyjnego z
modulacj

ą

impulsowo-

kodow

ą

przedstawiono na

rys. 6.1 .



Po stronie nadawczej sygnał
wej

ś

ciowy zostaje poddany



dyskretyzacji czasowej,



kwantowaniu amplitudy i



kodowaniu.



Zakodowany sygnał jest
przesyłany torem
telekomunikacyjnym, w
którym zale

ż

nie od jego

długo

ś

ci wyst

ę

puje pewna

liczba regeneratorów
impulsów.

Rys. 6.1. Schemat systemu telekomunikacyjnego z PCM

NADAJNIK

ODBIORNIK

TOR TRANSMISYJNY

TOR TRANSMISYJNY

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

5

6.1. Modulacja

PCM

6.1. Modulacja

PCM

PCM



Po stronie odbiorczej impulsy - po
regeneracji - s

ą

dekodowane, a

nast

ę

pnie demodulowane w celu

odtworzenia sygnału wej

ś

ciowego.



Dla ilustracji procesu obróbki sygnału
w systemie PCM na rys. 6.2 pokazano
przebiegi czasowe sygnałów w

ż

nych punktach systemu.



Dyskretyzacja sygnału polega na
pobraniu jego próbek w odpowiednich
momentach czasu.



W dalszym ci

ą

gu omówimy pozostałe

bloki systemu PCM.

Rys. 6.2. Przebiegi czasowe sygnałów w PCM

a) sygnał wejściowy i jego próbki

b) sygnał zakodowany

c) sygnał odebrany

d) sygnał zregenerowany

e) odtworzone próbki sygnału wejściowego

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

6

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



W systemie PCM zakres zmienno

ś

ci sygnału moduluj

ą

cego f(t)

jest podzielony na M przedziałów.



Zamiast przesyła

ć

informacje o warto

ś

ci ka

ż

dej próbki sygnału f(t),

przesyłamy tylko informacj

ę

o przedziale, w którym znajduje si

ę

próbka sygnału.



W ten sposób otrzymuje si

ę

dyskretyzacj

ę

zbioru przesyłanych

wiadomo

ś

ci.



Przesyłaj

ą

c próbki o warto

ś

ci ró

ż

nej od warto

ś

ci sygnału

moduluj

ą

cego w chwili próbkowania,

ś

wiadomie rezygnujemy z

mo

ż

liwo

ś

ci wiernego odtworzenia sygnału nadanego po stronie

odbiorczej.



ż

nic

ę

mi

ę

dzy sygnałem moduluj

ą

cym a jego

przybli

ż

eniem, powstałym w procesie kwantowania,

nazywamy

SZUMEM KWANTYZACJI



Nazwa ta nie jest zbyt szczęśliwa, szum kwantyzacji bowiem jest silnie

skorelowany z sygnałem, podczas gdy mówiąc o szumie mamy zwykle na

myśli proces nieskorelowany z sygnałem).

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

7

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Na rysunku 6. 3 pokazano
przykład równomiernej (liniowej)
kwantyzacji sygnału oraz szum
kwantyzacji.



W praktyce na ogół stosuje si

ę

kwantyzacj

ę

nierównomiern

ą

(nieliniow

ą

).

Rys. 6.3. Sygnał modulujący, sygnał kwantowany i

szum kwantyzacji

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

8

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Oznaczmy przez x stosunek napi

ę

cia sygnału do maksymalnej

warto

ś

ci jego modułu.



Zakres zmienno

ś

ci zmiennej x wynosi wi

ę

c od -1 do +1 dla

sygnałów o warto

ś

ci

ś

redniej równej zeru, lub od 0 do +1 dla

sygnałów przyjmuj

ą

cych tylko warto

ś

ci dodatnie.



Podzielmy zakres zmienno

ś

ci sygnału na M przedziałów i niech



m-ty przedział ma szeroko

ść

δδδδ

m

a jego

ś

rodek le

ż

y na poziomie

x

m

.



Je

ż

eli sygnał znajduje si

ę

w przedziale



to warto

ść

sygnału skwantowanego jest równa x

m

max

m

m

m

m

)

t

(

f

)

t

(

f

)

t

(

x

:

czym

przy

,

2

1

x

)

t

(

x

2

1

x

=

δ

+

<

δ

( 6.1 )

( 6.1 )

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

9

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Kwadrat powstałego przy tym bł

ę

du jest oczywi

ś

cie równy (x-x

m

)

2

.



Je

ś

li sygnał moduluj

ą

cy jest sygnałem losowym o rozkładzie

g

ę

sto

ś

ci prawdopodobie

ń

stwa p(x), to kwadrat bł

ę

du

spowodowanego wyst

ę

powaniem sygnału w rozpatrywanym

przedziale kwantyzacji jest równy:

( 6.2 )

( 6.2 )

dx

)

x

(

p

)

x

x

(

E

)

t

(

)

x

x

(

2

x

2

x

2

m

2

m

2
qm

2

m

m

m

m

m

=

=

ε

=

δ

+

δ

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

10

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Na ogół przedział kwantyzacji jest mały w stosunku do zmian
sygnału moduluj

ą

cego



G

ę

sto

ść

prawdopodobie

ń

stwa zmienia si

ę

wi

ę

c nieznacznie w

obr

ę

bie przedziału kwantowania i mo

ż

e by

ć

aproksymowana

warto

ś

ci

ą

odpowiadaj

ą

c

ą

ś

rodkowi przedziału p (x)

≈≈≈≈

p (x

m

).



Uwzgl

ę

dniaj

ą

c powy

ż

sze otrzymujemy



Dla przyj

ę

tego wy

ż

ej zało

ż

enia prawdopodobie

ń

stwo

znalezienia si

ę

sygnału w rozpatrywanym przedziale jest równe

p

m

= p(x

m

)

δδδδ

m

.

( 6.3 )

( 6.3 )

3
m

2

2

2

2

x

2

x

2

m

2

m

)

x

(

p

12

1

dz

z

dx

)

x

x

(

)

x

(

p

E

m

m

m

m

m

m

δ

=

=

=

δ

+

δ

δ

+

δ

( 6.4 )

( 6.4 )

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

11

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Podstawiaj

ą

c wyra

ż

enie (6.4) do zale

ż

no

ś

ci (6.3) otrzymujemy



Kwadrat całkowitego bł

ę

du jest równy sumie kwadratów bł

ę

dów

wnoszonych przez wszystkie przedziały kwantowania



W przypadku równomiernego kwantowania wszystkie
przedziały maj

ą

jednakow

ą

szeroko

ść

δ

= 2/M, tak

ż

e

wyra

ż

enie (6.6) sprowadza si

ę

do postaci

( 6.5 )

( 6.5 )

( 6.6 )

( 6.6 )

2

m

m

2

m

p

12

1

E

δ

=

=

=

δ

=

=

M

1

m

2

m

m

M

1

m

2

m

2

p

12

1

E

E

2

2

2

M

3

1

12

1

E

=

δ

=

( 6.7 )

( 6.7 )

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

12

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Stosunek warto

ś

ci

ś

redniej kwadratowej sygnału do warto

ś

ci

ś

redniej kwadratowej bł

ę

du kwantyzacji zale

ż

y od charakteru

sygnału.



Na przykład dla sygnału sinusoidalnego o amplitudzie A

m

= 1,

warto

ść

ś

rednia kwadratowa jest równa 1/2, tak

ż

e

( 6.8 )

( 6.8 )

2

2

2

2

2

2
q

2

2

M

2

3

E

P

M

2

dla

,

6

12

2

A

)

t

(

)

t

(

x

E

P

=

=

δ

δ

=

δ

=

ε

=

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

13

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



W

TABELI 2.1

TABELI 2.1

podano warto

ś

ci stosunku sygnał/szum kwantyzacji

równomiernej, dla kilku warto

ś

ci poziomów kwantyzacji M.

]

dB

[

k

6

79

,

1

E

P

2

+

=

Stosunek sygnał/szum kwantowania

P/E

2

[dB]

Liczba elementów

kodu binarnego

k [bit]

Liczba przedziałów

kwantowania

M=2

k

Sygnał sinusoidalny

Sygnał mowy

4

16

25,8

14,9

5

32

31,9

20,9

6

64

37,9

26,9

7

128

43,9

32,9

8

256

49,9

39

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

14

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



W przypadku sygnałów wyst

ę

puj

ą

cych w rzeczywisto

ś

ci, na przykład

sygnałów mowy, nie ma wyra

ź

nie okre

ś

lonej górnej granicy poziomu

tych sygnałów.



Je

ś

li przyjmiemy umownie,

ż

e warto

ść

maksymalna sygnału mowy

jest równa pi

ę

ciokrotnej warto

ś

ci skutecznej, to moc sygnału (w skali

unormowanej) jest równa 1/25, wi

ę

c



Warto

ś

ci stosunku sygnał/szum kwantyzacji dla sygnałów mowy

podano w TABELI 2.1.

2

2

M

25

3

E

P

=

( 6.9 )

( 6.9 )

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

15

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Z przedstawionych rozwa

ż

a

ń

wynika,

ż

e w przypadku

rzeczywistych sygnałów
KWANTOWANIE RÓWNOMIERNE NIE JEST KORZYSTNE.



W sygnałach mowy, a tak

ż

e w szeregu innych sygnałów,

małe poziomy wyst

ę

puj

ą

znacznie cz

ęś

ciej ni

ż

du

ż

e.



W przypadku równomiernego kwantowania
prawdopodobie

ń

stwa p

m

we wzorach (6.5) i (6.6) ró

ż

ni

ą

si

ę

znacznie, a wi

ę

c ró

ż

ni

ą

si

ę

równie

ż

wkłady do całkowitego

szumu pochodz

ą

ce od ró

ż

nych przedziałów kwantyzacji.



Całkowity szum mo

ż

na wi

ę

c zmniejszy

ć

przez zwi

ę

kszenie

przedziałów, w których sygnał wyst

ę

puje z małym

prawdopodobie

ń

stwem i zmniejszenie przedziałów, w których

prawdopodobie

ń

stwo pojawienia si

ę

sygnału jest du

ż

e.

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

16

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Nierównomierne kwantowanie przynosi jeszcze jedn

ą

korzy

ść

.



Z teorii informacji wiadomo,

ż

e zakodowany sygnał przenosi

najwi

ę

ksz

ą

ilo

ść

informacji wówczas, gdy

prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia wszystkich ci

ą

gów

kodowych jest jednakowe.



Zatem rozrzut prawdopodobie

ń

stw p

m

prowadzi do

zmniejszenia szybko

ś

ci przekazywania informacji.



Z tego wzgl

ę

du tak

ż

e korzystnie jest wprowadzi

ć

szerokie

przedziały kwantowania w tych cz

ęś

ciach rozkładu, w których

g

ę

sto

ść

prawdopodobie

ń

stwa jest mała.



Dobór przedziałów kwantowania ze wzgl

ę

du na maksymaln

ą

szybko

ść

przesyłania informacji i ze wzgl

ę

du na minimum

szumu kwantyzacji w ogólnym przypadku nie pokrywa si

ę

.



Najmniej jednak, wychodz

ą

c z obu wymienionych kryteriów

otrzymuje si

ę

jako

ś

ciowo podobny rozkład przedziałów

kwantyzacji.

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

17

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Nierównomierne kwantowanie

można zrealizować różnymi

sposobami.



Sygnał analogowy można



poddać najpierw

kompresji, a następnie



zastosować równomierne

kwantowanie (

rys. 6.9a

).



Innym rozwiązaniem jest



zastosowanie wprost

nierównomiernego

kwantyzatora (

rys. 6.9b

),

albo



użycie równomiernego

kwantyzatora z małym

przedziałem kwantowania i

cyfrowa kompresja

zakodowanego sygnału

(

rys. 6.9c

).

Rys. 6.9. Sposoby nierównomiernego kwantowania

a)

a)

b)

b)

c)

c)

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

18

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Oba sygnały są określone w skali
unormowanej, tzn. mogą zmieniać się od
-1 do +1.



Charakterystykę kompresora pokazano
na rys. 6.10.



Jeżeli zakres zmienności sygnału
wyjściowego podzielimy na M części, to
szerokość jednakowych przedziałów
kwantowania jest równa 2/M.

f

wyj

f

wej

Bez
kompresji

Rys. 6.10. Nierównomierne kwantowanie

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

19

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Szeroko

ść

przedziałów kwantowania w odniesieniu do sygnału

wej

ś

ciowego jest w przybli

ż

eniu równa szeroko

ś

ci przedziału

wyj

ś

ciowego podzielonej przez tangens k

ą

ta nachylenia stycznej

do krzywej kompresji w

ś

rodku przedziału



Podstawiaj

ą

c zale

ż

no

ść

(6.10) do wzoru (6.6) otrzymujemy

kwadrat całkowitego bł

ę

du przy nierównomiernej kwantyzacji

m

x

x

m

dx

dy

M

2

=

δ

( 6.10 )

( 6.10 )

=

=

=

M

1

m

2

x

x

m

2

2

m

)

dy

dx

(

p

M

3

1

E

( 6.11 )

( 6.11 )

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

20

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



W przypadku du

ż

ej liczby poziomów kwantyzacji mo

ż

emy sum

ę

w wyra

ż

eniu (6.11) zast

ą

pi

ć

całk

ą



Je

ś

li rozkład g

ę

sto

ś

ci prawdopodobie

ń

stwa jest znikomo mały

poza przedziałem (-1, 1), to granice całkowania w zale

ż

no

ś

ci (

6.12) mo

ż

na roz-ci

ą

gn

ąć

do

± ∞

.



Moc sygnału jest równa

( 6.12 )

( 6.12 )

( 6.13 )

( 6.13 )

+

=

=

=

1

x

1

x

2

m

2

2

dx

)

dy

dx

(

p

M

3

1

E

+∞

=

−∞

=

=

x

x

2

dx

)

x

(

p

x

P

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

21

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



zatem stosunek sygnał/szum kwantyzacji



Stosunek sygnał/szum kwantyzacji b

ę

dzie niezale

ż

ny od

poziomu i kształtu sygnału je

ż

eli



Rozwi

ą

zuj

ą

c równanie (6.15) otrzymujemy

y = 1 + k-1 ln x

( 6.14 )

( 6.14 )

( 6.15 )

( 6.15 )

+∞

=

−∞

=

+∞

=

−∞

=

=

x

x

2

x

x

2

2

2

dx

)

dy

dx

(

p

dx

)

x

(

p

x

M

3

E

P

x

k

dy

dx

=

( 6.16 )

( 6.16 )

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

22

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Charakterystyka kompresji opisana wzorem (6.16) nie mo

ż

e by

ć

zastosowana w praktyce, jest bowiem okre

ś

lona tylko dla

dodatnich x i nie przechodzi przez 0.



Zgodnie z zaleceniami CCITT1) wyra

ż

enie (6.16) modyfikuje si

ę

w jeden z nast

ę

puj

ą

cych sposobów:

-

-

charakterystyka typu

charakterystyka typu

µ

µ

-

przy czym

µ

= 100 lub

µ

= 255

( 6.17 )

( 6.17 )




µ

+

µ

µ

+

µ

+

=

µ

+

µ

+

=

0

x

1

,

)

1

ln(

)

x

1

ln(

1

x

0

,

)

1

ln(

)

x

1

ln(

)

1

ln(

)

x

1

ln(

y

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

23





charakterystyka typu A

charakterystyka typu A





przy czym zwykle przyjmuje si

przy czym zwykle przyjmuje si

ę

ę

A=87,6 .

A=87,6 .





Dla x < 0 w

Dla x < 0 w

zale

zale

ż

ż

no

no

ś

ś

ciach (6.17) i (6.18) nale

ciach (6.17) i (6.18) nale

ż

ż

y przyj

y przyj

ąć

ąć

lxl

lxl

i

i

zmieni

zmieni

ć

ć

znak y.

znak y.



Charakterystyka logarytmiczna typu A jest stosowana mi

ę

dzy

innymi w Polsce. Odwrotno

ść

krzywizny krzywej kompresji,

okre

ś

laj

ą

ca przedziały kwantowania, jest równa (dla

charakterystyki typu A

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE

( 6.18 )

( 6.18 )




+

+

+

=

1

x

A

1

,

)

A

ln(

1

)

Ax

ln(

1

A

1

x

0

,

)

A

ln(

1

Ax

y

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

24



Odwrotno

ść

krzywizny krzywej kompresji, okre

ś

laj

ą

ca przedziały

kwantowania, jest równa (dla charakterystyki typu A



Dla równomiernego kwantowania krzywizna ta jest równa
jedno

ś

ci.



Z zale

ż

no

ś

ci (6.19) wynika wi

ę

c,

ż

e szeroko

ść

przedziałów

kwantowania w otoczeniu x = 0 maleje [A/(1+lnA)] razy.



Wielko

ść

ta, wyra

ż

ona w decybelach nosi nazw

ę

ZYSKU

KOMPANDORA

(tzn. układu kompresora i ekspandera).

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE

( 6.19 )

( 6.19 )

+

+

=

1

x

A

1

,

x

)

A

ln

1

(

A

1

x

1

A

A

ln

1

dy

dx

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

25



Dla A=

87,6

otrzymuje si

ę

16

-krotne zmniejszenie poziomów

kwantyzacji dla małych sygnałów, tzn. zysk kompandora wynosi

24,1

dB.



Podstawiaj

ą

c zale

ż

no

ść

(6.19) do wzoru (6.12) otrzymujemy po

przekształceniach:

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE

( 6.20 )

( 6.20 )

]

dx

)

x

(

p

)

x

A

1

(

dx

)

x

(

p

x

[

M

3

)

A

ln

1

(

E

A

/

1

A

/

1

2

2

1

1

2

2

2

2

+

+

=

Ta część jest mocą sygnału P

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

26



Dziel

ą

c wyra

ż

enie (6.20) obustronnie przez całk

ę

mocy P

znajdujemy

:

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE

( 6.21 )

( 6.21 )

Ta część wyrażenia

przedstawia stosunek szum/sygnał

przy

idealnym kwantowaniu logarytmicznym

idealnym kwantowaniu logarytmicznym

.

Ta część

odpowiada wzrostowi szumu

spowodowanemu

nieidealnym kwantowaniem

nieidealnym kwantowaniem

.

+

+

+

=

A

/

1

A

/

1

2

2

2

2

2

2

2

dx

)

x

(

p

)

x

A

1

(

P

M

3

)

A

ln

1

(

M

3

)

A

ln

1

(

P

E

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

27

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE





Jak widać z wykresu,

Jak widać z wykresu,

zastosowanie kompandora w

zastosowanie kompandora w

przypadku małych poziomów

przypadku małych poziomów

sygnału zwiększa odstęp

sygnału zwiększa odstęp

sygnału od szumu w

sygnału od szumu w

porównaniu z układem bez

porównaniu z układem bez

kompandora.

kompandora.





Powyżej pewnej wartości

Powyżej pewnej wartości

poziomu sygnału wejściowego

poziomu sygnału wejściowego

zastosowanie kompandora

zastosowanie kompandora

powoduje zmniejszenie

powoduje zmniejszenie

stosunku sygnał/szum w

stosunku sygnał/szum w

porównaniu z kwantowaniem

porównaniu z kwantowaniem

równomiernym.

równomiernym.

Rys. 6.11. Zależność stosunku P/E

2

od poziomu

sygnału wejściowego

Kwantowanie

równomierne

M=128

Kwantowanie

nierównomierne

M=128

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

28

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE





Ze wzgl

ę

dów praktycznych,

Ze wzgl

ę

dów praktycznych,





charakterystykę kompresji

charakterystykę kompresji

( i ekspansji ) aproksymuje się linią

( i ekspansji ) aproksymuje się linią

łamaną składającą się z

łamaną składającą się z

13

13

-

-

odcinków

odcinków

,

,

zwanych segmentami (rys. 6.12).

zwanych segmentami (rys. 6.12).

Rys. 6.12. Linearyzowana charakterystyka kompresji

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

29

6.1.1. KWANTOWANIE

6.1.1. KWANTOWANIE



Jeden z mo

ż

liwych układów

KOMPANDORA ANALOGOWEGO

,

realizuj

ą

cego podan

ą

charakterystykę kompresji i ekspansji

pokazano na rys. 6.12.



Je

ż

eli wzmocnienie wzmacniacza

przy otwartej p

ę

tli sprz

ęż

enia

zwrotnego jest bardzo du

ż

e oraz



je

ś

li s

ą

spełnione nierówno

ś

ci

R

K

<<R

D

i

R

E

<<R

E

,

przy czym R

D

– rezystancja

dzielnika, to



transmitancja KOMPRESORA jest

proporcjonalna

do R

D

, natomiast



transmitancja ESPANDORA jest

odwrotnie proporcjonalna

do R

D

.

Rys. 6.12. Kompandor analogowy

a) Kompresor

b) Ekspandor

c) Dzielnik

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

30

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE



W systemie PCM ka

ż

demu przedziałowi kwantowania przypisuje si

ę

liczb

ę

zapisan

ą

w kodzie binarnym.



Liczba przedziałów kwantowania M jest zwi

ą

zana z liczb

ą

elementów

kodu binarnego k zale

ż

no

ś

ci

ą

M = 2

k

.



W rozwa

ż

aniach wst

ę

pnych stosowali

ś

my binarny kod liczbowy. Kod

ten był równie

ż

zastosowany w pierwszym patencie na modulacj

ę

kodowo-impulsow

ą

.





Nie jest to jednak jedyny mo

ż

liwy, a tak

ż

e nie jedyny stosowany,

Nie jest to jednak jedyny mo

ż

liwy, a tak

ż

e nie jedyny stosowany,

kod w systemach PCM.

kod w systemach PCM.



W zasadzie system PCM mo

ż

na zbudowa

ć

tak, aby pracował on z

przyporz

ą

dkowaniem odpowiednim poziom kwantyzacji dowolnych

kombinacji elementów kodu.

( 6.22)

( 6.22)

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

31



Je

ś

li mamy na przykład

64

ci

ą

gi kodowe, które nale

ż

y

przyporz

ą

dkowa

ć

64

poziomom kwantyzacji, to mo

ż

na to zrobi

ć

na

64!

64!

64!

64!

≈≈≈≈

10

10

10

10

89

89

89

89

sposobów.



Oczywi

ś

cie zdecydowana wi

ę

kszo

ść

tak powstałych kodów nie ma

szczególnych wła

ś

ciwo

ś

ci i nie ma potrzeby ich wykorzystywania.



Istnieje jednak kilka kodów ró

ż

nych od binarnego kodu liczbowego,

które mog

ą

by

ć

i s

ą

wykorzystywane w praktyce.



W systemie PCM wiadomo

ść

jest poddawana trzem podstawowym

operacjom:

1.

KODOWANIE

,

2.

TRANSMISJA CYFROWA

,

3.

DEKODOWANIE

,



które mog

ą

wpływa

ć

na wybór kodu.



Wymagania stawiane przez wymienione operacje s

ą

na ogól

niezale

ż

ne.

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

32



Mo

ż

e si

ę

, wi

ę

c okaza

ć

,

ż

e w urz

ą

dzeniu

koduj

ą

cym najkorzystniej jest zastosowa

ć

pewien

kod, nazwijmy go A.



Kod A nie musi by

ć

jednak wygodny do

przesyłania w kanale telekomunikacyjnym mo

ż

e,

wi

ę

c zachodzi

ć

potrzeba przekształcenia go

metodami cyfrowymi w kod B, optymalny do
transmisji

.



Wreszcie mo

ż

e si

ę

okaza

ć

,

ż

e ci

ą

gi kodowe A i B

nie daj

ą

si

ę

dekodowa

ć

za pomoc

ą

prostych

urz

ą

dze

ń

. Stosujemy wówczas jeszcze jedno

cyfrowe przekształcenie - w kod C, optymalny ze
wzgl

ę

du na proces dekodowania.



Przykłady trzech kodów binarnych przedstawiono na rys. 6.13.

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

33

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE



Wa

ż

nym parametrem kodu jest

ODLEGŁOŚĆ

ODLEGŁOŚĆ

mi

ę

dzy ci

ą

gami

kodowymi,

mierzona liczb

ą

mierzona liczb

ą

elementów, którymi si

ę

one

elementów, którymi si

ę

one

ż

ni

ą

ż

ni

ą

.



Na przykład odległo

ś

ci mi

ę

dzy

kolejnymi ci

ą

gami binarnego

kodu liczbowego
przedstawionego na rys. 6.13a
wynosz

ą

:

1,2,1,3,1,2,1,4

, itd.



Najwi

ę

ksza odległo

ść

mi

ę

dzy

ci

ą

gami k - elementowego

binarnego kodu liczbowego jest
oczywi

ś

cie równa k i wyst

ę

puje

w połowie wykresu.

Rys. 6.13. Kody binarne

c)

c)

symetryczny

symetryczny

kody binarny

kody binarny

a)

a)

binarny kod

binarny kod

liczbowy

liczbowy

b)

b)

kod

kod

Gray’a

Gray’a

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

34

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE



Wa

ż

n

ą

klas

ę

tworz

ą

tzw.

KODY Z JEDNOSTKOWĄ ODLEGŁOŚCIĄ

.



W kodach tej klasy

odległości między

dowolnymi dwoma sąsiednimi ciągami jest
równa jedności

.



Przykładem takiego kodu jest

kod Gray’a

(rys. 6.13b).



Inn

ą

wa

ż

n

ą

klas

ę

stanowi

ą

KODY SYMETRYCZNE

.



Je

ż

eli pomin

ąć

pierwszy element to

wykres kodu jest symetryczny względem
jego środka

.



Jak wynika z rys. 6.13b

kod Graya jest

kodem symetrycznym

.



Drugim przykładem tej klasy mo

ż

e by

ć

symetryczny binarny kod liczbowy

(

rys.6.13c

).

Rys. 6.13. Kody binarne

c)

c)

symetryczny

symetryczny

kody binarny

kody binarny

a)

a)

binarny kod

binarny kod

liczbowy

liczbowy

b)

b)

kod

kod

Gray’a

Gray’a

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

35

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE



Metody kodowania mo

ż

na podzieli

ć

, w zale

ż

no

ś

ci od

przebiegu operacji kodowania w czasie, na:



bezpośrednie kodowanie amplitudy próbki

(kodery licznikowe),



kodowanie sekwencyjne

(kodery wagowe) i



kodowanie z jednoczesną generacją pełnego ciągu

( kody z

polem kodowym).



Koder licznikowy

generuje ci

ą

gi k - bitowego kodu za pomoc

ą

zliczenia impulsów na jeden ci

ą

g kodowy. Zastosowania s

ą

ograniczone do systemów przenosz

ą

cych sygnały o niezbyt

du

ż

ej cz

ę

stotliwo

ś

ci, ze wzgl

ę

du na konieczno

ść

stosowania

liczników o du

ż

ej szybko

ś

ci działania.



Kodery z polem kodowym

s

ą

bardziej zło

ż

one, ale za to mog

ą

by

ć

wykorzystane w szybko działaj

ą

cych urz

ą

dzeniach.



Kodery wagowe

stanowi

ą

kompromis mi

ę

dzy szybko

ś

ci

ą

działania a stopniem skomplikowania układu.

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

36

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE



Kodowanie metod

ą

zliczania.

Rys. 6.14. Koder działający na zasadzie zliczania

impulsów

• Modulację PAM (próbkowanie) uzyskuje się
na kondensatorze ładowanym okresowo przez
diodę do napięcia odpowiadającego
chwilowej wartości sygnału modulującego.
• Od chwili zatkania diody kondensator
rozładowuje się przez źródło prądowe.
• Okres od zatkania diody do chwili
rozładowania kondensatora do wartości
napięcia odniesienia U

0

jest proporcjonalny

do początkowej wartości napięcia na
kondensatorze.
• Otrzymuje się w ten sposób impulsy o
modulowanej szerokości (PIM).

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

37

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE



Kodowanie metod

ą

zliczania.

Rys. 6.14. Koder działający na zasadzie zliczania

impulsów

• Zamiany modulacji PIM na kod dokonuje się za
pomocą licznika, który zlicza impulsy generatora
taktującego. Prąd rozładowujący kondensator jest
tak dobrany, że napięcie na kondensatorze zmienia
się o jeden poziom kwantyzacji w czasie jednego
okresu generatora.
• W związku z tym dla kodu k-bitwego maksymalna
liczba, zliczanych impulsów wynosi 2k.
• Na wyjściach poszczególnych stopni licznika
otrzymuje się kolejno cyfry kodu.
• Za pomocą odpowiedniego rejestru kod
równoległy zamienia się następnie na kod
szeregowy.
• Wadą tego typu kodera jest duża częstotliwość
pracy pierwszych stopni licznika. Na przykład dla
częstotliwości próbkowania 8 kHz i kodu 12-
bitowego maksymalna częstotliwość zliczania
wynosi 32,8 MHz.

background image

Dr in

ż

. W.J. Krzysztofik

6 PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI

38

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

6.1.2. KODOWANIE I DEKODOWANIE

Dekodowanie

Dekodowanie

Dekodowanie

Dekodowanie sygnałów PCM (rys. 6.15) odbywa się
w, odwrotnej kolejności.



Rejestr zamienia kod szeregowy na
równoległy i ustawia w odpowiedni stan
licznik impulsów.



Impulsy PDM, o czasie trwania od momentu
przepisania kodu z rejestru do wypełnienia
licznika, włączają źródło prądowe
rozładowując liniowo kondensator
naładowany uprzednio do wartości napięcia
odniesienia U

0

.



Po zakończeniu rozładowania napięcie na
kondensatorze jest proporcjonalne do
chwilowych wartości (próbek) sygnału
modulującego przed zakodowaniem i tworzy -
za bramką - sygnał PAM.

Rys. 6.15. Dekoder sygnałów PCM z

wykorzystaniem licznika


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
3 PodTel wyk ad Modulacja K ta
5 PodTel wyk ad Modulacje Impulsowe
3 PodTel wyk ad Modulacja K ta
7 PodTel wyk ad Systemy Wielokrotne
1 1 PodTel wyk ad
1.4 PodTel-wyk ad
1 1 PodTel wyk ad SemLetni 2008 09
2 2 PodTel wyk ad DSB SC SSB VSB
2 3 PodTel wyk ad SSB VSBid 2 Nieznany
6 1 PodTel wyk ad Podstawy Mod Nieznany (2)
2 1 PodTel wyk ad DSB FCid 1988 Nieznany
1 3 PodTel wyk ad

więcej podobnych podstron