1

METODOLOGIA BADAŃ PEDAGOGICZNYCH

EGZAMIN ...

1. JAK FORMUŁOWANA JEST PEDAGOGIKA I JAKIE KONSEKWENCJE BADAWCZE Z TEGO

WYNIKAJĄ
a) Podejście racjonalne

 Orientacja w rzeczywistości
 Możliwość prowadzenia badań
 Działania w praktyce

b) Dylematy

 Czy pedagogika jest dziedziną samodzielną czy służebną (to znaczy czy przekształca

inne rzeczy na własną korzyść)??
Odp. Pedagogika jest zarówno dziedziną samodzielną jak i służebną ponieważ
dopełnia sobą inne dziedziny lub pozwala innym nauką czerpać z siebie

 Czy jest to dyscyplina społeczna czy humanistyczna ??

Odp. Pedagogika ma aspekt za równo społeczny jak i humanistyczny. Pedagogika ma
sprzyjać, instruować, karcić etc. – musimy patrzeć na człowieka jak na indywidualną
osobę



Obiektem poznania jest człowiek, jego wychowanie ma służyć
społeczeństwu, więc pedagogika jest nauką społeczną



Człowiek jest istotą społeczną, przyrodniczą a więc możemy badać jego
społeczeństwo



Człowiek jako jednostka kulturowa, duchowa posiada własną osobowość
więc należy na niego patrzeć jak na osobę

 Czy jest to nauka teoretyczna czy praktyczna ??

Odp. Jedno i drugie ma sens. Pedagogika jest nauką teoretyczno – praktyczną



Naukowy sens pedagogika ma wtedy kiedy tworzy naukową teorię



Sens pedagogiki jest wtedy gdy odkrywa, uogólnia, wykorzystuje tę wiedze w
praktyce

2. ŹRÓDŁA ZMIAN I ELEMENTY WPROWADZAJĄCE ZAKŁÓCENIA

a) To co się dziś dzieje jest to owoc doświadczenia z przeszłości. W starożytności nie było

pedagogiki ale była refleksja nad nauczaniem człowieka. Z czasem pojawiły się różne
koncepcje pedagogiczne. Różne orientacje np. psychologiczna, filozoficzna, socjologiczna,
chrześcijańska; wszystkie były związane z pedagogiką kultury i wszystkie uwikłane w
rozwój pedagogiki.

Na rozwój pedagogiki również ma wpływ sytuacja społeczna i polityczna.

b) Praktykę należy analizować ale się z nią nie utożsamiać
c) Pedagog powinien wpływać na politykę oświatową
d) Polityka oświatowa jest związana z systemem władzy
e) Ideologie zagraniczne wpływają na pedagogikę np. antypedagogika, pedagogika

krytyczna, emancypacyjna, scholaryzacyjna, feministyczna

f) Rozwój innych dziedzin nauki wpływa na to by razem współtworzyć teorię i praktykę

2

g) Każdy system wychowania lub kształcenia musi być brany z całą otoczką (dotyczy to

systemu branego z innych krajów)

3. PRÓBY BUDOWANIA PEDAGOGIKI KONSTRUKTYWNEJ

Można przyjąć że pedagogika jest nauką o wychowaniu, kształceniu i samokształtowaniu
człowieka w ciągu całego życia

/ z tego wynika kilka konsekwencji dla uprawiania pedagogiki i badań pedagogicznych/

a) Ta definicja obejmuje całe życie człowieka. Badania pedagogiczne powinny uwzględniać

funkcjonowanie człowieka od narodzin aż do śmierci

 Dlatego mówimy o pedagogice prenatalnej lub o pedagogice starości
 Tak postrzegana pedagogika ma charakter badania przez cały okres życia

b) Wychowanie, kształcenie w znaczeniu że są to działania dośrodkowe oraz samo

kształtowanie jako działanie odśrodkowe

 Uczymy, wychowujemy, wskazujemy, prowadzimy
 Samo kształtowanie (własna refleksja nad swoim życiem)

c) Możliwości badawcze

 Wychowanie (obejmuje 3 dziedziny aktywności człowieka)



Moralne (sprawiedliwość)



Estetyczne (piękno, dobro)



Zdrowotne ( to całościowy rozwój psychiczny i fizyczny)

 Kształcenie



Nauczanie (kierowanie procesem uczenia czyli opanowania różnych
rzeczy)



Wychowanie umysłowe <intelektualne> (rozwijanie zdolności
poznawczych, umiejętności spostrzegania i myślenia)

 Samokształtowanie (praca nad sobą)

WYCHOWANIE

OPIEKA PROFILAKTYKA RESOCJALIZAC JA ANIMACJA KULTUROWA

4. PEDAGOGIKA OGÓLNA SKŁADA SIĘ Z:

a) Pedagogika ogólna
b) Teoria wychowania
c) Teoria kształcenia
d) Historia wychowania i myśli pedagogicznej

5. PEDAGOGIKI SZCZEGÓŁOWE

a) Związane z naszymi kierunkami studiów

 Pedagogika kultury

3

 Pedagogika szkolna
 Pedagogika specjalna
 Pedagogika resocjalizacyjna
 Pedagogika opiekuńcza

b) Związane ze szczególnymi kształceniami

 Pedagogika wczesnego dzieciństwa
 Pedagogika przedszkolna
 Pedagogika szkolna
 Pedagogika wczesnoszkolna
 Pedagogika szkoły średniej
 Pedagogika szkoły wyższej
 Pedagogika dorosłych (andragogika)
 Pedagogika ludzi starszych (gerontopedagogika)

c) Związane z pasjami np.

 Pedagogika czasu wolnego
 Pedagogika muzealna
 Pedagogika domu dziecka
 Pedagogika domu kultury
 Pedagogika medialna
 Pedagogika rodziny
 Pedagogika ekologiczna

6. CECHY PEDAGOGIKI

 Pedagogika humanistyczna i społeczna
 Pedagogika praktyczna i teoretyczna
 Nauka która współdziała z innymi naukami
 Nauka o wychowaniu, kształceniu i samokształtowaniu

7. STREFY WYCHOWANIA

 Moralna
 Estetyczna
 Zdrowotna

KSZTAŁCENIE obejmuje nauczanie (jako kierowanie procesem nauczania czyli uczenia
się) i wychowanie intelektualne (rozwój postaw poznawczych/ umiejętności
poznawczych itp.)

SAMOKSZTAŁTOWANIE człowieka to podjęcie przez niego pracy nad sobą. Refleksja
nad człowiekiem, który robi coś ze swoim życiem – bardzo szeroki aspekt działania
dla pedagoga

4

8. PROBLEM BADAWCZY

 Badania rozpoczyna się zawsze od problemu badawczego
 Problem badawczy to stan niewiedzy naukowej, trudność lub przeszkoda
 Ujmowanie problemów badawczych w postaci pytań na które odpowiedzi

uzyskiwane są na drodze badań naukowych

 Musimy określić czy pytanie jest prawdziwe i ma odniesienie do rzeczywistości

9. PODZIAŁ PROBLEMÓW BADAWCZYCH

a) Rozstrzygnięcia  partykuła „czy” (odpowiedz „Tak” lub „Nie”)
b) Dopełnienia  zaimki pytające (szanse na sformułowanie problemu badawczego)

10. KRYTERIUM PRZEDMIOTÓW BADAŃ

a) O zmienne np. Jakie są przejawy agresji wśród młodzieży gimnazjalnej ?
b) O relacje między zmiennymi np. W jaki sposób agresja jest związana z relacjami w

rodzinie ?

11. PROBLEM GŁÓWNY I PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE

 Problem główny jest podzielony na problemy szczegółowe a one odnoszą się do

problemu głównego

 Problemy szczegółowe można jeszcze bardziej uszczegółowić poprzez np. wywiad,

ankietę

 Dostępności poznawcze faktów, które chcemy uchwycić:



Pytania proste (czyli umiemy na nie prosto odpowiedzieć)



Pytania interferencyjne (łać. Wnoszę/ wnioskuje) – wnioskujemy na
podstawie wskaźników

 Jeżeli będziemy tworzyć złe wskaźniki to stworzymy fałszywe teorie

12. KATEGORYZACJA : RODZAJE BADAŃ

Można spróbować problemy badawcze ułożyć na osi teoretyczno – praktycznej

a) Metateorytyczne /metametodologiczne  meta – „poza czymś”
b) Teoretyczne (czyli badacz podejmuje się problemów po to aby rozwikłać teorie)

[badania teoretyczne  to co badamy jest związane ze sferą praktyczna]

c) Teoretyczno – praktyczne (podejmuje problem aby rozwinąć teorie i znaleźć rozwiązanie dla

praktyki)

d) Praktyczne (stawiane są wtedy gdy jest zapotrzebowanie praktyki)

 Badacz, który przystępuje do tych badań jest również pośrednio uwikłany w teorię.

To co badamy w dużym stopniu weryfikuje to co zostało odkryte w teorii.

 Korespondencja nauki z praktyką
 Nie idzie rozwinąć jednej rzeczy ponieważ potrzeba wzajemnych inspiracji. Wszystko

bardzo szybko się zmienia i za kilka lat na dane badania można będzie spojrzeć pod
innym kątem. Nowe rzeczy występujące w praktyce inspirują do poszukiwania
podstaw teoretycznych, natomiast teoria może inspirować badaczy do poszukiwania
odniesienia do praktyki (o rozumienie nowych faktów)

5

 Badania teoretyczno –praktyczne mają ogromny sens

13. RODZAJE BADAŃ

 Opisowe (np. Jak jest?)
 Diagnostyczne (diagnoza i rozpoznanie)
 Wyjaśniające (np. Dlaczego tak jest?)
 Eksperymentalne (np. Jakby mogło być gdybyśmy coś zmienili?)
 Historyczne (np. Jak to było że się coś stało i co by się zmieniło gdyby to się nie

wydarzyło)

 Porównawcze (Jak jest w innych krajach)
 Z Pogranicza (np. psychologia, socjologia, medycyna, biologia i naukoznawstwo)

14. METODY/TECHNIKI POSTĘPOWANIA BADAWCZEGO

Są to sposoby postępowania służące do rozwiązywania problemu badawczego



Obserwacja



Wywiad



Ankieta



Analiza dokumentów



Analiza wytworów



Analiza treści (np. metoda biograficzna)



Socjometria



Eksperyment



Test

15. BADANIA EMPIRYCZNE

Badania empiryczne (doświadczalne) muszą być postawione na fundamencie realizmu
empirycznego a ten jest przeciwstawiany ideologii.
Jest to świadomy wybór badacza.
Założenia:

Przedmioty które widzę są realne

Przedmioty istnieją niezależnie od spostrzegania umysłem

Istnieje niezależna rzeczywistość i można ją poznawać. Jeżeli da się ją poznawać to
najprawdopodobniej będzie można tam działać.

[idealiści  analizują efekty doznań które odczuwamy]

Pedagog jest realistą epistemologicznym – czyli rzeczywistość istnieje

16. ZAŁOŻENIA KARLA POPPER’a

a) Świat fizycznych obiektów (np. są zjawiskami itp.) czyli wszystko to co widzimy, świat

rzeczywisty

b) Świat subiektywnych stanów psychicznych (nadziei, obaw, reakcji, doznań itp.) czyli

wszystko to co nam siedzi w psychice

6

c) Świat świadectw ludzkiego ducha – to co ludzie poznają w toku powstawania

rzeczywistości fizycznej doprowadza do jego poznania (np. dzieła malarskie, utwory
muzyczne, różnego rodzaju wytwory ludzkie itp.)

[przejście ze świata do świata jest bardzo trudne np. agresja w rodzinie – obserwator
zewnętrzny może inaczej postrzegać rzeczywistość niż osoba która jest oprawcą albo osobą
nad którą się znęca. Wiec w tym przypadku mamy książkową wiedze ale ona nie bardzo
odzwierciedla zaistniałą rzeczywistość]

17. NIEZALEŻNIE OD NASZEGO USMYSŁU ISTNIEJĄ RÓŻNE ELEMENTY RZECZYWISTOŚCI KTÓRĄ

MOŻEMY POZNAĆ
/2 drogi poznawania/

a) Empiryzm /doświadczalny/ - czyli poznajemy go w sposób doświadczalny
b) Racjonalny / poznanie jest oparte na rozumie/ - czyli przyjmujemy aksjomaty że rozum

dostarcza nam wiedzy o rzeczywistości

[pedagogika opiera się na empiryzmie]
[matematyka, logika itp. – opiera się na racjonalizmie]

Pedagog przyjmuje postawę racjonalizmu empirycznego (czyli one rzeczywiście istnieją).
Jeżeli chcemy poznać rzeczywistość czynimy to na drodze empirycznej.

18. RODZAJE EMPIRYZMU

a) Empiryzm genetyczny  czyli doświadczenie jest źródłem wiedzy
b) Empiryzm metodologiczny  czyli dochodzimy do wiedzy przez doświadczenie

Empiryzm metodologiczny radykalny – przyjmuje że absolutnie wszystko wyłania
się z doświadczenia

Empiryzm metodologiczny umiarkowany – doświadczenie jest ważne ale również
wiedza jest potrzebna

19. RODZAJE PODEJŚCIA EMPIRYCZNEGO W BADANIACH PEDAGOGICZNY

a) Badania empiryczne ilościowe oparte na metodologiach stosowanych w naukach

przyrodniczych

b) Badania empiryczne jakościowe oparte na metodologiach stosowanych w naukach

humanistycznych

20. ZAŁOŻENIA I KONSEKWENCJE STOSOWANIA BADAŃ EMPIRYCZNYCH ILOŚCIOWYCH

1) Założenia poznawcze

Realizowane wg modelu badawczego stosowanego w naukach przyrodniczych

Celem badań jest opis i wyjaśnienie zjawisk i procesów, weryfikacja hipotez i
twierdzeń

Rzeczywistość jest jedna, badacz może ją poznać badając jej elementy składowe

Badacz jest obserwatorem zewnętrznym, nie włączonym w kontekst rzeczywistości

Obiektywizm poznawczy

Stałe reguły zachowań, powtarzalność zjawisk i procesów

7

Brak wartościowania, oceniania

Istnieje możliwość generalizowania wyjaśnień, uogólniania wyników

Poznanie rzeczywistości możliwe jest dzięki liczeniu i mierzeniu – dane liczbowe
można poddać operacją statystycznym, które mogą określić związki i różnice między
zmiennymi

Surowy rygor badawczy (ustrukturalizowane projekty, modele postępowania
badawczego)

Wyjaśnienie służyć może odkrywaniu prawidłowości :
 Przyczynowo – skutkowej
 Korelacyjnej

Neutralność aksjologiczna

Ściśle zdefiniowane zmienne

Standaryzacja technik i narzędzi

2) Konsekwencje

 Prowadzi się badania wg ustrukturalizowanych projektów
 Są ściśle zdefiniowane zmienne (konceptualizacja)
 Niezbędna jest operacjonalizacja (doprowadzenie do stanów obserwalności i

mierzalności czyli należy dobrać odpowiednie narzędzia badawcze i metody)

 Standaryzacja technik i narzędzi (czyli ujednolicenie)

3) Czym się różnią pomiary

Pomiar w pedagogice ma charakter pośredni (to co badamy ma charakter właściwości
ukrytej). Badamy nasze problemy poprzez zmienne. Dlatego istnieje ryzyko błędu
ponieważ badamy system wskaźników.
Pomiar w pedagogice ma relatywny charakter (musimy przyjmować względne wartości).
Korzyścią jest odkrywanie prawidłowości natomiast wadą jest to że nie wszystko można
zobaczyć czyli badamy sferę duchową, kulturę, niezależność.

21. BADANIA EMPIRYCZNE JAKOŚCIOWE
a) GŁÓWNE ZAŁOŻENIA

1) Realizowane są wg modelu badawczego stosowanego w naukach humanistycznych.

Inspiracje pedagogiczne czerpie z :

 Nauk filozoficznych (hermeneutyka, fenomenologia)
 Filozofii dialogu
 Antropologii kulturowej
 Socjologii
 Psychologii humanistycznej
 Pedagogiki kultury
 Personalizmu pedagogicznego

2) Celem jest zrozumienie i interpretacja faktów, zjawisk, procesów (holistyczne

podejście badawcze)

3) Badacz – pedagog nie stoi „poza” badaną rzeczywistością
4) W badaniu niezbędne jest wartościowanie

8

5) Wiedza nie jest tylko odkrywana ale też konstruowana
6) Nie jest możliwe generalizowanie
7) Stosowane są niema tematyczne sposoby analizy badanych faktów, zjawisk,

procesów

8) Stwarza otwarte sposoby gromadzenia danych
9) Nie stwarza ustrukturalizowanych metod i narzędzi badawczych
10) Nie stawia hipotez i nie narzuca z góry przyjętych schematów
11) Badacz – pedagog analizuje rzeczywistość tworzoną i przekształcaną przez jednostkę i

grupę

b) METODY

 Obserwacja uczestnicząca
 Wywiad:



Swobodny



Narracyjny



Introspekcyjny



otwarty

 Analiza treści i dokumentów osobistych
 Metoda biograficzna
 Badanie w działaniu

c) WADY I ZALETY

 ZALETY



Pozwala zrozumieć świat wewnętrzny badanego obiektu



Traktuje człowieka podmiotowo



Bezpośredni kontakt z badanym



Bardziej wnikliwe dotarcie do szczegółów



Indywidualne podejście



Można zbadać bardziej złożone zjawiska czy procesy



Daje możliwość poprawienia rzeczywistości pedagogicznej



Otwarte na dialog



Wstęp do badań ilościowych



Są bardziej wiarygodne

 WADY



Ogranicza ilość badanych



Nie można generalizować, niepewność uogólnień



Nie dostarcza danych do precyzyjnego określania jakości



Subiektywizm poznawczy



Niski stopień kategoryzacji danych



Trudności związane z precyzowaniem metod analizy lub
strukturalizowanie wyników badań



„Nieprzekładność” wyników badań uzyskiwanych przez określonego
badacza na wyniki uzyskiwane przez innego badacza

9



Niesprawdzalne, nieweryfikowalne i niepowtarzalne



Nieuporządkowane i pojedyncze bez badań ilościowych



Nie służą rozwojowi teorii pedagogicznej

22. BADANIA EMPIRYCZNE ILOŚCIOWE

a) GŁÓWNE ZAŁOŻENIA

Realizowane wg modelu badawczego stosowanego w naukach przyrodniczych

Celem badań jest opis i wyjaśnienie zjawisk i procesów, weryfikacja hipotez i
twierdzeń

Rzeczywistość jest jedna, badacz może ją poznać badając jej elementy składowe

Badacz jest obserwatorem zewnętrznym, nie włączonym w kontekst rzeczywistości

Obiektywizm poznawczy

Stałe reguły zachowań, powtarzalność zjawisk i procesów

Brak wartościowania, oceniania

Istnieje możliwość generalizowania wyjaśnień, uogólniania wyników

Poznanie rzeczywistości możliwe jest dzięki liczeniu i mierzeniu – dane liczbowe
można poddać operacją statystycznym, które mogą określić związki i różnice między
zmiennymi

Surowy rygor badawczy (ustrukturalizowane projekty, modele postępowania
badawczego)

Wyjaśnienie służyć może odkrywaniu prawidłowości :
 Przyczynowo – skutkowej
 Korelacyjnej

Neutralność aksjologiczna

Ściśle zdefiniowane zmienne

Standaryzacja technik i narzędzi

b) METODY

 Obserwacja
 Test
 Skalowanie
 Wywiad skategoryzowany
 Ankieta
 Socjometria
 Analiza dokumentów
 Eksperyment
 Metoda indywidualnych przypadków
 Monografia pedagogiczna
 Metoda sondażu diagnostycznego

c) WADY I ZALETY

 ZALETY



Obserwowalność i mierzalność badanych elementów



Obiektywność podczas przeprowadzanych badań

10



Badaniami można objąć dużą populację



Anonimowość badań powoduje większą swobodę wypowiedzi
respondentów



Łatwość analizy wyników badań



Dane liczbowe mogą być poddawane operacją statystycznym



Wysoki stopień kategoryzacji danych



Precyzyjne metody analizy



Pozwalają na weryfikację hipotez i tworzenia systemu wiedzy
teoretycznej

 WADY



Użycie skal metrycznych do pomiaru, który jest dość daleki od
fizykalnego



Wnioskowanie o całości na podstawie badań przeprowadzonych na
określonej grupie



Pośredniość pomiaru – badacz nie mierzy obiektów bezpośrednio lecz
mierzy ich wskaźniki, symptomy – rodzi to duże ryzyko błędu



Mniejsza możliwość pogłębienia i doprecyzowania odpowiedzi
respondentów



Relatywny charakter pomiaru (brak norm uniwersalnych)



Powierzchowność

23. RODZAJE BADAŃ SPECYFICZNYCH

a) Opisowe – trzeba opisać rzeczywistość i pokazać jak wygląda rzeczywistość – jest to

wyjściowy element. Czym się charakteryzują elementy składowe ? – musimy sobie
zadawać pytania i dowiadywać się o tej rzeczywistości

b) Diagnostyczne - rozpatrujemy daną sytuacje i możemy o niej się czegoś więcej

dowiedzieć. Prowadzimy diagnozę danej rzeczywistości lub osoby. Jest to podstawa do
działań praktycznych

c) Wyjaśniające – pytania „dlaczego tak jest?”. Badania wyjaśniające są dla badań

przyrodniczych (społecznych) bardzo ważną. Dają możliwość odkrywania wiedzy i służą
praktyce. Proces wyjaśniania ma 4 człony:

 Wychodzimy od pewnej rzeczywistości obiektywnej i poznawczej
 Trzeba obiekt który istnieje w rzeczywistości zamienić na zbiór zadań opisujących

obiekt – wtedy ma sens wyjaśnienie kiedy mamy to opisane (eksplanandum)

 Szukamy odpowiedzi na pytanie dlaczego tak jest ? stawiamy w tym miejscu

hipotezę - hipoteza wynika z literatury lub jest samodzielnie kształtowana –
konstruujemy eksplonans (a on wynika z dotychczasowej wiedzy). Następnie
poddawane są one potwierdzeniu lub falsyfikacji kiedy będzie falsyfikacja
szukamy nowych hipotez

11

 Sprawdzamy jak to się ma do rzeczywistości (badania te muszą ciągle trwać)

OBIEKT POZNAWCZY

EKSPLANANDUM EKSPLANANS
(opisać w formie słownej) (zbiór zadań wyjaśniających)


ODNIESIENIE DO RZECZYWISTOŚCI

Wyjaśnienia mogą być:



Genetyczne (co jest źródłem)



Kontrgenetyczne ( pytamy o motywy np. dlaczego ktoś się tak zachowuje)

d) Eksperymentalne - ingerowanie w przebieg zajęć czyli wprowadzenie czegoś nowego.

Mamy tutaj do czynienia ze stymulacją. Wprowadzamy hipotezę. Eksperymentalnie
zmieniamy rzeczywistość. Nad eksperymentowaniem należy się zastanowić ponieważ nie
podejmujemy eksperymentu wtedy kiedy może on spowodować szkodę

e) Historyczne – pytamy jak było wcześniej. Poświęcone im są przedmioty historyczne.

Punkty widzenia podejścia historycznego:

1) Jest to poznanie pośrednie (badamy przez poznanie źródeł historycznych coś czego

już nie ma) – badamy wskaźniki. Próbujemy dotrzeć do prawdy której już nie ma

2) Trzeba mieć wysoką pewność co do wiarygodności źródeł

 krytyka zewnętrzna (pytamy czy to źródło powstało właśnie w tym wieku,

czy jest ono autentyczne)

 krytyka wewnętrzna (czy autor źródła jest kompetentny i czy przekazał

prawdę w swoim opisie)

3) badacz stara się dotrzeć do wielu źródeł wtedy jest większe prawdopodobieństwo

odkrycia prawdy

4) nie można bezmyślnie interpretować wszystkiego – nie można przełożyć przeszłości

na teraźniejszość – żeby badać musimy umieć się wczuć w sytuację ludzi z tamtego
okresu

Pedagogika próbuje te badania zastosować w:

 praktyce (mówimy o teorii wychowania) – wiedza o praktyce
 historii (historia myśli pedagogicznej) – wiedza o prądach i ideach

Zakres korzyści:



odkrywanie prawidłowości



uprzedzenie szkodliwych faktów

12

f) Porównawcze – mają cele zarówno czysto poznawcze ale również służą odkrywaniu

prawidłowości ( które są względne i niezmienne dla innych krajów). Mamy tutaj do
czynienia z aspektem praktycznym - próba praktycznego wykorzystania jakiś
doświadczeń z innych krajów
Badamy:

 Instytucje
 Zjawiska i procesy (np. proces edukacji wczesnoszkolnej)
 Ideologię pedagogiczną (np. prądy w pedagogice)

Żelazne zasady badań porównawczych:



Ekwiwalencja czyli równoważność poznawanych rzeczy



Konsensualność (trzeba poznać system kultury w danym państwie) –
trzeba poznać konteksty i je uwzględnić w badaniach

Nie powinniśmy ślepo przekładać zasad z innych krajów ponieważ każda
kultura jest inna. Możemy się jedynie wzorować

g) Z pogranicza

24. INNE RODZAJE BADAŃ

a) Genetyczne (dlaczego?)
b) Kontr genetyczne (po co to robie?)
c) Strukturalne

25. BADANIA Z POGRANICZA
Są to badania interdyscyplinarne. Wykorzystują punkt widzenia socjologa, psychologa oraz pedagoga.
Bardzo ważne jest aby te badania z pogranicza nie były badaniami rozdzielnymi i żeby
wykorzystywały wiedzę ze wszystkich dziedzin. Mają one nam dawać wiedzę która będzie nam
przydatna w kształtowaniu człowieka.

26. BADANIA POMOCNICZE (współpraca z : )

 Naukami filozoficznymi

-antropologia filozoficzna
- estetyka
- etyka
- epistemologia
- hermeneutyka
- fenomenologia
- aksjologia

 Naukami psychologicznymi

- psychologia rozwoju
- psychologia wychowania
- psychologia kliniczna

13

- psychologia osobowości
- psychologia temperamentu
- psychologia pracy

 Naukami biologicznymi
 Naukami socjologicznymi
 Naukami medycznymi
 Naukami politycznymi
 Naukami o kulturze
 Naukami ekonomicznymi
 Naukami prakseologicznymi
 Naukami prawnymi
 Religioznawstwem

27. TRIANBGULACJA BADAŃ
Zmierza do wiedzy praktycznej, która pozwoli rozwijać teorie i sprawi żeby ta teoria była użyteczna
praktycznie

28. RODZAJE TRIANGULACJI BADAŃ
a) triangulacja podejść badawczych (jakościowe i ilościowe)
b) triangulacja badaczy (co najmniej 2 badaczy, bada dane zjawisko)
c) triangulacja źródeł (różne pozycje – np. nauczyciel i uczeń)
d) triangulacja metod (nie ogranicza się do jednej metody)
e) triangulacja teorii (stosowanie różnych teorii i prawidłowości z różnych książek)
f) triangulacja ujęć interdyscyplinarnych (czyli jest jednocześnie poznawana przez np. pedagoga i
psychologa)

Jeżeli coś poznajemy musimy użyć metod, form i środków; wyznaczyć sobie jakieś cele i obserwować
efekty. Może to dotyczyć zarówno środowiska kulturalnego jak i instytucjonalnego.

29. RELACJA MIĘDZY TEORIĄ A PRAKTYKĄ
Z jednej strony chcemy aby ta wiedza była użyteczna praktycznie ale jednocześnie powinna być
użyteczna w teorii i w badaniach

30. BADANIA W DZIAŁANIU
Badacz naukowy z pedagogiem praktykiem wprowadza jakiś program i eksperyment społeczny
wspólnymi siłami. Na te badania powinni się zgodzić zarówno dzieci jak i rodzice w miejscu gdzie
będzie ten eksperyment przeprowadzany. Wprowadza się eksperyment tylko po to żeby zmienić
zaistniałą rzeczywistość