Podstawy Zarz
ą
dzania
Wykład 6
Prowadz
ą
ca: dr Barbara Bojewska
Autor: Marek Bylinka
Technologie
Metody – procedury, reguły, zasady,
schematy post
ę
powania
Techniki – materiały, surowce, nardz
ę
dzia,
maszyny,
ś
rodki transportu, budynki
Otoczenie organizacji
Otoczenie bli
ż
sze – instytucjonalne (inne
organizacje)
Otoczenie dalsze – ponad instytucjonalne
(tło)
I wzajemne relacje (oddziaływania) mi
ę
dzy
nimi.
Relacje mi
ę
dzy otoczeniem a
organizacj
ą
Wej
ś
cie:
Energia
Materiały
Ludzie
Organizacja
Transformacja
(przekształcenie)
wej
ść
w wyj
ś
cia
Wyj
ś
cie:
Wyroby
Towary
Usługi
Zanieczyszczenia
Informacja
Ś
rodki finansowe
Sprz
ęż
enie zwrotne
OTOCZENIE
Decyzje cz. 1
Podej
ś
cie:
Psychologiczne – jakie cechy
osobowo
ś
ciowe powinna posiada
ć
osoba,
ż
eby skutecznie decydowa
ć
?
Narz
ę
dziowe – jak zracjonalizowa
ć
decyzj
ę
,
optymalizacja
Organizacyjne – teoria zarz
ą
dzania
Decyzje cz. 2
Decyzja – akt
ś
wiadomego wyboru jednego z
dost
ę
pnych wariantów działania, wynik
procesu decyzyjnego.
Cechy:
ś
wiadomo
ść
, warianty rozpoznane i
dost
ę
pne.
Problem decyzyjny – problem, maj
ą
cy szereg
rozwi
ą
za
ń
, z którego nale
ż
y wybra
ć
najlepsze.
Decyzje cz. 3
Dwa rodzaje wyboru:
Optymalny, gdy:
-
Ograniczona liczba informacji
-
Ograniczona liczba wariantów działania
-
Rozwi
ą
zania s
ą
wyra
ż
one w liczbach lub
wielko
ś
ciach porównywalnych
Zadowalaj
ą
cy, gdy jeden z powy
ż
szych
warunków nie jest spełniony
Struktura procesu decyzyjnego
tp
tak
nie
Faza przygotowawcza
Faza wyboru
E1
E2
E3
E4
E5
tk
Wst
ę
pna
sytuacja
decyzyjna.
Czy
reagowa
ć
na
problem?
Zbieranie
info o
problemie
Stworzenie
listy
wariantów
rozwi
ą
zania
problemu
Ocena
wariantów
Wybór
Akceptacja
wyboru i
realizacja decyzji
Ponowna analiza
całego procesu
decyzyjnego w
celu upewnienia
si
ę
.
Typologia decyzji
Przedmiotu (horyzont czasu):
Kierownika naczelnego (strategiczna)
Ś
redniego szczebla zarz. (taktyczna)
Kierownictwa liniowego (operacyjna)
Stopie
ń
ryzyka:
Pewne
Ryzykowne (% ryzyka, oszacowanie)
Niepewne (brak oszacowania)
Bariery racjonalno
ś
ci decydowania
cz. 1
Trudno
ś
ci
1) Racjonalno
ść
metodologiczna –
decydowanie zgodne z regułami sztuki
decydowania
2) Racjonalno
ść
rzeczowa – dostosowanie do
warunków
Bariery racjonalno
ś
ci decydowania
cz. 2
Bariery racjonalno
ś
ci:
Poznawcza (brak wiedzy, do
ś
wiadczenia)
Czasowa (brak czasu)
Zasobowa (brak
ś
rodków: rzeczowych,
finansowych, ludzkich)
Informacyjna (bł
ę
dno
ść
, niekompletno
ść
,
nieaktualno
ść
)
Społeczna (postawy ludzi, konflikty mi
ę
dzyludzkie)
Biurokratyczna (przepisy)
Planowanie
Planowanie – formułowanie celów i okre
ś
lanie
sposobów ich realizacji.
Dlaczego wzrasta potrzeba planowania?
Wi
ę
ksza zło
ż
ono
ść
działa
ń
/organizacji/technologii
Dłu
ż
szy horyzont czasowy działa
ń
Wi
ę
ksze ryzyko finansowe
Wi
ę
cej zagro
ż
e
ń
fizycznych człowieka
Wi
ę
cej ludzi uczestniczy w zarz
ą
dzaniu (wymagaj
ą
szkolenia)
Proces planowania
1.
Sformułowanie celu (stan po
żą
dany)
2.
Okre
ś
lenie obecnej sytuacji (stan obecny)
3.
Okre
ś
lenie odchylenia pomi
ę
dzy stanem
po
żą
daniem od obecnego (zasoby)
4.
Zbadanie warunków realizacji celu: techniczne,
organizacyjne, społeczne, finansowe, prawne,
polityczne
5.
Zbudowanie planu
Okre
ś
lenie celów cz
ą
stkowych i etapowych
Harmonogram realizacji celu
Zapotrzebowanie na
ś
rodki (rzeczowe,
finansowe, informacyjne, ludzkie)
Powody zaniedbywania
Niemo
ż
liwe (zmiany, niepewno
ść
)
Zb
ę
dne (brak konkurencji, stabilno
ść
)
Brak wiary w przyszło
ść
Nagrody i kary zazwyczaj krótkoterminowe
Niecierpliwo
ść
Pewno
ść
siebie
Cz
ę
ste zmiany kierownicze
Planuj
ą
nie kierownicy, a plani
ś
ci sztabowi
Podej
ś
cia metodyczne w
planowaniu
Podej
ś
cie centralistyczne (z góry). Wytyczne
spływaj
ą
z góry, s
ą
konkretne.
+ szybko
ść
, prostota, spójno
ść
-
Nierealno
ść
(góra nie zna mo
ż
liwo
ś
ci/warunków/
sytuacji)
-
Trudno
ść
pozyskiwania ludzi
Podej
ś
cia metodyczne w
planowaniu
Podej
ś
cie demokratyczne (z dołu).
Pracownicy bior
ą
udział w planowaniu.
Zało
ż
enia planu powstaj
ą
na dole, s
ą
agregowane i przekazywane wy
ż
ej.
+ demokratyzm
+ uwzgl
ę
dnienie warunków
i specyfiki sytuacji
- Dłu
ż
szy czas
Podej
ś
cia metodyczne w
planowaniu
Podej
ś
cie iteracyjne. Zało
ż
enia spływaj
ą
z
góry i s
ą
uzgadniane z dołem w kolejnych
krokach.
+ spójno
ść
, demokracja
- b. długi czas, przepychanki
Podej
ś
cia metodyczne w
planowaniu
Podej
ś
cie wielopoziomowe. Plan powstaje
jednocze
ś
nie na ró
ż
nych szczeblach i jest
potem uzgadniany
+ skrócenie czasu pracy (w stos. do
iteracyjnego), spójno
ść
, demokratyzm)
- długi czas
Typologia planu
Podmiot:
Gospodarka
Sektor gospodarki
Przedsi
ę
biorstwo
Wydział
Miejsce w zarz
ą
dzaniu (horyzont czasowy):
Strategiczny (perspektywiczny – długo)
Taktyczny (
ś
rednioterminowy)
Operacyjny (krótkoterminowy)
Przedmiot:
• Marketingowy
• Produkcyjny
• Rozwoju (inwestycyjny)
• Zatrudnienia
• Finansowy