Podstawy
zarządzania
Wykład :
Cele organizacji
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
2
Cele organizacji
Uniwersalnym celem organizacji jest
dążenie do
maksymalizacji powodzenia
Cel to antycypowany,
przyszły stan jakichś rzeczy
pod pewnymi
względami cenny i przez to
wyznaczający kierunek i strukturę działania
Typologia celów
>
Cel(e) główny(e)
>
cele pośrednie drzewo celów
>
cele uboczne
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
3
System celów – drzewo celów
Wartości
naczelne (misja i wizja)
Cel (e) główny
produkcja
Produkt I
technologia
rynek
kadry
operacja
Cele uboczne
zadanie
funkcja
Cele pośrednie II-rzędu
Cele pośrednie
I-rzędu
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
4
Struktura systemu celów
Postuluje się, aby struktura systemu celów obejmowała
zazwyczaj:
Sformułowanie misji i wizji działalności, czyli idealnego
obrazu opisującego przyszłość firmy
Określenie cel(ów) kierunkowego(ych), wskazującego w
sposób otwarty stany rzeczy, jakie powinny być osiągnięte
w wyniku działalności
Wskazanie celów funkcjonalnych, konkretyzujących cele
kierunkowe na poszczególnych obszarach funkcjonalnych
Sformułowanie mierników realizacji celów
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
5
Misja programu rozwoju miasta
Poznania
Rada Miejska Poznania przyjęła DEKLARACJĘ MISJI
Programu w następującym brzmieniu:
"Program kreuje zrównoważony rozwój Poznania poprzez
efektywne wykorzystywanie zasobów lokalnych, stymulowanie
przedsiębiorczości oraz podnoszenie atrakcyjności miasta.
Współpraca władz lokalnych ze społeczeństwem zapewni
warunki dla polepszenia jakości życia, samorealizacji
mieszkańców i tworzenia " PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI
MIASTA MOŻLIWOŚCI ", które jako stolica Wielkopolski
świadome jest swych ważnych powinności wobec kluczowych
dziedzin życia społecznego i gospodarczego kraju, a także
swojego miejsca wśród stolic regionów jednoczącej się Europy."
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
6
Struktura celów programu rozwoju Poznania
Za najważniejsze CELE STRATEGICZNE dla dalszego rozwoju miasta
Poznania Rada Miejska uznała:
CEL 1
Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia mieszkańców i
bezpieczeństwa publicznego.
CEL 2
Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego.
CEL 3
Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na
inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów.
CEL 4
Stymulowanie rozwoju Poznania jako ośrodka o znaczeniu międzynarodowym
poprzez integrowanie potencjałów: naukowego, gospodarczego i kulturalnego.
CEL 5
Wzmocnienie pozycji Poznania jako usługowego centrum o randze
ponadregionalnej.
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
7
System celów strategicznych
Misja: silna i dynamiczna spółka
dbająca o zaufanie partnerów, pracowników
oraz środowisko naturalne
Wizja
•Publiczna spółka giełdowa
•Konkurencyjny wytwórca i dostawca energii
•Podmiot kierujący się satysfakcją klientów
•Firma o wysokiej kulturze jakości tworzonej przez
utożsamiający się z Nią zespół pracowników
6 celów strategicznych
(Poprawa procesów wytwórczych; poprawa rentowności; poprawa przychodów; poprawa efektywności organizacji ,
doskonalenie działań, zapewnienie rentowności projektu X)
7 wskaźników
(dyspozycyjność urządzeń, EBITDA, nowe podłączenia, odpowiedzialność, profesjonalizm, praca zespołowa, strategia projektu X
7 głównych planów operacyjnych
Cel strategiczny
Osiągnięcie wyników finansowych satysfakcjonujących
akcjonariuszy, prowadząc działania w oparciu o zasady
Zrównoważonego Rozwoju
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
8
Cele firmy
Kolejność celów wśród największych firm Japonii i USA
cel USA Japonia
Rentowność 8.1 4.1
Wzrost kursu akcji 3.8 0.1
Udział w rynku 2.4 4.8
Poprawa struktury asortymentu 1.7 2.3
Racjonalizacja produkcji i dystrybucji 1.5 2.4
Zwiększenie kapitału zakładowego 1.3 2.0
Udział nowych produktów 0.7 3.5
Poprawa image firmy 0.2 0.7
Poprawa warunków pracy 0.1 0.3
Waga celów jest określona w skali od 0 do 10 punktów
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
9
Wybór preferencji w systemie celów działalności
przedsiębiorstwa – czy zyski, czy wzrost, czy bezpieczeństwo
Zysk postrzegany jako priorytetowe kryterium podejmowania
decyzji; pytanie:
„jak zarządzać, aby wzbogacać właścicieli i
racjonalnie wykorzystywać kapitały ?„
Wzrost skłaniający do poszukiwania sposobów zwiększania
udziału w rynku i potencjału działalności przedsiębiorstwa;
pytanie:
„jak zarządzać, aby rozwijać się i zdobyć dominującą
pozycje na rynku ?”
Bezpieczeństwa prowadzącego do uprzywilejowania bezpiecznej i
stabilnej sytuacji finansowej firmy; pytanie:
„jak zarządzać, aby nie
popaść w pętlę kredytową i nie utracić płynności finansowej?”
W praktyce cele są zawsze wypadkową wszystkich trzech
tendencji, choć każda z nich może ujawnić się z różną siłą
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
10
Różnorodność poglądów co do celów organizacji
Zysk jest nadal
kategorią ekonomiczną, która odgrywa istotną
rolę w ocenie zarządu firmy i stanowi jeden z podstawowych
celów, do których dążą menedżerowie i zarządzający
właściciele
Firmy niewielkie i
zarządzane przez właściciela skłonne są
raczej do
bieżącego maksymalizowania zysku
Firmy typu
menedżerskiego, szczególnie duże spółki akcyjne
odchodzą
od
powyższej
formuły,
będąc
bardziej
zainteresowane
powiększaniem ich rozmiarów, rozwojem
(wzrost
sprzedaży, powiększanie kapitałów)
Często występuje naturalna sprzeczność pomiędzy logiką
przedsiębiorcy, reprezentowaną przez menedżera, a logiką
udziałowców, którzy są zainteresowani przede wszystkim
wysokością bieżących korzyści z kapitału. W istocie jest to
rozbieżność między celem długo i krótkookresowym
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
11
Cele organizacji stanowią zbiór wzajemnie powiązanych dążeń,
aspiracji i zamierzonych efektów o różnym stopniu konkretności -
jest to układ hierarchiczny
Coraz
ważniejsze dla właścicieli firm są korzyści ze wzrostu ich
wartości rynkowej, dlatego najlepiej główny cel wyraża
maksymalizowanie
dochodowości kapitału
Idea
służenia społeczeństwu, choć godna poparcia, to jednak nie
może
ukierunkowywać
działalności
przedsiębiorstwa
w
konkurencyjnej gospodarce rynkowej
Ważnym celem właściciela, zarządzającego swą firmą, a tym
samym firmy,
może być satysfakcja i poczucie samorealizacji
W
przedsiębiorstwie występują różne grupy interesów mające
różne cele, zależy to w różnym stopniu od własności
przedsiębiorstwa
Z
celem
przedsiębiorstwa wiąże się we współczesnych
koncepcjach
zarządzania jego misja, wizja i z nich wynikają różne
cele, zadania
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
12
Hierarchia celów
Przetrwanie i rozwój
Zrównoważone funkcjonowanie
(dostęp do zasobów koniecznych dla istnienia i rozwoju)
maksymalizacja zysku maksymalizacja
budżetu
(
organizacja profitowe) (organizacje typu non profit)
wytwarzanie społecznie użytecznych dóbr i usług
(realizacja funkcji na rzecz otoczenia)
realizacja konkretnych zamierzeń
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
13
Struktura celów
( diagnoza strategiczna)
>
misja
<
(analiza stakeholders)
wizja
(produkt, rynek, klient, technologia, kadry, oiz, finanse, preferencje rozwoju,
filozofia)
cel(e) strategiczne
systemy strategii
dr Andrzej Stańda - Podstawy zarządzania
14
Misja i wizja organizacji jako kategorie naczelnych
wartości
Misja
– pożądany, jasny i przekonujący obraz opisujący w
kategoriach aspiracji przyszłość przedsiębiorstwa opartą na
realistycznych podstawach (postaci: zamiar strategiczny,
wspólny cel, modelowy wzorzec, przemiana wewnętrzna)
Wizja
– rozwijająca treść misji i opisana na różnych
płaszczyznach analitycznych wiązka przyszłych pożądanych
stanów lub rezultatów działalności przedsiębiorstwa
możliwych do osiągnięcia w długookresowej perspektywie