CZERWIEC 2004 ÂWIAT NAUKI

23

pano

rama

Przeciwcia∏a, dla których b∏ona komórkowa nie stanowi ˝adnej przeszkody, mogà ju˝ wkrót-
ce zrewolucjonizowaç metody leczenia infekcji wirusowych i chorób nowotworowych. Ich
skonstruowanie og∏osi∏ podczas odbywajàcej si´ na poczàtku kwietnia w Londynie konfe-
rencji biotechnologicznej Charles Morgan, prezes kanadyjskiej firmy InNexus Biotechno-
logy. Wiele potencjalnych miejsc dzia∏ania leków znajduje si´ wewnàtrz komórki, a g∏ów-
nym problemem jest dostarczenie ich do konkretnego miejsca.

Konwencjonalne przeciwcia∏a wià˝à si´ jedynie do czàsteczek znajdujàcych si´ na po-

wierzchni komórek lub wirusów. Ogranicza to w istotny sposób mo˝liwoÊç ich stosowania,
gdy˝ na przyk∏ad wirusy znajdujàce si´ w komórkach gospodarza sà dla takich przeciwcia∏
niedost´pne. Doskona∏oÊç przeciwcia∏ wnikajàcych do komórki polega na ich wysokiej
specyficznoÊci, wielokrotnie przewy˝szajàcej stosowane dotychczas leki, oraz na praktycz-
nie nieograniczonym dost´pie do wszystkich komórek.

Pracownicy InNexus dokonali prostej chemicznej modyfikacji zwyk∏ych przeciwcia∏,

do∏àczajàc do nich krótkà sekwencj´ aminokwasowà umo˝liwiajàcà przenikanie bia∏ek
przez b∏on´ komórkowà (MTS – membrane translocating sequence). Taki „klucz” znaj-
duje si´ w m.in. w bia∏kach sygna∏owych, takich jak czynniki wzrostowe, które naturalnie
wnikajà do wn´trza komórek. Przeciwcia∏a zawierajàce sekwencj´ MTS mogà wnikaç do
ró˝nych komórek, ale gromadzà si´ jedynie w tych, które zawierajà rozpoznawany przez
nie cel. Za ich pomocà mo˝na zablokowaç tak˝e wybrany proces zachodzàcy wewnàtrz
komórki.

Zdaniem Morgana superprzeciwcia∏a wyprodukowane przez InNexus Biotechnology

b´dà mia∏y bardzo szerokie zastosowanie: do zwalczania infekcji wirusowych, zatrzymywania
rozwoju chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych, a tak˝e do zahamowania Êmier-
ci komórek u ludzi po przebytym zawale serca i udarze mózgu.

U.B.

MEDYCYNA

Superprzeciwcia∏a

Sztuczne tworzywa zaÊmiecajà niemal ka˝dy
zakàtek Ziemi. Okaza∏o si´, ˝e w rzekach i
morzach wyst´pujà nie tylko w postaci du-
˝ych odpadków, ale tak˝e ziaren i w∏ókien o
rozmiarach oko∏o 20

µ

m. (Plastikowe materia-

∏y zazwyczaj nie ulegajà biodegradacji, lecz
si´ kruszà). W Science z 7 maja zespó∏ pod
kierunkiem Richarda Thompsona z Univer-
sity of Plymouth przedstawi∏ analiz´ obecno-
Êci tych zanieczyszczeƒ w osadach przybrze˝-
nych rzek Wielkiej Brytanii oraz w osadach
poni˝ej strefy p∏ywu w pó∏nocnej cz´Êci Oce-
anu Atlantyckiego. Naukowcy zbadali prób-
ki metodà spektroskopii w podczerwieni z
transformatà Fouriera. Na tej podstawie w
osadzie zidentyfikowali dziewi´ç polimerów,
m.in. poliamid (nylon), poliester i polietylen.
Zespó∏ Thompsona odkry∏, ˝e od˝ywiajàce si´
rozdrobnionà martwà materià organicznà za-
wartà w mule dennym detrytusofagi wch∏a-
niajà i przyswajajà obecne w dnie morskim
drobiny zanieczyszczeƒ. Jakie sà konsekwen-
cje obecnoÊci w∏ókien z tworzyw sztucznych
w ekosystemie i czy te mikroodpadki przedo-
stajà si´ dalej do ∏aƒcucha pokarmowego, na
razie nie wiadomo.

P.S.

EKOLOGIA

Ocean plastiku

DROBINA

kolorowego plastiku

przyswajana jest przez
morskie organizmy.

RICHARD CHARLES THOMPSON