Organizowanie

jako

proces kształtowania

struktur organizacyjnych

Organizowanie -

uporządkowana sekwencja działań prowadzących do utworzenia

organizacji w znaczeniu instytucji oraz do nadania jej określonej struktury
organizacyjnej, np. utworzenie przedsiębiorstwa, strukturyzacja przedsiębiorstwa,
reorganizowanie, restrukturyzacja przedsiębiorstwa.

Organizowanie jako kształtowanie struktury organizacyjnej

Dzielenie

i porządkowanie

składników

instytucji

Integrowanie

podzielonych

części,

scalanie

oraz

przeciwdziałanie

tendencjom

odśrodkowym

Ustalanie

(stabilizowanie)

określonych

składników,

działań,

cech i relacji

KSZTAŁTOWANIE STRUKTURY

ORGANIZACYJNEJ

- trudności metodyczne

Charakter
instrumentalny
struktury
organizacyjnej

struktura
narzędziem
osiągania
stawianych celów
(złożoność relacji
między celami,
konkurencyjność
celów)

Potrzeba
znacznego
wysiłku
koncepcyjnego

problem
wyważenia między
konieczną
„stabilnością” a
pożądaną
„elastycznością”
funkcjonowania
instytucji

Problem
istnienia
różnych
układów
personalnych,
sprzeczność z
kwalifikacjami,
potrzebami,
aspiracjami

Problem
dostosowania do
obowiązującej
kultury
organizacyjnej -

ustalenie i
narzucenie
obowiązujących
wzorców zachowań

KSZTAŁTOWANIE STRUKTURY

ORGANIZACYJNEJ

- elementy opisowe

Identyfikacja elementów opisowych

struktury organizacyjnej -

stwierdzenie stanu faktycznego,

określenie cech właściwych

struktury (specjalizacja,

hierarchizacja, centralizacja,

formalizacja

Pomiar cech

struktury organizacyjnej -

nadawanie wartości

wymiarów cechom struktur

organizacyjnych

SPECJALIZACJA

* Pomiar zakresu specjalizacji

Funkcje przedsiębiorstwa (m.in. badanie i rozwój, produkcja i technika, sprawy ekonomiczne,
sprawy społeczne, sprawy handlowe, administracja, prawo)

liczba wszystkich funkcji wytypowanych do badania

liczba funkcji, dla których wyodrębniono jakąkolwiek jednostkę organizacyjną

Z

=

wskaźnik zakresu specjalizacji funkcjonalnej:

* Pomiar stopnia specjalizacji

Rodzaj jednostki organizacyjnej spełniającej daną funkcję (stanowisko pracy, dział, pion)

wskaźnik stopnia specjalizacji funkcjonalnej:

wartość rangowa największej jednostki organizacyjnej

wartość rangowa przypisana jednostce realizującej daną funkcję

S

=

HIERARCHIZACJA

Smukłość -

relacja między spiętrzeniem kierowania

1)

a przeciętną rozpiętością kierowania

przeciętna rozpiętość kierowania

3)

w strukturze

liczba szczebli

2)

w strukturze

W

=

współczynnik smukłości struktury organizacyjnej:

* Pomiar stopnia uhierarchizowania

1)

spiętrzenie kierowania - liczba szczebli układu hierarchicznego

2) liczba szczebli - liczebność w najdłuższym ciągu struktury

3) średnia arytmetyczna przeciętnych rozpiętości kierowania na poszczególnych szczeblach

CENTRALIZCJA

Centralizacja -

rozmieszczenie uprawnień decyzyjnych miedzy stanowiskami

kierowniczymi różnych szczebli zarządzania

Ważność decyzji

-

siła ich wpływu na sprawność funkcjonowania przedsiębiorstwa

1. Decyzje kierunkowe (wartość rangowa 4)

2. Decyzje metodyczne (wartość rangowa 3)

3. Decyzje alokacyjne (wartość rangowa 2)

4. Decyzje wykonawcze (wartość rangowa 1)

* Określenie wymiaru centralizacji

Stopień centralizacji

-

intensywność decydowania na poszczególnych szczeblach

struktury

1. Decyzje podejmowane na najwyższym szczeblu (wartość rangowa 1)

2. Decyzje podejmowane na drugim szczeblu (wartość rangowa 2)

3. Decyzje podejmowane na trzecim szczeblu (wartość rangowa 3)

4. Decyzje podejmowane na czwartym szczeblu (wartość rangowa 4)

FORMALIZACJA

Formalizacja

- proces kształtowania reguł organizacyjnych, m.in. za pomocą dokumentów

organizacyjnych regulujących zasady zachowania w przedsiębiorstwie

m.in. statut, schemat struktury organizacyjnej, schemat obiegu dokumentów,

regulamin pracy, regulamin obsługi prawnej, instrukcja kancelaryjna, ...

* Pomiar zakresu formalizacji

liczba dokumentów możliwych do zastosowania

liczba dokumentów organizacyjnych w danym przedsiębiorstwie

F

=

wskaźnik zakresu formalizacji:

* Pomiar informacyjnej zawartości przepisów i rygorystyczności

Maksymalna możliwa wartość rangowa

przypisana dokumentowi ranga, wynikająca z informacyjnej zawartości i rygorystyczności

F

=

wskaźnik stopnia formalizacji dokumentu: