Problemy zwi

ą

zane z nawykami

ż

ywieniowymi

Dieta niskokaloryczna

Czy martwisz si

ę

swoj

ą

wag

ą

? Czy nieustannie my

ś

lisz tylko o tym,

ż

e wszystko, co

jesz, wpływa na twoj

ą

tusz

ę

? Czy dzieje si

ę

tak dlatego,

ż

e twój partner mówi ci,

ż

e tyjesz i

nie przypominasz swoim wygl

ą

dem sławnych modelek, a mo

ż

e dlatego,

ż

e co miesi

ą

c

magazyny polecaj

ą

now

ą

diet

ę

? Gdzie nie spojrze

ć

, zewsz

ą

d atakuj

ą

nas reklamy

produktów

ż

ywno

ś

ciowych, porady dietetyczne i adresy grup wsparcia dla osób, które

chciałyby schudn

ąć

. Corocznie wydajemy setki złotych w nadziei,

ż

e zeszczuplejemy.

Wiele z nas przynajmniej raz spróbowało jakiej

ś

diety, a wiele innych było na diecie przez

kilka lat. (Uwaga! W tym podrozdziale termin „dieta" oznacza diet

ę

niskokaloryczna).

Przez wiele lat dieta była zalecana przez lekarzy jako lekarstwo na „otyło

ść

". Sama dieta

jednak nie wyleczy otyło

ś

ci.

Dieta niskokaloryczna osłabia organizm, jest form

ą

samogłodzenia.

Ś

wiatowa

Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje głód jako dzienne spo

ż

ycie poni

ż

ej 1000 kalorii;

diety odchudzaj

ą

ce najcz

ęś

ciej ograniczaj

ą

spo

ż

ycie kalorii do 700-1000 dziennie. Kiedy

nie od

ż

ywiasz si

ę

dostatecznie, twój organizm reaguje w okre

ś

lony sposób, próbuj

ą

c

pomóc ci w ten sposób przetrwa

ć

. Nie ma znaczenia, czy

ś

wiadomie zdecydowała

ś

si

ę

je

ść

mniej, czy te

ż

nie mo

ż

esz je

ść

wi

ę

cej. Głód jest głodem. Im mniej kalorii spo

ż

ywasz,

im dłu

ż

ej jeste

ś

na diecie i im cz

ęś

ciej stosujesz ró

ż

ne diety, tym wi

ę

ksze prawdo-

podobie

ń

stwo,

ż

e ustawicznie wyniszczasz swój organizm.

W ci

ą

gu pi

ę

ciu lat 98-99 proc. kobiet, które stosowały diet

ę

, odzyskuje swoj

ą

wcze

ś

niejsz

ą

wag

ę

. W rzeczywisto

ś

ci 90 proc. wa

ż

y wi

ę

cej ni

ż

w momencie przej

ś

cia na

diet

ę

. Wniosek: przez diet

ę

mo

ż

esz przyty

ć

.

Dieta, tracenie i odzyskiwanie wagi - czyli tzw. efekt „yo-yo” - mo

ż

e spowodowa

ć

depresj

ę

, zem

ś

ci

ć

si

ę

jeszcze wi

ę

ksz

ą

tusz

ą

. Efekt „yo-yo" przyczynia si

ę

ponadto do

odkładania si

ę

tłuszczu wokół brzucha, co w wi

ę

kszym stopniu nara

ż

a nas na choroby ser-

ca. Powtórzmy: mimo stosowania diety mo

ż

esz przyty

ć

. Organizm reaguje na zmniej-

szenie spo

ż

ycia kalorii jak na głód. Zwi

ę

ksza wtedy ilo

ść

enzymów, które produkuj

ą

i

magazynuj

ą

tłuszcz oraz spowolniaj

ą

metabolizm. Wreszcie ogranicza zdolno

ść

organizmu do rozpoznawania, kiedy jeste

ś

my głodni, a kiedy najedzeni; zwi

ę

ksza si

ę

ob

ż

arstwo i apetyt z powodu niedoboru jedzenia, a to wszystko razem spowalnia na ogół

utrat

ę

wagi.

Badania pokazuj

ą

,

ż

e dieta nie sprawdza si

ę

na dłu

ż

sz

ą

met

ę

, odzyskanie wagi nie

jest za

ś

osobist

ą

pora

ż

k

ą

, ale fizjologicznym przystosowaniem si

ę

do stresu

wynikaj

ą

cego st

ą

d,

ż

e organizm za wszelk

ą

cen

ę

pomaga nam prze

ż

y

ć

. Z powodu

wielokrotnego stosowania diety wiele z nas zaczyna mie

ć

poczucie,

ż

e nigdy nie b

ę

dziemy

w stanie kontrolowa

ć

jedzenia.

Cho

ć

obecne normy ró

ż

ni

ą

si

ę

w zale

ż

no

ś

ci od wzrostu i aktywno

ś

ci fizycznej,

przeci

ę

tna kobieta poni

ż

ej 50 roku

ż

ycia potrzebuje około 2200 kalorii dziennie, podczas

gdy w starszym wieku - 1900 kalorii. Je

ż

eli twój organizm otrzymuje dziennie mniej kalorii,

wkrótce zacznie ci brakowa

ć

niezb

ę

dnych substancji od

ż

ywczych.

Co si

ę

dzieje, kiedy jeste

ś

na diecie? Na pocz

ą

tku mo

ż

esz si

ę

czu

ć

wspaniale!

Zdecydowała

ś

si

ę

straci

ć

kilka kilogramów i jeste

ś

absolutnie zdecydowana odnie

ść

sukces. Po kilku dniach prawdopodobnie poczujesz apati

ę

. Dzieje si

ę

tak dlatego,

ż

e na

diecie ubogiej w w

ę

glowodany twój mózg nie otrzymuje wystarczaj

ą

cej ilo

ś

ci glukozy. Jest

ona ko

ń

cowym produktem metabolizmu w

ę

glowodanów, dostarcza energii niezb

ę

dnej do

prawidłowego funkcjonowania mózgu. Kiedy spo

ż

ywasz niewystarczaj

ą

c

ą

ilo

ść

w

ę

glowo-

danów, wówczas na energi

ę

zostan

ą

przetworzone białka dostarczane przez jedzenie

oraz te znajduj

ą

ce si

ę

w tkance mi

ęś

niowej. Produktem ubocznym rozkładu białek jest jon

amonowy, który wydalany w postaci mocznika nadmiernie obci

ąż

a nerki. Tłuszcz

rozkładaj

ą

cy si

ę

w organizmie, który magazynuje si

ę

, by dawa

ć

energi

ę

, w ogóle nie

dostarcza glukozy. Bez wystarczaj

ą

cej ilo

ś

ci w

ę

glowodanów metabolizm tłuszczu pozo-

stawia we krwi zwi

ą

zki ketonowe. Je

ż

eli jest ich zbyt du

ż

o, kwasowa równowaga krwi

mo

ż

e zosta

ć

zakłócona. Nadmiar ketonów we krwi mo

ż

e powodowa

ć

bóle i/lub zawroty

głowy, senno

ść

, migreny. Mo

ż

esz czu

ć

si

ę

poirytowana, poniewa

ż

bez dostatecznej ilo

ś

ci

po

ż

ywienia trudniej kontrolowa

ć

poziom cukru we krwi. Zdarzaj

ą

si

ę

nawet przypadki

depresji lub słabszego zainteresowania seksem. Niektóre osoby zaczynaj

ą

nieustannie

my

ś

le

ć

o jedzeniu, a zwłaszcza o słodyczach i produktach daj

ą

cych „szybki zastrzyk

energii" i pochłania

ć

je bez opami

ę

tania, zast

ę

puj

ą

c w ten sposób brakuj

ą

ce kalorie i

glukoz

ę

, które s

ą

paliwem dla mózgu. Ten apetyt na w

ę

glowodany staje si

ę

szczególnie

dotkliwy wtedy, gdy ponad 10 proc. diety stanowi

ą

białka. Dieta wysokobiałkowa mo

ż

e w

rzeczywisto

ś

ci wywoła

ć

apetyt na w

ę

glowodany i skazuje osob

ę

b

ę

d

ą

c

ą

na diecie na

okresowe objadanie si

ę

niezwykle przecie

ż

kalorycznymi słodyczami. Oto jak pewna

kobieta opisuje, w jaki sposób sko

ń

czyła z objadaniem si

ę

(i przestała próbowa

ć

by

ć

szczupł

ą

za wszelk

ą

cen

ę

):

Pracowałam nad ignorowaniem zasad i jadłam to, co chciałam, W pierwszym

miesiącu "swobodnego jedzenia" miałam apetyt tylko na słodycze. W rzeczywistości wciąż się

obżerałam. Jednak postanowiłam nie przejmować się tym, że jem tyle cukru. Przypominałam

sobie o tych wszystkich słodyczach, których sobie wcześniej odmawiałam i pozwalałam, by to

uczucia nudności i głodu - jedyne, jakie potrafiłam wtedy rozpoznać - a nie winy, decydowały o

tym, kiedy i co powinnam jeść. Miesiąc później przyszła ochota na mięso i ciemnozielone

warzywa. Zdecydowałam się na dietę o wysokiej zawartości białek i witamin. Myślę, że w tym

czasie mój organizm dochodził do siebie, leczyłam szkody spowodowane wcześniejszymi dietami i

obżeraniem się. W następnym roku, mój smak stał się bardziej wyrafinowany, a jadłospis -

urozmaicony. Jadłam w ciągu dnia mniejsze porcje, ale różnorodne

.

Je

ż

eli b

ę

dziesz si

ę

starała post

ę

powa

ć

w my

ś

l najcz

ęś

ciej przywoływanej zasady,

ż

e stracisz jeden kilogram tłuszczu na 7700 kalorii, których nie zjesz, prawdopodobnie si

ę

rozczarujesz. Przede wszystkim kalkulacja ta oblicza jedynie

ś

redni

ą

utrat

ę

wagi. Je

ż

eli

co miesi

ą

c b

ę

dziesz spo

ż

ywała tak

ą

sam

ą

, mał

ą

liczb

ę

kalorii, współczynnik utraty wagi

zmniejszy si

ę

o połow

ę

. Jednym ze sposobów dostosowywania si

ę

organizmu do spo

ż

ycia

mniejszej liczby kalorii jest bardziej efektywne zu

ż

ytkowanie i magazynowanie tych kalorii,

których mu wtedy dostarczamy. Podstawowy metabolizm (kalorie, które spalasz, aby

podtrzyma

ć

najwa

ż

niejsze funkcje organizmu) mo

ż

e spowolni

ć

si

ę

o 30 procent. Kiedy

przestaniesz si

ę

głodzi

ć

, twój organizm prawdopodobnie szybko powróci do utraconej

wagi, a nawet j

ą

przewy

ż

szy, najcz

ęś

ciej poprzez odkładanie tłuszczu. Jednak teraz

b

ę

dzie pracował wydajniej, spalaj

ą

c mniej kalorii i magazynuj

ą

c wi

ę

cej tłuszczu do

pó

ź

niejszego u

ż

ytku.

Tłuszcz cz

ę

sto zast

ę

puje utracon

ą

tkank

ę

mi

ęś

ni i innych organów - mo

ż

e si

ę

okaza

ć

,

ż

e masz go o 40 proc. wi

ę

cej ni

ż

przed rozpocz

ę

ciem diety. Zazwyczaj jednak

tkank

ę

mi

ęś

niow

ą

mo

ż

na rozwija

ć

dzi

ę

ki intensywnym

ć

wiczeniom fizycznym. Ponadto,

je

ż

eli b

ę

dziesz kontynuowała diet

ę

albo przyjmiesz strategi

ę

jej wielokrotnego

powtarzania, ryzykujesz zaburzeniami cyklu miesi

ą

czkowego, prowadz

ą

cymi nawet do

braku miesi

ą

czki, anemi

ą

, uszkodzeniem w

ą

troby, skaz

ą

moczanow

ą

i podniesienia

poziomu tłuszczu we krwi. Je

ż

eli cierpisz na gru

ź

lic

ę

, skaz

ę

moczanow

ą

czy owrzodzenie

okr

ęż

nicy, utrata wagi pogorszy twój stan zdrowia.

Wi

ę

kszo

ść

otyłych kobiet uwa

ż

a,

ż

e je wi

ę

cej od swoich szczupłych przyjaciółek.

Tymczasem okazuje si

ę

,

ż

e ludzie otyli zazwyczaj nie jedz

ą

wi

ę

cej ni

ż

osoby szczupłe.

Na ogół mamy tak

ą

figur

ę

, jak nasi krewni, by

ć

mo

ż

e z powodu dziedziczno

ś

ci

albo wyuczonych wzorów od

ż

ywiania si

ę

. Je

ż

eli jedno z twoich rodziców miało nadwag

ę

,

istnieje 80 proc. prawdopodobie

ń

stwa,

ż

e równie

ż

b

ę

dziesz otyła. Ludzki metabolizm ró

ż

ni

si

ę

w zale

ż

no

ś

ci od wielu czynników, a intensywne

ć

wiczenia fizyczne mog

ą

go przy-

spieszy

ć

. Badacze i badaczki wymy

ś

lili wiele teorii wyja

ś

niaj

ą

cych ró

ż

ne kształty ciała,

odwołuj

ą

c si

ę

do czynników psychologicznych i fizycznych, jednak dotychczas

ż

adna z

nich nie była satysfakcjonuj

ą

ca.

Jedzenie i waga

52 proc. Polaków i 37 proc. Polek wa

ż

y za du

ż

o. W wielu krajach, w tym tak

ż

e w

Polsce, mo

ż

na wr

ę

cz mówi

ć

o epidemii nadwagi. Z bada

ń

epidemiologicznych wynika,

ż

e na nadwag

ę

cierpi co trzecia Polka na otyło

ść

co dziesi

ą

ta. W

ś

ród m

ęż

czyzn jest

jeszcze gorzej - 43,9 proc. panów ma nadwag

ę

, a otyłych jest 8,6 proc Uwa

ż

a si

ę

,

ż

e w

wypadku około jednej trzeciej osób otyłych w gr

ę

wchodz

ą

czynniki genetycznie.

Rozliczne badania nad otyło

ś

ci

ą

i jej skutkami dla zdrowia przekonały wiele

ekspertek i ekspertów,

ż

e otyło

ść

jest odpowiedzialna za wiele przewlekłych chorób,

takich jak choroby serca, wylew, nadci

ś

nienie, cukrzyca i rak.

Krótkoterminowe programy odchudzania dowiodły,

ż

e odchudzanie mo

ż

e

korzystnie wpłyn

ąć

na ci

ś

nienie krwi i cukrzyc

ę

, ale wielokrotne diety wywołuj

ą

ce efekt „yo-

yo" pogarszaj

ą

w tych przypadkach stan zdrowia.

Do tycia dochodzi, je

ś

li ilo

ść

kalorii, która zostaje w organizmie, jest wi

ę

ksza ni

ż

ta,

która jest spalana. Jedna z fałszywych koncepcji bł

ę

dnie przyjmuje,

ż

e zwi

ę

kszenie si

ę

poziomu kalorii pochodz

ą

cych z tłuszczu to jedyny powód przyrostu wagi albo

ż

e tylko

tłuszcz jest przyczyn

ą

otyło

ś

ci. W rzeczywisto

ś

ci to całkowita ilo

ść

energii - niezale

ż

nie od

tego, czy

ź

ródłem jest tłuszcz, w

ę

glowodany czy białka - spo

ż

ywanych w nadmiarze

prowadzi z czasem do wzrostu wagi. Innymi słowy, wzrost wagi w wi

ę

kszym stopniu

zale

ż

y od ilo

ś

ci ni

ż

jako

ś

ci spo

ż

ywanego pokarmu.

Jeszcze gorsze od samej diety s

ą

rozmaite zabiegi chirurgiczne zalecane przez

lekarzy kobietom z nadwag

ą

. Obejmuj

ą

one odsysanie tłuszczu oraz rozmaite metody

ś

cie

ś

niania

ż

oł

ą

dka i jelita, dzi

ę

ki czemu zostaj

ą

ograniczone mo

ż

liwo

ś

ci jedzenia i

wchłaniania substancji od

ż

ywczych. Zabiegom tym poddaje si

ę

prawie wył

ą

cznie

kobiety. Lekarze wykonuj

ą

cy te zabiegi naprawd

ę

s

ą

dz

ą

,

ż

e przyczyniaj

ą

si

ę

w ten sposób

do poprawy zdrowia kobiet, w rzeczywisto

ś

ci jednak osłabiaj

ą

ich zdolno

ść

do wła

ś

ciwego

od

ż

ywiania si

ę

. Po operacji jelita cz

ę

sto u pacjentów wyst

ę

puj

ą

przez kilka miesi

ę

cy po-

wa

ż

ne biegunki i wi

ę

ksze jest ryzyko pojawienia si

ę

u nich kamieni

ż

ółciowych i

artretyzmu.

Nale

ż

y jednak ostro

ż

nie podchodzi

ć

do teorii traktuj

ą

cych nadwag

ę

sam

ą

w sobie

jako główn

ą

przyczyn

ę

wielu chorób przewlekłych. Z bada

ń

przeprowadzonych w

Instytucie Bada

ń

nad Aerobikiem Coopera w Dallas w Teksasie w

ś

ród 25 tys. m

ęż

czyzn i

7 tys. kobiet wynika,

ż

e prawdopodobie

ń

stwo ci

ęż

kiej choroby i

ś

mierci w młodym wieku

jest wi

ę

ksze w

ś

ród osób szczupłych, b

ę

d

ą

cych w kiepskiej formie ni

ż

osób z niewielk

ą

nadwag

ą

, które regularnie uprawiały sport. Dieta - jak zauwa

ż

ono - okazuje si

ę

bezu

ż

yteczna w wypadku wielu osób z nadwag

ą

, a w rzeczywisto

ś

ci mo

ż

e spowodowa

ć

wi

ę

ksze problemy ni

ż

sama nadwaga, tym bardziej

ż

e przewlekłe choroby, na które

choruj

ą

ludzie t

ę

dzy, wyst

ę

puj

ą

tak

ż

e o osób z normaln

ą

wag

ą

, ale prowadz

ą

cych

siedz

ą

cy tryb

ż

ycia. Stwierdzono tak

ż

e,

ż

e w porównaniu ze szczupłymi osobami ludzie z

nadwag

ą

rzadziej uprawiaj

ą

sport. W dodatku

ż

adne badania maj

ą

ce na celu wyja

ś

nienie

wpływu nadwagi na zdrowie nie odnosiły si

ę

do osób t

ę

gich, które regularnie

ć

wicz

ą

.

Profesjonali

ś

ci nie powinni ogranicza

ć

si

ę

wył

ą

cznie do propagowania odchudzania, ale

zach

ę

ca

ć

równie

ż

do aktywno

ś

ci fizycznej, wyrobienia nawyków prawidłowego

od

ż

ywiania si

ę

, a tak

ż

e pomaga

ć

pacjentom w odzyskiwaniu poczucia własnej warto

ś

ci.

Niezale

ż

nie od ró

ż

nych opinii na ten temat, eksperci zgadzaj

ą

si

ę

,

ż

e w celu poprawy

zdrowia i zmniejszenia ryzyka choroby trzeba regularnie

ć

wiczy

ć

i stosowa

ć

zbilansowan

ą

diet

ę

, bogat

ą

w warzywa, owoce i ziarna.

Kontrolowanie swojej wagi

„Zdrowa” waga jest ró

ż

na dla ka

ż

dej kobiety i mo

ż

e nie odpowiada

ć

tej pokazanej

na wykresie. Nadwaga mo

ż

e zaszkodzi

ć

zdrowiu, niekorzystnie wpływaj

ą

c na ci

ś

nienie

krwi, cukrzyc

ę

, artretyzm czy cholesterol. Niektóre badania pokazały,

ż

e utrata wagi o 5-10

kilogramów zmniejsza ryzyko przewlekłych chorób. Jednak

ż

e powtarzaj

ą

ca si

ę

utrata

wagi mo

ż

e si

ę

okaza

ć

niebezpieczna, a nawet tragiczna w skutkach.

Oto wskazówki, które pomog

ą

ci, naszym zdaniem, lepiej kontrolowa

ć

swoj

ą

wag

ę

:

1.

B

ą

d

ź

aktywna. B

ą

d

ź

bardziej aktywna fizycznie. To mo

ż

e

najwa

ż

niejsza zmiana, jak

ą

wprowadzisz w swoim

ż

yciu. Zwi

ę

kszy

twoj

ą

sił

ę

i spr

ęż

ysto

ść

, doda ci wi

ę

kszej pewno

ś

ci siebie i pomo

ż

e

przezwyci

ęż

y

ć

depresj

ę

. Poprawi układ kr

ąż

enia, pomo

ż

e zachowa

ć

szczupł

ą

figur

ę

, a nawet schudn

ąć

bez stosowania diety. Musisz

jednak uwa

ż

a

ć

, by

ć

wiczenia fizyczne nie stały si

ę

twoj

ą

kolejn

ą

obsesj

ą

.

2.

Od

ż

ywiaj si

ę

zdrowo. Od

ż

ywiaj si

ę

w sposób jak najbardziej

urozmaicony - ka

ż

dy k

ę

s powinien zawiera

ć

substancje od

ż

ywcze.

Ogranicz spo

ż

ycie artykułów o wysokiej zawarto

ś

ci tłuszczu, cukru i

soli. Przestrzegaj wskazówek zamieszczonych na pocz

ą

tku tego

rozdziału.

3.

Wytycz sobie realistyczne cele Odniesiesz wi

ę

kszy sukces, je

ż

eli

b

ę

dziesz traciła wag

ę

stopniowo i na przykład postanowisz na razie

schudn

ąć

10 kilogramów. Spo

ż

ycie kalorii zmniejsz maksymalnie o

500 dziennie. Nawet uwa

ż

nie dobieraj

ą

c składniki po

ż

ywienia, przy

mniej ni

ż

1200 kalorii dziennie jest wła

ś

ciwie niemo

ż

liwe uzyskanie

wszystkich niezb

ę

dnych substancji od

ż

ywczych.

4.

Zapomnij o magicznych kuracjach. Nie ma magicznej

ż

ywno

ś

ci

ani cudownych pigułek; które pomog

ą

ci schudn

ąć

. Wiele dost

ę

pnych

w sprzeda

ż

y

ś

rodków odchudzaj

ą

cych zawiera fenylpropanolamin

ę

(PPA), pochodn

ą

amfetaminy, która mo

ż

e spowodowa

ć

nadci

ś

nienie,

nudno

ś

ci lub zawroty głowy, doprowadzi

ć

do wylewu albo wywoła

ć

psychoz

ę

. Przepisywane przez lekarzy

ś

rodki mog

ą

mie

ć

tak

ż

e

powa

ż

ne efekty uboczne.

5.

Słuchaj swojego ciała. Zaufaj sobie i zwracaj uwag

ę

na sygnały

płyn

ą

ce z ciała. Jedz, jak tylko poczujesz głód. Nie czekaj, a

ż

b

ę

dziesz okropnie głodna. Naucz si

ę

wsłuchiwa

ć

w sygnały, które

wysyła ci twój organizm, informuj

ą

ce ci

ę

o tym, czy jeste

ś

głodna czy

najedzona.

6.

Nie sabotuj własnych wysiłków. Nie wa

ż

si

ę

cz

ęś

ciej ni

ż

raz na

tydzie

ń

lub raz na dwa tygodnie. Codziennie zmienia si

ę

poziom

płynów w organizmie. Waga si

ę

waha w ci

ą

gu cyklu miesi

ą

czkowego,

bo przed okresem zatrzymujemy w organizmie wod

ę

.

7.

Poszukaj wsparcia. Przył

ą

cz si

ę

do innych kobiet, by porozmawia

ć

z

nimi o odchudzaniu.

Zaburzenia od

ż

ywiania

W dzisiejszych czasach ludzie maj

ą

obsesj

ę

na punkcie wagi. Rezultatem tej

fiksacji jest prawdziwa eksplozja przypadków ró

ż

nych zaburze

ń

łaknienia. Kobiety

odczuwaj

ą

coraz wi

ę

ksz

ą

presj

ę

, by wygl

ą

da

ć

jak modelki przedstawiane w mediach.

Czuj

ą

si

ę

wi

ę

c przegrane, gdy nie s

ą

w stanie osi

ą

gn

ąć

owego ideału. Ponadto z otyło

ś

ci

ą

wi

ążą

si

ę

negatywne stereotypy. Uprzedzenia i dyskryminacja Kobiet puszystych w pracy

oraz w relacjach towarzyskich nie nale

żą

do rzadko

ś

ci. Ju

ż

pi

ę

ciolatki narzekaj

ą

,

ż

e s

ą

za

grube, a u dziewi

ę

ciolatek wyst

ę

puj

ą

powa

ż

ne zaburzenia łaknienia. 10 proc. nastolatek

cierpi na kliniczne zaburzenia łaknienia.

Wi

ę

kszo

ść

z nas niejednokrotnie si

ę

gn

ę

ła po jedzenie wył

ą

cznie po to, aby si

ę

znieczuli

ć

, pocieszy

ć

, zapomnie

ć

o przykrych doznaniach. Która

ż

z nas, cho

ć

raz, kiedy

czuła si

ę

przera

ż

ona, zła, przygn

ę

biona, samotna albo smutna, nie si

ę

gn

ę

ła po cze-

kolad

ę

? Kiedy jednak pozwalamy, by nasze uczucia wyra

ż

ały si

ę

głównie poprzez jedzenie,

nara

ż

amy na szwank naszej zdrowie fizyczne i psychiczne. Strategi

ę

t

ę

stosuje wiele

kobiet, które próbuj

ą

w ten sposób radzi

ć

sobie z ró

ż

nymi opresyjnymi sytuacjami, na

przykład z przemoc

ą

seksualn

ą

. Kontrolowanie wagi jest jedn

ą

z nielicznych form kontroli,

któr

ą

kobiety mog

ą

sprawowa

ć

.

Anorexia nervosa to forma powa

ż

nego i powolnego samogłodzenia si

ę

, niekiedy

prowadz

ą

ca do

ś

mierci. Wi

ąż

e si

ę

ś

ci

ś

le z wielkim l

ę

kiem przed przytyciem. Dotyka

wszystkich najwa

ż

niejszych układów organizmu. U anorektyczek cz

ę

sto wyst

ę

puje brak

miesi

ą

czki, osteoporoza i złamania ko

ś

ci. Kolejn

ą

form

ą

zaburzenia łaknienia jest bulimia

nervosa. Polega na powtarzaj

ą

cych si

ę

epizodach ob

ż

erania si

ę

i prowokowania

wymiotów. Kobiety zjadaj

ą

ogromne ilo

ś

ci jedzenia w krótkim okresie czasu, a nast

ę

pnie

wymiotuj

ą

lub stosuj

ą

ś

rodki przeczyszczaj

ą

ce, moczop

ę

dne i wymiotne, a nawet

intensywnie

ć

wicz

ą

fizycznie, aby nie przyty

ć

. Akt objadania si

ę

, a nast

ę

pnie

wymiotowania lub przeczyszczania powa

ż

nie uszkadza jelita i przełyk, prowadzi do

znacznych ubytków w uz

ę

bieniu na skutek działania kwasów

ż

oł

ą

dkowych oraz dotkliwie

narusza równowag

ę

wodno-elektrolitow

ą

w organizmie, co mo

ż

e stanowi

ć

zagro

ż

enie dla

ż

ycia. Trzecim rodzajem zaburzenia łaknienia jest kompulsywne objadanie si

ę

, okre

ś

lane

jako ob

ż

arstwo.

Kobiety z zaburzeniami od

ż

ywiania cz

ę

sto zdaj

ą

si

ę

wciela

ć

podstawowy

stereotyp zwi

ą

zany z rol

ą

kobiety: skrajne wypieranie si

ę

samej siebie, tłumienie zło

ś

ci i

konfliktu, pragnienie pozostania dzieckiem oraz dostosowywanie si

ę

do ideału szczupłej

sylwetki. Problemy te pokazuj

ą

, jak niewielk

ą

kontrol

ę

wiele kobiet ma nad własnym

ż

yciem:

Moje ciało zawsze było dla mnie ostateczną i jedyną bronią w walce o autonomię. Było

jedyną rzeczą, jaką posiadałam, jedyną, której nie można mi było zabrać... Odkryłam w swoim

ż

yciu obszar, nad którym inni nie mieli żadnej kontroli... Robiłam z moim ciałem co chciałam i w

ten sposób triumfowałam nad wolą innych i chaosem wynikającym ze sprzecznych żądań.

Niektóre wykorzystywane seksualnie w dzieci

ń

stwie kobiety mówi

ą

,

ż

e ob

ż

arstwo

pocz

ą

tkowo było dla nich sposobem odzyskania poczucia kontroli nad własnym ciałem. Z

czasem jednak pochłanianie olbrzymich ilo

ś

ci jedzenia przynosiło wi

ę

cej problemów ni

ż

ulgi.

Zaburzenia łaknienia

Ponieważ problemy związane z odżywianiem się i przemocą seksualną to problemy

cielesne, uważam, że są ze sobą powiązane. Znajdują wyraz w moim ciele, a odrętwienie -

emocjonalne i psychiczne - w które popadłam, kiedy byłam wykorzystywana seksualnie, w ogóle

nie różni się od odrętwienia spowodowanego nieprzyjemnymi uczuciami, które pojawiały się

podczas jedzenia.

Nauczenie si

ę

innego sposobu wyra

ż

ania uczu

ć

gniewu, frustracji i bezsilno

ś

ci

mo

ż

e ograniczy

ć

nasz

ą

potrzeb

ę

wykorzystywania w tym celu jedzenia. Budowanie

poczucia własnej warto

ś

ci, przejmowanie kontroli nad własnym

ż

yciem i wsparcie ze strony

innych mog

ą

si

ę

okaza

ć

czynnikami kluczowymi dla wyzdrowienia.