Gruca – 25.10.2013
(poprzednia notatka w zeszycie)

Słowniki :

-Współczesne polskie księgarstwo. Mały słownik encyklopedyczny. Wrocław 1981. Red. Radosław
Cybulski.
-Współczesne polskie drukarstwo i grafika książkowa. Mały słownik encyklopedyczny 1982
-Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny. 1982

Słowniki z zakresu informacji naukowej:

1. Słownik terminologiczny informacji naukowej (Warszawa 1979)
redaktor: Maria Dembowska
prace nad słownikiem rozpoczęły się w 1972
dwie grupy terminów:
a) terminy własne informacji naukowej i dziedzin z nią najbliżej spokrewnionych (bibliografia,
bibliotekoznawstwo, archiwistyka)
b) terminy z dziedzin związanych z inf. naukową (cybernetyka, logia, językoznawstwo, teoria
systemów, statystyka, informatyka)
słownik definicyjny (zawiera jedynie krótkie definicje danych terminów)
pod każdym hasłem znajdują się odpowiedniki tego hasła w językach: angielskim, francuskim,
niemieckim i rosyjskim. (może pomóc w tłumaczeniu w jednym z tych języków)

2. Słownik encyklopedyczny terminologii języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych,
Warszawa 1993
Red. Bożena Bojar
zakres słownika: terminologia dotycząca języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych oraz
nauk pomocniczych informacji naukowej (logika, informatyka, lingwistyka, cybernetyka)
Słownik uzupełnia indeks rzeczowy

3. Słownik encyklopedyczny informacji, języków i systemów informacyjno-wyszukiwawczych,
Warszawa 2002
Red. Bożena Bojar
Zakres tematyczny: nowa terminologia związana z informacją naukowa
a) nazwy własne : głównie najbardziej znane języki i systemy inform-wyszukiw.
b) hasła typu encyklopedycznego, uwzględniające podstawowe informacje dotyczące struktury,
przeznaczenia i zastosowania języków systemów wyszukiwawczych.
BUDOWA HASŁA:
- terminy zawarty w haśle
- synonimy
- definicje
- przykłady
- odsyłacze
- kody wskazujące na miejsce w indeksie

układ wg działów
terminy zdefiniowane w słowniku, w odrębnych artykułach, jak wewnątrz tych artykułów
INDEKS RZECZOWY

BIBLIOGRAFIE Z ZAKRESU PODSTAW BIBLIOTEKARSTWA
bibliografia (gr. biblion albo biblos = książka, graphein = pisać)
1. uporządkowany spis dokumentów, dobranych wg pewnych kryteriów spełniający określone
zadania informacyjne
2. sposób sporządzania spisów bibliograficznych
Rodzaje bibliografii
Aspekty podziału:
a) zasady doboru materiału
b)przyjęty zakres (treściowy) albo zasięg (formalny) spisu
c) ogólny zasięg chronologiczny
d) metodyka sporządzania opisu
e) przeznaczenie spisu

Kryterium: a) zasady doboru bibliografii
1. BIBLIOGRAFIE WYDAWNICZO-FORMALNE (dobór wg cech formalnych: wytwórca dokumentów,
forma wydawnicza, forma piśmiennicza; rodzaje: bibliografie narodowe, terytorialne, podmiotowe,
osobowe podmiotowe[publikacje danej osoby, np. pamiętniki], form wydawniczych
2. BIBLIOGRAFIE TREŚCIOWE (wielkich działów wiedzy, dziedzin, zagadnień)
Kryterium: b) przyjęty zakres, zasięg
-zakres pełny: bibliografie obejmujące piśmiennictwo z wszelkich dziedzin
-zakres ograniczony : bibliografie obejmujące piśmiennictwo tylko z określonego działu wiedzy,
dziedziny, tematu
-rodzaje zasięgów chronologiczny (rok wydania), językowy (język wydania), terytorialny (msc
wydania), formalny (forma wydania), autorski (autor)
1. BIBLIOGRAFIE OGÓLNE:
- pełny zakres, zakres terytorialny nieograniczony
-rodzaje : bibliografie powszechne, narodowe
2. BIBLIOGRAFIE SPECJALNE (ZAKRES OGRANICZONY)
Kryterium: c) zasięg chronologiczny dzieli się na :
-bibliografie bieżące (ukazują się w oznaczonych odcinkach czasu)
-bibliografie retrospektywne (zamknięty okres)
-bibliografie prospektywne (publikacje planowane, przygotowane do ogłoszenia)
Kryterium: d) metoda doboru materiału
-bibliografie kompletne (dążą do rejestracji wszystkich dokumentów w przyjętym zakresie i zasięgu)
-bibliografie selekcyjne : dokonuje się wyboru dokumentów....
Kryterium : sporządzanie opisu
-prymarne (opisy wykonuje się na podstawie bezpośredniego oglądu
-pochodne (opisy przejmuj się z innych bibliografii, zazwyczaj z bibliografii narodowej)
Kryterium: zawartości spisu
-bibliografie rejestracyjne: zawierają wyłącznie opisy
-bibliografie adnotowane: opisy uzupełnione są adnotacjami

-bibliografie analityczne : zawierają analizy treściowe (część bibliografii adnotowanej)
Kryterium : przeznaczenie bibliografii
-bibliografie naukowe
-bibliografie służące upowszechnianiu wiedzy (popularnonaukowe)
-handlowe (Wydawnicze i księgarskie)
-bibliofilskie (książki rzadkie i cenne)
Bibliografie osobowe:
-bibl. przedmiotowe
-bibl. podmiotowe
-bibl. zespołów osobowych (np. bibl. pracowników UJ)
BIBLIOGRAFIA - HISTORIA
1919 - Jan Muszkowski "Przegląd Historyczny" artykuł pt.: "BIbliografia polska 1900-1918"- postulat
wydawania bieżącej bibliografii bibliografii.
niedługo po tym Władysław Tadeusz Wisłocki zaczął wydawać :"BIBLIOGRAFIA BIBLIOFILSTWA I
BIBLIOGRAFII POLSKIEJ "

"BIBLIOGRAFIA BIBLIOFILSTWA I BIBLIOGRAFII POLSKIEJ"
- bibliografia bieżąca
- lata ukazywania się :1919 - 1922
- 1919 na łamach czasopisma "Exlibris" później odrębny druk nakładem Towarzystwa Miłośników
Książki w Krakowie
-2 części:
piśmiennictwo za lata 1914-1917
piśmiennictwo za lata 1918-1922
-miała układ alfabetyczny wg nazwisk autorów, tytułów (prace zbiorowe)
-odsyłacze rzeczowe
-początkowo jako kwartalnik potem jako rocznik

BIBLIOGRAFIA BIBLIOGRAFII BIBLIOTEKARSTWA I BIBLIOFILSTWA:
-objęła piśmiennictwo za lata 1922-1936
-układ działowy:
-dzieła zbiorowe
-bibliografia
-bibliotekarstwo
-księgarstwo
-bibliofilstwo
-indeks alfabetyczny krzyżowy (nazwiska i hasła rzeczowe)

BIBLIOGRAFIA BIBLIOGRAFII I NAUKI O KSIĄŻCE
-bibliografia bieżąca rejestrowała piśmiennictwo dotyczące nauki o książce, spisy bibliograficzne
związane z Polską (tematyka lub nazwisko autora)
-rocznik
-początkowo była wydawana przez Państwowy Instytut Książki w Łodzi, potem Biblioteka Narodowa i
tak jest do dnia dzisiejszego
-ukazuje się od 1947

-od tomu w roku 1968 nastąpił podział na 2 części:
a) bibliografia bibliografii polski
b) polska bibliografia bibliologiczna
część pierwsza bibliografii bibliografii i nauki o książce : BIBLIOGRAFIA BIBLIOGRAFII POLSKICH
-od 1968 (od tomu za 1980 jako odrębna całość)
-ostatni rocznik drukowany: za rok 2007; obecnie w postaci bazy i w formacie pdf
-rejestruje spisy bibliograficzne, omówienia stanu badań (jeśli zawierają one omówienie
piśmiennictwa)
-bibliografie: w formie druków zwartych, zamieszczane na łamach czasopism, załącznikowe,; katalogi
: bibliotek, wydawnicze, księgarskie
-rejestruje również bibliografie czasopism, nut, map, patentów, mikrofilmów itd
-ma układ działowy:
a) bibliografię bibliografii
b) bibliografie ogólne
c) bibliografie dziedzin i zagadnień
d) bibliografie krajoznawcze, regionalne i lokalne oraz grup etnicznych
e) bibliografie zawartości poszczególnych czasopism) katalogi księgarskie i wydawnicze
-indeksy: alfabetyczny(nazwiska autorów, redaktorów, recenzentów, tytułów prac zbiorowych) i
przedmiotowy
Część 2 Bibliografii bibliografii i Nauki o książce POLSKA BIBLIOGRAFIA BIBLIOLOGICZNA
-od 1968; od tomu za rok 1980 jako odrębna całość piśmiennictwo z zakresu nauki o książce (historia i
zagadnienia współczesne)
-prace naukowe i popularnonaukowe(wydawnictwa zwarte, artykuły z czasopism i prac zbiorowych,
fragmenty publikacji
-układ:
a) nauko o książce
b) informacja naukowa. dokumentacja.
c) bibliografia
d) struktura i dzieje książki
e) wytwarzanie książki
f) bibliotekarstwo
g) użytkowanie książki
indeksy: alfabetyczny i przedmiotowy

BIBLIOGRAFIE UZUPEŁNIAJĄCE:
-luka w bibliografiach za lata 1937-1946, zostałą uzupełniona przez wydanie dwóch
retrospektywnych tomów zbiorczych:
a) 1965 - wydanie "Bibliografii Bibliografii i Nauki o książce." Materiał za lata 1937-1944
b) 1955 wydanie "Bibliografii bibliografii i nauki o książce" Materiał za lata 1945 -1946
Krystyna Bednarska-Ruszajowa - Das polnische Buchwesen [polska naukowa os książce], Frankfurt,
1994
-bibliografia selektywna retrospektywna (tylko najważniejsze publikacje za pewien okres czasu)
-piśmiennictwo z zakresu nauki o książce
-4119 pozycji od początku XVII wieku do roku 1985 włącznie
-układ działowy:

nauka o książce
bibliograficzne wydawnictwa informacyjne
gatunki i typy książek
zagadnienia ogólnobiblioteczne
wytwarzanie książki
rozpowszechnianie książki
użytkowanie książki
nazwy działów - w jęz. niemieckim ( na początku schemat układu także po polsku)
działy -----> poddziały
działy i poddziały: układ chronologiczny -------> układ alfabetyczny wg nazwisk autorów, nazw
miejscowości, nazwisk osób
indeks alfabetyczny i rzeczowy
BIBLIOGRAFIA ANALITYCZNA BIBLIOTEKOZNAWSTWA I INFORMACJI NAUKOWEJ (BABIN)
rejestruje artykuły tylko z czasopism zagranicznych o temacie biblotekoznawstwa i informacji
naukowej
dwa etapy:
dobór na podstawie przeglądu bieżących czasopism i wydawnictw zwartych napływających do
Biblioteki Narodowej; najważniejsze i najbardziej reprezentatywne czasopisma z zakresu INIB
cel: informowanie o nowych tendencjach, metodach i doświadczeniach we współczesnym
bibliotekarstwie światowym
układ rzeczowy
każdy zeszyt: własna karta tytułowa, spis treści, wykaz wykorzystanych czasopism oraz indeksy:
autorski i przedmiotowy`
BABIN dzisiaj - BABIN 2.) dostępna jest na stronie biblioteki narodowej jako blog
http://babin.bn.org.pl
działa od czerwca 2011 roku
ANNUAL BIBLIOGRAPHY OF THE HISTORY OF THE PRINTED BOOK AND LIBRARIES (ABHB)
rocznik, od 1970 roku
1969 - inicjatywa Komitetu Książki Rzadkiej i Cennej przy IFLA
opisy nadsyłane przez specjalne komitety narodowe
średnio rocznie ok. 5000 pozycji (
zamieszczano publikacje o charakterze naukowym, nie popularnonaukowe
Układ działowy
dzieła ogólne
papier, atramenty, materiały drukarskie
pismo i jego typy, odlewnie czcionek
skład, maszyny drukarskie, drukarstwo
ilustracja książki
oprawa książek, introligatorstwo
księgarstwo, edytorstwo
bibliofilstwo i kolekcje książek
biblioteki, bibliotekarstwo, instytucje książki
prawnicze, ekonomiczne i społeczne aspekty książki
gazety, czasopisma, czasopiśmiennictwo
relacje z innymi naukami (np. filozofia, religioznawstwo, językoznawstwo, nauka o literaturze)