I. Pojęcie władzy sądowniczej i pojęcie wymiaru sprawiedliwości

1. Sąd Najwyższy
Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:
1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:
a) zapewnienie w ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i
wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków odwoławczych,
b) podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,
c) rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach;
2) rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów do Sejmu i Senatu oraz wyboru
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a także ważności referendum ogólnokrajowego i referendum
konstytucyjnego;
3) rozpoznawania protestów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego;
4) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie których orzekają i funkcjonują
sądy, a także innych ustaw w zakresie, w którym uzna to za celowe;
5) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.

2. Sądy powszechne
Organy władzy sądowniczej, którym Konstytucja przypisuje prawo sprawowania wymiaru sprawiedliwości.

Art. 177.

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw ustawowo
zastrzeżonych dla właściwości innych sądów.
Wyjątki od zasady powszechności sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez sądy powszechne
* wykroczenia wśród wojskowych są sądzone przez Sąd Wojskowy
* Sądy Wojskowe i Administracyjne orzekają wyłącznie w sprawach określonych w ustawach
* funkcjonowanie specjalnych komisji ds. naruszenia dyscypliny finansów publicznych
* tryb doraźny na czas wojny

a) Sądy Rejonowe



panuje zasada domniemania właściwości sądów rejonowych

b) Sądy Okręgowe



są tworzone na obszarze właściwości co najmniej 2 sądów rejonowych



rozpatrują odwołania od orzeczeń sądów rejonowych



Organy – Prezes i Kolegium

c) Sądy Apelacyjne



są tworzone dla obszarów właściwości co najmniej 2 sądów okręgowych



Organy – Prezes i Kolegium

3. Sądy administracyjne
Sprawują kontrolę działalności administracyjnej, zgodności z ustawami uchwał organów samorządu
terytorialnego, organów wykonawczych, zarządzeń wójta, burmistrza, prezydenta.
Kontrolują akty normatywne terenowych organów administracji rządowej.
Sądy administracyjne działają na podstawie



ustawy z 25.07.2002 – Prawo o ustroju Sądów Administracyjnych



Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi



Ustawa wprowadzająca ustawy Prawo o ustroju SA i Prawo o postępowaniu przed SA

Skład
* Prezes
* wice-prezesi
* sędziowie
Organy
* Prezes NSA – powoływany przez Prezydenta na 6 letnią kadencję w podobnej procedurze jak Prezesa SN
* Zgromadzenie ogólne sędziów NSA
* Kolegium NSA
Izby



Finansowa



Gospodarcza



Ogólno-administracyjna

Sędziowie powoływani przez Prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa

Kompetencje



rozpatrywanie skarg na:



decyzje administracyjne



postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie



postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym



postępowania zabezpieczające na które służy zażalenie



inne czynności z zakresu administracji publicznej



akty prawa miejscowego (wydawane przez terenowe organy administracji rządowej lub organy samorządu

terytorialnego)



akty organów samorządu terytorialnego nie będące aktami prawa miejscowego



bezczynność organu

Orzekanie
I instancja – Wojewódzki Sąd Administracyjny
II instancja – Naczelny Sąd Administracyjny – organ kasacyjny

4. Sądy wojskowe



Wymiar sprawiedliwości sprawują również sądy wojskowe.



Na czas wojny mogą być ustanowione sąd wyjątkowy lub tryb doraźny.



Nadzór w zakresie orzekania sprawuje Sąd Najwyższy.



Sądy wojskowe uczestniczą w wyborze członków KRS.



Szczegółowe zasady organizacji i funkcjonowania pozostawiono ustawodawcy. Sądy wojskowe
sprawują w siłach zbrojnych RP wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych oraz orzekają w
sprawach przekazanych do ich właściwości odrębnymi ustawami



Orzekają w sprawach żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, ale w wypadkach przewidzianych w
ustawach sprawują też wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych w stosunku do osób nienależących
do sił zbrojnych.

Sądy wojskowe tworzy i znosi, w drodze rozporządzenia, Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z
Ministrem Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Określa on siedziby i obszary
właściwości tych sądów.

Sądami wojskowymi są: sądy garnizonowe i sądy okręgowe.
Nadzór administracyjny- Minister Sprawiedliwości
Nadzór służbowy- Minister Obrony Narodowej

II. Krajowa Rada Sądownictwa

Skład i kompetencje KRS
Krajowa Rada Sądownictwa odgrywa istotną, rolę w kreowaniu sędziów, co wiąże się z dążeniem do
zagwarantowania niezawisłości sędziowskiej oraz wzmocnieniem samorządności sędziowskiej. Zajmuje się ona
sprawami nominacji i awansów sędziowskich oraz ma wpływ na organizację sądów dyscyplinarnych. Używając
literackiej metafory można powiedzieć, że jest to matecznik sądownictwa.
KRAJOWA RADA SĄDOWNICTWA stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów opiniuje
projekty ustaw dotyczących sądownictwa może wystąpić z wnioskiem do TK w sprawie zgodności z
Konstytucją aktów normatywnych w zakresie j.w. m.in. rozpatruje i ocenia kandydatury sędziów we wszystkich
typach sądów o przedstawia prezydentowi wnioski o ich powołanie oraz pośredniczy w podejmowaniu przez
władzę wykonawczą i usta. najważniejszych decyzji odnośnie sądownictwa pełni inne funkcje doradcze,
opiniujące odwołanie przez Ministra Sprawiedliwości prezesa lub wiceprezesa sądu wymaga jej opinii;
niektórych przypadkach negatywna opinia jest dla Ministra wiążąca wyraża zgodę na późniejsze przejście
sędziego w stan spoczynku
Krajowa Rada Sądownictwa składa się z 25 członków (kadencja członków wybranych trwa 4 lata):
1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu
Administracyjnego i osoby
powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej,
2) piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów
administracyjnych i
sądów wojskowych,
3) czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat
spośród senatorów.

III. Prokuratura

Art. 7. Zasada bezstronności działania

Prokurator jest obowiązany do podejmowania działań określonych w ustawach, kierując się zasadą bezstronności
i równego traktowania wszystkich obywateli.

Art. 8. Niezależność i samodzielność prokuratora

1. Prokurator przy wykonywaniu czynności określonych w ustawach jest niezależny, z zastrzeżeniem przepisów
ust. 2 oraz art. 8a uprawnienia prokuratora bezpośrednio przełożonego, i art. 8b uprawnienia prokuratora
przełożonego do delegowania czynności i przejmowania spraw, .
2. Prokurator jest obowiązany wykonywać zarządzenia, wytyczne i polecenia przełożonego prokuratora.
Zarządzenia, wytyczne i polecenia nie mogą do tyczyć treści czynności procesowej.
3. Zarządzenia i wytyczne dotyczące konkretnie oznaczonej sprawy oraz polecenia są włączane do akt sprawy.
4. W przypadku gdy w postępowaniu sądowym ujawnią się nowe okoliczności, prokurator samodzielnie
podejmuje decyzje związane z dalszym tokiem tego postępowania.
5. Prokurator przełożony w razie stwierdzenia oczywistej obrazy prawa przy prowadzeniu sprawy wytyka,
niezależnie od innych uprawnień, właściwemu prokuratorowi uchybienie, po uprzednim zażądaniu – w razie
potrzeby – wyjaśnień. Stwierdzenie i wytknięcie uchybienia nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy.

Kolegium prokuratury apelacyjnej:
* składa się z 4-10 członków wybieranych w 2/3 przez zgromadzenie prokuratorów, a w 1/3 powoływanych
przez prokuratora apelacyjnego spośród prokuratorów.
* rozpatruje ono wnioski wynikające z wizytacji i lustracji i prokuratur
Kolegium prokuratury okręgowej:
* składa się z 4-10 członków wybieranych w 2/3 przez zebrania prokuratorów prokuratury okręgowej oraz
delegatów prokuratorów prokuratur rejonowych, a w 1/3 powoływanych przez prokuratora okręgowego spośród
podległych mu prokuratorów

IV. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

Sprawozdanie
KRRiTV corocznie do końca marca przestawia sprawozdanie ze swej działalności Sejmowi, Senatowi
i Prezydentowi. Jeśli Sejm i Senat sprawozdanie odrzuci, a decyzję taką zaakceptuje Prezydent to członkowie
KRRiTV tracą mandat. Sprawozdanie ma dotyczyć



problemów jakie spotyka KRRiTV podczas pełnienia misji, która wynika z art. 213 ust. 1



problemów w funkcjonowaniu KRRiTV

Art. 213. ust. 1
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu
publicznego w radiofonii i telewizji.


Członkowie KRRiTV ponoszą odpowiedzialność



polityczną – na skutek odrzucenia sprawozdania



konstytucyjną – przed Trybunałem Stanu

Skład



6 letnia kadencja (licząc od dnia powołania)



5 osób – powoływanych przez Sejm (2), Senat (1), Prezydenta (2)



nie ma możliwości ubiegania się o ponowny wybór

W skład KRRiTV mogą wchodzić osoby



wyróżniające się wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie środków masowego przekazu



nie posiadające udziałów lub akcji spółek albo w inny sposób uczestniczące w podmiocie będącym tzw.
nadawcą lub producentem radiowym lub telewizyjnym



nie łączące członkostwa z działalnością zarobkową z wyjątkiem pracy naukowo-dydaktycznej w charakterze
nauczyciela akademickiego lub działalności twórczej

W okresie członkostwa w KRRiTV ulega zawieszeniu członkostwo w stowarzyszeniach, związkach
zawodowych, kościelnych.

Utrata mandatu przez członka KRRiTV następuje, gdy członek



zrzeknie się funkcji na skutek choroby uniemożliwiającej na stałe wykonywanie czynności członka



naruszy ustawę (orzeczone przez Trybunał Stanu)



gdy popełni przestępstwo z winy umyślnej



gdy złoży fałszywe oświadczenie lustracyjne

Na czele KRRiTV stoi Przewodniczący, którego ze swego grona wybierają członkowie KRRiTV. Na wniosek
przewodniczącego jest wybierany wice-przewodniczący.

Przewodniczący



reprezentuje Radę na zewnątrz



wykonuje zadania powierzone w ustawie (nadaje tzw. koncesje od nadawania programów radiowych i
telewizyjnych)



wymierza kary administracyjne za naruszenie ustawy (np. art. 53 ustawy)

- na osobę kierującą programem

- na osobę kierującą działalnością nadawcy
Odwołanie od kary przysługuje do sądu okręgowego gospodarczego.



wezwania do zaprzestania emisji programu naruszającego ustawę

powołuje członków do spółek Telewizja Polska i Polskie Radio. Minister Skarbu Państwa ma prawo do
mianowania po jednym członku w tych spółkach.

Rady Programowe składają się z 15 członków (10 delegowanych przez ugrupowania parlamentarne, 5 osób z
dorobkiem i doświadczeniem w dziedzinie kultury i mediów delegowanych przez KRRiTV).

KRRiTV wypowiada się w formie rozporządzeń. Ma prawo podejmowania uchwał. Koncesje na nadawanie
wydawane są w formie decyzji Przewodniczącego na skutek uchwały Rady.

V. ZMIANA KONSTYTUCJI

Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. przyjmuje – jako podstawową – procedurę swej zmiany przez parlament. Jest to
dokonywane w formie ustawy o zmianie konstytucji, a więc stosuje się tu ogólną procedurę ustawodawczą, a
ewentualne odstępstwa muszą wynikać z wyraźnego unormowania konstytucyjnego. Takim unormowaniem jest
art. 235, który przewiduje, że:

1. projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć Prezydent, Senat lub grupa posłów stanowiąca

co najmniej 1/5 ustawowego składu Sejmu (92 posłów),

2. ustawa o zmianie konstytucji musi zostać uchwalona przez Sejm (większością 2/3 głosów, w obecności

co najmniej ½ ustawowej liczby posłów) i nie później niż w ciągu 60 dni przez Senat (bezwzględną
większością głosów, w obecności co najmniej ½ ustawowej liczby senatorów),

3. nie przewiduje się obligatoryjnego referendum konstytucyjnego, jeżeli jednak zmiana dotyczy

przepisów rozdziału I, II lub XII, to podmioty uprawnione do inicjowania zmian w konstytucji mogą
zażądać w terminie 45 dni od uchwalenia tej zmiany przez Senat przeprowadzenia referendum. Zmiana
konstytucji zostaje przyjęta, jeżeli opowiedziała się za nią większość głosujących (nie ma wymogu
frekwencji wyborczej),

4. prezydent ma obowiązek podpisania ustawy zmieniającej konstytucję, nie przysługuje mu w tym

zakresie prawo weta,

5. konstytucja nie może być zmieniona w czasie trwania stanu nadzwyczajnego (art. 228 ust. 6), co

oznacza, że nie można w tym okresie wnosić projektów ustaw o zmianie konstytucji, a prace nad
projektami już wniesionymi należy zawiesić.

W stosunku do niektórych rozdziałów wprowadzono szczególnie utrudniony tryb zmiany.

VI. DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA

Instytucje demokracji bezpośredniej to:

- referendum - jest to opowiedzenie się zbiorowego podmiotu suwerenności odnośnie materii zawartej w
pytaniach referendalnych za pomocą konkretnej ustalonej formy. Przyjęta w drodze referendum ustawa ma moc
prawną równą ustawie uchwalonej przez parlament. Jest jedną z form demokracji bezpośredniej.
Rodzaje: według kryterium: wymagalności (obligatoryjne i fakultatywne); zasięgu terytorium (ogólnokrajowe,
lokalne); materii (konstytucyjne, ustawodawcze, w sprawie samo opodatkowania się); czasu przeprowadzenia
referendum (ratyfikacyjne, opiniodawcze
- plebiscyt - oświadczenie wyrażone w głosowaniu ludności związanej z pewnym obszarem, tj. mieszkającej na
nim lub tam urodzonej w kwestii przyłączenia tego obszaru do określonego państwa



weto ludowe - określona prawnie liczba obywateli posiadająca oświadczenie wobec już przyjętej
ustawy



inicjatywa ludowa - uprawnienie prawnie określonej grupy osób do wszczęcia postępowania
ustawodawczego



konsultacja ludowa - wyrażenie przez zbiorowy podmiot suwerenności w drodze głosowania opinii w
jakiejś sprawie - wynik nie ma charakteru wiążącego



zgromadzenie ludowe - jest to zebranie ogółu uprawnionych do podejmowania decyzji. Występuje w
trzech małych kantonach szwajcarskich. Głosuje się tam w sprawie zmiany konstytucji kantonu
powołania organu władzy wykonawczej, budżetu

VII. Rzecznik Praw Obywatelskich

Jest to instytucjonalna gwarancja ochrony prawa dotyczącego człowieka i obywatela.

Mimo ścisłych związków Sejmem RPO nie jest organem Sejmu. Jest niezawisły, odpowiada przed Sejmem na
zasadach określonych w ustawie. RPO mieści się w kategorii naczelnych konstytucyjnych organów
państwowych. RPO jest organem ochrony prawa.

RPO powołuje Sejm większością 3/5 głosów w obecności połowy ustawowej liczby posłów za zgodą Senatu na
wniosek Marszałka Sejmu lub grupy 35 posłów. Kadencja RPO trwa 5 lat licząc od daty dnia złożenia
ślubowania. Ta sama osoba może być rzecznikiem maksymalnie przez dwie kadencje. RPO po upływie kadencji
ma prawo do powrotu na zajmowane wcześniej stanowisko lub równorzędne, jeśli nie ma przeszkód prawnych.

Sejm można odwołać Rzecznika gdy:



jest trwale niezdolny do sprawowania stanowiska stwierdzonych orzeczeniem lekarskim



złożył dymisję



sprzeniewierzenie się złożonemu ślubowaniu

Kompetencje



stoi na straży wolności praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji i innych aktach
normatywnych

Podejmuje działania na wniosek



organów samorządowych



z własnej inicjatywy



obywateli



Rzecznika Praw Dziecka

Rzecznik na skutek wniosku może



podjąć sprawę



wskazać wnioskodawcy przysługujących mu środków działania



przekazać sprawę według właściwości



nie podjąć sprawy

O decyzji co zrobić musi powiadomić wnioskodawcę i osobę, której dotyczy wniosek.

RPO może (art. 13 ustawy o RPO)



zwrócić się do Sejmu o to by Sejm zlecił NIK przeprowadzenie kontroli i zbadanie określonej sprawy. NIK
rzadko odmawia kontroli, ewentualnie kontrolę przeprowadza w następnym roku.



nawet bez uprzedzenia badać sprawę



może żądać akt sprawy



zlecać sporządzanie ekspertyz i opinii



itd.

Na skutek swoich działań RPO może:



powiadomić wnioskodawcę o nie stwierdzeniu naruszenia praw człowieka i obywatela



skierować sprawę do odpowiedniego organu lub instytucji



żądać wszczęcia postępowania

Rzecznik za zgodą Sejmu może ustanowić swoich pełnomocników terenowych co dotychczas nie nastąpiło.

VIII. SAMORZĄD TERYTORIALNY

Wyróżniamy w Polsce trzy rodzaje samorządu terytorialnego:
•zasadniczy – powstaje dla organów o kompetencjach ogólnych, czyli dla terenowych organów administracji
rządowej i dla organów samorządu terytorialnego
• pomocniczy – dokonywany jest dla wyodrębnienia organów pełniących funkcję pomocniczą
w realizacji zadań ogólnych, np. dzielnice, osiedla, sołectwa
• specjalne – dla realizacji zadań, których wciągnięcie w zakres kompetencji podziału zasadniczego jest
niemożliwe bądź bezcelowe, np. samorządy administracji morskiej, lasów państwowych

Gmina jest w strukturze państwa wyodrębnionym podmiotem prawa i bierze udział w
sprawowaniu władzy publicznej (administracji publicznej).
Gmina wykonuje zadania własne, mające na celu zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty
gminnej. Należą do nich zadania z zakresu:
● infrastruktury technicznej gminy (gminne drogi, ulice, wodociągi itd.)
● infrastruktury społecznej (oświata, kultura, ochrona zdrowia itd.)
● porządku i bezpieczeństwa publicznego (np. organizacja ruchu drogowego)
● ładu przestrzennego i ekologicznego (np. ochrona środowiska)
Gmina wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.
WŁADZE GMINY:
referendum gminne – jest formą bezpośredniego sprawowania władzy.
rada gminy – to organ uchwałodawczy i kontrolny.
zarząd gminy –organ wykonawczy gminy.

Powiat stanowi lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.

Powiat wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
● infrastruktury społecznej (np. edukacja publiczna, ochrona zdrowia)
● infrastruktury technicznej (np. transport i drogi publiczne)
● porządku i bezpieczeństwa publicznego (np. ochrona przeciwpowodziowa)
● ładu przestrzennego i ekologicznego (np. geodezja, kartografia).
Samorząd powiatowy wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną
odpowiedzialność, dysponuje mianem powiatowym i prowadzi samodzielną gospodarkę
finansową.
WŁADZE POWIATU:
referendum powiatowe - podejmuje decyzje w każdej ważnej sprawie mieszczącej się w
zakresie działań powiatu (z inicjatywy rady powiatu).
rada powiatu – stanowiący i kontrolny organ powiatu wybierany w bezpośrednim i
powszechnym głosowaniu
zarząd powiatu – organ wykonawczy powiatu

Województwa są największymi jednostkami samorządu terytorialnego, samodzielności powiatów i gmin, od 1
stycznia 1999 r. 16 województw
Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze regionalnym w zakresie:
infrastruktury technicznej, infrastruktury społecznej, bezpieczeństwa publicznego oraz ładu przestrzennego i
ekologicznego.
Samorząd województwa wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną
odpowiedzialność, dysponuje mieniem powiatowym i prowadzi samodzielną gospodarkę
finansową

WŁADZE WOJEWÓDZTWA:

sejmik województwa – organ kontrolny i stanowiący, wybierany w powszechnym
i bezpośrednim głosowaniu
referendum wojewódzkie - podejmuje decyzje w każdej ważnej sprawie mieszczącej się w
zakresie działań województwa (z inicjatywy sejmiku województwa
zarząd województwa - kolegialny organ wykonawczy województwa


PROCEDURA USTAWODAWCZA

1. Inicjatywa ustawodawcza- jest to takie zgłoszenie projektu ustawy przez upoważniony organ, który

zobowiązuje parlament do jego rozpatrzenia. W Polsce zgodnie z Konstytucja inicjatywa ustawodawcza
przysługuje: posłom( grupie przynajmniej 15 posłów lub komisji sejmowej), Senatowi, Prezydentowi
RP, Radzie Ministrów, grupie co najmniej 100000 obywateli mających prawa wyborcze.

2. ,,Czytanie” projektu ustawy- polska procedura przewiduje maksymalnie trzy czytania projektu; jest to

praca nad projektem w komisjach sejmowych lub na plenum Sejmu oraz zgłaszanie do niego poprawek

a) pierwsze czytanie- zaczyna się na posiedzeniu odpowiedniej komisji; kończy się debatą w Sejmie.

Sejm może odrzucić projekt ustawy w całości

b) drugie czytanie- przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy

przeprowadzenie debaty oraz zgłoszenie poprawek i wniosków (odbywa się na sali sejmowej)

c) trzecie czytanie- może odbyć się niezwłocznie, jeżeli w drugim czytaniu projekt nie został

skierowany do komisji. Ten etap kończy się głosowaniem

3. Głosowanie parlamentu

a) quorum- najmniejsza liczba członków parlamentu, niezbędna do tego, by podejmowane przezeń

decyzje były ważne. Quorum potrzebne do zmiany konstytucji RP oraz do uchwalenia ustaw
zwykłych wynosi ½ ogólnej liczby posłów

b) większość:



zwykła- np. może wynosić 150 ,,za”, przy 100 ,,przeciw” i 200 ,,wstrzymujących się”



bezwzględna- jeżeli oddano więcej niż połowę głosów, np. przy 241 głosujących padło 121 głosów
,,za” lub wypowiedziała się połowa + 1 głosująca głosujących np. przy 241 głosujących padło 122
głosów ,,za”



kwalifikowana- większa od bezwzględnej, np. 2/3 wymaganego quorum (do zmiany konstytucji przez
Sejm)

4. Podpisanie przez Prezydenta RP-
veto:

a) absolutne- powoduje, że dany akt nie staje się aktem obowiązującym
b) zawieszające- powoduje konieczność ponownego uchwalenia przez parlament, jednak tym razem

większością kwalifikowaną 3/5

c) ludowe (np. Szwajcaria)

5. Ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Zarządza o tym Prezydent.

Ogłoszenie ustawy stanowi warunek jej obowiązywania (Vacatio legis—spoczywanie ustawy (czas
między opublikowaniem a wejściem w życie)

Rozporządzenia (dekrety) z mocą ustawy

Mają taką samą wagę jak ustawy. W świetle konstytucji RP z 1997 rozporządzenie z mocą ustawy może wydać
Prezydent RP na wniosek RM tylko w czasie stanu wojennego, gdy Sejm nie może zebrać się na posiedzenie.
Rozporządzenia te mogą dotyczyć tylko zasad działania organów władzy publicznej w czasie stanu wojennego
oraz zakresu ograniczenia w tym czasie wolności i praw człowieka i obywatela (zob. Konstytucja RP z 1997, art.
228 ust.3-5).