2012-03-30

1

•

Kontrola płytki nazębnej ma na celu:

–

Hamowanie jej odkładania poprzez

•

Kontrolowanie mechaniczne (szczotkowanie zębów)

•

Kontrolowanie chemiczne opiera się na:

–

Rozkładzie płytki

–

Działaniu bakteriobójczym

–

Działaniu antyseptycznym

•

Bezpieczny

–

Nietoksyczny

–

Nie powodujący alergii

–

Nie powodujący podrażnień

•

Skuteczny

–

Klinicznie i statystycznie znaczna redukcja płytki i zapalenia dziąseł

•

Specyficzny

–

Wpływa tylko na patogenną florę

•

Nie indukuje oporności

•

Akceptowany smak

•

Niski koszt

•

Beztlenowe

–

Peptostreptococcus micros, Actinomyces

–

Bifidobacterium, Eubacterium, Clostridia,
Propionibacterium

–

Bacteroides, Fusobacteria, Porphyromonas, Prevotella

•

Treponemes

–

Treponema denticola, T.macrodentium, T. oralis

•

Tlenowe

–

Staphylococci, Lactobacillus, Corynebacterium, Eikenella
corrodens

2012-03-30

2

•

Czynniki utleniające

•

Metale/fluorki: fluorek cynawy, chlorek
cynawy

•

Biguanidy: Chlorheksydyna

•

Pochodne fenolu: tymol, triklosan

, eugenol

•

Czwartorzędowe związki amoniowe: chlorek
cetylpirydyny

•

Alkaloid - sanguinaryna

•

Mouthrinses with hydrogen peroxide reduces
plaque formation and gingivitis and arrest
ulcerative gingivitis.

•

0,5-1,5% hydrogen peroxide

•

3% hydrogen peroxide mouthrinse – oral
ulceration

•

3% - wound cleaning

•

30% -tooth bleaching

•

Listeryna

•

Triklosan

• Tymol

• Eugenol

•

Listeryna

•

Thymol

•

Eucalyptol

•

Mentol

•

Salicylan metylowy

•

Alkohol etylowy

•

Płukać jamę ustną małą ilością płynu 10-12ml
przez 30-60 sek.

2012-03-30

3

•

Triklosan

–

Wykazuje aktywność przeciw G- w tym beztlenowcom i drożdżakom

–

Stosowany w nowszych pastach do zębów w stężeniach 0,2-0,3%

–

W płukankach 0,03-0,045%

•

Zakres stężeń stosowanych w celu hamowania
rozwoju płytki nazębnej, działania
przeciwpróchnicowego i
antyseptycznego0,03% to 0,2%.

•

Wykazuje aktywność przeciwgrzybiczą i
przeciwbakteryjną (gram positive and gram-
negative)

•

Przebarwienia zębów, wypełnień i koron
akrylowych

•

Zaburzenia smaku

•

Zwiększenie odkładania kamienia nazębnego

•

Stosować stosunkowo krótko 2-4 tygodnie

•

Habitane -0,1 i 0,2%

•

Corsodyl -0,2% 2xdz do płukania po 10ml

2012-03-30

4

2 x dziennie, najlepiej rano i wieczorem po
jedzeniu i umyciu zębów płukać jamę ustną 10
ml roztworu (do kreski wewnątrz zakrętki).

•

Stosowany w stężeniach 0,05-
0,1%

•

Gotowe płukanki Perio, Scope i
Cepocal

•

Objawy uboczne:

–

Owrzodzenie jamy ustnej

–

Dyskomfort i uczucie palenia języka

Płyn Oral-B dzięki zawartości fluorku sodowego
0,05%, chlorku cetylopiryny 0,05% zwalcza
płytkę nazębną i pomaga chronić zęby przed
próchnicą.
Płyn Oral-B dzięki zawartości fluorku sodowego
0,05%, chlorku cetylopiryny 0,05% zwalcza
płytkę nazębną i pomaga chronić zęby przed
próchnicą.

•

Alkaloid benzafenantrydynowy otrzymany z
alkoholowego wyciągu sproszkowanych kłączy
krwawnika kanadyjskiego (Sanguinaria
canadiensis)

•

Obecność czynnego jonu amoniowego nadaje
mu właściwości antyseptyczne

•

Słabszy od chlorheksydyny, ale mniej działań
ubocznych

•

Preparaty

–

Viadent 0,01% z dodatkiem chlorku cynku

–

Periogard

–

Vipont z dodatkiem monofluorofosforanu sodu

2012-03-30

5

•

Fluorki

–

Fluorek sodu (NaF)

–

Monofluorofosforan sodu (Na2FPO3)

–

Fluoroaminy

–

Fluorek cynawy

–

(SnF2)

–

Fluorek glinu (AlF3)

Zwi

ą

zki fluoru a działanie

przeciwpróchnicze

•

Jony fluoru maj

ą

silne powinowactwo do wapnia. Reaguj

ą

z hydroksyapatytami

szkliwa, wchodz

ą

c w miejsce jonów wodorotlenowych i powstaj

ą

fluoroapatyty.

Hydroksyapatyty + fluor

→

fluoroapatyty

•

Fluoroapatyty

– Mniej rozpuszczalne w kwasach
– Wi

ę

ksza stabilno

ść

, co zabezpiecza przed demineralizacj

ą

szkliwa

•

ŚOZ i FDI przyjęły, że całkowite stężenie fluoru
w profilaktycznych pastach nie może
przekraczać 0,15% (odsetek dotyczy czystego
fluoru F-, a nie fluorków

•

Dla dzieci do 4 r.ż. pasty powinny być
pozbawione fluorków

•

Dla dzieci między 4 a 7 r.ż. - 0,025 – 0,05%

•

A dla dzieci starszych 0,085% fluoru

2012-03-30

6

•

Stosowane parametry

–

% -1 cz. w 100 cz.

–

ppm – 1cz. w 1 mln cz

.

•

0,1-0,15% to

????????

•

Stosowane parametry

–

% -1 cz. w 100 cz.

–

ppm – 1cz. w 1 mln cz.

•

0,1-0,15% to 1000-1500 ppm

•

Preparaty o zawartości F- wysokim do 0,5%
(5000ppm), działają bakteriobójczo w
stosunku do płytki bakteryjnej oraz
remineralizująco.

–

Stosowane rzadziej niż codziennie, często raz w tygodniu (Fluormex żel)

–

Sprzedawane tylko w aptekach

Age
(years)

Fluoride concentration (ppm) in
primary drinking water

<0,3

0,3 to 0,6 > 0,6

0,5 to 3

0,25

0

0

3 to 6

0,5

0,25

0

6 to at
least 16

1,0

0,5

0

2012-03-30

7

•

0,2% do płukania jamy ustnej co tydzień lub co
2 tygodnie w ciągu całego roku szkolnego – 30
ml roztworu przez 30 sek szczotkowanie

•

0,5-1% fluorku sodu 5-10 razy w roku, 30 ml
roztworu, szczotkowanie 2-3 min

•

Rp.

0,05% sol. Natrii fluoratii

300,0

M.D.S. Do codziennego płukania jamy ustnej przez 30 sek. z użyciem 10 ml
roztworu

•

5-10g fluorku sodu (2,5-5g fluorku) stanowi dawkę śmiertelną
dla dorosłych , a mniejsze wartości dla dzieci

•

Powstaje w organizmie fluorowodór, działający silnie
drażniąco na błony śluzowe

•

Przyczyną zgonu jest porażenie ośr

o

dka oddechowego

•

Występuje tężyczka wynikająca z wiązania wapnia

•

Nudności, wymioty, biegunka

•

Hipotensja

•

Wyraźna hipokalcemia i hipomagnezemia i
kwasica

•

Zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami
komorowymi włącznie

•

Asystolia

2012-03-30

8

•

I krok –zapobieganie wchłaniania fluorków
poprzez stosowanie leków indukujących
wymioty oraz płynów zawierających jony
wapnia –glukonian lub mleczan wapnia
(również mleko w celu złągodzenia
podrażnienia przełyku i żołądka)

•

Monitorowanie serca i oddechu z
przygotowaniem do intubacji i kardiowersji

•

Analiza w plazmie Ca, Mg, K and pH

•

Alkalizacja moczu prowadząca do zwiększenia
wydalania fluoru

•

Odpowiednie leczenie ostrych zaburzeń rytmu
serca

•

W ciągu roku należy stosować jedną serię
zabiegów. Przez serię zabiegów rozumie się
stosowanie żelu 5 do 10 razy co 2 tygodnie,
tzn. 1 szczotkowanie co 2 tygodnie przez 10 do
20 tygodni.

•

Fluoroza prowadzi do pojawienia się kilku
białych plamek do intensywnie brązowych
uszkodzeń

2012-03-30

9

•

Alantoina

•

Wyciąg z aloesu

•

Propolis

•

Α-bisabolol

•

Wyciągi rumiankowo-szałwiowe

•

Preparat torfowy

•

Salicylan choliny

•

Benzydamina

•

Metindonium –preparat złożony zawierający
indometacynę i cetrymonium bromidum –
działanie dodatkowo p/grzybicze i
p/bakteryjne. Stosowany do smarowania płyn
lub w postaci przymoczków na ubytki

•

Anthodium Chamomillae

•

Α

lfa

-bisabolol

•

Azuleny: chamazulen, gwajazulen

•

Arnica montana

•

Tymol

•

Oleum Thymi

•

Anthodium Arnicae

•

Eugenol –Oleum Caryophylli

–

Folium Eucalypti

–

Folium Salviae

2012-03-30

10

•

Łączą się z białkami tkanek powierzchniowych
i tworzą nierozpuszczalne połączenia zwane
białczanami, a które działają protekcyjnie w
stosunku do głębiej położonych warstw
komórek, ograniczając działanie czynników
drażniących i infekcyjnych

•

Garbniki są pochodzenia roślinnego

–

Tanina (Tanninum) 0,5-5% roztwory wodne

–

Kwas taninowy (Acidum tannicum)

–

Szałwia (Folium Salviae)

–

Dziurawiec (Herba Hyperici)

–

Dąb (Cortex Quercus)

–

Nalewka z pięciornika (Tinctura Tormentillae)

–

Nalewka z dębianek (Tinctura Gallae)

•

ml płynu zawiera: nalewka z dębianek 304 mg, nalewka z

arniki 304 mg, nalewka z kłączy pięciornika 304 mg.

•

Działanie Przeciwzapalne i ściągające, hamujące rozwój flory

bakteryjnej w jamie ustnej.

•

Wskazania Lekkie stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej,

w zapaleniu dziąseł oraz w aftach.

•

Dawkowanie: patyczek higieniczny lub tamponik o średnicy

2-3 cm zwilżyć taką ilością płynu by nie przeciekał przez

tamponik lub patyczek i delikatnie wcierać w chorobowo

zmienione powierzchnie dziąseł i jamy ustnej. Preparat

stosować 2-3 razy na dobę w zależności od nasilenia się

objawów chorobowych.

Do płukania - 1 łyżeczkę preparatu zmieszać z 3 łyżeczkami

przegotowanej ostudzonej wody do temp. 35oC-40oC,

wymieszać łyżeczką przez 1-2 min i płukać 2 razy na dobę. Nie

połykać płynu.

•

Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na arnikę, inne składniki

produktu lub na rośliny z rodziny złożonych (Compositae)

•

Preparat zawiera Dentopsept działający ściągająco,

przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i

przeciwzapalnie na błony śluzowe jamy ustnej,

wzbogacony dodatkiem działającej miejscowo

znieczulająco anestezyny i działającego odkażająco

boraksu. Dzięki substancjom zagęszczającym

działanie preparatu trwa dłużej i jest skuteczniejsze.

•

Stosowanie Choroby jamy ustnej przebiegające z

odczynem zapalnym, głównie surowicze, ropne

zapalenie dziąseł i jamy ustnej, powierzchniowe i

głębokie zapalenie przyzębia. Ponadto skłonności

do krwawienia z dziąseł, nieżytowe zapalenie języka,

bakteryjne zapalenie jamy ustnej, odleżyny w jamie

ustnej.

•

Dawkowanie Pędzlować chore miejsca co najmniej

3 razy dziennie. Bezpośrednio po zastosowaniu

preparatu nie płukać jamy ustnej.

•

Działania niepożądane Mogą wystąpić

przebarwienia zębów i błony śluzowej jamy ustnej

mijające po codziennym ich szczotkowaniu.

2012-03-30

11

•

Nalewka z dębianek jest preparatem galenowym

sporządzonym według przepisu farmakopealnego.

Otrzymywana jest w wyniku wytrawiania 80° alkoholem

etylowym [metodą podwójnej maceracji] dębianek (Galla).

Nalewka powinna zawierać min.10 % garbników.

•
•

Dębianki, zwane także galasami dębowymi bądź galasami

tureckimi – Galla = Galla haleppensis = Galla turcica są

kulistymi, patologicznymi naroślami na liściach dębu

tureckiego – Quercus infectoria Oliver (Quercus lusitanica

Lamarck)z rodziny bukowatych – Fagaceae. Powstają

wskutek bujania tkanki merystematycznej pąka po złożeniu

w nim jajeczek przez owady Adleria gallae-tiactorie

(Andricus infectoria). Dębianki są bardzo bogate w garbniki,

których zawartość wynosi do 70 %.

•
•

W skład nalewki wchodzi większość związków zawartch w

surowcu zielarskim : garbniki, kwas galusowy, kwas elagowy

i in.

•

TOŁPA CHAMOSALDONT Żel stomatologiczny
Naturalny preparat przeznaczony do pielęgnacji
błony śluzowej jamy ustnej oraz dziąseł.
Systematyczne stosowanie eliminuje czynniki
powodujące powstawanie płytki bakteryjnej. Jego
skuteczność została potwierdzona badaniami w
klinice stomatologicznej. Głównym składnikiem
aktywnym żelu jest Zagęszczony Wyciąg torfowy
TOŁPA (o s.m. 5,4%), bogaty w cenne substancje
organiczne, makro- i mikroelementy, posiadający
właściwości proregeneracyjne i łagodzący
podrażnienia. Pozostałe składniki aktywne działają
antybakteryjnie i ściągająco. Doskonałym
uzupełnieniem są pasta i żel do zębów TOŁPA
CHAMOSALDONT.

•

Skład Zagęszczony Wyciąg torfowy TOŁPA, wyciąg z
kwiatostanu rumianku, wyciąg z liści szałwi, kwas
salicylowy, mentol.

•

Stosowanie Żel delikatnie wcierać w dziąsła lub
powlekać błonę śluzową jamy ustnej 2-3 razy
dziennie. Nie stosować u osób uczulonych na kwas
salicylowy.

•

HSV

–

Opryszczka wargowa

–

Leczenie:

•

Leki przeciwwirusowe

–

Acyklowir (Zovirax)

–

Denotiwir (Vratizolin)

•

Leki inne

–

Osuszające (pasta cynkowa),

–

Odkażające

Post

ę

powanie stomatologiczne

2012-03-30

12

•

Nystatyna

•

Mikonazol

Płyny do p

ę

dzlowania jamy

ustnej

•

Nystatyna 100 000 j.m./ml

•

Neomycinum 0,25-1,25%

•

Benzocainum (Anaesthesinum) 5-10%

•

Hydrocortisonum 0,25-2,5%

•

Natrii tetraboras 10-20%

Distreptaza

Nazwa międzynarodowa:

STREPTODORNASUM + STREPTOKINASUM

Postacie występowania leku: liofilizat do sporządzania roztworu do iniekcji, czopki doodbytnicze, tabletki do stosowania

w jamie ustnej

Jak działa lek?

Jest to lek złożony, składający się ze streptokinazy, enzymu niszczącego włóknik,

podstawową składową skrzepu krwi, oraz ze streptodornazy, enzymu który rozpuszcza

substancje wchodzące w skład ropy.

Kiedy lek ma zastosowanie?

Lek stosowany jest w leczeniu ropniaków, krwiaków, również w jamach ciał, takich jak:

opłucna, jamy stawowe, w leczeniu nalotów ropnych, podskórnych, ropniakach kości, w

zapaleniu zatok bocznych nosa, jajników, w leczeniu stanów ropnych odbytu i okolic oraz

odleżyn.

Jakie są zasady przyjmowania

leku?

Doustnie lub podjęzykowo w postaci tabletek, ssać do całkowitego rozpuszczenia, zwykle 4

razy dziennie. Nie połykać i nie rozgryzać.

•

Pamiętaj! Nigdy nie przyjmuj podwójnej dawki nawet jeżeli zapomnisz zażyć lek na czas!

•

Lini semen

•

Althaeae

•

Malvae flos

2012-03-30

13

Leki hamuj

ą

ce krwawienie, stosowane

miejscowo w obr

ę

bie jamy ustnej

•

Exacyl – kwas traneksamowy

•

Spongostan Dental

•

Trombina

Leki hamujące fibrynolizę

•

Kwas traneksamowy – przeciętna dawka
wynosi 15 mg/kg m.c. co 6-8 godz.

–

Exacyl –tabl. 500 mg

–

Exacyl – roztwór doustny 1g w 10 ml – 5 amp.

•

Stosuje się w celu miejscowej kontroli krwawienia
płukanie jamy ustnej 3-4 razy dziennie przez dwa dni po
zabiegu 4,8% roztworem kwasu traneksamowego lub
roztworem 10 ml bez rozcieńczania

Cevimelina

•

Pilocarpinum hydrochloricum

–

5-10mg

–

Dawka max dobowa 40 mg

Carident

•

Wskazania: Choroby błony śluzowej jamy
ustnej, przyzębia i dziąseł.

Dawkowanie: Zewnętrznie. Dawkę i
częstotliwość stosowania leku ustala lekarz.
Stosować w formie okładów albo wcierań na
dziąsła lub zmienione chorobowo miejsca
jamy ustnej, po jedzeniu i przepłukaniu ust
wodą.

2012-03-30

14

Octenisept

•

Octenidine

•

Działa na bakterie (MRSA rónież), grzyby ,
wirusy (HSV, inaktywuje HBV, HIV),
pierwotniaki

•

Wodny roztwór do dezynfekcji skóry i błony
śluzowej

•

Płukać jamę ustną 20ml przez 20 sek.

Baikadent

•

Korzeń tarczycy bajkalskiej (Scutellaria
baikalensis)

•

Działanie przeciwzapalne, p/bakteryjne,
p/grzybicze

•

Wcierać 2cm żelu w dziąsłą 2 x dz.

Leki wywołuj

ą

ce zmiany w

jamie ustnej

•

Tetracykliny

•

Antybiotyki szerokowidmowe – dysbakteriozy

•

Chemioterapeutyki (sulfonamidy)– wysypki skórne, obrzęki
błony śluzowej, zespół Stevens-Johnsona

•

Antyseptyki –Chlorheksydyna

•

Cytostatyki – doksorubicyna, fluorouracyl, metotreksat

Wskazane antybiotyki dla

dorosłych i dzieci

•

Amoksycylina 2g 1h przed zabiegiem, dzieci
50mg/kg

•

Ampicylina 2g i.m. lub i.v. 30 min przed
zabiegiem

•

Klindamycyna 600mg, dzieci 20mg/kg p.o. 1h
przed zabiegiem

•

Cefaleksyna lub cefadroksyl 2g 1h przed
zabiegiem, dzieci 50mg/kg

2012-03-30

15

Wskazane antybiotyki dla

dorosłych i dzieci

•

Azytromycyna lub klarytromycyna 500mg 1h
przed, dzieci 15mg/kg

•

Klindamycyna –dorośli 600mg, dzieci 20
mg/kg i.v. 0,5h przed zabiegiem

•

Cefazolina dorośli 1g, dzieci 25mg/kg i.v. lub
i.m. 30 min przed zabiegiem