Wykład 7

Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia

Cel leczenia - zapobieganie uszkodzeniu:

• tętnic (sztywność)

• sera (zawał)

• mózgu (udar)

• nerek (nefropatia)

Grupy leków stosowane w leczeniu nadciśnienia:

leki moczopędne

B-adrenolityczne

antagoniści wapnia

inhibitory konwertazy angiotensyny

antagoniści rec. L₁ - adrenergicznych

antagoniści rec. L i B - adrenergicznych (labetalol)

agoniści L₂ o przeważającym działaniu ośrodkowym (klonidyna)

agoniści rec. imidazolinowych

leki blokujące pozazwojojwe neurony adrenergiczne

Leki moczopędne

tiazydowe i tiazydopodobne

chlototiazyd hydrocholorotiazyd chlortalidon (hygroton, urandil) indopamid (tertasif) klopamid (clopamid)

działają w kanaliku dystalnym

diuretyki pętlowe

furosemid (Furosemidum) kwas etakrynowy (Uregyt) torasemid (trifas) bumetamid (burenix) piretamid (arelix)

blokują wchłanianie zwrotne Cl przez zahamowanie wspólnego systemu transportu dla sodu, potasu, chloru w odcinku wstepującym pętli Henlego, silniejsze i szybsze

o wysokiej efektywności

Furosemid

o umiarkowanej efektywności

hydrochlorotiazyd

chlorotialidon

indapamid

klopamid

o miernej efektywności

spironolakton - antagonista aldosteronu, hamuje toxyczne działanie aldosteronu na serce

triamteren - pseudoantagonista aldosteronu

amilorid

acetazolamid - w padaczce

Działanie niepożądane przy lekach tiazydowych i tiazydopodobnych

• r. alergiczne

• hipokaliemia, hipomagnezemia, hiperkalcemia, hiperurykemia

• alkaloza hipochloremiczna

• hiperglikemia

• hiperlipidemia

Diuretyli tiazydowe - największe zalety

• skuteczność hipotensyjna

• niska cena

• ↓ liczby zachorowań i zgonów z powodów sercowo-naczyniowych

Interakcje

• tiazydy nasilają działanie leków hipotensyjnych

• hamują presyjne działanie amin katecholowych

• ↓ hipoglikemiczne działanie doustnych l. przecicukrzycowych

Działanie niepożądane diuretyków pętlowych

• r. alergiczne

• zaburzenia metaboliczne, elektryczne jak po tiazydach

• zaburzenia słuchu

• hipokalcemia

Diuretyki oszczedzające potas - spironolakton - działania niepożądane

• hipokaliemia

• bóle głowy, sennośc

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe

• u mężczyzn ginekomastia

• u kobiet przerost gruczołu sutkowego i zaburzenia miesiączki

Furosemid

• nasila ototoksyczne działania aminoglikozydów

• ↓ klirens litu

• NLPZ mogą hamować lub znosić hipotensyjne i olimetyczne działanie

Spironolakton

• nasila efekt innych l. moczopędnych i hipotensyjnych

• środki oszczędzające potas z inhibitorami konwertazy angiotensyny - > hiperkaliemia

Wskazania do l. moczopędnych

uogólnione obrzęki w następstwie:

• niewydolności serca

• marskości wątroby

• zespołu nerczycowego

• obrzęk płuc i mózgu

• ↑ ciśnienia tętniczego

• wczesna faza oligurycznej ostrej niewydolności serca

• zaawansowane stadium przewlekłej niewydolności serca

Antagoniści rec. L₁ - adrenergicznego

prazosyna

doksazosyna

terazosyna

Zalety L₁ - lityków

• korzystny wpływ na profil metabolizmu ↑ HDL, ↓ LDL, ↑ tolerancji glukozy, wrażliwość na insulinę

• leki preferowane, gdy wzrostowi ciśnienia tętniczego towarzyszy: zaburzenia metaboliczne, przerost gr. krokowego

Działania niepożądane L₁ - lityków

• hipotonia ortostatyczna po 1 dawce

• towarzyszące bóle głowy, nudności, wymioty

• brak poprawy jakości życia, męczliwość

Przeciwskazania do stosowania L₁ - lityków

• ciąża

• niewydolność serca

• nie podawać dzieciom poniżej 12 roku życia

Agoniści rec. L₂ - adrenergicznego o przeważającym działaniu ośrodkowym

klonidyna

metyldopa

Pobudzenie rec. L₂ powoduje

• ↓ aktywności współczulnej

• ↓ noradrenaliny

• ↓ reniny

• ↑ stymulacji przywspółczulnej (bradykardia)

Agoniści rec. imidazolinowego

moksonidyna

menidyna

relmenidyna - wiązanie z białkiem w 8%, wydalanie z moczem 65%, t_1/2 = 8 h

moksonidyna - wiązanie z białkiem w 7%, wydalanie z moczem 90%, t_1/2 = 1,87 - 2,12 h

Działanie niepożadane

• przejściowo suchość w jamie ustnej

• uczucie zmęczenia

• bóle głowy, zaburzenia snu

Przeciwskazania

• zespół chorego węzła zatokowego

• blok zatokowo - przedsionkowy

Proponowany mechanizm działania B-blokerów w nadciśnieniu tętniczym

• ↓ akcji serca z obniżeniem rzutu

• zmniejszenie kurczliwości serca

• hamowanie wydzielania reniny

• działanie centralne

B-blokery

Działanie niekorzystne:

• niekorzystny wpływ na profil metabolizmu

• ↓ HDL

• ↑ trójglicerydów

• ↓ tolerancji glukozy i wrażliwości na insulinę

• impotencja

• zaburzenia snu

• męczliwość

Zalety:

• skuteczność hipotensyjna

• niska cena

• ↓ liczby zachorowań i zgonów

• działanie przeciwdławicowe

• działanie kardioprotekcyjne

Przeciwskazania:

• astma

• choroby zaporowe płuc

• blok przedsionkowo -komorowy II i III stopnia

• bradykardia

• choroby tętnic obwodowych

Wpływ angiotensyny II na rec. AT₁

• skurcz naczyń obwodowych

• ↑ ciśnienia tętniczego

• ↑ reabsorbcji sodu i wody

• pobudzenie produkcji i wydzielania aldosteronu

• przerost m. sercowego

• ↑ katecholamin

• niewydolność serca

• miażdżyca

• pobudzenie wzrostu komórek

Wpływ angiotensyny II na rec. AT₂

• związek z poptozą i proliferacją komórek - działanie antymitogenne

• hamowanie ekspresji czynników wzrostu

• hamowanie syntezy kolagenu

ACEI - klasyfikacja, właściwości farmakologiczne

1)

• krótki okres działania - kaptopril, moeksipril

• średni okres działania - ramipril, chinapril, enalapril

• długi okres działania - trandolapril, perindopril, lizynopril

2)

• osoczowe - kaptopril, enalapril, lisinopril

• tkanowe - chinaprul, fosipril, perindopril, ramipril, trandolapril

Zastosowanie kliniczne ACEI:

• ↑ ciśnienia tętniczego

• niewydolność serca

• cukrzyca

• udar mózgu, miażdżyca, choroba wieńcowa

• choroba wieńcowa: zawał serca

• niewydolność nerek (chorzy dializowani)

---