Temat: Środki dezynfekcyjne i antyseptyczne.
- środek odkażający - substancja zabijająca wszystkie wegetatywne postacie drobnoustrojów
- środek antyseptyczny - substancja niszcząca drobnoustroje lub hamująca ich namnażanie
Właściwości środka odkażającego:
1. szybkie działanie
2.szeroki zakres działania
3.możliwie wąski potencjał antygenowy
4.oporność na inaktywację przez substancje organiczne
5.długotrwałe działanie
6.mała toksyczność ogólnoustrojowa
7.słaby zapach
Skuteczność środka dezynfekcyjnego zależy od:
1.ilości, rodzaju drobnoustrojów
2.stężenia środka dezynfekcyjnego
3.długości ekspozycji
4.ilości substancji organicznych
Mechanizm działania środków dezynfekcyjnych
1. utleniacze - 3% woda utleniona
- ozon
- nadmanganian potasu
- związki chloru ( chlorowce- jod, jodofory, poliwinylo pikalidon, chlor, podchloryn wapnia i sodu, antyformina
2. alkilujące - tlenek etylenu
- formaldehyd
- aldechyd glutarowy
3. denaturujące białka
- alkohole - etylowy, izopropylowy
- związki fenolu- fenol, krezol, heksachlorofen
- związki jodu
- metale ciężkie - Ag, Hg
4. związki powierzchniowo czynne - III rz. zasady amoniowe
5. uszkadzające błonę komórkową - chlorheksydyna
6. jonizacja kationów - barwniki - fiolet krystaliczny, zieleń brylantowa, fuksyna zasadowa
7. kwasy i zasady - kw. octowy
- kw. borowy - toksyczny - nie powinien być stosowany
- boran sodu - toksyczny - nie powinien być stosowany
- kw. benzoesowy
- kw. salicylowy
- estry kw. parahydroksybenzoesowego
Środki odkażające służą do:
1.odkażania rąk- alkohole, pochodne fenolu, chlorheksydyna, zw. powierzchniowo czynne (detergenty)
2.odkazania skóry - alkohol etylowy 70%, izopropylowy, pochodne fenoli, roztwory związków jodu - skóra nieuszkodzona
3.odkazania ran - chlorheksydyna, 3% woda utleniona, nadmanganian potasu
4.odkażania wydzielin - pochodne fenolu o skojarzeniu z podchlorynem sodu, zw. chlorowcowe
5.odkazania narzędzi i sprzętu - pochodne fenoli, roztwory aldehydu glutarowego, detergenty
6.odkażania bielizny - pochodne fenoli, formaldehyd
7.odkażania pomieszczeń i powierzchni - formaldehyd, fenol
8.odkażania wody - związki chloru
Środki antyseptyczne stosowane na skórę:
1. alkohol etylowy, izopropylowy 70%
2. solutio iodi spiirituzoe 2,5% (jodyna)
3. jodofory (jodowany poliwinylopirolidon 1%)
4. chlorheksydyna - 0,5% - 4% roztwór alkoholowy
5. związki powierzchniowo czynne