POJĘCIE RACJONALNEGO ŻYWIENIA.

SPOŁECZNO- KULTUROWE

UWARUNKOWANIA ŻYWIENIA

POLAKÓW.

ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE JAKO

ELEMENT STYLU ŻYCIA.

Katarzyna Stelmach 6b

ODŻYWIANIE

podstawa życia, rozwoju, zdrowia i sprawności fizycznej. Nieprawidłowe

odżywianie może prowadzić do otyłości, nadciśnienia, chorób serca,

nowotworów, dlatego należy zwracać szczególną uwagę na spożywane

pokarmy.

Racjonalnym, czyli prawidłowym żywieniem zajmuje się dietetyka, która

mówi o dostarczaniu organizmowi wszytskich składników odżywczych w

odowiednich ilościach.

PIRAMIDA ŻYWIENIA

Do podstawowych i niezbędnych dla organizmu człowieka

składników odżywczych należą:

•

białko,

•

węglowodany,

•

tłuszcze,

•

witaminy,

•

sole mineralne,

•

woda,

•

błonnik

BIAŁKA

•

Zwierzęce, roślinne

•

Źródła:

produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych,

ziemniaki, fasola, soczewica, warzywa, mleko, produkty mleczne

•

Zapotrzebowanie:

o

1g/kg masy ciała dziennie

o

Ciąża 2x więcej

•

Białka roślinne razem ze zwierzęcymi

•

Białko zwierzęce 30%

•

Energia: 12-14% całodziennego zapotrzebowania

WĘGLOWODANY

•

Złożone, proste

•

Źródła:

produkty zbożowe, rośliny okopowe, trzcina cukrowa, buraki cukrowe,

nasiona roślin strączkowych, warzywa, owoce, produkty mleczne

•

Zapotrzebowanie:

o

Osoby dorosłe około 350 g

•

Energia: min. 50% całodziennego zapotrzebowania,

•

10% to cukry proste

•

Nadmiar:

nadwaga, otyłość, cukrzyca, miażdżyca

TŁUSZCZE

•

Nośniki witamin

•

Źródła:

oleje roślinne, margaryny miękkie, ryby morskie (2-3x tyg.), oleje sojowe

•

Nadmiar:

miażdżyca, zapalenie przełyku, nowotwory (rak jelita grubego)

ZALECANY UDZIAŁ ENERGII ZE SKŁADNIKÓW

POKARMOWYCH

BIAŁKO

TŁUSZCZE

WĘGLOWODANY

10-15%

25-30%

55 – 65%

BŁONNIK

•

Rola:

o

Źródło energii dla mikroorganizmów

o

Masy kałowe

o

Perystaltyka jelit

o

Witaminy K, B

o

Działanie detoksykacyjne

•

Źródła:

owoce, warzywa, orzechy, brązowy ryż, produkty z pełnymi zbożami

NAJWAŻNIEJSZE PRODUKTY SPOŻYWCZE W

DIECIE POLAKÓW TO:

•

cukier,

•

białe pieczywo,

•

masło,

•

ziemniaki,

•

warzywa,

•

herbata czarna ,

•

mięso (96 proc.),

•

słodycze (batony, drożdżówki, herbatniki, czekolada) ,

•

owoce ,

•

nabiał

WAGA

72% Polaków uważa, że ma odpowiednią wagę

rzeczywisty odsetek osób z odpowiednią wagą w Polsce wynosi znacznie

mniej: 52 %

nadwagę w Polsce ma 36 % deklaruje ją zaś jedynie 23 %

Mimo to prawie połowa Polaków (częściej są to kobiety) obawia się przytycia

i podejmuje rozmaite działania, aby temu zapobiec.

ZACHOWANIA ŻYWIENIOWE

są bardzo złożonym procesem, wpływa na nie wiele wzajemnie nakładających

się czynników.

Podstawowy czynnik wpływający na przyjmowanie pokarmu to fizjologiczna

potrzeba regulowana uczuciem głodu i sytości.

BODŹCE ZMYSŁOWE

•

smak słodki, kwaśny, ostry, słony, gorzki,

•

zapach - zmysł sprzężony ze smakiem,

•

wzrok związany z oczekiwaniem, jest to wygląd pożywienia, kształt, kolor,

•

dotyk odczuwany przez wargi, usta, gardło – miękki, soczysty, twardy,

•

dźwięk odgłos związany z jedzeniem np. chrupaniem.

W sposobie odżywiania ważne jest indywidualne preferencje żywieniowe jak

upodobania lub niechęć, które często związane są z doznaniami przy jedzeniu.

Wyższy poziom wykształcenia

•

rozwija potrzeby,

•

pozwala je zaspokoić.

Ponadto poziom wykształcenia zazwyczaj wiąże się wysokością osiąganych

dochodów, a także ze świadomością podejmowanych wyborów, co wpływa na

stopień urozmaicenia diety i sprzyja prawidłowemu spożyciu poszczególnych

składników odżywczych.

WYKSZTAŁCENIE A JEDZENIE ?

U osób z wyższym wykształceniem obserwujemy wyższą konsumpcją

•

napojów mlecznych,

•

serów, owoców,

•

soków,

•

wód mineralnych,

W porównaniu np. z gospodarstwami domowymi osób z wykształceniem

podstawowym, w których przeważa spożycie produktów zbożowych i

ziemniaków.



Różnorodne produkty



Nieprzetworzone



Minimum 2 litry płynów dziennie



Dostarczaj błonnika (płatki zbożowe, warzywa)



Warzywa i owowce



Unikaj słodyczy – z wyjątkiem miodu



Sól, alkohol, mocna herbata i kawa



Tłuszcze zwierzęce → tłuszcze roślinne

DZIĘKUJĘ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ