181

www

.wsip.com.pl

Scenariusz nr 41. Tadeusz Róĝewicz Oblicze ojczyzny

Temat: O postawach mïodych Polaków wyraĝajÈcych szacunek do ojczyzny – nasze rozwaĝania zainspirowane

wierszem Tadeusza Róĝewicza.

Tok lekcji

CzynnoĂci ucznia:

CzynnoĂci

nauczyciela:

Potrzebne

materiaïy

Omówienie lekcji

Wprowa-

dzenie

– wyjaĂnia znaczenie sïowa

ojczyzna

– korzysta ze sïownika jÚzyka

polskiego

– rozwiÈzuje szyfrogram

– wyjaĂnia, jak rozumie senten-

cjÚ odczytanÈ z szyfrogramu

– wkleja szyfrogram do zeszytu

– prowadzi pogadan-

kÚ na temat znacze-

nia sïowa ojczyzna

– rozdaje sïowniki

jÚzyka polskiego

– rozdaje szyfrogramy
– prowadzi poga-

dankÚ o znaczeniu

sentencji odczytanej
z szyfrogramu

sïowniki jÚzy-

ka polskiego

szyfrogram dla

kaĝdego ucz-

nia (ZaïÈcznik

nr 1)

•

•

Na poczÈtku zajÚÊ uczniowie wyjaĂniajÈ, jak rozu-

miejÈ znaczenie sïowa ojczyzna. Po swobodnych

wypowiedziach odczytujÈ defi nicjÚ wyrazu ze

sïownika jÚzyka polskiego. NastÚpnie rozwiÈzujÈ

samodzielnie szyfrogram. Po upïywie okreĂlonego

czasu ochotnik podaje rozwiÈzanie, a pozosta-

li wyjaĂniajÈ, jak rozumiejÈ sentencjÚ odczytanÈ

z szyfrogramu.

Realizacja

– sïucha wzorcowego czytania

– czyta cicho ze zrozumieniem
– rysuje w zeszycie tabelkÚ

– uzupeïnia tabelÚ sïownictwem

z wiersza

– prezentuje zapis tabelaryczny
– wyjaĂnia na podstawie uzu-

peïnionej tabeli, czym jest dla

postaci mówiÈcej ojczyzna

– wyjaĂnia sens przenoĂni:

ojczyzna siÚ Ămieje; ojczyzna

roĂnie, krwawi, boli

– opowiada o uczuciach postaci

mówiÈcej zawartych w zakoñ-

czeniu wiersza

– czyta tekst wiersza

– sprawdza popraw-

noĂÊ zapisu

– prowadzi ukierun-

kowanÈ rozmowÚ

na temat wiersza

Nauczyciel czyta wzorcowo wiersz, a potem ucz-
niowie ponownie czytajÈ tekst po cichu. NastÚpnie

przerysowujÈ do zeszytów tabelkÚ zamieszczonÈ

przy poleceniu 1. na s. 256, uzupeïniajÈ jÈ sïow-

nictwem z wiersza. Po prezentacji i ewentualnych
uzupeïnieniach wyjaĂniajÈ, czym jest dla postaci

mówiÈcej w wierszu ojczyzna. TïumaczÈ sens prze-

noĂni: ojczyzna siÚ Ămieje; ojczyzna roĂnie, krwawi,

boli. Druga przenoĂnia jest podstawÈ do wypowie-

dzi na temat uczuÊ postaci mówiÈcej. Z kolei roz-

mowa na temat postaw, zachowañ mïodych ludzi

wyraĝajÈcych szacunek, przywiÈzanie do ojczyzny

jest podstawÈ do zapisania tematu lekcji. Dalsza

czÚĂÊ zajÚÊ prowadzona jest metodÈ metaplanu.

182

Tok lekcji

CzynnoĂci ucznia:

CzynnoĂci

nauczyciela:

Potrzebne

materiaïy

Omówienie lekcji

– wypowiada siÚ na temat

postaw, zachowañ mïodych

ludzi wyraĝajÈcych szacunek,

przywiÈzanie do ojczyzny

– zapisuje temat lekcji

– czyta zadanie

– wspóïtworzy plakat bÚdÈcy

zapisem rozwaĝañ prowadzo-

nych w grupie nad przedsta-
wionym zagadnieniem

– prezentuje wynik pracy grupy

– rozmawia na temat

postaw mïodych

ludzi wyraĝajÈcych

szacunek, przywiÈ-

zanie do ojczyzny

– podaje temat lekcji
– dzieli uczniów na

grupy

– rozdaje zadanie dla

grup, potrzebne
materiaïy

– udziela dodatko-

wych wyjaĂnieñ

– ocenia efekty prac

grup

zadanie dla

grup (Zaï. nr 2)

wzór zapisu na

arkuszu szarego
papieru (ZaïÈcz-

nik nr 3)

szary

papier, kolorowe
paski papieru
(szer. ok. 2 cm,
dï. ok. 10 cm),

pisaki, klej

•

•

•

Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje in-
strukcje i materiaïy potrzebne do wykonania pla-

katu. Zespoïy realizujÈ zadanie zgodnie z podanÈ

instrukcjÈ. Po 25 minutach sprawozdawcy oma-

wiajÈ wykonane plakaty, a nauczyciel ocenia ich

wypowiedzi.

Zakoñ-

czenie

– wybiera najistotniejsze wnio-

ski spoĂród zapisanych na

plakatach

– zapisuje wnioski do zeszytu
– zapisuje treĂÊ zadania domo-

wego

– prowadzi rozmowÚ

na temat wniosków
zapisanych na pla-
katach

– objaĂnia treĂÊ zada-

nia domowego

Lekcja koñczy siÚ wybraniem i zapisaniem naji-

stotniejszych wniosków, jakie pojawiïy siÚ podczas

prezentacji. Nauczyciel pomaga w ich wyborze.

Zadanie

domowe

Porozmawiaj z rodzicami lub dziadkami na temat tego, jak rozumiejÈ sïowa Cypriana Norwida Ojczyzna to wielki zbiorowy

obowiÈzek. Zanotuj w kilku zdaniach wypowiedzi swoich rozmówców.

183

www.wsip.com.pl

ZaïÈcznik nr 1

Poniĝsza tabliczka z cyframi i literami to rodzaj klucza do odczytania za-

szyfrowanej informacji. Ustal sposób postÚpowania i odczytaj zïotÈ myĂl

na temat ojczyzny wypowiedzianÈ przez Cypriana Kamila Norwida.

6 7 8 9

1 o n i k
2 j r t z
3 d w c l
4 a p g e
5 y b f ą

16 26 38 29 56 29 17 46

28 16

37 18 49 39 19 18

29 57 18 16 27 16 37 56

16 57 16 37 18 59 29 49 19

[RozwiÈzanie: Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiÈzek. Sposób postÚpowania – wpisujemy lite-
ry znajdujÈce siÚ „na skrzyĝowaniu” cyfr. Np. „na skrzyĝowaniu” 2 i 8 znajduje siÚ litera „t”.]

ZaïÈcznik nr 2

Zadanie

(czas na realizacjÚ 25 minut)

Rozwaĝcie zagadnienie:

Co moĝemy powiedzieÊ o zachowaniu mïodych ludzi podczas uro-

czystoĂci (akademii) organizowanych z okazji ĂwiÈt narodowych?
Podczas rozwaĝañ zapisujcie:
– na niebieskich paskach papieru odpowiedzi na pytanie: Jak siÚ zacho-

wujÈ / zachowujemy?

– na zielonych paskach papieru zanotujcie odpowiedzi na pytanie: Jak

powinni siÚ / powinniĂmy siÚ zachowywaÊ?

– na biaïych paskach papieru napiszcie odpowiedzi na pytanie: Dlacze-

go zachowujÈ siÚ / zachowujemy siÚ tak, a nie inaczej?

– na czerwonych paskach papieru zapiszcie Wnioski.
Zapisane kartki przyklejcie w odpowiednich miejscach plakatu.

ZaïÈcznik nr 3

Zapis na arkuszu szarego papieru powinien wyglÈdaÊ nastÚpujÈco:

Co moĝemy powiedzieÊ o zachowaniu mïodych ludzi podczas uro-

czystoĂci (akademii) organizowanych z okazji ĂwiÈt narodowych?

Jak siÚ zachowujÈ /

zachowujemy?

Jak powinni siÚ / powinniĂmy

siÚ zachowywaÊ?

niebieskie paski papieru

zielone paski papieru

Dlaczego zachowujÈ siÚ / zachowujemy siÚ tak, a nie inaczej?

biaïe paski papieru

Wnioski:

czerwone paski papieru