Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

FUNKCJE ZARZĄDZANIA:
PRZEWODZENIE

PLANOWANIE

ORGANIZOWANIE

PRZEWODZENIE

KONTROLOWANIE

NAKŁADY Z OTOCZENIA:

 zasoby ludzkie

 zasoby finansowe

 zasoby fizyczne

 zasoby informacyjne

Cele osiągnięte:



sprawnie



skutecznie

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 2

Przewodzenie jako funkcja
zarządzania

Przewodzenie

to taki sposób oddziaływania przełożonego na

podwładnego, by ten wykonywał to, co wykonuje, nie
dlatego, że musi, ale dlatego, że chce…

Przywództwo –

oddziaływanie na zachowania innych, które

polega na:



ustanawianiu nowych wzorców zachowań,



zmianie częstości występowania określonych zachowań,



dostarczaniu wskazówek dotyczących modyfikacji zachowań.



kierowanie



motywowanie

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 3

Istota kierowania

Kierowanie

to

świadomy bezpośredni

proces

oddziaływania

przełożonego na podwładnych

w celu

osiągnięcia funkcji ważnych dla

organizacji.

Dlaczego podwładni przyjmują polecenia

kierownika? Co to jest władza? Jakie są
źródła jego władzy?

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 4

Źródła władzy interpersonalnej



władza oparta na legitymacji (autorytet formalny)



władza oparta na nagradzaniu – kierownik kontroluje
nagrody, których pragnie pracownik



władza oparta na przymusie – kierownik może spowodować
pewne negatywne konsekwencje dla podwładnego



władza oparta na identyfikacji – podwładny osobiście
utożsamia się z przełożonym lub chce być taki jak on



władza oparta na wiedzy i zdolnościach – przełożony posiada
wiedzę lub umiejętności, których podwładny potrzebuje

Buduje relację

uzależnienia

Uwaga!

Niebezpieczna

forma władzy!

Uzależnienia!

Władza

przyszłości!

Im większą liczbą źródeł władzy kierownik dysponuje,

tym większe ma możliwości skutecznego przewodzenia.

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 5

Istota przywództwa



Cechy



Zachowanie



Sytuacja

Przywódcą człowiek się rodzi a nie staje.
Choć koncepcja jest bardzo popularna, to
badania nie doprowadziły do wykrycia
jakichkolwiek cech.

Co robią

skuteczni przywódcy?

Koncentracja na stylach przywódczych.
Badania wykazały jednak, że zachowania
przywódcze stosowane w jednej sytuacji
niekoniecznie były właściwe w innej.

Żaden styl kierowania nie jest właściwy
we wszystkich sytuacjach!

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 6

Style kierowania

autokratyczny versus demokratyczny

PARTYCYPACJA BIERNA

PARTYCYPACJA CZYNNA

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 7

Koncepcja Blake’a

i Moutona

Za najbardziej

odpowiedni

autorzy uznają

styl 9.9.

Czy taki styl może

być rzeczywiście

stosowany w

praktyce?

Czy można mówić o

jednym, najlepszym

stylu?

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 8

Sytuacyjna teoria kierowania
- wg Fiedlera (NLW)

To interakcja stylu kierowania z sytuacją determinuje efektywność

grupy.



Sytuacja kierownika wg Fiedlera:



Stopień akceptacji kierownika przez grupę (wysoki, gdy przywódca

ma dobre relacje z grupą)



Złożoność zadań (niska, gdy zadania są jasno określone, mają jasne

cele, istnieje niewiele sposobów osiągnięcia celu i wykonania

zadania)



Zakres formalnej władzy (wysoki, gdy może nagradzać i karać

podwładnych)

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 9

Styl kierowania powinien ewoluować
w czasie – wg Herseya i Blancharda

Kierownicy powinni równolegle wykorzystywać

różne style względem różnych osób.

Styl

dyrektywny

Styl

wspierający

Styl
partycypacyjny

Styl
zorientowany

na dokonania

dojrzałość członków grupy

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 10

Wielość czynników wpływających na
skuteczność przywództwa

Kultura organizacyjna

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - kierowanie/ slajd nr 11

Przyszłość teorii przywództwa?



Teoria społecznego uczenia się – rola informacji zwrotnej!



Samokierujące się grupy



Substytuty przywództwa



Nowe role przywódców - projektanci, nauczyciele i gospodarze



Kierownicy muszą zgłębiać następujące zagadnienia:



konieczność rozwijania inteligencji emocjonalnej przez

kierownika – style kierowania według D.Golemana



budowanie zaufania

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ – Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 12

Motywowanie

Motywowanie

to powodowanie, ukierunkowanie

i utrzymanie zachowań uczestników organizacji.



Podejście od strony

potrzeb



Podejście od strony

procesu

Ludzie odczuwając

określone potrzeby,

podejmują działanie.

Jakie potrzeby będą

motywować do pracy?

Co zrobić, żeby działania

zorientowane na

zaspakajanie potrzeb,

były korzystne dla

przedsiębiorstwa?

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 13

Teorie potrzeb –
piramida potrzeb wg A. Maslowa



Zasada deficytu – ludzie dążą do tego, żeby nie

zaspokojone potrzeby zaspokoić.

Potrzeba

Najsilniejsza

niezaspokojona

potrzeba

Napięcie

i frustracja

Poszukiwanie

możliwości

obniżenia

napięcia

Konstruktywne

zachowanie

w procesie

rozwiązywania

problemów

Zachowanie

obronne



Zasada rozwoju – zachowanie ludzi jest motywowane

przez najniższą w hierarchii nie zaspokojoną potrzebę.

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ -Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 14

Podejście od strony potrzeb –
piramida potrzeb wg A. Maslowa

Potrzeby przynależności

Potrzeby

szacunku

Potrzeby fizjologiczne

Potrzeby bezpieczeństwa

Potrzeby

samorealizacji

Osiągnięcia

Żywność

Stabilność

Przyjaźń

Status

Ambitna praca

Płaca

podstawowa

System emerytalny

Przyjaciel w pracy

Stanowisko służbowe

Ogólne przykłady

Przykłady w organizacji

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 15

Podejście od strony potrzeb –
dwuczynnikowa teoria F. Herzberga

Teoria dwuczynnikowa

-

zadowolenie i niezadowolenie

ludzi z pracy kształtują się pod
wpływem dwóch niezależnych

zestawów czynników -

motywacji i czynników higieny

psychicznej.

MOTYWATORY

Osiągnięcia

Uznanie

Sama praca

Odpowiedzialność

Awanse i rozwój

CZYNNIKI HIGIENY

Przełożeni

Warunki pracy

Stosunki interpersonalne

Płaca i bezpieczeństwo

Polityka i administracja firmy

Brak
zadowolenia

Zadowolenie

Niezadowolenie

Brak
niezadowolenia

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 16

Teoria trzech potrzeb



Potrzeba osiągnięć

- pragnienie osiągnięcia celu

lub wykonania zadania w sposób bardziej skuteczny
niż w przeszłości



Potrzeba afiliacji

- pragnienie ludzkiego

towarzystwa i akceptacji



Potrzeba władzy

- pragnienie wywierania wpływu

na innych i kontrolowania swojego otoczenia

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 17

Motywowanie od strony procesu

Podejście od strony procesu

– podejście do

motywowania, które koncentruje się na wyjaśnieniu,
dlaczego ludzie wybierają pewne warianty zachowań
do zaspokojenia swoich potrzeb i jak oceniają swoje
zadowolenie po osiągnięciu tych celów.

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 18

Teoria oczekiwań

Motywacja zależy od

siły naszego pragnienia

i oczekiwanego

prawdopodobieństwa jego zaspokojenia

.

Każdy ocenia

:



Wysiłek a efektywność:

ile muszę włożyć wysiłku, aby otrzymać

określony wynik?



Efektywność a nagroda:

co będę z tego miał?



Atrakcyjność:

jak bardzo tego chcę?

Wysiłek

indywidualny

Wydajność

indywidualna

Organizacyjne

nagrody

Indywidualne

cele

wysiłek - efektywność

atrakcyjność

efektywność - nagroda

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 19

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 20

Teoria sprawiedliwości

Porównanie postrzeganych

stosunków

Ocena przez pracownika

Niesprawiedliwość

Sprawiedliwość

Niesprawiedliwość

B

Naklady

B

Wynik

A

Naklady

A

Wynik



B

Naklady

B

Wynik

A

Naklady

A

Wynik



B

Naklady

B

Wynik

A

Naklady

A

Wynik



Zgodnie z teorią sprawiedliwości jednostka ocenia rzetelność albo
sprawiedliwość uzyskanego wyniku.

Zarówno samo sformułowanie tych proporcji, jak i ich porównywanie jest

subiektywne i oparte na indywidualnym odczuciu!

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 21

Teoria sprawiedliwości



Każdy ocenia sprawiedliwość uzyskanego

wyniku

(wynagrodzenia, premii, pochwały, awansu …) w stosunku do

poniesionych

nakładów

(czas, doświadczenie zawodowe,

wysiłek, wykształcenie i lojalność…).



Oczywiście ta ocena ma charakter

subiektywny

!



Jeżeli nagrody mają motywować pracowników, muszą być

odbierane jako rzetelne i sprawiedliwe.

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 22

Wzmocnienia



Zachowanie wywołujące nagrody będzie

prawdopodobnie powtarzane, a prawdopodobieństwo

powtórzenia się zachowań pociągających za sobą

karę jest mniejsze.



Mamy do dyspozycji: nagrody, kary, wygaszanie,
uczenie unikania.



Ważny jest nie tylko rodzaj wzmocnienia, ale

również wybór odpowiedniego momentu i

częstotliwości wzmocnienia (i konsekwencja!).

Dr inż. Anna Zgrzywa-Ziemak

NoZ– Funkcje zarządzania: przewodzenie - motywowanie/ slajd nr 23

Nowe podejścia do motywowania



Zindywidualizowane podejście do motywowania



Teoria ustalania celów



Upoważnianie pracowników



Udział pracowników we własności