2008-11-14

1

GRUPA SPOŁECZNA

JEDNOSTKA W GRUPIE

1.

Definicja

2.

Wielko

ść

3.

Cel grupowy

4.

Normy grupowe

5.

Interakcje

6.

Pozycje i role społeczne

7.

Struktura zale

ż

no

ś

ci hierarchicznych

8.

Struktura komunikacyjna

9.

Struktura socjometryczna

10.

Fazy rozwoju

Grupa społeczna

-

dowolna ilo

ść

osób, które współdziałaj

ą

ze sob

ą

, s

ą

psychologicznie

ś

wiadome

siebie

nawzajem

oraz

postrzegaj

ą

siebie jako grup

ę

(E. Schein).

-

zbiorowo

ść

o

wykrystalizowanych

strukturach wewn

ę

trznych, systemach

warto

ś

ci,

trwałych

komponentach

ś

wiadomo

ś

ciowych

i

specyficznej

kulturze (Encyklopedia socjologii).

2008-11-14

2

Ilo

ść

stosunków interpersonalnych a

funkcjonowanie grupy

Wi

ę

ksza liczba członków

wi

ę

ksza mo

ż

liwo

ść

osi

ą

gania celów

przez grupy zadaniowe

mniejsza jednolito

ść

grupy

mniejsza tendencja do aktywnego
uczestnictwa członków grupy w jej
działaniu

mniejsza cz

ę

stotliwo

ść

i ni

ż

szy poziom

komunikacji

Cel grupy – ko

ń

cowy stan działania

do

którego

d

ąż

y

wi

ę

kszo

ść

członków grupy.

Motyw

skłaniaj

ą

cy

do

tego,

aby

okre

ś

lone osoby zacz

ę

ły wchodzi

ć

w

kontakt ze sob

ą

.

Inicjuje powstanie struktury grupowej –

struktury władzy i komunikacyjnej

Normy grupowe –

zasady post

ę

powania, standardy,

które okre

ś

laj

ą

wła

ś

ciwe zachowanie

si

ę

w grupie.

Rola norm w grupie:

Punkt odniesienia dla wła

ś

ciwego

spostrzegania postaw i zachowa

ń

Okre

ś

lenie wzorcowych postaw i

zachowa

ń

Ustalenie stopnia tolerancji wobec

gwałcenia norm

Okre

ś

lenie pozytywnych i

negatywnych sankcji

2008-11-14

3

Interakcje – wielo

ść

wzajemnych

działa

ń

, oddziaływa

ń

tych

samych partnerów.

Pozycja społeczna – zbiór funkcji, które

maj

ą

by

ć

realizowane przez zajmuj

ą

c

ą

j

ą

osob

ę

.

Rola społeczna – zbiór oczekiwa

ń

, jakie

maj

ą

członkowie grupy i inne osoby

wzgl

ę

dem osoby zajmuj

ą

cej dan

ą

pozycj

ę

w grupie.

Pozycja

Rola

Struktura zale

ż

no

ś

ci hierarchicznych

Pozycja = okre

ś

lona warto

ść

Struktury grupowe tworz

ą

hierarchi

ę

wa

ż

no

ś

ci

Im wy

ż

sza pozycja – tym wi

ę

ksze

zadowolenie z uczestnictwa w grupie

2008-11-14

4

Struktura komunikacyjna - typowy dla

danej grupy sposób obiegu informacji.

Im

wy

ż

sza

pozycja

w

strukturze

presti

ż

u,

tym

wi

ę

kszy

zasób

wiadomo

ś

ci

w

dyspozycji

danej

osoby

Struktura socjometryczna – okre

ś

la

pozycj

ę

ka

ż

dej osoby w grupie na

wymiarze sympatia versus antypatia.

Badania struktury socjometrycznej

uwzgl

ę

dniaj

ą

dwa rodzaje interakcji:

odnosz

ą

ce si

ę

do sytuacji zadaniowych

i wspólnego sp

ę

dzania czasu wolnego

Fazy rozwoju grupy

Docieranie

(storming)

Wytwarzanie norm

(norming)

Wykonywanie

(performing)

Formowanie grupy

(forming)

2008-11-14

5

TYPOLOGIA GRUP SPOŁECZNYCH

TYPOLOGIA GRUP SPOŁECZNYCH

KRYTERIUM

RODZAJE

Wielko

ść

•Małe: kontakty twarz

ą

w twarz;

przewaga bezpo

ś

rednich interakcji; silna

wi

ęź

osobista

•Du

ż

e: jej członkowie nie znaj

ą

si

ę

osobi

ś

cie; wi

ęź

przedmiotowa

Rodzaj wi

ę

zi

•O przewadze wi

ę

zi osobistej:

podstaw

ą

poczucia wspólnoty cechy

osobiste członków grupy
•O przewadze wi

ę

zi rzeczowej:

poczucie wspólnoty jest tu budowane w
oparciu o pewne uwarunkowania
zewn

ę

trzne – wspólny cel do

zrealizowania, podobne potrzeby do
zaspokojenia

KRYTERIUM

RODZAJE

Stopie

ń

zorganizowania

•Wysoce zorganizowane: posiadaj

ą

rozbudowane i wyspecjalizowane organy,
sformalizowan

ą

struktur

ę

•Mniej zorganizowane: mniej
sformalizowana struktura organizacyjna
(rodzina, grupa przyjaciół)

Sposób
zorganizowania

•Formalne, celowe: tworzone dla
wykonania okre

ś

lonych zada

ń

, zgodnych

z celami organizacji. Oparte na
obowi

ą

zuj

ą

cych w danych zakładach pracy

schematach organizacyjnych. Ka

ż

dy

ś

wiadom swej roli i obowi

ą

zków,

członkostwo okre

ś

lone hierarchicznie.

•Nieformalne: Istniej

ą

poza obowi

ą

zuj

ą

cymi

schematami, powstaj

ą

spontanicznie dla

zaspokojenia społecznych i psychicznych
potrzeb jej członków

.