DIOKSYNY
• Dioksyny (polichlorowane
dibenzodioksyny)
• PCDDs
DIOKSYNY
• Dioksyny są bardzo słabo rozpuszczalne
w wodzie, natomiast bardzo dobrze
rozpuszczają się w substancjach
hydrofobowych, zwłaszcza w tłuszczach.
DIOKSYNY
• W 1968 roku w Japonii skażonym dioksynami olejem ryżowym
zatruło się około 1800 osób (wypadek ten nazwano Yusho, czyli
chorobą ryżową). Do podobnego masowego zatrucia olejem
ryżowym doszło na Tajwanie w 1978 roku. Podczas wojny w
Wietnamie żołnierze US Air Force rozsiewali specjalny
herbicyd -
Agent Orange
o wysokim stężeniu dioksyn. Niszczono nim
roślinność, by ułatwić wykrywanie z samolotu partyzantów. W
1976 roku w Seveso, we włoskich zakładach produkujących m.in.
pestycydy i herbicydy, na skutek wybuchu reaktora chemicznego
trafiło do atmosfery około 600 g najbardziej toksycznej dioksyny.
Zatruło się stu pięćdziesięciu sześciu pracowników, a tereny
położone wokół fabryki zostały skażone i są nie zamieszkane do
dziś.
DIOKSYNY
• Szkodliwe działanie dioksyn polega
głównie na zakłóceniu funkcji
endokrynnego wydzielania hormonów
sterydowych, co powoduje problemy
prokreacyjne. To zostało udowodnione
na podstawie szeroko przeprowadzonych
badań
DIOKSYNY
• Działanie rakotwórcze, mutagenne i
teratogenne nie zostało do dziś do końca
potwierdzone. Istnieje wiele kontrowersji na
temat takiego sposobu ich szkodliwego
działania. W badaniach nad promotorami
rozwoju tkanek nowotworowych wykazano
nawet, że dioksyny powodowały zahamowanie
rozwoju niektórych nowotworów, jakkolwiek są
to substancje uznane za kancerogen grupy A.
DIOKSYNY
• Alergiczne działanie dioksyn uwidacznia
się dopiero, gdy występują w znacznie
większych stężeniach niż spotykanych w
środowisku. Działanie śmiertelne
powoduje stężenie niespotykane w
środowisku ani w żywności.
DIOKSYNY
• Zakłócenie wydzielania progesteronu
powoduje trudności z zajściem w ciążę
oraz poronienia. Obserwuje się
narastanie tego problemu w ostatnich
latach. Taki wpływ dioksyn na organizm
człowieka udowodniono w latach 1999-
2003
DIOKSYNY
• Zawartość dioksyn w tkance ludzkiej
zależy w znacznej mierze od diety i
sposobu życia. Osoby otyłe mają
sumarycznie znacznie większą masę
dioksyn, gdyż zawarte są one głównie w
tkance tłuszczowej.
DIOKSYNY
• W 1994 roku naukowcy z Francuskiej
Akademii Nauk doszli do wniosku, że nie
ma wystarczających dowodów, by
dioksyny zaliczyć do głównych zagrożeń
dla zdrowia ludzkości. Natomiast
amerykańska Environmental Protection
Agency w tym samym roku ogłosiła, że
nie istnieje bezpieczna dawka tej
substancji.
DIOKSYNY
• WHO - Światowa Organizacja Zdrowia -
na podstawie wieloletnich doświadczeń i
obserwacji na zwierzętach oraz badań
klinicznych ustaliła niebezpieczną dla
zdrowia ilość dioksyn na poziomie 1 ng (1
nanogram to 1 miliardowa część grama)
na kilogram masy ciała dziennie, a jako
całkowicie bezpieczną- porcję 100 razy
mniejszą
.
DIOKSYNY
• Nie zdarzyły się ani śmiertelne zatrucia, ani
przypadki nowotworów, co do których
udowodniono by, że są bezpośrednim skutkiem
skażenia dioksynami. Substancje te działają w
sposób odmienny niż równie toksyczne związki,
których wpływ ujawnia się w krótkim czasie.
Na ostateczny efekt działania dioksyn trzeba
długo czekać, czasami 10-20 lat.
DIOKSYNY
• Obecnie, głównym źródłem dioksyn jest
niekontrolowane spalanie odpadów
gospodarczych w piecach domowych
DIOKSYNY
• Dioksyny nie są jedynie odpadem cywilizacji.
Ostatnie badania prowadzone przez
Politechnikę Krakowską wykryły bardzo małe
ilości tych związków w próbkach z kopalni soli
w Wieliczce, datowanych na co najmniej 15
mln lat. Towarzyszą nam więc od bardzo
dawna i są szeroko rozpowszechnione w
przyrodzie. W naturalny sposób tworzą się
podczas pożarów lasów i wybuchów wulkanów
DIOKSYNY
• Problem zagrożenia zdrowia ludzi
spowodowany obecnym stanem
zanieczyszczenia środowiska dioksynami
jest wyolbrzymiony.