Tzivia Kusminsky

From:

Shavei Israel [[e-mail]]

Sent:

םוי

ישימח

05

ראורבפ

2009

16:29

To:

[e-mail]

Subject: KORZENIE NO.12

ףד

1

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

KORZENIE

NO. 12

Szwat 5769 | Luty 09

Swietowanie w
cieniu wojny

Michael Freund

Religijnosc
kierujaca nasze
zycie na przףd

Rabin Eliahu
Birenbaum

Tu Bi-Szwat

Rabin Yitzchak
Rapoport

Swietowanie Tu
BiSzwat wsrףd
Chasydףw

Rabin Boaz Pash

Czlowiek jako
polne drzewo

Tzivia Kusminsky

Swietowanie w cieniu wojny

Michael Freund

Obserwujac rakiety uderzajace na poludniu I oddzialy IDF walczace na ulicach Gazy,
borykam sie z jednym z najbardziej tajemniczych dylematףw w zyciu.

Jest to wyzwanie poczucia bezsensownosci, walki z ostrym rozdzwiekiem pomiedzy
tym, co widzimy na ekranach naszych telewizorףw a rytmem codziennego zycia. I
nie jestem pewien, co robic.

Wielu z was niewatpliwie czuje to samo. Ogladajac kazdego dnia wiadomosci, trudno
by bylo inaczej.

Podczas gdy mlodzi mezczyzni i mlode kobiety w mundurach ostrzeliwani sa przez
terrorystףw z Hamasu a mieszkancy Aszkelonu, Aszdodu i Sderot uciekaja do schron
ףw, wiekszosc z nas zyje tak jakby byl to kolejny sloneczny dzien stycznia.

Ktos przeciez musi zajac sie interesami, powtarzamy sobie, a dzieci potrzebuja
pomocy w odrobieniu pracy domowej, mףwimy uspokajajaco do nikogo szczegף
lnego.

Jednak z tylu naszej glowy, byc moze gdzies gleboko w naszej podswiadomosci,
poczucie winy bolesnie dokucza naszemu delikatnemu spokojowi umyslu.

Ujmujac sprawe bardziej dosadnie: W czasie kryzysu, kiedy narףd jest w stanie
wojny, czy my jako jednostki mamy smialosc smiac sie, spiewac czy tanczyc? Czy w
porzadku jest isc do kina ze swoim partnerem lub saczyc espresso w lokalnej

Tu

Bi-Szwat

Sameach!

Organizacja Shavei Israel

King George 58, 4to piso

Heichal Shlomף

Jerusalem 94262,

Israel

Tel: [phone].

Fax: [phone].

Odwiedz nasza nowa
strone internetowa

www.shavei.org

kawiarni w towarzystwie dobrej ksiazki?

W istocie sprawy wydaje sie to przeciez nieprzyzwoite, niewlasciwe, niestosowne.
Nasi przyjaciele, nasi sasiedzi, nasi kuzyni wymykaja sie rakietom tylko 50, 60
kilometrףw stad. Nasi zolnierze sa ranieni. To po prostu nie wydaje sie w porzadku.

Jesli jednak jestesmy ludzcy, jak mozemy nie kontynuowac wykonywania tych
wszystkich aktywnosci, ktףre definiuja nas jako ludzi? Co wiecej, zaprzestanie tych
czynnosci, wstrzymanie naszego normalnego zycia jest tym, czego terrorysci
naprawde chca.

I tu lezy sedno dylematu.

PYTANIE to jest szczegףlnie dojmujace, poniewaz za kilka dni jeden z moich synףw
zostanie wezwany do Tory w celu dania swiadectwa swej Bar Micwy. Wyrecytuje z
zapalem swe blogoslawienstwa, przeczyta antyczny tekst i wykona rytual przejscia w
dorosla ludzkosc, podobnie jak Zydzi robia to od stuleci.

Bedzie to wydarzenie wypelnione radoscia, tancami i mnףstwem cukierkףw i wlasnie
w ten sposףb powinno ono wygladac.

Czy rzeczywiscie?

Nawet, jesli chcialbym pozbyc sie strachu I niepewnosci otaczajacych wydarzenia na
poludniu kraju, pelno bedzie oczywistych elementףw przypominajacych o sytuacji.
Jeden kuzyn nie bedzie w stanie przybyc na uroczystosc, poniewaz odbywa teraz
sluzbe w Gazie. Podobnie jeden przyjaciel z mojej lokalnej spolecznosci musial
odwolac swoja obecnosc po tym jak otrzymal on telefon wzywajacy do stawienia sie
w armii.

W czasie, w ktףrym moja zona i ja rozkoszowac sie bedziemy sie w ten weekend w
osiagnieciu naszego syna, inni rodzice modlic sie beda o bezpieczny powrףt do domu
ich potomstwa.

Wszystko to jest wyraznym przykladem na to jak maly i silnie powiazany
wewnetrznie jest nasz narףd, gdzie wydarzenia z czolףwek gazet moga uderzyc w
nasze domy znacznie mocniej niz wielu z nas chcialoby to przyznac.

W kraju tak duzym jak Ameryka, dla przykladu, czlowiek moze przejsc przez zycie
nie znajac nikogo, kto by sluzyl w armii. Tutaj jest to niemozliwe.

Historyk Carl Sandburg powiedzial kiedys, ze dziecko to opinia B-ga na temat tego,
ze zycie powinno sie kontynuowac. To samo mozna powiedziec o Bar Micwie, nawet,
jesli ktos poczuje sie troche winny.

Zrףdlem tego wszystkiego jest, mam wrazenie, poczucie frustracji i bezsilnosci, ktף
re nosi w sobie wielu z nas dotyczacych tego, co sie dzieje. Odurzeni codziennymi
doniesieniami o terrorze, wielu Zydףw czuje zagubienie szukajac jak mozna pomףc i
okazac solidarnosc w ciagu tego trudnego okresu czasu.

Byc moze odpowiedz znalezc mozemy w zdarzeniu opisanym w Biblii, kiedy
zydowski lud blakal sie po pustyni i skonfrontowal sie z najgorszym wrogiem-
Amalekiem. Mojzesz, z towarzyszacymi mu Aronem i Hurem, wspieli sie na wzgףrze,
z ktףrego widac bylo bitwe, i usiedli potem na kamieniu. Biblijny komentator Raszi
wyjasnia, ze Mojzesz zrobil to, poniewaz powiedzial do siebie „Zydowski narףd
cierpi, wiec i ja bede cierpial z nimi”.

Nikt z nas nie jest oczywiscie Mojzeszem. Jednak w okresie wydarzen takich jak
obecne, kiedy tak wiele wchodzi w gre, powinnismy uczyc sie z tego przykladu i
podjac kroki zmierzajace do zlagodzenia nieszczesc naszego ludu.

Moze to byc przyjecie rodzin z poludnia, wyslanie paczek dla zolnierzy lub
zapewnienie wsparcia dla organizacji pomocowych dla mieszkancףw Sderot. Mozna
pisac do mediףw z korekta stronniczych doniesien, napisac artykul, wyjasnic nasze
dzialania. Istnieje rףwniez wiele modlitw, ktףre trzeba powiedziec.

Contact us:

[e-mail]

Przewodniczacy:
Michael Freund

Rabin:
Eliahu Birnbaum

Vice-Dyrektor:
Edith Blaustein

Redaktorka wydania:
Tzivia Kusminsky

Tlumaczyla:
Daniela Malec

ףד

2

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

Sugestie te nie oferuja panaceum na wszystkie bolaczki Izraela, daja jednak
kazdemu z nas praktyczne narzedzie by zrobic cos konkretnego w celu poprawy
sytuacji. I nawet, jesli nasze dzialania nie wydaja sie miec wplyw na calosciowy
wynik wydarzen, poprzez zwiekszenie swojego zaangazowania w sprawie
zydowskiego narodu uzyskujemy sukces w zmienianiu siebie.

A to, samo przez siebie, jest juz przelomowym krokiem w kierunku zwyciestwa.

aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj

Religijnosc kierujaca nasze zycie na przףd

Rabin Eliahu Birenbaum

Parsza na ten tydzien

Parsza na ten tydzien zabiera nas do przelomowego momentu w historii ludu
Izraela. Po setkach lat zycia w fizycznej niewoli i niebezpieczenstwie poddania sie
zniewoleniu, takze na poziomie duchowym, lud Izraela dociera, pod przewodnictwem
Mosze, na wybrzeze Jam Suf (Morze Czerwone)- „wielkie I wazne morze”. Izraelici
patrza na Jam Suf z obawa, kiedy niespodziewanie nadciagaja Egipcjanie, i zblizaja
sie niebezpiecznie do niego. Znajduja sie naraz w zasadzce: ogromne morze z
przodu i wrףg z tylu... bez broni, bez armii, pozbawieni wiedzy, czym jest wolnosci i
bez zadnego doswiadczenia praktycznej potrzeby samo-obrony i przetrwania.

“Czy w Egipcie nie ma grobowcףw?”, pytaja przestraszeni ludzie Moszego:,
„dlaczego przywiodles nas, bysmy umarli na tej pustyni?”. Ofiary paniki, wylali na
Mosze ogrom frustracji, ktףra im ciazyla.

Jednak Mosze, uwazny na swoja role, zareagowal natychmiast: “nie obawiajcie sie”.
Stףjcie prosto i badzcie swiadkami wyzwolenia, jakie przyniesie wam Haszem...”.
Mosze nie otrzymal zadnego boskiego przekazu; nie dysponowal niczym, co
wsparloby jego przeswiadczenie. Jako lider, wiedzial, ze musi najpierw uspokoic lud i
przywrףcic mu pewnosc siebie, by mogli oni nastepnie zaufac Haszem.

Reakcja Haszem dodaje kolejnego niespodziewanego elementu do naszej analizy:,
„dlaczego zwracasz sie ze skarga do mnie?” – odpowiada Moszemu- „porozmawiaj z
synami Izraela i powiedz im by wyruszyli w droge”. W obliczu zachowania Mosze,
oczekujacego boskiej laski, Haszem mףwi mu, ze czas ten nie jest dobry na
modlitwe, ale na dzialanie.

Wydarzenie to potwierdza przekonanie, ze zadaniem religii jest byc elementem
popychajacym nasze zycie na przףd a nie paralizujacym osobiste zycie. Judaizm nie
dopuszcza ofiarnej ekstazy jako sposobu na religijne zycie, ale prףbuje sprawic by
jednostka byla aktywna w swiecie, podejmowala odpowiedzialnosc za wlasny los,
wykorzystujac wszystkie zasady Tory do skierowania naszego zycia na dobra droge.

aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj

Tu Bi-Szwat

Rabin Yitzchak Rapoport

Nadchodzace swieto Tu Bi-Szwat, 15 dnia miesiaca Szwat, jest najdziwniejszym
swietem zydowskiego roku. Dziwnym- poniewaz trudno sprecyzowac, o co w nim tak
naprawde chodzi. Ani Tora ani Talmud nie wspominaja nic na temat obchodzenia
tego dnia. Nie istnieja zadne przykazania zwiazane z Tu Bi-Szwat, podobnie nie ma
zadnych specjalnych modlitw obecnych w liturgii. Jedyne sprawy, jakie znalezc
mozemy odnosnie Tu Bi-Szwat- nie liczac bardziej wspףlczesnych praktyk sadzenia
drzew I jedzenia owocףw typowych dla ziemi Izraela- dotycza rzeczy, jakich nie
powinnismy robic. W gre wchodzi nie recytowanie specjalnych prףsb w naszych
modlitwach, nie wychwalanie zmarlej osoby I nie poszczenie- wszystkie trzy w
zwiazku z radosna natura swieta. Wiec jesli Tu Bi- Szwat nie jest swietem – to czym
jest?

Tu Bi-Szwat zaznacza poczatek “nowego roku” dla drzew. Celem tego „nowego roku
dla drzew” jest skalkulowanie wieku drzew dla dziesieciny. Tora zaznacza, ze owoce

ףד

3

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

z drzew, ktףre rosna na ziemi Izraela nie moga byc spozyte w ciagu trzech
pierwszych lat dawania owocףw; owoce z czwartego roku sa dla B-ga, dopiero w
nastepnym roku owoce moga byc jedzone. Wiek kazdego drzewa ustala sie w Tu Bi-
Szwat, niezaleznie od tego, w ktףrym momencie w roku drzewo zostalo zasadzone.

Na czym polega jednak “ludzki” aspekt tego swieta, taki, ktףry moglibysmy
obchodzic?

Tora mףwi:, „Gdy bedziesz oblegal miasto przez dlugi czas, aby je zawojowac I
zdobyc, nie niszcz drzew jego, podnoszac na nie siekiere; poniewaz z nich jesc
mozesz, nie scinaj ich; bo czyz czlowiekiem drzewo polne, aby ulegalo twojemu
oblezeniu? Tylko takie drzewo, o ktףrym wiesz, ze nie jest drzewem pozywiajacym, -
takie niszczyc I scinac mozesz, aby budowac zasieki przeciw miastu, wiodacemu z
toba wojne, dopףki nie ulegnie.” – Dwarim 20:19-20

Decydujaca czescia tego cytatu jest “ki ha-adam etz ha-sade”, wyjasnione przez
Rasziego jako pytanie dzialajace wstecz: „czyz czlowiekiem drzewo polne, (ze
zasluguje na to, by przeciw niemu rףwniez byla toczona wojna)?”. Ibn Ezra odrzuca
to wyjasnienie, przekonujac, ze wers ten wedlug Rasziego nie ma wiekszego sensu.
Czy drzew, ktףre „nie produkuja owocףw” bardziej zdolne do ucieczki (lub ataku na
ludzi) niz drzewa przynoszace owoce? Jak wiec mozna wyjasnic to, ze Tora pozwala
na to by scinac na zasieki drzewa nie-owocowe, podczas gdy musimy pozostawic w
spokoju drzewa owocowe? Ibn Ezra zmienia znaczenie tego wersu odczytujac go w
ten sposףb: „nie powinienes go scinac, poniewaz drzewo jest jak czlowiek” – tj.
drzewo polne jest jak zycie czlowieka. W przeciwienstwie do Rasziego,
upodobniajacego czlowieka do drzewa, Ibn Ezra proponuje bardziej praktyczne
podejscie. Dlaczego zabronione mamy scinanie owocowych drzew? Poniewaz drzewa
owocowe zapewniajac nam owoce, ktףrych potrzebujemy do zycia.

Rףwniez halacha skupia swe zainteresowanie praktycznym czytaniem tego wersu.
Na podstawie tego wersu rabini rozwineli zakaz bezmyslnego niszczenia drzew do
bardziej ogףlnego zakazu przeciwko marnowaniu rzeczy, znanego jako bal taszlit-
„nie niszcz”. Zgodnie z Rambamem (Maimonides), Misznei Tora, Prawa Krףlףw 6:10:
„To jest prawo odnoszace sie nie tylko do drzew, ale do kogokolwiek, kto zbije
naczynie, podrze ubrani, zniszczy budynek, zatrzyma mlyn czy zmarnuje jedzenie-
wszystko to jest lamie zakaz „nie niszcz”.

Talmud (traktat Taanit, folio 7a), z drugiej strony, przynosi nam piekna metafore:
Rabi Jochanan powiedzial:, Jakie jest znaczenie wersu “czyz czlowiekiem drzewo
polne”? Czy wiec czlowiek jest polnym drzewem? Jako, ze napisane jest:, poniewaz
jesc z nich mozesz, nie scinaj ich” a potem napisane jest „tylko takie drzewo, o ktף
rym wiesz, ze nie jest drzewem pozywiajacym, - takie niszczyc I scinac mozesz”,
jasne jest, ze pewne drzewa moga byc scinane a inne nie. Jak mozemy to rozumiec?
Jesli uczony jest porzadny1 mozesz wtedy „jesc z niego” i nie scinac go; jesli jednak
nie jest „zniszcz go i zetnij”.

Owo wyrazenie: “zetnij go” jest niepokojace. Prawda jest, ze Tosafot, jeden ze
sredniowiecznych komentatorףw, wyjasnia „zetnij go” jako „idz i ucz sie z innym
nauczycielem” – jednak ostry jezyk Gemary skupiajacy sie na „nieporzadnym”
uczonym w Torze wciaz zadziwia. Dlaczego Gemara osmiela sie uzyc takiego jezyka
jak „zniszcz” nie porzadnego uczonego Tory?

Aby zrozumiec ostrosc jezyka zajrzyjmy do slynnego midrasza w Wajikra Raba
(1:15). Sefer Wajikra otwiera sie wolaniem Moszego przez B-ga z Namiotu Spotkan.
Midrasz zauwaza, ze Mosze nie wszedl do nowo skonstruowanego Miszkanu do
czasu, kiedy B-g go do niego nie zawolal. Midrasz interpretuje zachowanie Moszego
jako przyklad na to, jak wybitny uczony w Torze musi przejawiac najwyzsze
standardy dobrych manier i przyzwoitosci. Jesli uczony Tory nie zachowuje sie
odpowiednio, kontynuuje Midrasz, „padlina jest lepsza niz on”. Ponownie tutaj: ostry
jezyk. Czy kiedykolwiek spodziewalbys sie nazwania uczonego w Torze padlina? Jesli
nie-, dlaczego zrobil to Midrasz?

W tym miejscu chce odwolac sie do pieknego wyjasnienia "Einei Shemuel2. Padlina
jest rytualnie nieczysta, ale moze pozbyc sie swej rytualnej nieczystosci i stac sie
rytualnie czysta, kiedy jej mieso zepsuje sie do takiego stopnia, w ktףrym nie jest
juz dluzej uwazana za „mieso”. W przeciwienstwie do padliny, uczony bez manier nie
moze- w wiekszosci przypadkףw- stac sie czysty po tym jak stal sie nieczysty. Jego

ףד

4

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

wiedza daje mu pewien stopien nadmiernej pewnosci siebie, ktףra bardzo utrudnia
introspekcje i samo-krytycyzm. Taka osoba nie ma wiekszych szans na poprawe i
nawet padlina jest lepsza od niego.

Mozemy teraz wrףcic do naszego poczatkowego tematu i zrozumiec waznosc Tu Bi-
Szwat. Zrozumiec to, ze robimy mala przerwe w naszym bardzo zajetym zyciu by
docenic nature z jej drzewami, kwiatami o owocami. Jest to niezwykle wazne.
Obcujac z natura czlowiek czuje swoja malosc. Kiedy czuje swoja malosc traci czesc
ze swojej arogancji i nabywa nieco pokory. Bez tej pokory wszystko bylo by
stracone. Poniewaz bez pokory, ktףra prowadzi do dobrych manier nawet uczony w
Torze nie jest wiecej wart jak padlina. Co wiec jesli uznam, ze nie jestem nawet
uczonym w Torze?

Wesolego Tu BiSzwat!

Yitzchak Rapoport
Gmina Zydowska we Wroclawiu

aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj

Swietowanie Tu BiSzwat wsrףd Chasydףw

Rabin Boaz Pash

W calej Torze znajdziemy bliskie zwiazki z przyroda, wyrazone na wiele rףznych
sposobףw. Jedna z najciekawszych poezji w Torze jest, opisujaca realna sytuacje
jednoczesnie uczaca nas czegos, legenda o Jotamie. Jotam, dowiedziawszy sie o
tym, ze Abimelech zostal ogloszony krףlem, potepia jego akty i kwestionuje
panujacy system polityczny-

"Doniesiono o tym Jotamowi, ktףrzy poszedlszy, stanal na szczycie gףry Garizim, a
podniףslszy glos, tak do nich wolal: Posluchajcie mnie, mozni Sychem, a Bףg uslyszy
was takze. Zebraly sie drzewa, aby namascic krףla nad soba. Rzekly do oliwki: Krף
luj nad nami! Odpowiedziala im oliwka: Czyz mam sie wyrzec mojej oliwy, ktףra
sluzy czci bogףw i ludzi, aby pףjsc i kolysac sie ponad drzewami? Z kolei zwrףcily sie
drzewa do drzewa figowego: Chodz ty i krףluj nad nami! Odpowiedzialo im drzewo
figowe: Czyz mamy sie wyrzec mojej slodyczy i wybornego mego owocu, aby pףjsc i
kolysac sie ponad drzewami? Nastepnie rzekly drzewa do krzewu winnego: Chodz ty
i krףluj nad nami! Krzew winny im odpowiedzial: Czyz mam sie wyrzec mojego soku,
rozweselajacego bogףw i ludzi, aby pףjsc i kolysac sie ponad drzewami? Wףwczas
rzekly wszystkie drzewa do krzewu cierniowego: Chodz ty i krףluj nad nami!
Odpowiedzial krzew cierniowy drzewom:, Jesli naprawde chcecie mnie namascic na
krףla, chodzcie i odpoczywajcie w moim cieniu! A jesli nie, niech ogien wyjdzie z
krzewu cierniowego i spali cedry libanskie". (Szoftim 9:7-15)

Poza krytyka polityczna, mozemy nauczyc sie wiele na temat obrazu prawdziwego
Manhiga (lidera), ze powinien byc on jak drzewo figowe, jak krzew winny dajacy
swoje wino, wiedze i doswiadczenie swoim zwolennikom.

15 Szwat, Tu BiSzwat, powiazany tradycyjnie z ziemia Izraela, Nowym Rokiem
Drzew, i krytycznym dniem by rozdzielic Trumot i Maasrot (dziesiecina oddawana
Kohenom, Lewitom i biednym). Dzien ten stal sie dniem radosci, wspominania i
swietowania naszego zwiazku z Erec Izrael i naszego pragnienia i tesknoty za
powrotem do niej.

Kabalisci, wg. Nauk Ar"i (R. Jicchak Luria), widzieli w spozywaniu owocףw w Izraelu
wlasnie w ten dzien, „wielki Tikun w Nigle (Tora objawiona) i Nistar (Tora ukryta)”.

Wsrףd chasydףw, wzywanie do powrotu do Izraela zawsze zajmowalo wazne
miejsce, bylo czescia globalnego odkupienia i nie mniejsza czescia indywidualnego
podejscia do Haszem i odkupienia.

Chasydzi cytowali pasuk "Uwa lecion Goel…" Lecz do Syjonu przyjdzie jako
Odkupiciel i do nawrףconych z wystepkףw w Jakubie - wyrocznia Haszem". Kiedy
obietnica „uwa lecion Goel” bedzie wypelniona? – kiedy my wypelnimy swoja czesc
"ulszawei pasza bejaakow" (nawrףceni z wystepkףw w Jakubie).

ףד

5

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

Pierwsza wydrukowana ksiazka chasydyzmu byla ksiazka R. Jaakowa Josefa z Polna,
„Toldot Jaakow Josef”, w ktףrej opisuje on proces Geula (odkupienia, zbawienia)
ciala i duszy.

„przed Geula ciala i duszy”- pisze- „powinna nastapic ogףlna Geula cial, z
niewolnictwa Galutu pomiedzy narodami i niewolnictwa z materializmu. Tylko potem
moze nastapic wypelnienie zbawienia Izraela.

Tesknoty za Geula byly wyrazanie w owym dniu- Tu BiSzwat, bedac symbolem Erec
Izrael i czasem okazania jej jak bardzo za nia (ziemia Izraela) tesknimy.

Chasydzi czesto przychodzili do swoich rabinףw w ten dzien, aby swietowac z Rebe
„Tisz” (stףl) pelen owocףw z Izraela, a zwlaszcza 7 slynnych owocףw Izraela; by
wysluchac Divrei Tora na temat Izraela i by wychwalac jej swietosc i wspanialosc.

Rabi Israel Baal Szem sam chcial jechac do Izraela, i bardzo sie staral tam
wyjechac, ale niestety nie udalo mu sie…

On wytlumaczyl, ze to, co mףwimy na Brache "Leechol mipirja welisboa mituwa" nie
sa pustymi slowami, ale musimy wypelnic te slowa praktyka. On nawet obiecal
dzielic swףj Olam Haba (przyszle swiat) ze zlodziejami, tym ktףrzy obiecali pokazac
mu krףtsza droge do Izraela…

Jedna z legend opowiada o tym, ze podjal on podrףz do Izraela i dotarl w tej podrף
zy do Konstantynopola, tam jednak napotkal klopoty i byl zmuszony wracac do
Miedzyborza. Wyslal on stamtad list do swojego szwagra, R. Gerszona Kitowa z
Brody, piszac w liscie, ze wciaz nie zwatpil w to, ze dotrze kiedys do Izraela.

Rabin Ruzyna, rabin Israel, zwykl mףwic, ze 15 Szwat wypada zawsze na parszot, w
ktףrych czytamy o Exodusie, by uswiadomic nam, ze wraz z Izraelem, ktףry uwolnil
sie z niewolnictwa podczas tych dni, cale stworzenie wyzwala sie w tym czasie i
zaczyna wzrastac.

Podobnie jak chasydzi w innych miejscach, istnial w Ruzynie minhag organizowania
w Tu BiSzwat Tiszu z owocami i innymi rodzajami jedzenia.

Rabin Awram Jakow z Sadogףry powiedzial: "Adam ki jakriv mikem korban", "Jesli
kto z was zechce zlozyc dar z bydlat dla Haszem…", czlowiek musi poswiecic ofiare
dla Haszem, ale jesli nie moze, poniewaz naprawde trudno to zrobic to mozliwe jest
by zrobic tak, ze czlowiek sam stanie sie Mizbeach (oltarz) i wszystko, co on bedzie
jadl stanie sie ofiara dla Haszem. Mozna tak zrobic, jesli bedziemy miec odpowiednia
kawane (intencje) podczas recytowania brachy (blogoslawienstwa).

Rabin miasta Bojan zwykl zyczyc w tym dniu ludziom „dobrego roku. Niech ten dzien
przyniesie nam 10.000 zyczen na wszystkie inne dni w roku”. Mףwil on, ze kiedy
czlowiek wypowiada nad owocem blogoslawienstwo, zamienia on owoc z obiektu
materialnego na duchowy.

Magid z Kuznicza podkreslal, ze poniewaz poczawszy od dnia Tu BiSzwat dzien staje
sie coraz dluzszy a noc coraz krףtsza dzien ten jest zaznacza czas, w ktףrym
zwieksza sie swiatlo a mrok powoli zanika.

Rabin Israel z Czortkowa dodaje – Tu BiSzwat uczy nas, ze nawet jesli nadal panuje
zimno i zmrok, musimy znalezc czas by swietowac wiosne, ktףra przyjdzie pףzniej.
Podobnie, kiedy mieszkamy w Galut i trudno nam dostrzec koniec wygnania,
musimy swietowac nadejscie Meszijah, poniewaz wiemy, ze on w koncu przyjdzie.
Przyjdzie na pewno, jest on czescia natury. Mףwil on– napisane jest "kimei haec
jemej ami…", " Bo na wzףr dlugowiecznosci drzewa bedzie dlugowiecznosc mego
ludu" (Jeszaja 65:22). Jestesmy jak drzewa, ktףre stoja nagie i zmrozone zima
kontynuuja czerpac swa witalnosc ze srodka ziemi; podobnie my w czasach Galut,
kiedy nam zimno i jestesmy bezsilni, kontynuujemy czerpac swa witalnosc z
najwyzszego poziomu Szechiny.
Rabin Cwi Elimelech z Dynowa uczyl, ze mimo tego, ze Tu BiSzwat i Sukot dzieli 9
miesiecy powinnismy poswiecic uwage temu, by posiadac piekny Etrog na Sukot i

ףד

6

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

zalecal on specjalna Segule tj. modlitwe, ktףra mozna zmawiac w Tu BiSzwat w
intencji wyjatkowego koszernego Etrog na Sukot.

Co mamy zrobic, jesli nie mozemy zdobyc zadnego owocu Izraela? Chasydzi dbali
zawsze o to by miec na Tu BiSzwat owoce naprawde z Izraela, jesli nie swieze to
suszone a jesli nie mogli zdobyc owocףw wyroslych z ziemi Izraela, spozywali owoce
z innego kraju, ale z zagranicy- w koncu wiadomym jest, ze wszelki dostatek, ktףry
B-g zsyla na swiat przechodzi przez Erec Israel... Co jesli jednak w ogףle nie mamy
owocףw?– "nie, nie przejmuj sie, w takiej sytuacji Dwar Tora na temat owocףw
Izraela wystarczy, jesli opowiesz o nich jakbys je jadl, mozesz nawet sprףbowac
poczuc ich smak i zapach...

Rabin Mosze Tajtelboin, autor Jiszmach Mosze, zalecalby w Tu BiSzwat powiedziec
brache na co najmniej 15 innych rodzajףw owocףw; a po zjedzeniu kazdego z nich
Szir Hamalot („piesn stopni”) z Tehilim (Ksiega Psalmףw). W Tehilim znajdziemy
wlasnie 15 Szir Hamalot.

Rabin Jochanan Rechmastriwke dbal o to, by na jego stole Szabatowym stalo wino z
Izraela, nie tylko w Tu BiSzwat, ale w ciagu calego roku. Jednego razu, kiedy
przyjechal do niego w odwiedziny Rabin Jichcak Skwire, Rebe Jochanan zaoferowal
mu lechaim z winem z Izraela. Rabin Skwire jednak odmףwil mףwiac „Obawiam sie,
ze jesli wino to nie zasmakuje mi, nabiore negatywnych mysli na temat owocףw
Izraela.

Chasydzi konczyli Tisz na Seder Tu BiSzwat spiewajac znana Mizmor 126 z Tehilim
"Szir Hamalot beszuw Haszem et sziwat Cion…", "Piesn stopni. Gdy Haszem odmienil
los Syjonu, bylismy jak we snie", na specjalna melodie na ta okazje.

Niektףrzy chasydzi mieli zwyczaj serwowac na stףl Tu BiSzwat dzem i konfitury
zrobione z etroga zaraz po Sukot. W Talmudzie napisane bowiem jest:, „Jako, ze
jedna Micwa (religijny obowiazek) zostala z tym wykonana, zrףbmy jeszcze
jedna” (Brachot 39b). Jedna micwa w tym przypadku bylo Netilat Lulaw w Sukot,
druga- specjalne delikatessen na Tu BiSzwat.

Rabbi Chaim Elazar z Munkac mףwi sie, ze kiedy do jego stolu przynoszono tace
pelne owocףw, bral on kazdy z owocףw do reki i zanurzal w etrogowym dzemie a pף
zniej rozdawal owoce wszystkim zebranym.

Troche inaczej bylo z kolei u Rebe z Belz, rabina Aharona. Zanurzal on sledzie w
oliwie z Erec Israel i osobiscie wreczal je zgromadzonym osobom...

Wszyscy Rebe zwykli byli jesc 7 owocףw Izraela zwanych „Siedem Gatunkףw”.
Naleza do nich: Pszenica (Hita), Jeczmien (Seora), Winogrona (Anawim), Figa
(Teena), Granat (Rimon), Olivka (Zajit), i Miףd z Palmy Daktylowej (Dwasz). Jak
napisane jest w Torze: " do ziemi pszenicy, jeczmienia, winorosli, drzewa figowego i
granatowego - do ziemi oliwek, oliwy i miodu…" (Dwarim 8:8)

Rabin Dawid z Lelowa mףwil tak: jestesmy jak drzewa- patrzysz na owoce i na
uczynki czlowieka i wiesz czy drzewo lub czlowiek sa zdrowi. Rabin Dawid zyl w
czasie Pierwszej Wojny Swiatowej w Jerozolimie. W miescie panowal glףd. Mala
spolecznosc zydowska cierpiala na brak zywnosci i wybuchy chorףb i epidemii. Rabin
Dawid siedzial przy stole Tu BiSzwat, kiedy zapukal do drzwi jeden chlopiec. Wszedl
on po chwili do srodka i ze lzami w oczach opowiedzial Rebe o tym, ze jego rodzina
jest chora i jesli nie dostanie jedzenia to umrze. Rebe wzial jeden z owocףw lezacych
przed nich, delikatnie glaskal go przez jakis czas, po czym dal chlopcowi mףwiac:
„owoc ten posiada moc uzdrawiania. Biegnij i daj go swojej rodzinie...”. Rodzina
zjadla i rzeczywiscie wyzdrowiala.

Na temat chasydףw i Tu BiSzwat mozna by jeszcze wiele wiecej opowiedziec, ale mף
j laptop jest juz tym razem zmeczony ( i ja tez). Wiec... Wesolego Tu BiSzwat!

aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj

ףד

7

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

Czlowiek jako polne drzewo

Tzivia Kusminsky

Tu BiSzwat znane jest poprzez typowe plantacje drzew dokonywane tego dnia i
tradycyjny wieczorny seder skladajacy sie z suszonych owocףw.

Swieto to wiaze sie z kilkoma tematami. Jesli chodzi o obszar rolniczy, Tu BiSzwat
jest ostatnia szansa oddania dziesieciny za produkty rolnicze, oddawane Lewitom i
potrzebujacym. Na poziomie duchowym, Tu BiSzwat jest dniem sadu dla drzew, jako
ze wlasnie w tym czasie zapadaja decyzje dotyczace przeznaczenia drzew. Na
poziomie narodowym- Tu BiSzwat jest swietem Ziemi Izraela, poniewaz owoce, ktף
re spozywamy tego dnia sa typowe dla tej ziemi. Na poziomie srodowiskowym- Tu
BiSzwat jest swietem przyrody, w tym dniu wyjasnia sie znaczenie dbania o
srodowisko naturalne.

W ksiedze Dwarim znajdujemy werset porףwnujacy czlowieka do drzewa na polu:
„Gdy bedziesz oblegal miasto przez dlugi czas, aby je zawojowac I zdobyc, nie
niszcz drzew jego, podnoszac na nie siekiere; poniewaz z nich jesc mozesz, nie
scinaj ich; bo czyz czlowiekiem drzewo polne...(Dwarim, 20:19)

Poprzez ten wers, Tora przedstawia drzewo w alegoryczny sposףb i porףwnuje je do
samego czlowieka. Mozliwe jest znalezc rףzne paralelne cechy pomiedzy czlowiekiem
a drzewem, owe aspekty moga byc wykorzystane do zrozumienia jak byc lepsza
osoba.

Wiadomym jest, ze drzewo potrzebuje wody by wzrastac, by sie rozwijac. Podobnie
jak drzewo potrzebuje wody, Zydzi potrzebuja Tory (metaforycznie porףwnywanej z
woda), ktףra beda studiowac i dzieki niej rozwijac sie i wzrastac jako czlowiek.

Jak drzewo, ktףre rosnie ( ?????? ?????),, rףwniez czlowiek musi aspirowac do
wzrostu, do tego by byc lepszym, by naprawiac swe bledy i wzbijac sie na wyzsze
duchowe poziomy.

Podobnie jak drzewo, ktףrego liscie opadaja na jesieni a na wiosne ponownie sie
rozwijaja, rףwniez czlowiek potrzebuje oczyszczac swe cialo i dusze z niedobrych,
nieproduktywnych nawykףw. Musi on sie ich pozbyc by wydac nowe owoce,
reprezentowane przez dobre dzialania i dobre modele nabyte podczas procesu
tszuwy.

Raszi, slynny egzegeta, pisze na temat Gemary w Taanit 7a:

„Czy czlowiek jest drzewem polnym? [Tora] porףwnuje czlowieka do drzewa na polu,
jako ze nie mozesz scinac drzewa z pola, jesli jest ono drzewem owocowym, tak
samo jest z talmidei chachamim (uczeni ludzie), jesli sa oni prawi i sprawiedliwi jedz
z nich, ucz sie od nich, a jesli nie, zetnij ich, uciekaj daleko od nich.”

Oznacza to, iz Raszi wykonuje dodatkowy krok i porףwnuje drzewo do czlowieka
uczonego, do ktףrego inni ludzie maja sie zblizyc. Tora nie twierdzi, ze mamy zblizac
sie do kazdego czlowieka studiujacego czy uczacego Tory, musimy jednak oceniac
sytuacje, jesli istnieje taka potrzeba. Jesli czlowiek ten jest prawy i sprawiedliwy,
moge sie do niego zblizyc i jesc jego owoce tj. uczyc sie od niego Tory. Jesli jednak
nie jest, musze sie od niego oddzielic i chronic sie i nie uczyc sie od niego dzialan.
Krףl, wojownik, poeta Dawid, autor Ksiegi Psalmףw (Tehilim), pisze na temat porף
wnania Rasziego pomiedzy uczonym czlowiekiem a drzewem w ten sposףb:

„ Sprawiedliwy zakwitnie jak palma, rozrosnie sie jak cedr na Libanie”"(Tehilim
92:13)

Palma daje wiele owocףw, natomiast cedr jest mocny i dlugowieczny. Podobnie jest
z czlowiekiem sprawiedliwym- daje on wiele owocףw, jego nauki Tory sa mocne i
wazne na wiele lat, poniewaz nawet po ich smierci ich nauki sa pamietane i
studiowane.

Krףl Dawid rףwniez porףwnuje czlowieka studiujacego Tore z drzewem, piszac:
“Szczesliwy maz, ktףry nie idzie za rada wystepnych, nie wchodzi na droge
grzesznikףw i nie siada w kole szydercףw. lecz ma upodobanie w Prawie Pana,

ףד

8

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009

nad Jego Prawem rozmysla dniem i noca. Jest on jak drzewo zasadzone nad plynaca
woda, ktףre wydaje owoc w swoim czasie, a liscie jego nie wiedna: co uczyni,
pomyslnie wypada. (Tehilim, 1: 1-3)

Radak, inny egzegeta, wyjasnia, ze Krףl Dawid mial na mysli to, ze drzewo
zasadzone obok zrףdla wody jest caly czas usatysfakcjonowane, poniewaz posiada
stale zrףdlo wody, natomiast czlowiek studiujacy Tore jest zawsze szczesliwy z tym,
co ma.

Dodatkowo, nasi chachamim zwracaja uwage na to jak psalm uzywa slowa
„zasadzone” – kiedy drzewo jest dobrze zasadzone, zaden wiatr go nie zniszczy,
podobnie czlowiek studiujacy Tore stoi zdecydowanie i trwale na dobrej drodze.

Egzegeta Mecudat Dawid wyjasnia nam wers “w czymkolwiek umiera, przyniesie mu
powodzenie”, oznacza to, ze wszystkie owoce, ktףre z niego urosly, wszystkie jego
dzieci i uczniowie, beda jak on.

W temacie tym, Midrasz do Pirkei Awot przedstawia nam nastepujaca parabole”
„Powiedzial rabin Josi: do czego podobna jest ta sytuacja? Do czlowieka, ktףry
znajdowal sie na pustyni i byl bardzo spragniony. Nagle spostrzegl on ladne drzewo i
strumyk biegnacy obok drzewa, jego owoce byly dobre a rzucany przez niego cien
przyjemny. Czlowiek zjadl, wiec owoce, napil sie wody, przespal sie w cieniu drzewa
i jego dusza zostala ozywiona na nowo. Kiedy zbieral sie on do odejscia powiedzial
do drzewa: jak moge cie poblogoslawic? Jesli poblogoslawie cie strumykiem, bo ten
juz posiadasz; jesli owocami- te rףwniez juz masz; podobnie jest z cieniem. Niech
bedzie wiec wola Haszem, zeby wszystko, co zasadzi i zrodzi sie z ciebie bylo
dokladnie takie jak ty.

Mozemy nauczyc sie z tego przykladu, ze nie istnieje lepsze blogoslawienstwo dla
czlowieka niz to, by jego dzieci podazaly dobra droga, byly dobrymi ludzmi i zyly
wedlug Tory, ta sama droga, jaka podazal ich ojciec, dziadek i nasz praojciec
Abraham.

aby przeczytac caly artykul, kliknij tutaj

Jesli chcesz zrezygnowac z otrzymywania naszego newslettera, kliknij tutaj.

ףד

9

ךותמ

9

Poland Newsletter Template

05/02/2009