2013-11-21
1
Zakład Patofizjologii Widzenia Obuocznego i Leczenia Zeza
I Katedry Chorób Oczu UM w Łodzi
Anna Broniarczyk-Loba
Zez porażenny i pourazowy
Zwroty oczu
Ruchy skojarzone obu
gałek ocznych
Heterolateralny synergista
Prawo Heringa
Zez porażenny
Strabismus paralysis s.paresis
Wystąpić może w przypadku:
• urazu lub zapalenia w obrębie oczodołu
• urazu lub choroby o.u.n.
• SM
• grypy
• gośćca
• zakażenia ogniskowego
• kiły
• zatrucia
• cukrzycy
• nadciśnienia
• oraz w wielu innych schorzeniach
•
•
Zez porażenny
•
Porażenie może dotyczyć:
• Jednego mięśnia
• Kilku mięśni
•
•
Uszkodzenie samego mięśnia
•
Uraz lub choroba nerwu zaopatrujacego dany mięsień
Objawy porażeń mięśni gałkoruchowych
• 1. Brak ruchomości oka w kierunku porażonego mięśnia (lub jej ograniczenie)
• 2. Diplopia - podwójne widzenie (nasilające się w kierunku działania porażonego
mięśnia)
• 3. Zaburzona orientacja w przestrzeni (fałszywa lokalizacja przedmiotów wskutek
dwojenia)
• 4. Wyrównawcze ustawienie głowy celem zniesienia dwojenia lub zamykanie jednego
oka
• 5. Kąt wtórny zeza jest większy od kąta pierwotnego – jednakowe impulsy dochodzą
do obu oczu i oko z porażonym mięśniem, zakryte, odchyla się dużo bardziej
Metody badania zeza porażennego
• cover-test
• badanie orientacyjne ruchów oczu
• badanie konwergencji
• kat zeza(cover-test pryzmatyczny,synoptofor,synoptometr)
• test Parksa 3 stopniowy
• test Bielschowsky’ego
• ocena TO
• ocena ruchomości biernej i czynnej
• badanie ruchów oczu-ekran Hessa
• badanie na zdwojone obrazy-smuga
• badanie BSV
• badanie elektrofizjhologiczne :
EOG EMG ENG
• CT,NMR
Badanie kąta zeza – pryzmatyczny cover-test
Badanie ruchomości mięśni w
9 kierunkach spojrzenia
• .
Badania diagnostyczne
Trzy stopniowy test
• I st. Które oko jest hypertropijne (L/P; P/L)
• II st.Pionowe odchylenie jest większe w stronę prawą czy w lewą
• III st.Pionowe odchylenie jest większe przy przechyleniu głowy w stronę prawą lub
lewą
Ekran Hessa
(tu: modyfikacja Leesa)
– graficzny obraz mięśni nadczynnych i niedoczynnych
Technika wykonania koordynometrii opartej na fałszywej lokalizacji w
kierunku działania porażonego mięśnia
Ekran Hessa
schemat zapisu graficznego (tu: porażenie m. prostego górnego OP)
• 1. Czarny kwadrat - wzór: stan prawidłowy
• 2. Czerwony, zdeformowany kwadrat: wynik badania
Porażenie n.VI
wykres na ekranie Hessa
Ryc. 1. brak odwodzenia i nadmierne przywodzenie w OP
Ryc. 2. duże, wtórne, nadmierne przywodzenie w OL
Porażenie mięśnia prostego bocznego
Porażenie m.ś.g.- wtórna nadczynność mięśnia skośnego dolnego
Leczenie zeza porażennego
• Zachowawcze
zasłanianie
ćwiczenia ortoptyczne
pryzmaty
• Inwazyjne
toksyna botulinowa
• Operacyjne
•
Działanie pryzmatu
Zastosowanie i dobieranie pryzmatów
Rodzaje pryzmatów
Toksyna botulinowa
Leczenie operacyjne zeza porażennego
• Operacja -6 miesięcy-11-12 miesięcy
• III metody postepowania
– Rotacja gałki-operacja typu recesja-resekcja na zajętym oku (osiągalna pozycja oka
na wprost)
– Zasada paresis-contra paresis na mięśniach zdrowego oka (konieczna resztkowa
funkcja mięśnia)
– Transpozycja mięśni
Inne techniki operacyjne
Szwy regulowane
Transpozycja mięśni
• Knapp
• Jensen
• Hummelsheim-O’Connor
•
Szew Cuppersa
Wypadki komunikacyjne i przemysłowe
Złamania kości oczodołu
Wg Crone’a
• Złamania dolno -bocznej ściany oczodołu (m.m.p. b. i d.)
• Złamania dolno-przyśrodkowej (m.s.d.)
• Złamania górnej części oczodołu
(m.s.g., dźwigacz powieki)
• Złamania dna oczodołu typu złamania rozprężającego -blow-out (m.p. d. i s.d.)
Objawy towarzyszące złamaniu
Asymetria szpar powiekowych
Obrzęk, krwiak, odma, opadniecie powieki
Zapadnięcie gałki ocznej lub jej wytrzeszcz
Zaburzenia ostrości wzroku
Brak lub zniesienie czucia podoczodołowego
Zaburzenia odruchu źrenic na światło i odruchu konsensualnego
Zburzenie pola widzenia
• Zaburzenia ruchomości mięśni gałki ocznej
• Podwójne widzenie –
diplopia
• Wyrównawcze ustawienie głowy (TO)
Zaburzenie czynności mięśni zewnątrzgałkowych
• uszkodzenie nerwów
(najczęściej n.IV. i gałązka n.III unerwiająca m.s.d.)
• uszkodzenie mięśni
– oderwanie mięśnia
– rozerwanie jego
– uszkodzenie bloczka
– wklinowanie
• m.p.d i m.s.d. najczęściej przy złamaniu rozprężajacym
• m.p.p. i m.p.b. rzadziej
Badanie okulistyczne
• Bezpośrednio po urazie lub po pierwszym zgłoszeniu się chorego
• Po 2 tygodniach od urazu lub bezpośrednio przed planowanym zabiegiem
operacyjnym
• W okresie pooperacyjnym w odstępach trzy-miesięcznych, najczęściej do roku od
zabiegu lub do ustąpienia podwójnego widzenia
• Porównywalne , wymierne, badanie okulistyczne = obiektywna ocena wyników
leczenia
Leczenie obrażeń oczodołu
• Pierwotne zaopatrzenie ( rekonstrukcja)
(bezpośrednio po urazie lub 5-10 dni po)
• Operacje na mięśniach gałkoruchowych
(od 6-12 miesięcy)
• Korekcja pryzmatyczna (kąty resztkowe)
Wskazania do operacji rekonstrukcji oczodołu:
• Dwojenie bez tendencji do poprawy
• Dodatni test biernej ruchomości
• Zapadnięcie oka przekraczające 3mm
Kiedy wykonujemy operacje na mięśniach gałkoruchowych
• Po 6 miesiącach od urazu
• Brak pożądanego wyniku leczenia
• Zastarzałe złamania
• Utrzymujące się podwójne widzenie w użytecznej części pola spojrzenia po
rekonstrukcji
Rokowanie
Pacjent po urazie prawego oczodołu
• Ustawienie gałki ocznej prawej zbieżne i ku dołowi, zapadnięcie gałki
•
• PCT(d) +24 ∆ L/P 1 ∆
•
• Ograniczenie ruchomości ku górze L/P 22 ∆
Badanie ruchomości na synoptoforze i na ekranie Hessa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
2013-11-21
2
Zakład Patofizjologii Widzenia Obuocznego i Leczenia Zeza
I Katedry Chorób Oczu UM w Łodzi
Anna Broniarczyk-Loba
Zez porażenny i pourazowy
Zwroty oczu
Ruchy skojarzone obu
gałek ocznych
Heterolateralny synergista
Prawo Heringa
Zez porażenny
Strabismus paralysis s.paresis
Wystąpić może w przypadku:
• urazu lub zapalenia w obrębie oczodołu
• urazu lub choroby o.u.n.
• SM
• grypy
• gośćca
• zakażenia ogniskowego
• kiły
• zatrucia
• cukrzycy
• nadciśnienia
• oraz w wielu innych schorzeniach
•
•
Zez porażenny
•
Porażenie może dotyczyć:
• Jednego mięśnia
• Kilku mięśni
•
•
Uszkodzenie samego mięśnia
•
Uraz lub choroba nerwu zaopatrujacego dany mięsień
Objawy porażeń mięśni gałkoruchowych
• 1. Brak ruchomości oka w kierunku porażonego mięśnia (lub jej ograniczenie)
• 2. Diplopia - podwójne widzenie (nasilające się w kierunku działania porażonego
mięśnia)
• 3. Zaburzona orientacja w przestrzeni (fałszywa lokalizacja przedmiotów wskutek
dwojenia)
• 4. Wyrównawcze ustawienie głowy celem zniesienia dwojenia lub zamykanie jednego
oka
• 5. Kąt wtórny zeza jest większy od kąta pierwotnego – jednakowe impulsy dochodzą
do obu oczu i oko z porażonym mięśniem, zakryte, odchyla się dużo bardziej
Metody badania zeza porażennego
• cover-test
• badanie orientacyjne ruchów oczu
• badanie konwergencji
• kat zeza(cover-test pryzmatyczny,synoptofor,synoptometr)
• test Parksa 3 stopniowy
• test Bielschowsky’ego
• ocena TO
• ocena ruchomości biernej i czynnej
• badanie ruchów oczu-ekran Hessa
• badanie na zdwojone obrazy-smuga
• badanie BSV
• badanie elektrofizjhologiczne :
EOG EMG ENG
• CT,NMR
Badanie kąta zeza – pryzmatyczny cover-test
Badanie ruchomości mięśni w
9 kierunkach spojrzenia
• .
Badania diagnostyczne
Trzy stopniowy test
• I st. Które oko jest hypertropijne (L/P; P/L)
• II st.Pionowe odchylenie jest większe w stronę prawą czy w lewą
• III st.Pionowe odchylenie jest większe przy przechyleniu głowy w stronę prawą lub
lewą
Ekran Hessa
(tu: modyfikacja Leesa)
– graficzny obraz mięśni nadczynnych i niedoczynnych
Technika wykonania koordynometrii opartej na fałszywej lokalizacji w
kierunku działania porażonego mięśnia
Ekran Hessa
schemat zapisu graficznego (tu: porażenie m. prostego górnego OP)
• 1. Czarny kwadrat - wzór: stan prawidłowy
• 2. Czerwony, zdeformowany kwadrat: wynik badania
Porażenie n.VI
wykres na ekranie Hessa
Ryc. 1. brak odwodzenia i nadmierne przywodzenie w OP
Ryc. 2. duże, wtórne, nadmierne przywodzenie w OL
Porażenie mięśnia prostego bocznego
Porażenie m.ś.g.- wtórna nadczynność mięśnia skośnego dolnego
Leczenie zeza porażennego
• Zachowawcze
zasłanianie
ćwiczenia ortoptyczne
pryzmaty
• Inwazyjne
toksyna botulinowa
• Operacyjne
•
Działanie pryzmatu
Zastosowanie i dobieranie pryzmatów
Rodzaje pryzmatów
Toksyna botulinowa
Leczenie operacyjne zeza porażennego
• Operacja -6 miesięcy-11-12 miesięcy
• III metody postepowania
– Rotacja gałki-operacja typu recesja-resekcja na zajętym oku (osiągalna pozycja oka
na wprost)
– Zasada paresis-contra paresis na mięśniach zdrowego oka (konieczna resztkowa
funkcja mięśnia)
– Transpozycja mięśni
Inne techniki operacyjne
Szwy regulowane
Transpozycja mięśni
• Knapp
• Jensen
• Hummelsheim-O’Connor
•
Szew Cuppersa
Wypadki komunikacyjne i przemysłowe
Złamania kości oczodołu
Wg Crone’a
• Złamania dolno -bocznej ściany oczodołu (m.m.p. b. i d.)
• Złamania dolno-przyśrodkowej (m.s.d.)
• Złamania górnej części oczodołu
(m.s.g., dźwigacz powieki)
• Złamania dna oczodołu typu złamania rozprężającego -blow-out (m.p. d. i s.d.)
Objawy towarzyszące złamaniu
Asymetria szpar powiekowych
Obrzęk, krwiak, odma, opadniecie powieki
Zapadnięcie gałki ocznej lub jej wytrzeszcz
Zaburzenia ostrości wzroku
Brak lub zniesienie czucia podoczodołowego
Zaburzenia odruchu źrenic na światło i odruchu konsensualnego
Zburzenie pola widzenia
• Zaburzenia ruchomości mięśni gałki ocznej
• Podwójne widzenie –
diplopia
• Wyrównawcze ustawienie głowy (TO)
Zaburzenie czynności mięśni zewnątrzgałkowych
• uszkodzenie nerwów
(najczęściej n.IV. i gałązka n.III unerwiająca m.s.d.)
• uszkodzenie mięśni
– oderwanie mięśnia
– rozerwanie jego
– uszkodzenie bloczka
– wklinowanie
• m.p.d i m.s.d. najczęściej przy złamaniu rozprężajacym
• m.p.p. i m.p.b. rzadziej
Badanie okulistyczne
• Bezpośrednio po urazie lub po pierwszym zgłoszeniu się chorego
• Po 2 tygodniach od urazu lub bezpośrednio przed planowanym zabiegiem
operacyjnym
• W okresie pooperacyjnym w odstępach trzy-miesięcznych, najczęściej do roku od
zabiegu lub do ustąpienia podwójnego widzenia
• Porównywalne , wymierne, badanie okulistyczne = obiektywna ocena wyników
leczenia
Leczenie obrażeń oczodołu
• Pierwotne zaopatrzenie ( rekonstrukcja)
(bezpośrednio po urazie lub 5-10 dni po)
• Operacje na mięśniach gałkoruchowych
(od 6-12 miesięcy)
• Korekcja pryzmatyczna (kąty resztkowe)
Wskazania do operacji rekonstrukcji oczodołu:
• Dwojenie bez tendencji do poprawy
• Dodatni test biernej ruchomości
• Zapadnięcie oka przekraczające 3mm
Kiedy wykonujemy operacje na mięśniach gałkoruchowych
• Po 6 miesiącach od urazu
• Brak pożądanego wyniku leczenia
• Zastarzałe złamania
• Utrzymujące się podwójne widzenie w użytecznej części pola spojrzenia po
rekonstrukcji
Rokowanie
Pacjent po urazie prawego oczodołu
• Ustawienie gałki ocznej prawej zbieżne i ku dołowi, zapadnięcie gałki
•
• PCT(d) +24 ∆ L/P 1 ∆
•
• Ograniczenie ruchomości ku górze L/P 22 ∆
Badanie ruchomości na synoptoforze i na ekranie Hessa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
2013-11-21
3
Zakład Patofizjologii Widzenia Obuocznego i Leczenia Zeza
I Katedry Chorób Oczu UM w Łodzi
Anna Broniarczyk-Loba
Zez porażenny i pourazowy
Zwroty oczu
Ruchy skojarzone obu
gałek ocznych
Heterolateralny synergista
Prawo Heringa
Zez porażenny
Strabismus paralysis s.paresis
Wystąpić może w przypadku:
• urazu lub zapalenia w obrębie oczodołu
• urazu lub choroby o.u.n.
• SM
• grypy
• gośćca
• zakażenia ogniskowego
• kiły
• zatrucia
• cukrzycy
• nadciśnienia
• oraz w wielu innych schorzeniach
•
•
Zez porażenny
•
Porażenie może dotyczyć:
• Jednego mięśnia
• Kilku mięśni
•
•
Uszkodzenie samego mięśnia
•
Uraz lub choroba nerwu zaopatrujacego dany mięsień
Objawy porażeń mięśni gałkoruchowych
• 1. Brak ruchomości oka w kierunku porażonego mięśnia (lub jej ograniczenie)
• 2. Diplopia - podwójne widzenie (nasilające się w kierunku działania porażonego
mięśnia)
• 3. Zaburzona orientacja w przestrzeni (fałszywa lokalizacja przedmiotów wskutek
dwojenia)
• 4. Wyrównawcze ustawienie głowy celem zniesienia dwojenia lub zamykanie jednego
oka
• 5. Kąt wtórny zeza jest większy od kąta pierwotnego – jednakowe impulsy dochodzą
do obu oczu i oko z porażonym mięśniem, zakryte, odchyla się dużo bardziej
Metody badania zeza porażennego
• cover-test
• badanie orientacyjne ruchów oczu
• badanie konwergencji
• kat zeza(cover-test pryzmatyczny,synoptofor,synoptometr)
• test Parksa 3 stopniowy
• test Bielschowsky’ego
• ocena TO
• ocena ruchomości biernej i czynnej
• badanie ruchów oczu-ekran Hessa
• badanie na zdwojone obrazy-smuga
• badanie BSV
• badanie elektrofizjhologiczne :
EOG EMG ENG
• CT,NMR
Badanie kąta zeza – pryzmatyczny cover-test
Badanie ruchomości mięśni w
9 kierunkach spojrzenia
• .
Badania diagnostyczne
Trzy stopniowy test
• I st. Które oko jest hypertropijne (L/P; P/L)
• II st.Pionowe odchylenie jest większe w stronę prawą czy w lewą
• III st.Pionowe odchylenie jest większe przy przechyleniu głowy w stronę prawą lub
lewą
Ekran Hessa
(tu: modyfikacja Leesa)
– graficzny obraz mięśni nadczynnych i niedoczynnych
Technika wykonania koordynometrii opartej na fałszywej lokalizacji w
kierunku działania porażonego mięśnia
Ekran Hessa
schemat zapisu graficznego (tu: porażenie m. prostego górnego OP)
• 1. Czarny kwadrat - wzór: stan prawidłowy
• 2. Czerwony, zdeformowany kwadrat: wynik badania
Porażenie n.VI
wykres na ekranie Hessa
Ryc. 1. brak odwodzenia i nadmierne przywodzenie w OP
Ryc. 2. duże, wtórne, nadmierne przywodzenie w OL
Porażenie mięśnia prostego bocznego
Porażenie m.ś.g.- wtórna nadczynność mięśnia skośnego dolnego
Leczenie zeza porażennego
• Zachowawcze
zasłanianie
ćwiczenia ortoptyczne
pryzmaty
• Inwazyjne
toksyna botulinowa
• Operacyjne
•
Działanie pryzmatu
Zastosowanie i dobieranie pryzmatów
Rodzaje pryzmatów
Toksyna botulinowa
Leczenie operacyjne zeza porażennego
• Operacja -6 miesięcy-11-12 miesięcy
• III metody postepowania
– Rotacja gałki-operacja typu recesja-resekcja na zajętym oku (osiągalna pozycja oka
na wprost)
– Zasada paresis-contra paresis na mięśniach zdrowego oka (konieczna resztkowa
funkcja mięśnia)
– Transpozycja mięśni
Inne techniki operacyjne
Szwy regulowane
Transpozycja mięśni
• Knapp
• Jensen
• Hummelsheim-O’Connor
•
Szew Cuppersa
Wypadki komunikacyjne i przemysłowe
Złamania kości oczodołu
Wg Crone’a
• Złamania dolno -bocznej ściany oczodołu (m.m.p. b. i d.)
• Złamania dolno-przyśrodkowej (m.s.d.)
• Złamania górnej części oczodołu
(m.s.g., dźwigacz powieki)
• Złamania dna oczodołu typu złamania rozprężającego -blow-out (m.p. d. i s.d.)
Objawy towarzyszące złamaniu
Asymetria szpar powiekowych
Obrzęk, krwiak, odma, opadniecie powieki
Zapadnięcie gałki ocznej lub jej wytrzeszcz
Zaburzenia ostrości wzroku
Brak lub zniesienie czucia podoczodołowego
Zaburzenia odruchu źrenic na światło i odruchu konsensualnego
Zburzenie pola widzenia
• Zaburzenia ruchomości mięśni gałki ocznej
• Podwójne widzenie –
diplopia
• Wyrównawcze ustawienie głowy (TO)
Zaburzenie czynności mięśni zewnątrzgałkowych
• uszkodzenie nerwów
(najczęściej n.IV. i gałązka n.III unerwiająca m.s.d.)
• uszkodzenie mięśni
– oderwanie mięśnia
– rozerwanie jego
– uszkodzenie bloczka
– wklinowanie
• m.p.d i m.s.d. najczęściej przy złamaniu rozprężajacym
• m.p.p. i m.p.b. rzadziej
Badanie okulistyczne
• Bezpośrednio po urazie lub po pierwszym zgłoszeniu się chorego
• Po 2 tygodniach od urazu lub bezpośrednio przed planowanym zabiegiem
operacyjnym
• W okresie pooperacyjnym w odstępach trzy-miesięcznych, najczęściej do roku od
zabiegu lub do ustąpienia podwójnego widzenia
• Porównywalne , wymierne, badanie okulistyczne = obiektywna ocena wyników
leczenia
Leczenie obrażeń oczodołu
• Pierwotne zaopatrzenie ( rekonstrukcja)
(bezpośrednio po urazie lub 5-10 dni po)
• Operacje na mięśniach gałkoruchowych
(od 6-12 miesięcy)
• Korekcja pryzmatyczna (kąty resztkowe)
Wskazania do operacji rekonstrukcji oczodołu:
• Dwojenie bez tendencji do poprawy
• Dodatni test biernej ruchomości
• Zapadnięcie oka przekraczające 3mm
Kiedy wykonujemy operacje na mięśniach gałkoruchowych
• Po 6 miesiącach od urazu
• Brak pożądanego wyniku leczenia
• Zastarzałe złamania
• Utrzymujące się podwójne widzenie w użytecznej części pola spojrzenia po
rekonstrukcji
Rokowanie
Pacjent po urazie prawego oczodołu
• Ustawienie gałki ocznej prawej zbieżne i ku dołowi, zapadnięcie gałki
•
• PCT(d) +24 ∆ L/P 1 ∆
•
• Ograniczenie ruchomości ku górze L/P 22 ∆
Badanie ruchomości na synoptoforze i na ekranie Hessa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
2013-11-21
4
Zakład Patofizjologii Widzenia Obuocznego i Leczenia Zeza
I Katedry Chorób Oczu UM w Łodzi
Anna Broniarczyk-Loba
Zez porażenny i pourazowy
Zwroty oczu
Ruchy skojarzone obu
gałek ocznych
Heterolateralny synergista
Prawo Heringa
Zez porażenny
Strabismus paralysis s.paresis
Wystąpić może w przypadku:
• urazu lub zapalenia w obrębie oczodołu
• urazu lub choroby o.u.n.
• SM
• grypy
• gośćca
• zakażenia ogniskowego
• kiły
• zatrucia
• cukrzycy
• nadciśnienia
• oraz w wielu innych schorzeniach
•
•
Zez porażenny
•
Porażenie może dotyczyć:
• Jednego mięśnia
• Kilku mięśni
•
•
Uszkodzenie samego mięśnia
•
Uraz lub choroba nerwu zaopatrujacego dany mięsień
Objawy porażeń mięśni gałkoruchowych
• 1. Brak ruchomości oka w kierunku porażonego mięśnia (lub jej ograniczenie)
• 2. Diplopia - podwójne widzenie (nasilające się w kierunku działania porażonego
mięśnia)
• 3. Zaburzona orientacja w przestrzeni (fałszywa lokalizacja przedmiotów wskutek
dwojenia)
• 4. Wyrównawcze ustawienie głowy celem zniesienia dwojenia lub zamykanie jednego
oka
• 5. Kąt wtórny zeza jest większy od kąta pierwotnego – jednakowe impulsy dochodzą
do obu oczu i oko z porażonym mięśniem, zakryte, odchyla się dużo bardziej
Metody badania zeza porażennego
• cover-test
• badanie orientacyjne ruchów oczu
• badanie konwergencji
• kat zeza(cover-test pryzmatyczny,synoptofor,synoptometr)
• test Parksa 3 stopniowy
• test Bielschowsky’ego
• ocena TO
• ocena ruchomości biernej i czynnej
• badanie ruchów oczu-ekran Hessa
• badanie na zdwojone obrazy-smuga
• badanie BSV
• badanie elektrofizjhologiczne :
EOG EMG ENG
• CT,NMR
Badanie kąta zeza – pryzmatyczny cover-test
Badanie ruchomości mięśni w
9 kierunkach spojrzenia
• .
Badania diagnostyczne
Trzy stopniowy test
• I st. Które oko jest hypertropijne (L/P; P/L)
• II st.Pionowe odchylenie jest większe w stronę prawą czy w lewą
• III st.Pionowe odchylenie jest większe przy przechyleniu głowy w stronę prawą lub
lewą
Ekran Hessa
(tu: modyfikacja Leesa)
– graficzny obraz mięśni nadczynnych i niedoczynnych
Technika wykonania koordynometrii opartej na fałszywej lokalizacji w
kierunku działania porażonego mięśnia
Ekran Hessa
schemat zapisu graficznego (tu: porażenie m. prostego górnego OP)
• 1. Czarny kwadrat - wzór: stan prawidłowy
• 2. Czerwony, zdeformowany kwadrat: wynik badania
Porażenie n.VI
wykres na ekranie Hessa
Ryc. 1. brak odwodzenia i nadmierne przywodzenie w OP
Ryc. 2. duże, wtórne, nadmierne przywodzenie w OL
Porażenie mięśnia prostego bocznego
Porażenie m.ś.g.- wtórna nadczynność mięśnia skośnego dolnego
Leczenie zeza porażennego
• Zachowawcze
zasłanianie
ćwiczenia ortoptyczne
pryzmaty
• Inwazyjne
toksyna botulinowa
• Operacyjne
•
Działanie pryzmatu
Zastosowanie i dobieranie pryzmatów
Rodzaje pryzmatów
Toksyna botulinowa
Leczenie operacyjne zeza porażennego
• Operacja -6 miesięcy-11-12 miesięcy
• III metody postepowania
– Rotacja gałki-operacja typu recesja-resekcja na zajętym oku (osiągalna pozycja oka
na wprost)
– Zasada paresis-contra paresis na mięśniach zdrowego oka (konieczna resztkowa
funkcja mięśnia)
– Transpozycja mięśni
Inne techniki operacyjne
Szwy regulowane
Transpozycja mięśni
• Knapp
• Jensen
• Hummelsheim-O’Connor
•
Szew Cuppersa
Wypadki komunikacyjne i przemysłowe
Złamania kości oczodołu
Wg Crone’a
• Złamania dolno -bocznej ściany oczodołu (m.m.p. b. i d.)
• Złamania dolno-przyśrodkowej (m.s.d.)
• Złamania górnej części oczodołu
(m.s.g., dźwigacz powieki)
• Złamania dna oczodołu typu złamania rozprężającego -blow-out (m.p. d. i s.d.)
Objawy towarzyszące złamaniu
Asymetria szpar powiekowych
Obrzęk, krwiak, odma, opadniecie powieki
Zapadnięcie gałki ocznej lub jej wytrzeszcz
Zaburzenia ostrości wzroku
Brak lub zniesienie czucia podoczodołowego
Zaburzenia odruchu źrenic na światło i odruchu konsensualnego
Zburzenie pola widzenia
• Zaburzenia ruchomości mięśni gałki ocznej
• Podwójne widzenie –
diplopia
• Wyrównawcze ustawienie głowy (TO)
Zaburzenie czynności mięśni zewnątrzgałkowych
• uszkodzenie nerwów
(najczęściej n.IV. i gałązka n.III unerwiająca m.s.d.)
• uszkodzenie mięśni
– oderwanie mięśnia
– rozerwanie jego
– uszkodzenie bloczka
– wklinowanie
• m.p.d i m.s.d. najczęściej przy złamaniu rozprężajacym
• m.p.p. i m.p.b. rzadziej
Badanie okulistyczne
• Bezpośrednio po urazie lub po pierwszym zgłoszeniu się chorego
• Po 2 tygodniach od urazu lub bezpośrednio przed planowanym zabiegiem
operacyjnym
• W okresie pooperacyjnym w odstępach trzy-miesięcznych, najczęściej do roku od
zabiegu lub do ustąpienia podwójnego widzenia
• Porównywalne , wymierne, badanie okulistyczne = obiektywna ocena wyników
leczenia
Leczenie obrażeń oczodołu
• Pierwotne zaopatrzenie ( rekonstrukcja)
(bezpośrednio po urazie lub 5-10 dni po)
• Operacje na mięśniach gałkoruchowych
(od 6-12 miesięcy)
• Korekcja pryzmatyczna (kąty resztkowe)
Wskazania do operacji rekonstrukcji oczodołu:
• Dwojenie bez tendencji do poprawy
• Dodatni test biernej ruchomości
• Zapadnięcie oka przekraczające 3mm
Kiedy wykonujemy operacje na mięśniach gałkoruchowych
• Po 6 miesiącach od urazu
• Brak pożądanego wyniku leczenia
• Zastarzałe złamania
• Utrzymujące się podwójne widzenie w użytecznej części pola spojrzenia po
rekonstrukcji
Rokowanie
Pacjent po urazie prawego oczodołu
• Ustawienie gałki ocznej prawej zbieżne i ku dołowi, zapadnięcie gałki
•
• PCT(d) +24 ∆ L/P 1 ∆
•
• Ograniczenie ruchomości ku górze L/P 22 ∆
Badanie ruchomości na synoptoforze i na ekranie Hessa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
2013-11-21
5
Zakład Patofizjologii Widzenia Obuocznego i Leczenia Zeza
I Katedry Chorób Oczu UM w Łodzi
Anna Broniarczyk-Loba
Zez porażenny i pourazowy
Zwroty oczu
Ruchy skojarzone obu
gałek ocznych
Heterolateralny synergista
Prawo Heringa
Zez porażenny
Strabismus paralysis s.paresis
Wystąpić może w przypadku:
• urazu lub zapalenia w obrębie oczodołu
• urazu lub choroby o.u.n.
• SM
• grypy
• gośćca
• zakażenia ogniskowego
• kiły
• zatrucia
• cukrzycy
• nadciśnienia
• oraz w wielu innych schorzeniach
•
•
Zez porażenny
•
Porażenie może dotyczyć:
• Jednego mięśnia
• Kilku mięśni
•
•
Uszkodzenie samego mięśnia
•
Uraz lub choroba nerwu zaopatrujacego dany mięsień
Objawy porażeń mięśni gałkoruchowych
• 1. Brak ruchomości oka w kierunku porażonego mięśnia (lub jej ograniczenie)
• 2. Diplopia - podwójne widzenie (nasilające się w kierunku działania porażonego
mięśnia)
• 3. Zaburzona orientacja w przestrzeni (fałszywa lokalizacja przedmiotów wskutek
dwojenia)
• 4. Wyrównawcze ustawienie głowy celem zniesienia dwojenia lub zamykanie jednego
oka
• 5. Kąt wtórny zeza jest większy od kąta pierwotnego – jednakowe impulsy dochodzą
do obu oczu i oko z porażonym mięśniem, zakryte, odchyla się dużo bardziej
Metody badania zeza porażennego
• cover-test
• badanie orientacyjne ruchów oczu
• badanie konwergencji
• kat zeza(cover-test pryzmatyczny,synoptofor,synoptometr)
• test Parksa 3 stopniowy
• test Bielschowsky’ego
• ocena TO
• ocena ruchomości biernej i czynnej
• badanie ruchów oczu-ekran Hessa
• badanie na zdwojone obrazy-smuga
• badanie BSV
• badanie elektrofizjhologiczne :
EOG EMG ENG
• CT,NMR
Badanie kąta zeza – pryzmatyczny cover-test
Badanie ruchomości mięśni w
9 kierunkach spojrzenia
• .
Badania diagnostyczne
Trzy stopniowy test
• I st. Które oko jest hypertropijne (L/P; P/L)
• II st.Pionowe odchylenie jest większe w stronę prawą czy w lewą
• III st.Pionowe odchylenie jest większe przy przechyleniu głowy w stronę prawą lub
lewą
Ekran Hessa
(tu: modyfikacja Leesa)
– graficzny obraz mięśni nadczynnych i niedoczynnych
Technika wykonania koordynometrii opartej na fałszywej lokalizacji w
kierunku działania porażonego mięśnia
Ekran Hessa
schemat zapisu graficznego (tu: porażenie m. prostego górnego OP)
• 1. Czarny kwadrat - wzór: stan prawidłowy
• 2. Czerwony, zdeformowany kwadrat: wynik badania
Porażenie n.VI
wykres na ekranie Hessa
Ryc. 1. brak odwodzenia i nadmierne przywodzenie w OP
Ryc. 2. duże, wtórne, nadmierne przywodzenie w OL
Porażenie mięśnia prostego bocznego
Porażenie m.ś.g.- wtórna nadczynność mięśnia skośnego dolnego
Leczenie zeza porażennego
• Zachowawcze
zasłanianie
ćwiczenia ortoptyczne
pryzmaty
• Inwazyjne
toksyna botulinowa
• Operacyjne
•
Działanie pryzmatu
Zastosowanie i dobieranie pryzmatów
Rodzaje pryzmatów
Toksyna botulinowa
Leczenie operacyjne zeza porażennego
• Operacja -6 miesięcy-11-12 miesięcy
• III metody postepowania
– Rotacja gałki-operacja typu recesja-resekcja na zajętym oku (osiągalna pozycja oka
na wprost)
– Zasada paresis-contra paresis na mięśniach zdrowego oka (konieczna resztkowa
funkcja mięśnia)
– Transpozycja mięśni
Inne techniki operacyjne
Szwy regulowane
Transpozycja mięśni
• Knapp
• Jensen
• Hummelsheim-O’Connor
•
Szew Cuppersa
Wypadki komunikacyjne i przemysłowe
Złamania kości oczodołu
Wg Crone’a
• Złamania dolno -bocznej ściany oczodołu (m.m.p. b. i d.)
• Złamania dolno-przyśrodkowej (m.s.d.)
• Złamania górnej części oczodołu
(m.s.g., dźwigacz powieki)
• Złamania dna oczodołu typu złamania rozprężającego -blow-out (m.p. d. i s.d.)
Objawy towarzyszące złamaniu
Asymetria szpar powiekowych
Obrzęk, krwiak, odma, opadniecie powieki
Zapadnięcie gałki ocznej lub jej wytrzeszcz
Zaburzenia ostrości wzroku
Brak lub zniesienie czucia podoczodołowego
Zaburzenia odruchu źrenic na światło i odruchu konsensualnego
Zburzenie pola widzenia
• Zaburzenia ruchomości mięśni gałki ocznej
• Podwójne widzenie –
diplopia
• Wyrównawcze ustawienie głowy (TO)
Zaburzenie czynności mięśni zewnątrzgałkowych
• uszkodzenie nerwów
(najczęściej n.IV. i gałązka n.III unerwiająca m.s.d.)
• uszkodzenie mięśni
– oderwanie mięśnia
– rozerwanie jego
– uszkodzenie bloczka
– wklinowanie
• m.p.d i m.s.d. najczęściej przy złamaniu rozprężajacym
• m.p.p. i m.p.b. rzadziej
Badanie okulistyczne
• Bezpośrednio po urazie lub po pierwszym zgłoszeniu się chorego
• Po 2 tygodniach od urazu lub bezpośrednio przed planowanym zabiegiem
operacyjnym
• W okresie pooperacyjnym w odstępach trzy-miesięcznych, najczęściej do roku od
zabiegu lub do ustąpienia podwójnego widzenia
• Porównywalne , wymierne, badanie okulistyczne = obiektywna ocena wyników
leczenia
Leczenie obrażeń oczodołu
• Pierwotne zaopatrzenie ( rekonstrukcja)
(bezpośrednio po urazie lub 5-10 dni po)
• Operacje na mięśniach gałkoruchowych
(od 6-12 miesięcy)
• Korekcja pryzmatyczna (kąty resztkowe)
Wskazania do operacji rekonstrukcji oczodołu:
• Dwojenie bez tendencji do poprawy
• Dodatni test biernej ruchomości
• Zapadnięcie oka przekraczające 3mm
Kiedy wykonujemy operacje na mięśniach gałkoruchowych
• Po 6 miesiącach od urazu
• Brak pożądanego wyniku leczenia
• Zastarzałe złamania
• Utrzymujące się podwójne widzenie w użytecznej części pola spojrzenia po
rekonstrukcji
Rokowanie
Pacjent po urazie prawego oczodołu
• Ustawienie gałki ocznej prawej zbieżne i ku dołowi, zapadnięcie gałki
•
• PCT(d) +24 ∆ L/P 1 ∆
•
• Ograniczenie ruchomości ku górze L/P 22 ∆
Badanie ruchomości na synoptoforze i na ekranie Hessa
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37