„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Nina Maruszak

Stosowanie

tworzyw

sztucznych

i

materiałów

skóropodobnych 744[01].Z1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Małgorzata Korczak
inż. Jolanta Górska



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Latek


Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[01].Z1.03

„Stosowanie tworzyw sztucznych i materiałów skóropodobnych”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu kaletnik 744[01].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Otrzymywanie, właściwości i zastosowanie tworzyw sztucznych

w kaletnictwie

5.1.1. Ćwiczenia

11
11

5.2. Otrzymywanie materiałów skóropodobnych

5.2.1. Ćwiczenia

13
13

5.3. Właściwości i zastosowanie w kaletnictwie materiałów skóropodobnych

5.3.1. Ćwiczenia

15
15

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kaletnik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności jakie uczeń powinien mieć już
ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z zajęć prowadzonych przez Państwa
oraz z treści nauczania poradnika dla ucznia i wskazanej literatury,

−

cele kształcenia obejmujące wykaz umiejętności teoretycznych i praktycznych, jakie
uczeń pozna i ukształtuje podczas realizacji treści materiału nauczania i wykonanych
ćwiczeń praktycznych,

−

przykładowe scenariusze zajęć, które mają być pomocne w organizowaniu przez Państwa
zajęć dydaktycznych,

−

zestaw przykładowych ćwiczeń ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania-uczenia się oraz wykazem środków dydaktycznych,

−

rozdział dotyczący ewaluacji osiągnięć ucznia z podanymi przykładami pomiaru
dydaktycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

744[01]. Z1

Surowce i materiały

kaletnicze

744[01].Z1.02

Stosowanie surowców

i materiałów włókienniczych

744[01].Z1.03

Stosowanie tworzyw sztucznych

i materiałów skóropodobnych

744[01]. Z1.05

Ocenianie jakości surowców

i materiałów do produkcji wyrobów

kaletniczych

744[01].Z1.01

Stosowanie surowców

skórzanych i skór wyprawionych

744[01]. Z1.04

Stosowanie materiałów pomocniczych do

produkcji wyrobów kaletniczych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

wykorzystywać podstawowe prawa chemii i fizyki w procesach wytwarzania materiałów
podstawowych i pomocniczych,

–

posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w procesach
wytwarzania wyrobów skórzanych,

–

stosować podstawowe badania organoleptyczne i oznaczenia laboratoryjne do określania
tworzyw skóropodobnych, tworzyw sztucznych,

–

posługiwać się przyrządami pomiarowymi,

–

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska,

– charakteryzować wyroby włókiennicze stosowane na podłoże tworzyw skóropodobnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić surowce i półprodukty do produkcji tworzyw skóropodobnych,

−

dokonać podziału tworzyw skóropodobnych ze względu na rodzaj podłoża, sposób
wytworzenia, rodzaj powłoki, właściwości fizyczne i przydatność,

−

scharakteryzować metody i techniki wytwarzania tworzyw skóropodobnych,

−

zbadać właściwości tworzyw skóropodobnych miękkich,

−

wyjaśnić pojęcia: tworzywa niehigieniczne i higieniczne,

−

określić przydatność tworzyw skóropodobnych w produkcji wyrobów kaletniczych,

−

scharakteryzować sposoby wykończania tworzyw skóropodobnych,

−

dokonać podziału tworzyw skóropodobnych na gatunki według określonych kryteriów,

−

określić warunki magazynowania tworzyw skóropodobnych,

−

rozróżnić rodzaje tworzyw sztucznych,

−

scharakteryzować chemiczną budowę tworzyw sztucznych,

−

dobrać surowce i półprodukty do produkcji tworzyw sztucznych,

−

scharakteryzować metody wytwarzania tworzyw sztucznych,

−

określić właściwości tworzyw sztucznych,

−

określić zalety i wady tworzyw sztucznych,

−

scharakteryzować wyroby z tworzyw sztucznych stosowane w kaletnictwie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Kaletnik 744[01]
Moduł: Surowce i materiały kaletnicze 744[01].Z1
Jednostka modułowa: Stosowanie tworzyw sztucznych i materiałów skóropodobnych

744[01].Z1.03

Temat: Metody otrzymywania tworzyw sztucznych.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności rozpoznawania technik wytwarzania tworzyw

skóropodobnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wymienić i omówić surowce do produkcji tworzyw sztucznych,

−

nazwać reakcje chemiczne zachodzące przy wytwarzaniu tworzyw sztucznych,

−

sklasyfikować tworzywa sztuczne,

−

rozpoznać rodzaje tworzyw sztucznych.

Metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna i grupowa.

Czas:

90 min.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i schematy,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:

–

Przygotowanie plansz i schematów otrzymywania tworzyw sztucznych.

–

Przygotowanie próbek tworzyw sztucznych.

–

Uczniowie omawiają wybrane plansze i próbki.

5. Po wykonaniu ćwiczenia uczeń analizuje wyniki.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ja poprawnie.
8. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności wykonywania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze rodzaje tworzyw sztucznych termoplastycznych i opisz ich

właściwości.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Kaletnik 744[01]
Moduł: Surowce i materiały kaletnicze 744[01].Z1
Jednostka modułowa: Stosowanie tworzyw sztucznych i materiałów skóropodobnych

744[01].Z1.03

Temat: Rozpoznawanie wad tworzyw skóropodobnych.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności rozpoznawania wad tworzyw skóropodobnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

rozpoznać wady ciągłe i scharakteryzować je,

−

rozpoznać wady punktowe i scharakteryzować je,

−

rozpoznać wady powierzchniowe i scharakteryzować je,

−

dokonać klasyfikacji jakościowej na podstawie obliczeń.

Metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– indywidualna.

Czas:

90 min.

Środki dydaktyczne:

−

próbki tworzyw z wadami,

−

przybory do pisania,

−

przyrządy pomiarowe,

−

literatura z rozdziału 7.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:

–

Przygotowanie przyrządów pomiarowych.

–

Przygotowanie próbek z wadami.

–

Dokładna organoleptyczna ocena próbek.

–

Rozpoznanie wad występujących w poszczególnych próbkach.

–

Ustalenie rodzaju wad.

–

Określenie wpływu wad na jakość tworzywa.

5. Po wykonaniu ćwiczenia uczeń analizuje wyniki.
6. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy wykonał ja poprawnie.
8. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy w kolejności wykonywania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Opisać wady występujące w przedstawionych przez nauczyciela próbkach.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.

ĆWICZENIA

5.1. Otrzymywanie, właściwości i zastosowanie tworzyw

sztucznych w kaletnictwie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i nazwij budowę polimerów przedstawionych na planszy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) przeanalizować budowę polimerów,
4) nazwać budowę polimerów z planszy,
5) zapisać w zeszycie wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza z przedstawionymi polimerami,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj z przedstawionych wyrobów rodzaj tworzywa sztucznego: polietylen,

polichlorek winylu, bakelit.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dokonać oględzin przygotowanych wyrobów,
4) rozpoznać i nazwać tworzywa sztuczne,
5) zapisać wyniki w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół do rozłożenia tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Przeprowadź z wybranych przez nauczyciela próbek tworzyw sztucznych test na

twardość materiału.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) przeprowadzić test,
4) wyniki zaprezentować na forum klasy,
5) wnioski zapisać w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

twardościomierz,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Otrzymywanie materiałów skóropodobnych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznać i nazwać sposoby usytuowania noża w powlekarkach przedstawione na

planszy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) przeanalizować schemat urządzeń do powlekania podłoży przy pomocy noża,
4) nazwać sposoby usytuowania noża,
5) zapisać w zeszycie wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza lub rzutnik ze schematem usytuowania noża w powlekarkach,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przygotowanych próbek rozpoznaj sposoby wykończania tworzyw

skóropodobnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) wykorzystując wzrok i dotyk stwierdzić sposób wykończenia próbek,
4) wyniki zanotować w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki tworzyw skóropodobnych,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt do ćwiczeń,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Rozróżnij sposób wytwarzania tworzyw skóropodobnych na podstawie przygotowanych

próbek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) pogrupować i oznaczyć próbki,
4) dokładnie przyjrzeć się próbkom,
5) opisać sposób wytwarzania tworzyw,
6) wyniki zapisać w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbki tworzyw skóropodobnych,

−

lupa,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt do ćwiczeń,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Właściwości i zastosowanie w kaletnictwie materiałów

skóropodobnych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj z próbek tworzyw skóropodobnych tworzywo: z podłożem, bez podłoża,

jednowarstwowe i wielowarstwowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) oznaczyć próbki,
4) dokonać obserwacji próbek,
5) wyniki ćwiczenia zanotować w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw próbek tworzyw skóropodobnych,

−

lupa,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Nazwij wady występujące na próbkach tworzyw skóropodobnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) oznaczyć próbki,
4) dokonać obserwacji próbek,
5) wyniki ćwiczenia zanotować w zeszycie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw próbek tworzyw skóropodobnych z różnymi wadami,

−

lupa,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Dokonaj

pod

mikroskopem

obserwacji

przekrojów

poprzecznych

tworzyw

skóropodobnych i podaj ich nazwy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy,
3) dokonać obserwacji przekrojów poprzecznych próbek,
4) narysować przekroje i nazwać ich warstwy,
5) wyniki ćwiczenia zanotować w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw próbek tworzyw skóropodobnych,

−

mikroskop,

−

przybory do rysowania i pisania,

−

zeszyt,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie tworzyw

sztucznych i materiałów skóropodobnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 3, 15, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.a, 3.a, 4.c, 5.b, 6.d, 7.a, 8.d, 9.b, 10.c, 11.c, 12.b, 13.a,
14.d, 15.c, 16.b, 17.c, 18.c, 19.d, 20.b

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Analizować chemię polimerów

D

PP

b

2.

Podać ilość możliwości kształtowania
tworzywa

A

P

a

3.

Analizować otrzymywanie
aminoplastów

D

PP

a

4.

Nazwać

urządzenie

do

badania

wytrzymałości na rozciąganie

A

P

c

5.

Podać symbol związku odpornego na
działanie kwasów

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

6.

Wymienić nazwę głównego składnika
tworzywa sztucznego

A

P

d

7. Nazwać jedną z operacji flokowania

A

P

a

8. Nazwać tworzywo z powłoką spienioną

A

P

d

9.

Wymienić w % wielkość warstwy
środkowej

A

P

b

10.

Opisać

zamocowanie

noża

dla

materiałów lepkich

B

P

c

11.

Podać technikę wytwarzania tworzyw
Z PCW

B

P

c

12.

Podać

nazwę

operacji

z

płytą

deseniową

B

P

b

13.

Wymienić wagę masy 1 m

2

tworzywa

litego

A

P

a

14. Wymienić ilość warstw Polcorfamu

A

P

d

15.

Wyjaśnić rolę podłoża włókninowego
Polcorfamu

C

PP

c

16.

Nazwać tworzywa określane jako skóry
sztuczne

A

P

b

17.

Wyjaśnić

zależności

właściwości

poliamidów

C

PP

c

18.

Uogólnić

tworzenie

się

siatki

przestrzennej łańcuchów polimerów

D

PP

c

19.

Nazwać

tworzywa

łączone

w podwyższonej temperaturze

A

P

d

20. Wymienić wagę rulonu tworzywa

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy sposób przeprowadzenia pomiaru i zasady punktacji są dla uczniów

zrozumiałe. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Na kilka minut przed zakończeniem testu, przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego

wyboru. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi, tylko jedna jest
prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Polikondensacja jest to

a) reakcja w której biorą udział dwa lub więcej monomery.
b) proces podczas którego cząsteczki proste łączą się z jednoczesnym, wydzielaniem

produktów ubocznych (woda, chlorowodór).

c) uzyskanie podstawowej cząsteczki prostego związku chemicznego.
d) łączenie cząsteczek prostych bez wydzielania produktów ubocznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

2. Polimeryzacja jest to

a) proces wzajemnego połączenia pewnej liczby takich samych cząsteczek.
b) atomy węgla z których składają się związki organiczne.
c) uzyskania podstawowej cząsteczki prostego związku chemicznego.
d) nanoszenie na podłoże warstwy kleju.

3. Aminoplasty otrzymuje się z

a) aldehydu mrówkowego oraz mocznika.
b) polikondensacji fenolu i aldehydu.
c) estryfikacji celulozy kwasem azotowym.
d) reakcji polikondensacji wielofunkcyjnych kwasów z alkoholami z wydzielaniem

cząsteczek wody.

4. Badania wytrzymałości na rozciąganie wykonywane są za pomocą

a) młota udarowego.
b) prasy.
c) zrywarki.
d) twardościomierza.

5. Polichlorek winylu ma symbol

a) PCW-S.
b) PCW.
c) PCW-E.
d) PU.

6. Głównym składnikiem tworzywa sztucznego jest

a) barwnik.
b) zmiękczacz.
c) woda.
d) polimer.

7. Proces flokowania obejmuje operacje takie jak

a) nanoszenie na podłoże warstwy kleju.
b) ogrzewanie i formowanie.
c) kalandrowanie.
d) drukowanie.

8. Tworzywa skóropodobne z powłoką litą to tworzywa

a) kombinowane.
b) poromeryczne.
c) higieniczne.
d) niehigieniczne.

9. W powlekaniu warstwa środkowa stanowi ok.

a) 42% całej powłoki tworzywa.
b) 50% całej powłoki tworzywa.
c) 45% całej powłoki tworzywa.
d) 60% całej powłoki tworzywa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

10. Do powlekania lepkich materiałów stosuje się

a) nóż nad sztywną płytą.
b) nóż podwieszony.
c) nóż oparty na walcu gumowym.
d) nóż nad taśmą przenośnika.

11. Technika polegająca na nawarstwianiu i wtłaczaniu powłok to

a) drukowanie.
b) flokowanie.
c) kalandrowanie.
d) laminowanie.

12. Operacja polegająca na uszlachetnieniu warstwy kryjącej to

a) laminowanie.
b) deseniowanie.
c) utwardzanie kleju.
d) naniesienie warstwy kleju na podłoże.

13. Masa 1 m

2

tworzywa skóropodobnego litego waży ok.

a) 1,25kg.
b) 0,60kg.
c) 0,75kg.
d) 1,10kg.

14. Polcorfam składa się z

a) jednej warstwy.
b) czterech warstw.
c) dwóch warstw.
d) trzech warstw.

15. Warstwa podłoża włókninowego decyduje o

a) odporności na sorbcję wody.
b) nadaniu odpowiedniego wyglądu.
c) grubości materiału i wytrzymałości na wielokrotne zginanie.
d) wyglądzie zewnętrznym tworzywa.

16. Namiastkami skóry nazywamy tworzywa skóropodobne

a) higieniczne.
b) niehigieniczne.
c) poromeryczne.
d) poliamidy.

17. Właściwości poliamidów zależą od

a) użytych substratów.
b) glikoli.
c) monomeru podstawowego użytego do syntezy.
d) rodzaju użytego katalizatora.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

18. Ostatnia faza otrzymywania elastomeru poliuretanowego to

a) otrzymanie granulatu.
b) powstanie żywicy poliuretanowej.
c) sieciowanie.
d) pozbycie się nadmiaru dwuizocyjanianu.

19. Metodą zgrzewania można łączyć tworzywa

a) termoutwardzalne.
b) chemoutwardzalne.
c) termochemiczne.
d) termoplastyczne.

20. Waga rulonu tworzywa skóropodobnego nie powinna przekraczać

a) 15kg.
b) 25kg.
c) 20kg.
d) 30kg.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie tworzyw sztucznych i materiałów skóropodobnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Stosowanie tworzyw

sztucznych i materiałów skóropodobnych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 5, 7, 8, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 6, 9, 11, 14, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie15 zadań, w tym co najmniej 3z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.b, 2.a, 3.b, 4.d, 5.c, 6.a, 7.a, 8.c, 9.b, 10.b, 11.a, 12.d, 13.b,
14.a, 15.a, 16.b, 17.d, 18.b, 19.a, 20.d

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1.

Nazwać

uzyskany

związek

polimeryzacji

A

P

b

2. Podać znaczenie podłoża w tworzywie

B

P

a

3. Wyjaśnić powstawanie propylenu PE

C

PP

b

4.

Opisać stosowane materiały do powłok
tworzyw skóropodobnych

B

P

d

5.

Podać nazwę warstwy narażonej na
czynniki mechaniczne

B

P

c

6.

Przedstawić

graficznie

powlekanie

podłoży włókienniczych

C

PP

a

7.

Wymienić

liczbę

przechodzenia

polimeru w walcach kalandra

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

8.

Nazwać warstwy tworzywa z powłoką
litą

A

P

c

9.

Wyjaśnić

metodę

powlekania

wielobarwnego

C

PP

b

10.

Opisać

badanie

na

rozciąganie

tworzywa

B

P

b

11.

Wyjaśnić sposób powlekania tworzyw
niehigienicznych

C

PP

a

12.

Podaj

zastosowanie

tworzyw

niehigienicznych

B

P

d

13.

Podaj

stosowaną

wilgotność

w magazynie tworzyw

B

P

b

14.

Uzasadnij zależności przy określaniu
wad tworzyw

C

PP

a

15.

Opisz sposób zwijania tworzyw na
podłożu tkaninowym

B

P

a

16.

Wymień materiał do wytworzenia
tworzywa sztucznego

A

P

b

17.

Podaj

nazwę

składnika

tworzyw

sztucznych

B

P

d

18.

Porównaj

metody

otrzymywania

tworzyw sztucznych

C

PP

b

19.

Podaj definicję przetwórstwa tworzyw
sztucznych

A

P

a

20.

Rozróżnić poliamid ze względu na
zastosowanie

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy sposób przeprowadzenia pomiaru i zasady punktacji są dla uczniów

zrozumiałe. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Na kilka minut przed zakończeniem testu, przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego

wyboru. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi, tylko jedna jest
prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Pierwszy etap otrzymywania tworzywa sztucznego to

a) polimeryzacja.
b) uzyskiwanie monomeru.
c) uzyskanie atomu węgla.
d) utworzenie takich samych układów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

2. Wpływ podłoża na polepszenie tworzywa skóropodobnego polega na

a) polepszeniu wskaźników wytrzymałościowych.
b) zwiększeniu grubości tworzywa.
c) poprawieniu estetyki.
d) przenikaniu pary wodnej.

3. Polipropylen PE powstaje w wyniku

a) reakcji polimeryzacji etylenu.
b) reakcji polimeryzacji propylenu.
c) wolnorodnikowej polimeryzacji styrenu.
d) polimeryzacji octanu winylu.

4. Do wytwarzania powłoki tworzywa skóropodobnego stosuje się

a) folie poliamidowe.
b) włókniny i włókna.
c) tkaniny o splocie płóciennym.
d) różne rodzaje mieszanek polimerów.

5. Warstwą najbardziej narażoną na działanie czynników mechanicznych jest

a) warstwa spieniona.
b) podłoże.
c) warstwa licowa.
d) warstwa środkowa.

6. Powlekanie większości podłoży włókienniczych przeprowadza się na

a) gumowej taśmie przenośnika przeciągniętej na dwóch walcach.
b) płycie.
c) taśmie perferowanej założonej na trzech walcach.
d) przenośniku komory grzewczej.

7. Podczas kalandrowania polimer między każdą parą walców przechodzi

a) raz.
b) dwa razy.
c) wielokrotnie.
d) nie przechodzi wcale.

8. Tworzywa skóropodobne z powłoką litą składają się z warstw kryjących:

a) środkowej i właściwej kryjącej.
b) spodniej i właściwej kryjącej.
c) podkładowej i właściwie kryjącej.
d) podkładowej i licowej.

9. Powlekanie wielobarwne polega na

a) laminowaniu z efektami wykończeniowymi.
b) wypełnianiu wgłębień faktury deseniowania zestawem kryjącym.
c) prasowaniu przy zastosowaniu folii wielobarwnych.
d) nakładaniu pasty kryjącej dającej tzw. efekt chwytu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

10. Wydłużenie tworzywa następuje w momencie

a) badania grubości.
b) oznaczania wytrzymałości na rozciąganie.
c) oznaczania wytrzymałości na rozwarstwianie.
d) przy badaniu właściwości tworzywa.

11. Tworzywa skóropodobne są powlekane

a) PCW i żywicami poliamidowymi.
b) PU i żywicami epoksydowymi.
c) bezbarwnym lakierem.
d) apreturami.

12. Ze względu na brak higieniczności tworzywo skóropodobne stosuje się najczęściej w

a) produkcji cholewek.
b) kuśnierstwie.
c) produkcji artykułów ochrony osobistej.
d) kaletnictwie.

13. Wilgotność względna w magazynie tworzyw skóropodobnych nie powinna przekraczać

a) 53%.
b) 65%.
c) 72%.
d) 90%.

14. Podstawowym kryterium określania wad tworzywa jest

a) stopień wykorzystania powierzchni.
b) głębokość uszkodzeń.
c) rozmieszczenie wad ciągłych.
d) liczba wad punktowych.

15. Tworzywa skóropodobne na podłożu tkaninowym zwijane są w rulony

a) stroną powlekaną do wewnątrz.
b) stroną powlekaną do zewnątrz.
c) przekładane papierem.
d) przekładane folią.

16. Tworzywa sztuczne to materiały oparte na

a) monomerach.
b) polimerach.
c) apreturach.
d) wypełniaczach.

17. W skład tworzyw sztucznych wchodzą

a) żywice epoksydowe.
b) lakiery.
c) farby kryjące,
d) stabilizatory.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

18. Względy ekologiczne decydują, że tworzywa sztuczne najlepiej otrzymywać z

a) polimerów naturalnych i syntetycznych.
b) produktów zwierzęcych i roślinnych.
c) produktów ubocznych reakcji chemicznych.
d) ropy naftowej.

19. Przetwórstwem tworzyw sztucznych nazywamy proces

a) otrzymywania granulatu proszku.
b) wydzielania cząsteczek produktów ubocznych.
c) otrzymywania proszku.
d) modyfikacji produktów naturalnych.

20. Poliamid jako tworzywo termoplastyczne ma zastosowanie w produkcji

a) błon fotograficznych i taśm magnetofonowych.
b) kubków i butelek.
c) galanterii elektrotechnicznej.
d) tkanin i włókien.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Stosowanie tworzyw sztucznych i materiałów skóropodobnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7.

LITERATURA

1. Bogdańska Zarembina A., Matusewicz E. I.: Chemia dla szkół średnich Cz.2. WSiP,

Warszawa 1993

2. Brzozowski Cz., Kałuża B., Kosior Z.: Technologia – kierunek skórzany. WSiP,

Warszawa 1976

3. Christ J.W.: Kaletnictwo. WSiP, Warszawa 1970
4. Pelikowski J., Puszyński A.: Technologia tworzyw sztucznych. Wydawnictwo Naukowo-

Techniczne, Politechnika Krakowska 1983

5. Persz T.: Materiałoznawstwo dla technikum przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa

1992

6. Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1997
7. Persz T.: Materiałoznawstwo skórzane. WPLiS, Warszawa 1959
8. Praca zbiorowa: Tworzywa skóropodobne. WNT, Warszawa 1973
9. Wirpsza Z.: Technologia syntetycznych materiałów obuwiowych. Politechnika Radomska

1996