PSYCHOLOGIA I PSYCHIATRIA


Zaburzenia identyfikacji płciowej i orgazmu



Transseksualizm
Transseksualizm polega na rozbieżności między poczuciem psychicznym płci a
budową ciała morfologiczno-biologiczną oraz płcią socjalną (metrykalną),
które odczuwane są jako "obce" i należące do płci przeciwnej.
Transseksualiści odczuwają niechęć do własnego ciała, oczekują od
otoczenia wzmocnień potwierdzających ich poczucie drugiej płci.
Oczekiwania te prowokują m.in. przez ubieranie się w odzież drugiej płci,
zachowania dla niej typowe itd.
Główne cechy transseksualizmu to: przekonanie o przynależności do płci
odmiennej, nienawiść do cech własnej płci biologicznej oraz niepohamowana
potrzeba zmiany płci. Autor ten sądzi, że jest to często spotykane
zaburzenie, które może prowadzić do popełnienia samobójstwa w przypadku
niespełnienia oczekiwań. Życie seksualne nie odgrywa dla transseksualistów
ważnej roli, w wielu wypadkach pacjenci ujawniają niedojrzałość psychiczną
i uczuciową. W osobowości transseksualistów rozpoznaje się również:
poczucie odrzucenia, potrzebę zwrócenia na siebie uwagi, infantylizm,
impulsywność, egocentryzm, nastawienia urojeniowe, zmanierowanie,
tendencje homoseksualne.
U mężczyzn pragnących być kobietami antygen H-Y jest pozytywny, a u kobiet
pragnących zmiany płci na męską antygen ten jest negatywny.
Niewykluczone jest, że decydującą rolę w procesie identyfikacji z płcią
odgrywają wpływy środowiska, w którym wychowuje się człowiek.
Najprawdopodobniej jednak proces identyfikacji, jak również wiele innych,
wiąże się z wpływami czynników genetycznych i endokrynologicznych oraz z
wieloma innymi, nie wykrytymi jeszcze czynnikami.

Zespół niezróżnicowania obiektu seksualnego
Zespół ten polega na tym, że potrzeby seksualne są zaspokajane przez
kontakty z różnymi obiektami seksualnymi, które są w danej chwili
najbardziej dostępne, a ich atrakcyjność jest dość podobna. Praktycznie
polega to na tym, że pacjent ma kontakty np. typu pedofilnego,
heteroseksualnego, homoseksualnego, kazirodczego, zoofilnego. Występuje
zatem u niego niejako wielodewiacyjność zachowań.
Osobowość tych pacjentów cechuje impulsywność, obniżony próg reakcji i
reaktywności seksualnej (szybko podniecają się, poziom podniecenia jest
wysoki), zachowania seksualne są w małym stopniu kontrolowane lub nie
podlegają kontroli, każdy obiekt seksualny jest traktowany jedynie jako
fantom do wyzwolenia orgazmu. Najczęściej zespół ten występuje w przypadku
osobników o nieprawidłowej osobowości, chorych psychicznie,
zdegenerowanych alkoholików.

Zaburzenia orgazmu
Zespół anorgazmii rzekomej
Często występuje u kobiet i polega na tym, że dana kobieta jest zdolna do
osiągania orgazmu w wyniku pobudzania łechtaczki, ale ten typ orgazmu jest
traktowany przez nią jako nieprawidłowy, "niedojrzały", co pociąga za sobą
unikanie takiego pobudzania.

Anorgazmia
Polega na braku orgazmu u kobiety zarówno w trakcie współżycia, jak i prób
samopobudzania czy różnych usiłowań ze strony partnera w celu
doprowadzenia do orgazmu. Jest to jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń
u kobiet, występuje u około 30-80% populacji, aczkolwiek obecnie zauważa
się wyraźną poprawę w wyniku wzrostu poziomu uświadomienia seksualnego,
kultury współżycia i korzystania z możliwości leczenia.
W piśmiennictwie do czynników determinujących orgazm u kobiety zalicza
się: optymalny poziom androgenów, reaktywności układu nerwowego i napięcia
mięśnia łonowo-guzicznego, doświadczenia masturbacyjne, wiek inicjacji
seksualnej do 18 lat, czas trwania pieszczot wstępnych powyżej 15 minut, a
stosunku - ponad 10 minut, osobowość kobiety (ekstrawertyzm, optymizm),
wyższy poziom uświadomienia, wykształcenia i wyobraźni seksualnej kobiety,
udany związek uczuciowy, pozytywne wzorce więzi uczuciowych i seksualnych
wyniesione ze środowiska rodzinnego.
Anorgazmia może być zarówno objawem występującym w przebiegu różnych
chorób, reakcją sytuacyjną, jak i samodzielnym zespołem - w tym ostatnim
przypadku najczęściej przechodzi w oziębłość płciową.
Przyczyn anorgazmii jest niemało, wiele z nich stanowi odwrócenie wyżej
opisanego indeksu czynników sprzyjających powstawaniu orgazmu u kobiet. Do
typowych przyczyn anorgazmii zalicza się: nerwice, depresje, zaburzenia
hormonalne, choroby somatyczne, wpływ leków, zaburzenia seksualne u
partnera, stresy, związki pozamałżeńskie, zaburzenia więzi uczuciowej z
partnerem. Cechy partnera sprzyjające powstaniu anorgazmii: "mężczyzna
reprezentujący środowisko mało stymulujące intelektualnie, wykonujący
pracę fizyczną (nawet w przypadku analogicznej pozycji zawodowej
partnerki), nieżyczliwy i dominujący, zdradzający różnego rodzaju
trudności w funkcjonowaniu seksualnym, pozostający w słabej komunikacji i
słabym związku emocjonalnym z partnerką, nie spełniający jej oczekiwań,
wchodzący z nią w konflikty na tle współżycia seksualnego i rywalizujący o
pozycję w związku". Na podstawie badań przyczyny anorgazmii uszeregowałbym
w następującej kolejności: grupa czynników psychogennych (braki w
uświadomieniu seksualnym i w kulturze współżycia, czynniki diadyczne,
cechy osobowościowe, np. silna potrzeba dominacji, neurotyzm), grupa
czynników organicznych (dyskretne w przebiegu zespoły podwzgórzowe,
zmęczenie fizyczne, zaburzenia w miednicy prowadzące do osłabienia
reaktywności seksualnej).

Dysocjacja orgazmu
Zaburzenie to polega na rozdzieleniu komponentów orgazmu biologicznego od
psychicznego i przeżywaniu ich w różnym czasie lub przeżywaniu tylko
jednego z tych dwóch komponentów Najczęściej spotyka się przeżywanie
orgazmu biologicznego przy braku orgazmu psychicznego. Przyczyny
dysocjacji orgazmu mogą być różne, np. czynniki diadyczne, skrupuły
religijne, poczucie winy, ambiwalentny stosunek wobec partnera
seksualnego, zaburzenia osobowości bądź psychiczne.
Orgazm bez erekcji
Zaburzenie to polega na osiąganiu wytrysku przy braku erekcji członka.
Najczęściej ma tło czynnościowe, ale zdarzają się i przyczyny organiczne,
np. występuje w przebiegu zaburzeń neurologicznych.