2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Podstawowe instrumenty
PRAWNE REGULACJE
regulacji prawnej
RYNKU FINANSOWEGO
rynku finansowego
- RozporzÄ…dzenia
Wydział Ekonomiczny w Opolu
- Dyrektywy
rok akademicki 2014/2015
- Rekomendacje &
Bożena Nowosielska
2
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego: Regulacja rynku finansowego:
- Regulacja  pojęcie - Regulacja  rodzaje
" regulacja makroekonomiczna
Definicje regulacji, zazwyczaj konstruowane sÄ… w oparciu o
dwa elementy, którymi są:
" regulacja alokacyjna
- pierwszy  istnienie podmiotu (państwa, regulatora,
" regulacja strukturalna
wyspecjalizowanej agencji) kontrolujÄ…cego i niejednokrotnie
" regulacja ostrożnościowa
ingerującego w działalność istotną z punktu widzenia danej
" regulacja organizacyjna. .
grupy społecznej (szerzej społeczeństwa)
- oraz drugi  normy prawne (reguły, zasady), tworzone lub
wykorzystywane przez ten podmiot, stanowiÄ…ce
(w założeniu) efektywne narzędzie regulacyjne.
3 4
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego: Regulacja rynku finansowego -
- cele
" respektowanie praw i prawidłowości ekonomicznych " zapewnienie wysokiej sprawności świadczenia usług finansowych,
co sprzyja rozwojowi całej gospodarki państwa i oznacza
jednocześnie konieczność zachowania dużej ostrożności w zakresie
" przewidywanie krótkookresowych i długookresowych skutków
działań regulacyjnych, które nawet w sposób niezamierzony, mogą
regulacji
ingerować w funkcjonowanie mechanizmu rynkowego.
" zagwarantowanie stabilności systemu finansowego, tj.
" płynność zmian wysokości obciążeń i świadczeń finansowych
bezpieczeństwa i solidności samego systemu. Ważnym w tym
względzie jest, zagwarantowanie pewności systemu rozliczeń, do
czego szczególną wagę przywiązuje się także w regulacjach Unii
" Adekwatność stopnia szczegółowości,  głębokości regulacji
Europejskiej. ..
prawnej
5 6
1
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego - Regulacja rynku finansowego -
- Przesłanki
- cele, cd
" potencjalne problemy systemowe, na które wpływ mają czynniki
" zapewnienie integralności systemu finansowego
zewnętrzne, takie jak np. utrata płynności przez instytucję
finansową, która może wpłynąć na sytuację całego sektora,
" ochrona interesów wszystkich stron korzystających z usług
finansowych, w szczególności konsumentów,
" konieczność ograniczenia niedoskonałości rynkowych i ich
jako  słabszych stron transakcji finansowych. .
konsekwencji, w sytuacji braku idealnej konkurencji na rynku i
przykładowo słabszej pozycji klientów banku,
" potrzeba ciągłego monitorowania instytucji finansowych,
&
7 8
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego - Regulacja rynku finansowego 
- przesłanki, cd
- Strategia Lizbońska (2000 r.)
" budowa zaufania ich klientów, będącego jednym z najistotniejszych " szybkie przechodzenie do gospodarki opartej na wiedzy, w tym
rozwój społeczeństwa informacyjnego, badań i innowacji oraz
aktywów instytucji finansowych,
kształcenie odpowiednich kwalifikacji i umiejętności;
" możliwość wystąpienia zjawiska  zamknięcia w sieci (ang. grid lock)
" liberalizacja i integracja tych rynków i sektorów, których wspólny
" oraz popyt na regulacje wśród konsumentów usług finansowych,
rynek nie objÄ…Å‚: telekomunikacja, energetyka, transport, poczta,
którzy powinni posiadać pewien komfort przy dokonywaniu zakupu
a także usługi finansowe oraz całość rynku usług; &
usług finansowych. .
9 10
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego  Regulacja rynku finansowego 
- Strategia Lizbońska, cd. - Strategia Lizbońska, cd.
" rozwój przedsiębiorczości: deregulacja i lepsze wsparcie ze strony " wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego: wzrost
administracji (likwidacja barier administracyjno-prawnych), aktywności zawodowej, uelastycznienie rynku pracy, poprawa
łatwiejszy dostęp do kapitału i technologii, ograniczanie edukacji, unowocześnienie systemu zabezpieczeń społecznych,
zakłócającej konkurencję pomocy publicznej, tworzenie równego ograniczanie biedy i wykluczenia społecznego;
pola konkurencji; &
" dbałość o trwałe fundamenty rozwoju i środowisko naturalne:
ograniczanie zmian klimatycznych, zachowanie zasobów
naturalnych . .
11 12
2
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Prawo unijne będąc szczególnym wyrazem procesu integracji
Regulacja rynku finansowego -
państw i narodów europejskich, zrasta się z krajowymi porządkami
- Zasady funkcjonowania rynku finansowego UE
prawnymi, staje się ich częścią.
Proces scalania się prawa unijnego z prawem państw członkowskich
" Swoboda przepływu kapitału i płatności
ma charakter dość skomplikowany - jest to implementacja prawa
" Swoboda świadczenia usług
unijnego.
" Swoboda przedsiębiorczości
Państwa członkowskie, chcąc korzystać z dobrodziejstw członkostwa
" Zasada jednolitej licencji
w UE, muszą dokonać sprawnej i skutecznej implementacji prawa UE.
" Zasada nadzoru państwa macierzystego
" Zasada wzajemnego uznania.
Transpozycja tego prawa na grunt polski nie jest zadaniem Å‚atwym
.
i wymaga nie tylko wyobraz
ni i profesjonalizmu, ale także
pozytywnego podejścia do dorobku UE w zakresie przedmiotowym.
13 14
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
- RozporzÄ…dzenia
- RozporzÄ…dzenia
Rozporządzenia przyjmowane są wspólnie przez Radę Unii
Europejskiej i Parlament Europejski lub przez samÄ… KomisjÄ™
- Dyrektywy
EuropejskÄ….
- Rekomendacje (zalecenia)
Rozporządzenie jest aktem prawnym o charakterze ogólnym i
wiążącym w całości.
- Decyzje
.
- Opinie
15 16
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
- RozporzÄ…dzenia, cd. - RozporzÄ…dzenia, cd.
W odróżnieniu od dyrektyw, które są skierowane do państw Obowiązuje w całości we wszystkich państwach członkowskich.
członkowskich oraz decyzji, których adresaci są wyraz
nie określeni, Jest stosowane wprost (bezpośrednio), co oznacza, że co do zasady,
rozporządzenie jest skierowane do wszystkich. nie wymaga dodatkowych zabiegów wdrażających je do prawa
krajowego.
Na przepisy rozporządzeń można się powoływać przed
Rozporządzenie ma zasięg ogólny (ogólną moc wiążącą), tzn.
organami administracyjnymi i sądowymi państw członkowskich na
obowiÄ…zek stosowania zawartych w nim norm prawnych dotyczy
równi z przepisami prawa krajowego. ..
zarówno państw (w tym ich instytucji, włącznie z sądami), jak i
jednostek (osób fizycznych i prawnych), których dotyczy określona
w tym akcie sytuacja.
17 18
3
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
- RozporzÄ…dzenia, cd.
Dyrektywy UE
W sytuacji gdy prawo krajowe jest sprzeczne z przepisami
są szczególnymi aktami prawnymi, które zgodnie
danego rozporządzenia, przepisy rozporządzenia mają pierwszeństwo
z artykułem 288 Traktatu z Lizbony (dawny art. 249 TWE)
stosowania przed prawem krajowym. ObowiÄ…zek uchylenia koli-
wiążą państwa członkowskie UE do których są skierowane
dujÄ…cej z prawem unijnym normy prawa krajowego spoczywa na
w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty,
państwie członkowskim UE.
pozostawiając jednak organom krajowym państwa
Rozporządzenie jest stosowane najczęściej w tych dziedzinach
członkowskiego swobodę wyboru formy i środków
funkcjonowania UE, w których uzasadnione jest pełne ujednolicanie
prawnych.
prawa państw członkowskich  np. Wspólna Polityka Rolna, polityka
handlowa, transportowa, polityka konkurencji. .
..
.
19 20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
inne, zbliżone ujęcie zagadnienia:
Dyrektywy
Dyrektywa europejska wyznacza cele, jakie mają osiągnąć
- inaczej niż w przypadku rozporządzenia, przepisy
państwa członkowskie, lecz pozostawia im wybór środków
dyrektywy nie są bezpośrednio stosowane.
służących do osiągnięcia tych celów.
Może być skierowana do jednego, do kilku lub do wszystkich
państw członkowskich. Aby zasady określone w dyrektywie
Państwa członkowskie  w celu wykonania dyrektywy 
mogły wywołać skutki na poziomie obywatela, prawodawca
zobowiązane są do wydania przepisów:
krajowy musi przyjąć akt dokonujący jej transpozycji do prawa
" ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych
krajowego, który dostosowuje prawo krajowe pod względem
mających na celu jej wdrożenie. ..
wymogów określonych w dyrektywie.
..
21 22
UE są szczególnymi aktami prawnymi, które zgodnie
z artykułem 288 Traktatu z Lizbony (dawny art. 249 TWE)
wiążą państwa członkowskie UE do których są skierowane
w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty,
pozostawiając jednak organom krajowym państwa
członkowskiego swobodę wyboru formy i środków
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
prawnych.
" Dyrektywy, ale również rozporządzenia i decyzje, które są
Dyrektywa ..
skierowane do wszystkich państw członkowskich, są publikowane
- przewiduje określony termin transpozycji do prawa krajowego.
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Państwa członkowskie mają jednak pewien margines swobody
" Wchodzą one w życie z dniem w nich określonym lub - w
w zakresie transpozycji uwzględniający specyfikę krajową.
przypadku braku wskazania takiego dnia - dwudziestego dnia po
Transpozycja musi nastąpić w terminie ustalonym w dyrektywie.
ich publikacji.
Dyrektywy stosuje się w celu zbliżenia przepisów krajowych, w " Inne dyrektywy, jak również decyzje, które wskazują adresata,
szczególności w odniesieniu do jednolitego rynku (np. normy są notyfikowane adresatom i stają się skuteczne wraz z tą
związane z bezpieczeństwem produktów). notyfikacją, wg art. 297 ust. 2 (dawny art. 254 TWE).
..
..
23 24
4
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Dyrektywa Dyrektywa
- osoba fizyczna lub prawna może, w celu ochrony swego interesu, powołać się
mimo iż dyrektywy nie mają, co do zasady, waloru bezpośredniej
wobec państwa bezpośrednio na postanowienia dyrektywy,
skuteczności w porządkach prawnych państw członkowskich,
jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
Trybunał Sprawiedliwości uznał ich bezpośrednią skuteczność w
wyjątkowych przypadkach: - dyrektywa nie została wdrożona w terminie lub została wdrożona w
sposób nieprawidłowy lub niepełny oraz stosowne postanowienia
- osoba fizyczna lub prawna może, w celu ochrony swego interesu,
dyrektywy są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne co do treści.
powołać się wobec państwa bezpośrednio na postanowienia
Jednak dyrektywa nie ma bezpośredniej skuteczności horyzontalnej
dyrektywy,
(nie można się powoływać na postanowienia dyrektywy wobec osób
jeżeli spełnione zostaną następujące warunki: ..
fizycznych i prawnych). Bezpośrednia skuteczność dyrektywy dotyczy
tylko stosunku obywatela do państwa (bezpośrednia skuteczność
wertykalna) i wyłącznie sytuacji korzystnych dla obywatela. .
25 26
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Zalecenia (rekomendacje)
Zalecenia (rekomendacje)
Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej i jako takie nie podlegają Zalecenia są przyjmowane przez Komisję, Radę UE i Europejski
kontroli legalności ze strony Trybunału Sprawiedliwości Unii Bank Centralny.
Europejskiej na podstawie art. 263 TFUE.
Natomiast opinie mogą być przyjmowane przez wszystkie instytucje
Znaczenie zaleceń i opinii polega przede na wyrażaniu przez instytucje
UE i są najczęściej wykorzystywane w stosunkach między samymi
UE swojego stanowiska w określonych sprawach oraz na promowaniu
organami UE, wyrażającymi stanowisko w określonej sprawie.
postulatów co do zachowania się adresatów tych aktów.
Opinia wyraża tylko stanowisko czy ocenę w danej kwestii,
Adresatami zaleceń i opinii mogą być zarówno państwa członkowskie,
zalecenie - oprócz cech właściwych opinii, zawiera rekomendacje do
jaki i osoby fizyczne lub prawne. ..
podjęcie przez adresata określonych działań. & .
27 28
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
- Decyzja - Decyzja, cd.
Decyzja, przyjęta przez Radę Unii Europejskiej albo przez Radę
Za pomocą decyzji instytucje mogą wezwać państwo
wspólnie z Parlamentem Europejskim, albo przez Komisję
członkowskie lub obywatela Unii do działania lub zaniechania
Europejską, jest aktem, za pośrednictwem którego instytucje
działania, przyznać im pewne prawa lub nałożyć na nich
wspólnotowe stanowią prawo w odniesieniu do określonych
określone obowiązki.
przypadków.
Decyzja ma charakter:
" indywidualny, jej adresaci muszą być określeni, w
odróżnieniu od rozporządzenia,
" wiążący w całości. .
29 30
5
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Opinia - Biała Księga
jest aktem, za pomocą którego instytucje mogą wydać niewiążące
- Zielona Księga
oświadczenie, które nie nakłada żadnych zobowiązań prawnych na
Białe i zielone księgi są dokumentami konsultacyjnymi Komisji
podmioty, do których jest skierowane. Europejskiej.
Opinia nie jest wiążąca. Opinie mogą wydawać instytucje UE Zielone księgi (green papers) to dokumenty, które mają zainicjować
(Komisja, Rada, Parlament), Komitet Regionów oraz Europejski proces konsultacji na poziomie europejskim, zmierzający do
Komitet Ekonomiczno-Społeczny. podjęcia konkretnych działań na szczeblu UE.
Komitety wydają opinie z uwzględnieniem ich określonego Białe księgi (white papers) zawierają już propozycje działań UE w
określonej dziedzinie.
regionalnego lub ekonom. i społeczn. punktu widzenia podczas prac
Pierwsze zielone i białe księgi zostały opublikowane w latach 80-
nad przepisami prawnymi. Np. Komitet Regionów wydał opinię w
tych. ..
sprawie wkładu regionów w realizację celów energetycznych UE. .
31 32
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
- Biała Księga - Biała Księga
- Zielona Księga - Zielona Księga
Biała Księga stanowi zwykle podsumowanie konsultacji dotyczących
sposobu uregulowania danej dziedziny funkcjonowania UE,
Zgodnie ze standardami określonymi przez Komisję Europejską w
zapoczątkowanych Zieloną Księgą;
2002 roku, zielone księgi muszą podlegać procesowi konsultacji ,
zwykle zawiera propozycje konkretnych rozwiązań legislacyjnych.
z zastrzeżeniem, że od 2012 r. minimalny okres na konsultacje
Dokumenty te zawierają propozycje działań w danej
został wydłużony z 8 do 12 tygodni .
dziedzinie i strategii rozwiązania pewnych problemów.
W stosunku do zielonych ksiÄ…g nie stosuje siÄ™ jednak wymogu
Po przyjęciu przez Radę stają się niekiedy oficjalnymi programami
przygotowywania ocen skutków, który ma zastosowanie
działania Unii Europejskiej. ..
do białych ksiąg . .
33 34
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego - Regulacja rynku finansowego -
Rynek finansowy, podlegajÄ…cy nieustannym dynamicznym MiFID (Markets in Financial Instruments Directive), obejmujÄ…cy
zmianom, także z uwagi na zachodzące na nim procesy integracji trzy unijne akty prawne:
i globalizacji, wymusza na prawodawcy unijnym konieczność
wprowadzania licznych zmian prawnych w przepisach
1/ Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
normujÄ…cych jego funkcjonowanie.
21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych
zmieniajÄ…ca dyrektywÄ™ Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywÄ™
2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylajÄ…ca
Przykładem takich regulacji prawnych jest pakiet MiFID
dyrektywÄ™ Rady 93/22/EWG (Dz. Urz. UE L:145 z dnia 30/04/2004);
(Markets in Financial Instruments Directive), obejmujÄ…cy trzy
..
unijne akty prawne:
..
..
35 36
6
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Regulacja rynku finansowego - Regulacja rynku finansowego 
MiFID (Markets in Financial Instruments Directive), obejmujÄ…cy
MiFID (Markets in Financial Instruments Directive), obejmujÄ…cy
trzy unijne akty prawne:
trzy unijne akty prawne:
2/ Dyrektywa Komisji 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r.
3/ RozporzÄ…dzenie Komisji Europejskiej nr 1287/2006 z dnia 10 sierpnia
wprowadzająca środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE 2006 r. wprowadzające środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zobowiązań
przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia rejestrów,
organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez
sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej, dopuszczania
przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby
instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na
tejże dyrektywy (Dz. Urz. UE L:241/26 z dnia 02/09/2006), (akt
potrzeby tejże dyrektywy, dyrektyw 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. Urz.
wykonawczy) ..
UE L:241/1 z dnia 02/09/2006). ..
37 38
..
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
MiFID (Markets in Financial Instruments Directive) MiFID (Markets in Financial Instruments Directive),
Regulacja ta ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania rynku MiFID zapewnia inwestorom zwiększoną ochronę dzięki nałożonym na
instrumentów finansowych (rynku kapitałowego), będącego firmy oferujące usługi inwestycyjne wymogom podjęcia działań w
elementem jednolitego rynku finansowego Unii Europejskiej. zakresie:
Potrzeba zapewnienia klientom, zwłaszcza nieprofesjonalnym,
- klasyfikacji klientów do jednej z trzech grup (Klienci Detaliczni,
wzmocnionej, zharmonizowanej ochrony na rynku finansowym w UE Profesjonalni i Uprawnieni Kontrahenci) w oparciu o
stała się wyznacznikiem dla wprowadzenia regulacji z jednej strony doświadczenie i wiedzę klienta w zakresie instrumentów
wspierającej inwestorów, a z drugiej kształtującej wzorzec działania
finansowych
transparentnej firmy inwestycyjnej, zgodnie z zasadÄ… najlepszego
- określenia profilu inwestycyjnego klienta
zlecenia i wzorca klienta, świadomego ryzyka i swoich uprawnień na
- badania odpowiedniości lub adekwatności usługi
rynku finansowym.
inwestycyjnej &
39 40
finansowym
..
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
MiFID zapewnia inwestorom zwiększoną ochronę dzięki nałożonym na
MiFID (Markets in Financial Instruments Directive)
firmy oferujące usługi inwestycyjne wymogom podjęcia działań w
zakresie, cd.:
Główne zagadnienia i wymagane przez MiFID działania:
- Dostosowanie usługi inwestycyjnej do profilu klienta
- przejrzystości i szerszego zakresu udzielanych informacji, w tym
- Działanie w najlepiej pojętym interesie klienta: obsługa zleceń
dotyczących instrumentów finansowych i ryzyka inwestycyjnego,
- Informacje dla klientów o firmie, usługach, ryzyku
- opracowania, wdrożenia i poinformowania klientów o polityce
inwestycyjnym
najlepszej realizacji zleceń lub polityce działania w najlepiej
- Klasyfikacja klientów
pojętym interesie klienta oraz o polityce przeciwdziałania
konfliktowi interesów.
- Raporty dla klientów
- Profil inwestycyjny klienta. ..
..
41 42
7
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
MiFID (Markets in Financial Instruments Directive) MiFID (Markets in Financial Instruments Directive)
W procesie obsługi Klienta w ramach oferowania instrumentów finansowych
oraz świadczenia usług inwestycyjnych, kolejnym etapem jest
Ocenę odpowiedniości usługi poprzedza określenia profilu
przeprowadzenie oceny adekwatności w odniesieniu do Klienta
inwestycyjnego klienta. Banki opracowują najczęściej 5 profili
zakwalifikowanego do kategorii Klienta detalicznego. W ramach oceny
inwestycyjnych ze względu na maksymalny udział w planowanej adekwatności Klient jest zobowiązany do wypełnienia formularza
zawierajÄ…cego pytania dotyczÄ…ce:
inwestycji:
" znanych Klientowi rodzajów usług inwestycyjnych, transakcji i
- Klient konserwatywny
instrumentów finansowych,
- Klient defensywny
" charakteru, wielkości i częstotliwości transakcji dokonywanych przez
- Klient zrównoważony Klienta w zakresie instrumentów finansowych oraz okresu, w którym były
dokonywane,
- Klient dynamiczny
" poziomu wykształcenia Klienta oraz wykonywanego obecnie lub w
- Klient wysokiego ryzyka .
przeszłości zawodu. ..
43 44
..
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
MiFID (Markets in Financial Instruments Directive) MiFID (Markets in Financial Instruments Directive)
Ocena adekwatności nie jest obowiązkowa i Klient może z
" Celem oceny jest wskazanie instrumentów finansowych, które
niej zrezygnować. Wiąże się to jednak z brakiem możliwości
sÄ… adekwatne dla Klienta, biorÄ…c pod uwagÄ™ jego wiedzÄ™ i
zidentyfikowania przez Bank instrumentów finansowych
doświadczenie w zakresie zawierania transakcji na
adekwatnych dla Klienta zgodnie z zadeklarowanÄ… przez
instrumentach finansowych.
Klienta wiedzą oraz doświadczeniem. Klient, który
" Ocena adekwatności może zostać przeprowadzona w każdym
zrezygnuje z oceny adekwatności podpisuje w Banku
momencie na życzenie Klienta.
stosowne oświadczenie, że podejmuje decyzje na podstawie
..
własnej oceny instrumentu finansowego i na własną
odpowiedzialność.
..
45 46
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
2. Czy ma Pan/Pani doświadczenie w inwestowaniu w instrumenty
1. Jakie zna Pan/Pani instrumenty finansowe?
finansowe?
(można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedz
- do wyniku testu brana
(można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedz
- do wyniku testu brana
jest pod uwagę najwyżej punktowana odpowiedz
)
jest pod uwagę najwyżej punktowana odpowiedz
)
- Nie, nigdy nie inwestowałem/-am samodzielnie
- Nie znam żadnych instrumentów finansowych
- Tak, mam doświadczenie w inwestowaniu w obligacje lub/i fundusze
- Obligacje i/lub jednostki funduszy inwestycyjnych
- Tak, mam doświadczenie w inwestowaniu w akcje
- Akcje
- Tak, mam doświadczenie w inwestowaniu w różnego rodzaju
- Instrumenty pochodne
instrumenty finansowe, w tym w instrumenty pochodne. ..
..
47 48
8
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
3. Od jak dawna Pan/Pani inwestuje w instrumenty 4. Jaką kwotę Pan/Pani zainwestował/-a w instrumenty
finansowe zaznaczone w pytaniu nr 2? finansowe zaznaczone w pytaniu nr 2 w okresie
zaznaczonym w pytaniu nr 3?
- W ogóle
" 0 zł
- Krócej niż 1 rok
" Poniżej 10 000 zł
- 1 - 5 lat
" 10 000 zł - 100 000 zł
- Ponad 5 lat
" Powyżej 100 000 zł
..
..
49 50
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
5. Ilu transakcji na instrumentach zaznaczonych w pytaniu 6. Proszę o wskazanie posiadanego wykształcenia:
nr 2 dokonał/-a Pan/-i w ciągu ostatniego roku ?
" Wyższe ekonomiczne
" W ogóle
" Inne wyższe
" 1 - 10
" Åšrednie ekonomiczne
" 11 - 100
" Inne średnie
" Powyżej 100
" Podstawowe ..
..
51 52
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
7. Czy wykonuje Pan/Pani obecnie lub wykonywał/a w przeszłości
8. Czy jest Pan/Pani świadomy/-a możliwości spadku
zawód, który wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w
wartości instrumentów finansowych, których dotyczy
zakresie instrumentów finansowych lub usług maklerskich?
świadczona usługa poniżej wpłaconej pierwotnie kwoty oraz
" Nie wykonujÄ™
różnych poziomów ryzyk związanych z poszczególnymi
" Wykonywałem/-am bądz
wykonuję krócej niż rok
instrumentami finansowymi?
" Wykonywałem/-am lub wykonuję ponad rok
" Nie
..
" Tak
" Odmawiam przedstawienia danych niezbędnych do
przeprowadzenia testu.
53 54
..
9
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
10. Czy rozumie Pan /Pani charakter i ryzyko zwiÄ…zane z
dokonywaniem transakcji na poniższych produktach inwestycyjnych?
* (pytanie zadawane dla każdej grupy produktów oddzielnie)
9.Czy pracuje Pan /Pani lub pracował /-a w sektorze
a)Profesjonalnie zajmuję się tematyką produktów inwestycyjnych i
finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które
rozumiem ryzyka z nimi zwiÄ…zane.
wymaga zawodowej wiedzy o produktach inwestycyjnych?
b) Rozumiem charakter tych produktów i ryzyka z nimi związane.
a) tak
c)Słyszałem o tych produktach i mam podstawowe informacje na ich
b) nie
temat.
d) Nie słyszałem/-am o tych produktach lub nie akceptuję ryzyk z nimi
zwiÄ…zanych.
..
..
55 56
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID:
Przykład formularza MiFID:
12. W jakim okresie planuje Pan /Pani osiągnąć założone
11.Jaki jest Pan /Pani główny cel inwestycyjny?
zyski, aby sfinansować swoje potrzeby?
a) Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne.
a) Powyżej 5 lat.
b) Finansowanie istotnych wydatków związanych np. z zakupem
nieruchomości, samochodu, edukacją lub zabezpieczenie finansowe b) 3 - 5 lat.
innych potrzeb własnych lub najbliższych osób.
c) 1 - 2 lata.
c) Pomnażanie majątku.
d) Poniżej 1 roku.
d) Finansowanie bieżących potrzeb lub wydatków spodziewanych w
najbliższej przyszłości.
..
..
57 58
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
14. Jakiej rocznej stopy zwrotu z inwestycji Pan /Pan
13. .Jaką stratę kapitału w trakcie i na koniec inwestycji Pan /Pani
akceptuje?
i oczekuje?
a) Żadnej.
a) Poniżej 3%.
b) Do 5%.
b) 3 - 5%.
c) Do 10%.
c) 6 - 7%.
d) Do 25%.
d) 8 - 15%.
e) Powyżej 25%. ..
e) Powyżej 15%. ..
59 60
10
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
15. Co zrobiłby/-aby Pan /Pani, jeżeli inwestycje przyniosłyby w
16. Co zrobiłby /- Pan /Pani, jeżeli inwestycje przyniosłyby w ciągu
ciÄ…gu miesiÄ…ca 15% straty?
miesiÄ…ca 15% zysku?
a) Uznałbym sytuację za wyjątkową i zainwestowałbym dodatkowe
a) Uznałbym sytuację za wyjątkową i sprzedał wszystkie aktywa.
środki, aby wykorzystać potencjał przyszłych wzrostów.
b) Sprzedałbym część aktywów, aby zagwarantować sobie
b) Nie podejmowałbym żadnych działań i obserwowałbym
minimalne zyski, gdyby inwestycje miały nagle zacząć tracić.
dalszy rozwój sytuacji.
c) Nie podejmowałbym żadnych działań i obserwowałbym
c) Sprzedałbym część aktywów ze stratą, aby ograniczyć jej wielkość,
dalszy rozwój sytuacji.
gdyby inwestycje miały nadal tracić;
d) Zainwestowałbym dodatkowe środki wierząc, że wzrosty będą
d) Sprzedałbym wszystkie aktywa i wycofał się inwestycji.
kontynuowane.
61 62
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przykład formularza MiFID: Przykład formularza MiFID:
17. Jak określiłby /aby Pan /Pani swoją sytuację finansową? 18. Jaki procent oszczędności zamierza Pan /Pani ulokować
a) Posiadam środki na utrzymanie nawet w przypadku długotrwałej w Firmie X ?
utraty dochodów.
a) Powyżej 50%.
b) Posiadam środki na utrzymanie, ale moje rezerwy finansowe nie
b) 31% - 50%.
wystarczyłyby na dłużej niż 6 miesięcy.
c) 10% - 30%.
c) Czasami mam problemy z finansowaniem bieżących potrzeb.
d) Poniżej 10%. .²%
d) Często korzystam z kredytów lub pożyczek do finansowania
bieżących potrzeb.
63 64
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cÄ… konstytucjÄ… podmiotami
uprawnionymi do występowania z inicjatywą
Podstawowe instrumenty
ustawodawczÄ… sÄ…:
regulacji prawnej - prezydent,
- rzÄ…d,
rynku finansowego, cd.
- Senat,
- legislacja krajowa
- posłowie (grupa co najmniej 15 posłów lub
komisja sejmowa),
- a także grupa co najmniej 100 tysięcy obywateli.
66
65
11
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Przedstawiciel autorów projektu (wnioskodawców) prezentuje
projekt na forum komisji, która przystępuje do jego szczegółowej
W Sejmie sposób postępowania z wniesionym projektem,
analizy.
czyli procedurę ustawodawczą, określa Konstytucja RP
i Regulamin Sejmu RP.
Ważne projekty ustaw, dotyczące między innymi zmian ustrojowych
Projekty ustaw Sejm uchwala w trzech czytaniach. w państwie, praw i wolności obywateli, prawa wyborczego,
kodeksów oraz podatków i finansów, muszą być zaprezentowane
Do końca drugiego czytania wnioskodawca ma prawo wycofać
przez wnioskodawcÄ™ najpierw sejmowi.
projekt.
Wnioskodawca przedstawia komisji lub izbie uzasadnienie
Zasadą jest, że pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu
konieczności uchwalenia ustawy oraz oświadczenie o jej zgodności z
właściwej komisji.
prawem Unii Europejskiej, następnie projekt staje się przedmiotem
ogólnej debaty dotyczącej jego założeń.
67 68
Po zakończeniu pierwszego czytania projektu ustawy komisja wybiera
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
sprawozdawcę, który przedstawia na posiedzeniu plenarnym izby
sprawozdanie komisji, czyli uzgodnione stanowisko w sprawie danej
inicjatywy ustawodawczej.
Drugie czytanie obejmuje możliwość zgłaszania przez posłów, Radę
Jeżeli projekt był przedmiotem debaty w Sejmie, zostaje
Ministrów lub wnioskodawców dodatkowych poprawek do
przekazany do szczegółowej analizy właściwym komisjom
przedstawionego sprawozdania.
sejmowym.
Jeżeli w trakcie drugiego czytania zgłoszone zostaną poprawki i wnioski, co do
których wcześniej komisja nie zajęła stanowiska, projekt zostaje ponownie
Komisje mogą poprawiać bądz
całkowicie zmieniać
przekazany do tej komisji w celu rozpatrzenia nowych propozycji.
poszczególne artykuły ustawy.
Komisja ocenia zgłoszone w czasie drugiego czytania projektu propozycje i wnioski
przy udziale ich autorów oraz opracowuje tak zwane dodatkowe sprawozdanie.
W pracach komisji często uczestniczą eksperci.
Poseł sprawozdawca referuje stanowisko komisji na posiedzeniu
plenarnym, po czym następuje tak zwane trzecie czytanie projektu
Posiedzenia komisji są otwarte dla przedstawicieli mediów.
ustawy. Sejm przystępuje do głosowania - nad każdym zgłoszonym
wnioskiem, odrzucajÄ…c go bÄ…dz
przyjmujÄ…c. .
69 70
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Kworum (z łaciny quorum praesentia sufficit  których obecność
wystarcza), liczba członków zgromadzenia (np. parlamentu, zebrania
Większość głosów:
plenarnego stowarzyszenia czy organu kolegialnego), których
- technika podejmowania decyzji przez organy kolegialne,
obecność jest niezbędna do podjęcia prawomocnych decyzji.
polegająca na tym, że dla prawomocności
Na ogół konieczna jest połowa liczby członków. W Polsce, zgodnie z
zaproponowanych rozstrzygnięć wymagany jest udział w
konstytucją i Regulaminem Sejmu, aby decyzje Sejmu (Senatu) miały
tym akcie określonej, minimalnej liczby osób (np. 1/2, 2/3)
moc prawną wymagana jest obecność co najmniej połowy ustawowej
tego gremium (kworum) oraz odpowiednia liczba
liczby posłów (senatorów). Natomiast uchwały komisji (sejmowej,
(większość) głosów.
senatorskiej) zapadają w obecności co najmniej 1/3 liczby jej
członków, a gdy komisje obradują wspólnie, uchwały podejmowane
są w obecności 1/3 (w Senacie 2/5) liczby członków każdej z
uczestniczÄ…cych w posiedzeniu komisji.
71 72
12
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Stosowane są trzy sposoby obliczania większości głosów:
SPOSOBY OBLICZANIA WI
KSZOÅšCI GA
OSÓW
1) większość zwykła (względna)  więcej głosów  za niż
większość głosów
 przeciw na danÄ… propozycjÄ™;
2) większość bezwzględna (absolutna)  liczba głosów  za wynosi
większość zwykła (względna)
więcej niż połowa obecnych organu kolegialnego (- więcej niż
zsumowanych głosów przeciwnych, nieważnych i wstrzymujących
siÄ™),
większość bezwzględna
3) większość kwalifikowana  jest dokładnie określona, zawsze na
poziomie wyższym niż połowa ogólnej liczby głosów; np. zmiana
większość kwalifikowana
Konstytucji RP może nastąpić na mocy ustawy uchwalonej przez
sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej
1/2 ogólnej liczby posłów.
73 74
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów (więcej za
niż przeciw) w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
Uchwalona przez Sejm ustawa jest przekazywana do
posłów. Kolejność głosowania jest następująca:
Senatu.
Tryb postępowania z ustawą w Senacie, podobnie jak w
 głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu w całości (jeżeli
Sejmie, określa Konstytucja RP i Regulamin Senatu RP.
taki wniosek został postawiony),
- głosowanie nad poprawkami do poszczególnych artykułów, przy
czym w pierwszej kolejności głosuje się nad poprawkami, których
Ustawa przesyłana jest do właściwej komisji senackiej
przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach,
(jednej lub kilku), która w terminie nie dłuższym niż 18 dni
- głosowanie nad projektem w całości, w brzmieniu
opracowuje swoje stanowisko i przedstawia je na forum
zaproponowanym przez komisje ze zmianami wynikajÄ…cymi z
przegłosowanych poprawek. Senatu w formie sprawozdania.
75 76
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Ustawa jest przedmiotem obrad Senatu, który ma trzy Ostateczna decyzja co do kształtu ustawy należy do Sejmu, który
możliwości decydowania o kształcie ustawy: może bezwzględną większością głosów (liczba głosów za jest większa
niż suma głosów przeciw i wstrzymujących się) odrzucić proponowane
1) Senat może odrzucić ustawę w całości; wtedy ustawa jest
poprawki lub uchwałę Senatu odrzucającą ustawę w całości.
przekazywana sejmowi z zaznaczeniem, iż Senat nie wyraża zgody na
danÄ… ustawÄ™.
2) Senat może przyjąć ustawę bez zmian; wtedy marszałek sejmu Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawek Senatu do ustawy, uważa się je za
przekazuje ustawę prezydentowi do podpisu. przyjęte.
3) Senat może wnieść poprawki do ustawy; wtedy ustawa ponownie Również sprzeciw Senatu co do całości ustawy staje się skuteczny,
trafia do Sejmu, by ten rozpatrzył poprawki wniesione przez senat. jeżeli Sejm nie odrzuci go bezwzględną większością głosów .
W takim wypadku postępowanie nad ustawą zostaje zamknięte i prace nad
nią mogą ewentualnie toczyć się od początku.
Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie
Po uchwaleniu ustawy, tzn. po rozpatrzeniu jej przez sejm i senat,
ustosunkuje siÄ™ do niej, ustawÄ™ uznaje siÄ™ za uchwalonÄ… w
marszałek sejmu przekazuje ją do podpisu prezydentowi RP. .b
brzmieniu przyjętym przez Sejm.
77 78
13
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
W sytuacji gdy Trybunał Konstytucyjny orzeknie o zgodności
Prezydent podpisuje ustawę jeżeli nie budzi ona jego
ustawy z konstytucją, prezydent nie może odmówić podpisania
zastrzeżeń i zarządza publikację w "Dzienniku Ustaw".
ustawy.
Ustawa wchodzi w życie po 14 dniach od jej opublikowania,
chyba że jest określony inny termin jej wejścia w życie.
Jeśli Trybunał Konstytucyjny uzna ustawę za niezgodną z
Zgodnie z konstytucją prezydent może: konstytucją, prezydent odmawia podpisania ustawy.
- podpisać ustawę
- odmówić podpisania ustawy i w ciągu 21 dni przekazać ją Sejmowi Jeśli Trybunał Konstytucyjny uzna za niezgodne z konstytucją tylko
z umotywowanym wnioskiem o ponowne rozpatrzenie (prawo poszczególne przepisy ustawy i nie orzeknie, że są one
weta) nierozerwalnie zwiÄ…zane z ustawÄ…, wyjÄ…tkowo prezydent podpisuje
ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne albo zwraca
- albo zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o
ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności . b
stwierdzenie zgodności jej postanowień z konstytucją.
79 80
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Jeśli prezydent występuje z wetem, ostateczna decyzja co do Proces powstawania ustawy jest bardzo skomplikowany i z reguły
kształtu ustawy należy do Sejmu, który może odrzucić stanowisko długotrwały.
prezydenta (uchwalając ustawę ponownie większością 3/5 głosów).
Ponieważ w wielu sprawach decyzje trzeba podejmować bardzo
szybko, do procedury uchwalania ustaw została wprowadzona
Nieodrzucenie przez Sejm weta prezydenta powoduje zamknięcie
instytucja pilnego projektu ustawy, tzw. szybka ścieżka
procesu ustawodawczego.
legislacyjna. Jej zadaniem jest przyspieszenie i ułatwienie procesu
powstawania ustaw.
Odrzucenie weta prezydenta oznacza, że Sejm nie zgadza się ze
Jeżeli rządowi zależy na szybkim uchwaleniu jego projektu ustawy,
zgłaszanymi zastrzeżeniami i domaga się podpisania ustawy.
może skierować go do Sejmu z zastrzeżeniem, że jest to projekt pilny.
Sejm ma obowiązek rozpatrzyć projekt pilny w pierwszej
kolejności, Senat musi ustosunkować się do ustawy w ciągu 14
W takim wypadku prezydent jest zobowiązany ustawę podpisać.
dni, a prezydent może zgłosić zastrzeżenia do ustawy w
terminie 7 dni.
81 82
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
RzÄ…dowe Centrum Legislacji
Rządowe Centrum Legislacji jest państwową jednostką
organizacyjną podległą Prezesowi Rady Ministrów.
Działa na podstawie:
- ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów
i statutu nadanego przez Prezesa Rady Ministrów
..
83 84
14
2015-04-20
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
RzÄ…dowe Centrum Legislacji
RzÄ…dowe Centrum Legislacji
Do zasadniczych zadań RCL należy:
- koordynowanie działalności legislacyjnej Rady Ministrów,
Prezesa RM i podległych mu organów administracji
" MisjÄ… RzÄ…dowego Centrum Legislacji jest dbanie
rzÄ…dowej,
o spójność systemu polskiego prawa
- opracowywanie pod względem legislacyjnym rządowych
i prawidłowy przebieg procesu legislacyjnego.
projektów aktów prawnych i innych dokumentów
..
rzÄ…dowych,
- analizowanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
- oraz redagowanie Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego .
85 86
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
RzÄ…dowe Centrum Legislacji
.. Pierwszy numer Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
ukazał się 16 sierpnia 1919 r.  została w nim opublikowana
ustawa w sprawie wydawania Dziennika Ustaw
Prawne regulacje sektora bankowego
Rzeczypospolitej Polskiej.
²%
87 88
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
Podstawy prawne funkcjonowania systemu bankowego w Polsce.
" Od roku 2006 powołana ustawą została Komisja Nadzoru
W latach 1989 - 1997 w Polsce obowiązywało prawo bankowe i ustawa o
Finansowego, instytucja, która zintegrowała dotychczasowy
Narodowym Banku Polskim, uchwalone na poczÄ…tku 1989 roku.
nadzór:
Dążąc do usprawnienia pracy banków, w 1997 roku uchwalono
- nad rynkiem papierów wartościowych (Komisja Papierów
znaczną liczbę nowych ustaw; należą do nich:
Wartościowych i Giełd - KPWiG)
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe,
- oraz nad rynkiem ubezpieczeniowym i emerytalnym (Komisji
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim,
Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych - KNUiFE).
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
" Od stycznia 2008 r. KNF przejęła także kompetencje nadzoru
hipotecznych.
bankowego (Komisja Nadzoru Bankowego), likwidacji uległ
Zostały one póz
niej uzupełnione innymi ustawami (np. ustawą o kredycie
Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.
konsumenckim). Większość z ustaw bankowych była nowelizowana, niektóre, np.
prawo bankowe - wielokrotnie. Zmiany ustawodawcze sprawiły, że polski system
bankowy stał się bardziej złożony, a równocześnie - bliższy wzorcom Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym,
zachodnioeuropejskim.
Dz.U. 2006 nr 157 poz. 1119, z póz
n.zm.
89 90
15
2015-04-20
Reasumując, podstawy prawne umożliwiające funkcjonowanie
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
polskiego systemu bankowego tworzÄ…:
" W zakresie szeroko rozumianej polityki pieniężnej
kluczowe znaczenie ma powoływana od 1998 roku na - Konstytucja RP
- Ustawy  bankowe (Ustawa o NBP, Prawo bankowe, o kredycie konsumenckim, o
sześć lat Rada Polityki Pieniężnej.
bankach spółdzielczych, o listach zastawnych i bankach hipotecznych)
- Ustawy regulujące funkcjonowanie otoczenia w jakim działają banki
(ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, ustawa o BFG, Prawo dewizowe, o
" Ustala ona założenia polityki pieniężnej państwa; do jej
nadzorze nad rynkiem finansowym)
uprawnień należy m.in. określanie wysokości stóp
- Ustawy regulujące funkcjonowanie instrumentów finansowych (Prawo
procentowych Narodowego Banku Polskiego (czyli
wekslowe, Prawo czekowe, , o elektronicznych instrumentach płatniczych)
oprocentowania kredytów udzielanych bankom przez
- Ustawy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej (o
rachunkowości, kodeks spółek handlowych, o ochronie danych osobowych)
NBP), a także ustanawianie zasad utrzymywania i
wysokości stóp rezerw obowiązkowych dla banków.
- Przepisy prawne niższej rangi: Uchwały KNF, Rozporządzenia Prezesa NBP,
Prezesa Rady Ministrów lub Ministra Finansów RP.
91 92
PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO
dziękuję za uwagę
93
16