Bezrobocie
Pojęcie bezrobocia
Bezrobocie – zjawisko ekonomiczne oznaczające
sytuację, w której popyt na siłę roboczą jest
mniejszy od jej podaży, czyli na rynku pracy
występują wolne zasoby siły roboczej.
Zasoby siły roboczej obejmują osoby w wieku
produkcyjnym zdolne do pracy oraz gotowe do jej
podjęcia na typowych warunkach (zwłaszcza
płacowych) istniejących w gospodarce
Bezrobotny
wg. Ustawy o promocji zatrudnienia
Osoba w wieku produkcyjnym,zdolna i gotowa do pracy,
pozostająca bez pracy i zarejestrowana w PUP, która:
• nie nabyła prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej;
• nie jest właścicielem nieruchomości rolnej o powierzchni
użytków rolnych powyżej 2 ha;
• nie podjęła pozarolniczej działalności gospodarczej lub nie
podlega na podstawie odrębnych przepisów obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego;
• nie jest tymczasowo aresztowana lub nie odbywa kary
pozbawienia wolności
Rodzaje
bezrobocia
• frykcyjne- obejmuje osoby zmieniające pracę, wchodzące na rynek
pracy (absolwenci) lub powracające na rynek (matki po urlopach
wychowawczych);
• strukturalne- spowodowane zmianami technologicznymi
• koniunkturalne – cykliczne;
• sezonowe – niezależne od zmian w gospodarce;
• dobrowolne
• przymusowe
• keynesowskie – jego przyczyną jest niedostateczny popyt globalny
• neoklasyczne – jego przyczyną jest zbyt wysoki poziom płac realnych
• jawne – rejestrowane
• ukryte – przerost zatrudnienia w stosunku do potrzeb produkcyjnych
Bezrobocie naturalne
• akceptowalne ekonomicznie
• występuje w każdej gospodarce
• występuje na zrównoważonym rynku pracy
• obejmuje osoby z zasobu bezrobocia
dobrowolnego i frykcyjnego
• stopa bezrobocia naturalnego wynosi 3%-6%
Skutki bezrobocia
• straty w PKB
• wzrost wydatków budżetowych
• możliwość wzrostu podatków
• napięcia społeczne
• wzrost konkurencji na rynku pracy
• patologie społeczne
• zróżnicowanie społeczeństwa
• „dziedziczenie” bezrobocia
Prawo Okuna
Wzrost stopy bezrobocia rejestrowanego o 1%
powyżej stopy bezrobocia naturalnego powoduje
lukę PKB rzędu 3%.
Luka PKB - różnica pomiędzy produkcją
potencjalną, która mogłaby być w gospodarce
wytworzona przy całkowitym wykorzystaniu
czynników produkcji, a produkcją faktyczną.
Aktywna polityka rządu na rynku pracy
• organizacja prac interwencyjnych
• organizacja kursów zawodowych
• organizacja programów zatrudnienia
• doradztwo zawodowe
• doradztwo gospodarcze
• pomoc w pozyskiwaniu środków unijnych
na założenie własnej działalności
Pasywna polityka rządu na rynku pracy
• zasiłki dla bezrobotnych
• odszkodowania dla osób zwalnianych
• dodatki dla osób przechodzących na
wcześniejszą emeryturę
• promocja pracy w niepełnym wymiarze
godzin