Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

129

Krzysztof Ficoń

1

Wstęp

Sojusz Północnoatlantycki NATO ( orth

Atlantic Treaty Organization) jest przede wszyst-
kim sojuszem państw morskich (na 28 państw
członkowskich, tylko 3 nie mają dostępu do morza),
które posiadają swoje narodowe siły morskie –
okrętowe i lotnicze. Zgodnie z doktryną obroną
NATO jednym z podstawowych warunków jakie
musi spełnić państwo dysponujące siłami morskimi
w celu zapewnienia skutecznej działalności tychże
sił na teatrze morskim jest narodowe i wielonaro-
dowe zagwarantowanie im najwyższej sprawności
operacyjnej w sensie gotowości do działań na te-
atrze morskim. Istotnym czynnikiem tej gotowości
jest wszechstronne zabezpieczenie logistyczne (ma-
teriałowe, techniczne, serwisowe) ich różnorodnych
potrzeb operacyjnych

2

.

W zależności od aktualnych potrzeb może

być ono realizowane zarówno w wymiarze narodo-
wym – w odniesieniu do własnych sił morskich
działających na teatrze morskim, jak też w wymia-
rze ponad narodowym, sojuszniczym w przypadku
gdy siły zostały włączone np. do tzw. Wielonaro-
dowych Sił Morskich NATO – MNMF (Multinatio-
nal Maritime Force). Zabezpieczenie to wykony-
wane jest na mocy ratyfikowanych przez państwa
NATO umów międzynarodowych i porozumień
standaryzacyjnych oraz ogólnych zasad polityki lo-
gistycznej NATO i szczegółowych procedur jej re-
alizacji

3

.

Władze NATO oczekują, że poszczególne

państwa członkowskie zagwarantują właściwy po-
ziom zabezpieczenia logistycznego swoim siłom
morskim, zarówno w wymiarze narodowym jak też
w układach sojuszniczych. Oczekują również, że
państwa znajdujące się aktualnie w obszarze opera-

1

prof. dr hab. inż. Krzysztof Ficoń – Akademia Marynarki Wojennej

2

ALP-4.1 SUPP 1 NATO Standard operating procedures for the operation

of advanced and forward logistic sites, NATO 04.2001.

3

AJP-01 NATO. Doktryna operacyjna Wielonarodowych Połączonych Sił

Sojuszu, NATO 09.2000.

cyjnego zainteresowania dla potrzeb teatru morskiego
stworzą niezbędne warunki – zgodne z ustalonymi
standardami - do przyjęcia Międzynarodowych Sił
Morskich i pełnej realizacji procesu zabezpieczenia
logistycznego tych sił, głównie w zakresie zaopatrzenia
materiałowo-technicznego oraz wymaganych obsług
i świadczeń logistycznych. Dzięki rozbudowanej sieci
jednostek zaopatrzeniowych i remontowych, a także
stacjonarnych obiektów magazynowych, medycznych,
koszarowych itp. okręty i samoloty lotnictwa morskie-
go będą w stanie, w krótkim czasie odtworzyć goto-
wość bojową Wielonarodowych Sił Morskich

4

.

Koncepcja i ogólne założenia zabezpieczenia

logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich NATO
działających na teatrze morskim – zostały przedsta-
wione w sojuszniczym wydawnictwie ALP-11 „Logi-
styka Wielonarodowych Sił Morskich NATO”

5

. ALP-

11 jest dokumentem koordynującym proces zabezpie-
czenia logistycznego w ramach Wielonarodowych Sił
Morskich, przedstawia walory wielonarodowego sys-
temu zabezpieczenia logistycznego, jak również opisu-
je procedury niezbędne do realizacji tego zabezpiecze-
nia w jednostkach wchodzących w skład Wielonaro-
dowych Sił Morskich. Koncepcja tego zabezpieczenia
opiera się na ogólnych zasadach polityki logistycznej
obowiązujących w NATO i akceptuje wszystkie mię-
dzynarodowe porozumienia - dwustronne i wielostron-
ne - w zakresie wsparcia logistycznego Wielonarodo-
wych Sił Morskich NATO. Wskazuje także na ko-
nieczność przestrzegania specyficznych zasad naro-
dowego zabezpieczenia logistycznego i potrzebę ich
dostosowania do działań wspólnych na teatrze opera-
cyjnym w strukturach Wielonarodowych Sił Morskich
NATO.

4

AAP-7 (D) Minimum distribution for list of alied publications for mari-

time use, MAS 1995.

5

Wydawnictwo ALP-11 jako standaryzacyjna publikacja sojusznicza

omawia koncepcję i podstawowe zasady planowania, organizacji i koordy-
nacji zabezpieczenia logistycznego na szczeblu – taktycznym i operacyjnym
Wielonarodowych Sił Morskich. Adresowana jest przede wszystkim do
oficerów pionu logistyki wszystkich szczebli dowodzenia, uczestniczących
w procesach zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich
NATO.

System zabezpieczenia logistycznego

Wielonarodowych Sił Morskich ATO

Logistyka 6/2013

130

Logistyka - nauka

Polityka zabezpieczenia logistycznego
M MF ATO

Publikacja ALP-11, będąca formalnie doktryną

logistyczną sił morskich NATO przedstawia koncepcję
i procedury wielonarodowego systemu zabezpieczenia
logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich, działa-
jących na morskim teatrze wojennym. Jej celem jest
racjonalne ukierunkowanie działań narodowych i wie-
lonarodowych organów logistycznych na rzecz pełnego
i skutecznego zabezpieczenia potrzeb logistycznych
Wielonarodowych Sił Morskich. W swoich założe-
niach doktrynalnych ALP-11 rozwija i interpretuje
przyjęte sojusznicze umowy i porozumienia - dwu-
stronne i wielostronne, przy czym zwraca uwagę na
konieczność przestrzegania jednego z głównych fila-
rów politycznych NATO, którym jest zasada narodo-
wej niepodległości i suwerenności państw członkow-
skich. Oznacza ona potrzebę poszanowania procedur
i wewnętrznych ustaleń narodowych poszczególnych
krajów, biorących udział w działaniach operacyjnych
i zabezpieczeniu logistycznym Wielonarodowych Sił
Morskich NATO.

Podstawą funkcjonowania doktryny logistycz-

nej Wielonarodowych Sił Morskich ALP-11 są zasad-
nicze dokumenty normatywne takie jak:

• MC-317 – Struktura Sił Zbrojnych ATO połowy

lat 90. i poza rok 2000 opisująca organizację i za-
sady działania Wielonarodowych Sił Zbrojnych,
w tym także strukturę sił morskich,

• MC-319 – Zasady Polityki Logistycznej

ATO

zawierające ogólne wytyczne organizacji i funk-
cjonowania zabezpieczenia logistycznego zalecane
dla organów NATO i władz państwowych, w celu
pełnej koordynacji ich wysiłku w zakresie zabez-
pieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił
Morskich NATO,

• Inne specjalistyczne publikacje logistyczne NATO,

ze szczególnym uwzględnieniem Wielonarodo-
wych Sił Morskich, jak np.: ALP-1(D) Navy –
Podręcznik informacji portowej dla sił morskich
NATO, ALP-12 Poradnik planowania i organiza-
cji HNSA, MC-326 – Poradnik zabezpieczenia
medycznego NATO.

Doktryna zabezpieczenia logistycznego sił

morskich NATO, będąca podstawą wdrażania ALP-11
oparta jest na ogólnych zasadach zabezpieczenia logi-
stycznego sił zbrojnych NATO, które dzielą się na
ogólne założenia polityczne i specjalistyczne zasady

logistyczne. Głównymi założeniami polityki logistycz-
nej NATO są następujące wytyczne:

•

Dowódca ustala potrzeby logistyczne i koordynuje
zabezpieczenie logistyczne w swojej strefie odpo-
wiedzialności.

•

Każdy kraj ponosi ostateczną odpowiedzialność za
zapewnienie ciągłości zasilania materiałowego na-
rodowych sił zbrojnych wydzielonych do Sojuszu,
przy czym może zawierać w tej kwestii stosowne
porozumienia z innymi państwami lub z władzami
NATO.

•

Kraje zachowują kontrolę nad narodowymi zaso-
bami logistycznymi do czasu przekazania tych za-
sobów pod kontrolę odpowiedniego dowódcy
NATO.

•

Składane meldunki logistyczne muszą zawierać
precyzyjną ocenę sytuacji logistycznej

6

, aby za-

pewnić Dowódcom NATO możliwość skutecznego
wykonania operacji w zakresie utrzymania pokoju,
przeciwdziałania kryzysowi lub wojnie.

Z uwagi na wielonarodowy charakter zarówno

sił operacyjnych NATO, jak sił wsparcia logistyczne-
go, bardzo ważnym elementem tej polityki jest pro-
blem przekazywania władzy nad narodowymi zasoba-
mi logistycznymi odpowiednim dowódcom NATO.
Zgodnie z dokumentem MC-319 dowódcom NATO
odpowiedniego szczebla musi być przekazana na tyle
wystarczająca władza nad zasobami logistycznymi, aby
mogli elastycznie wykorzystać podporządkowane im
siły operacyjne w najbardziej efektywny sposób.
Szczegółowy tryb przekazywania zwierzchnictwa nad
zasobami narodowymi określają dokumenty serii MC,
a forma i tryb ich przekazywania musi służyć zbliżaniu
wszystkich krajów Sojuszu.

Działania operacyjne wielonarodowych sił

NATO oparte są na następujących ogólnych zasadach
logistycznych.

•

Władze NATO oraz władze krajowe ponoszą
wspólną odpowiedzialność za zabezpieczenie logi-
styczne wielonarodowych operacji sił zbrojnych
Sojuszu, co wymaga pełnej koordynacji wspólnych
wysiłków i działań.

•

Dowódcy odpowiedniego szczebla dowodzenia
NATO musi być przekazana wystarczająca władza

6

ACE DIR 80-50 t.VI. System meldowania w Dowództwie Połączonych Sił

Zbrojnych ATO. Meldunki logistyczne. 2003.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

131

nad zasobami logistycznymi, aby mógł wykorzy-
stać podporządkowane mu siły w najbardziej efek-
tywny sposób.

•

Zabezpieczenie logistyczne musi być na tyle sku-
teczne aby zabezpieczyć trwałość i ciągłość opera-
cji morskich, a zwłaszcza skuteczność działania
jednostek wysuniętych.

•

Szeroki zakres operacyjnego użycia sił zbrojnych
NATO wymaga, aby proces zabezpieczenia logi-
stycznego był w wysokim stopniu elastyczny.

•

Struktury dowodzenia oraz procedury logistyczne
muszą zapewnić dowódcy odpowiedniego szczebla
operacyjnego niezbędną władzę do użycia zasobów
logistycznych, zgodnie z potrzebami operacyjnymi
z uwzględnieniem ograniczeń narodowych.

System zabezpieczenia logistycznego Wielona-

rodowych Sił Morskich NATO składa się z 2. zasadni-
czych podsystemów dotyczących (Rys.1):

−

zabezpieczenia morskiego sił operacyjnych na
teatrze morskim,

−

zabezpieczenia brzegowego sił morskich w bazach
stałych i czasowych.

Dodatkowymi elementami tego systemu jest

tzw. zabezpieczenie narodowe (krajowe), realizowane
przez państwo delegujące swoje siły oraz zabezpiecze-
nie regionalne (lokalne) realizowane zazwyczaj w for-
mie wsparcia w ramach porozumień międzynarodo-
wych jako HNS (Host ation Support)

7

. W doktrynie

logistycznej NATO obowiązuje zasada nadrzędności
autonomii logistycznej sił narodowych. Nakłada ona
obowiązek pełnego zabezpieczenia logistycznego m.in.

7

ALP-12 Poradnik planowania i organizacji HNSA, NATO 2003

narodowych sił morskich delegowanych do NATO.
Kraje delegujące muszą zagwarantować indywidualnie
lub zbiorowo pełną wystarczalność logistyczną swoich
sił narodowych, w tym przypadku także sił morskich.

Podsystem zabezpieczenia morskiego
M MF ATO

Wielonarodowe Siły Morskie (MNMF) na te-

atrze działań operacyjnych (wojennych) mogą działać
jako Morskie Grupy Operacyjne lub Grupy Zadaniowe
NATO. We wszystkich przypadkach, zwłaszcza
w operacjach długookresowych, ciągłość i efektywność
ich działań operacyjnych na teatrze morskim warunku-
je zabezpieczenie logistyczne. Morskie zabezpieczenie
logistyczne realizuje najczęściej grupa specjalistycz-
nych okrętów logistycznych, których głównym zada-
niem jest dostarczenie zaopatrzenia i świadczenie spe-
cjalistycznych usług logistycznych w zakresie obsługi
medycznej załóg

8

, remontu i napraw techniki okręto-

wej oraz ewakuacji medycznej i ratownictwa technicz-
nego.

Podsystem zabezpieczenia morskiego (nawod-

nego) oparty jest przede wszystkim na specjalistycz-
nych siłach okrętowych i jednostkach pływających
zabezpieczenia logistycznego. W skład zespołu zabez-
pieczenia morskiego wchodzi od jednego do kilku
okrętów zabezpieczenia logistycznego, realizujących
zadania związane z dostarczaniem podstawowych asor-
tymentów zaopatrzeniowych takich jak: paliwo i mate-
riały pędne, pociski rakietowe i amunicja oraz ładunki
suche obejmujące żywność, materiały medyczne i inne
rodzaje zaopatrzenia materiałowego. Szczególną kate-
gorią zaopatrzenia Wielonarodowych Sił Morskich jest
dostarczanie części zamiennych, oraz tworzenie tzw.
funduszu remontowego dla sił operacyjnych działają-
cych na teatrze morskim

9

.

Sprawność i niezawodność procesów zabezpie-

czenia logistycznego gwarantuje w zasadniczy sposób
efektywność kierowania tym zabezpieczeniem, jego
czasowo-przestrzenna koordynacja zgodnie z potrze-
bami operacyjnymi sił morskich na teatrze wojennym.
W celu koordynacji i nadzorowania gotowości systemu
zabezpieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił
Morskich NATO dowódca tych sił wyznacza:

8

STANAG 1208 Minimum requirements of emergency medical supplies on

board ship (Edition 2) (Amendment 1), MAS 1998.

9

STANAG 1013 RAS Desing criteria for replenishment aspects of new

construktion naval vessels, , Edycja 3, MAS, 1998.

Rys.

1.

Koncepcja

zabezpieczenia

logistycznego

wielonarodowych sił morskich NATO na teatrze
wojennym.
Źródło: Opracowanie własne.

Logistyka 6/2013

132

Logistyka - nauka

−

Koordynatora Logistyki Sił – FLC (Force Lo-

gistic Coordinator),

−

Koordynatora Logistyki Grupy – GLC (Group

Logistic Coordinator).

Koordynatorzy Logistyki FLC i GLC mają za

zadanie utrzymanie odpowiedniej gotowości sił i środ-
ków logistyki - odpowiednio zespołu sił (FLC) i grupy
okrętowej (GLC) – w zakresie zaopatrywania materia-
łowego i świadczenia usług logistycznych – głównie
medycznych, remontowych i ratowniczych stosownie
do planowanego zakresu działań operacyjnych.

Koordynatorzy Logistyki FLC lub GLC planują,

organizują i nadzorują procesy zabezpieczenia logi-
stycznego zgodnie z decyzjami odpowiednich dowód-
ców operacyjnych. Szczegółowe problemy zabezpie-
czenia logistycznego w poszczególnych pionach roz-
wiązują następujący specjaliści:

−

Doradca Medyczny – MA (Medical Advisor),

−

Lokalny Koordynator Logistyki – LLC (Local
Logistic Coordinator),

−

Koordynator Uzupełnienia Bieżącego – URC (Un-
derway Replenishment Coordinator),

−

Oficer Kontroli Materiałowej – MATCONOFF,

−

Koordynator Remontów – RC (Repair Coordina-
tor),

−

Lokalny Koordynator Logistyki Powietrznej –
LALC (Local Air Logistic Coordinator).

Koordynatorzy logistyki Wielonarodowych Sił

Morskich mają za zadanie odciążyć dowódczy personel
operacyjny od konieczności organizowania procesów
zabezpieczenia logistycznego i różnych problemów
cywilno-prawnych związanych z pozyskiwaniem
i utrzymaniem odpowiedniego do potrzeb potencjału
logistycznego. Podstawowym zadaniem koordynato-
rów logistyki odpowiedniego szczebla jest zabezpie-
czyć wykonanie zamiarów i planów taktycznych lub
operacyjnych właściwego dowódcy. W przypadku
braku takich możliwości należy uprzedzić dowódcę o
skali ryzyka i trudnościach z realizacją zakładanego
planu taktycznego (operacyjnego).

Okręty zabezpieczenia logistycznego pozostają

pod operacyjnym (OPCON) i taktycznym (TACON)
podporządkowaniem dowódcy Wielonarodowych Sił
Morskich. Dowódca ten może upoważnić Koordynato-
ra Logistyki Sił (FLC) do bieżącej koordynacji zadań
logistycznego zabezpieczenia morskiego we współpra-
cy z brzegowymi, morskimi bazami logistycznymi.
Podsystem zabezpieczenia morskiego jest systemem

dynamicznym przemieszczającym się w odpowiednim
oddaleniu za siłami operacyjnymi. Okręty logistyczne
zaopatrywane są z reguły w bazach morskich lub
w wysuniętych rejonach zabezpieczenia logistycznego
(ALSS) albo w wysuniętych punktach logistycznych
(FLS) (Rys.2).

Dowódca każdego okrętu Grupy Operacyjnej

działającego w składzie Wielonarodowych Sił Mor-
skich NATO ponosi indywidualną odpowiedzialność
także za gotowość logistyczną okrętu do działań opera-
cyjnych na teatrze morskim

10

. W szczególności odpo-

wiada za:
a) Terminowe dostarczanie Meldunków Stanowych

ze szczególnym uwzględnieniem krytycznych
problemów logistycznych i poinformowanie wyż-
szego przełożonego.

b) Przekazanie na okręt zabezpieczenia materiałowe-

go lub na śmigłowiec logistyczny siły żywej, ła-
dunków i przesyłek pocztowych przeznaczonych
dla innych członków Grupy Operacyjnej.

c) Informowanie z 10-dniowym wyprzedzeniem

Koordynatora Logistyki Sił lub Koordynatora Lo-
gistyki Grupy oraz Koordynatora Remontów
i Oficera Kontroli Materiałowej o aktualnym sta-
nie okrętu i doraźnych potrzebach materiałowych.

d) Dostarczanie meldunków i zapotrzebowań mate-

riałowych na asortymenty, które powinny być od-
tworzone w trakcie działań operacyjnych – zgod-

10

STANAG 4154 NAV Ogólne kryteria i wspólne procedury określania

właściwości morskich okrętów, , Ed. 2, MAS (NAVY) 1986

Rys. 2. Zadania systemu zabezpieczenia morskiego sił
okrętowych MNMF NATO
Źródło: Opracowanie własne.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

133

nie z zarządzeniem Koordynatora Logistyki Gru-
py.

Głównym zadaniem wszystkich organów kiero-

wania zabezpieczeniem logistycznym Wielonarodo-
wych Sił Morskich, w szczególności koordynatorów
logistyki FLC i GLCs na teatrze morskim jest utrzy-
manie sił okrętowych w gotowości do działań opera-
cyjnych w nakazanym przez dowódcę stanie gotowości
bojowej. Jednym z najważniejszych zadań jest utrzy-
manie wysokości limitów zapasów niezniżalnych środ-
ków bojowych i materiałowych na ustalonym pozio-
mie.

Przed rozpoczęciem operacji za krytyczne asor-

tymenty materiałowe w Wielonarodowych Siłach Mor-
skich NATO uważa się limity takich zapasów jak: pa-
liwo lotnicze F-44, paliwo okrętowe F-76, amunicja
artyleryjska, pociski rakietowe „powietrze-powietrze”,
„powietrze-woda”, „woda-woda” i „woda-powietrze”,
torpedy przeciw okrętom podwodnym, boje hydroaku-
styczne, łóżka transportowe i sprzęt medyczny do pro-
wadzenia zabiegów chirurgicznych. W przypadku za-
istnienia niedoborów w powyższych asortymentach
koordynator logistyki przedstawia dowódcy plan dzia-
łania w celu poprawy zaistniałej sytuacji.

Podsystem zabezpieczenia brzegowego
M MF ATO

Logistyczne zabezpieczenie brzegowe jest dru-

gim obok zabezpieczenia morskiego podsystemem
wsparcia logistycznego Wielonarodowych Sił Mor-
skich NATO w ich działaniach operacyjnych na teatrze
morskim. Zabezpieczenie Brzegowe obejmuje wszel-
kie czynności logistyczne wykonywane na lądowym
zapleczu morskiego teatru działań wojennych, a mają-
ce na celu bezpośrednie zabezpieczenie logistyczne
Wielonarodowych Sił Morskich. Jest realizowane po-
przez różnorodne opcje zabezpieczenia logistycznego
obejmujące:

−

samodzielne zabezpieczenie narodowe,

−

umowy i porozumienia dwustronne i wielostronne,

−

instytucje państwa-gospodarza HN (Host ation)
i HNSA (Host ation Support Agreements),

−

wykorzystanie Wysuniętych Rejonów Zabezpie-
czenia Logistycznego – (ALSS) lub Wysuniętych
Punktów Logistycznych (FLS).

Wielowariantowe możliwości użycia Wielona-

rodowych Sił Morskich NATO wymagają bardzo dy-
namicznego i elastycznego systemu zabezpieczenia
logistycznego, który gwarantuje efektywne wykorzy-

stanie ograniczonych zasobów logistycznych do za-
chowania ciągłości prowadzenia wielonarodowych
operacji morskich. Zintegrowany system zabezpiecze-
nia logistycznego określa konieczny poziom zabezpie-
czenia brzegowego, a dyslokacja geograficzna operacji
Wielonarodowych Sił Morskich kształtuje organizację
narodowej logistyki brzegowej.

System

Logistycznego

Zabezpieczenia

Brzegowego obejmuje trzy zasadnicze elementy:

•

Zabezpieczenie Regionalne (Lokalne),

•

Zabezpieczenie Wysunięte – ALSS i FLS,

•

Zabezpieczenia Narodowe (Krajowe).

Podsystem zabezpieczenia brzegowego (lądo-

wego) ma charakter systemu statycznego, choć dyslo-
kacja jego niektórych elementów może być zmienna,
stosownie do aktualnej sytuacji operacyjnej. Obejmuje
on całe lądowe (brzegowe) zaplecze logistyczne wy-
dzielone do logistycznego wsparcia działań Wielona-
rodowych Sił Morskich

11

. Realizuje on przede wszyst-

kim początkowy etap logistycznego wsparcia sił opera-
cyjnych, zgodnie z dyslokacją i przestrzennym roz-
mieszczeniem sił morskich, głównie okrętowych. Lo-
gistyczne zabezpieczenie brzegowe jest wykonywane
przez Siły Zabezpieczenia Regionalnego lub Zabezpie-
czenie Wysunięte. W tym celu buduje się czasowe
bazy morskie w postaci tzw. Wysuniętych Rejonów
Zabezpieczenia Logistycznego – ALSS (Advanced
Logistic Support Site) oraz Wysuniętych Punktów Lo-
gistycznych – FLS (Forward Logistic Site). Dowódca
NATO ponosi pełną odpowiedzialność za koordynację
zabezpieczenia brzegowego na potrzeby Wielonaro-
dowych Sił Morskich (Rys.3).

Wysunięty Rejon Zabezpieczenia Logistycznego

(ALSS) stanowi kompleksowy rejon obsługi i ekspe-

11

ALP-1(D) (NAVY), Informator o portach wojennych i przepisy wsparcia

logistycznego Sił Morskich ATO, MAS, 2000.

Rys. 3. Struktura systemu zabezpieczenia brzegowego
sił okrętowych MNMF NATO
Źródło: Opracowanie własne.

Logistyka 6/2013

134

Logistyka - nauka

dycji ludzi, ładunków, przesyłek pocztowych i zaopa-
trzenia z miejsc zakupu (dostawy) bezpośrednio na
teatr działań Wielonarodowych Sił Morskich. Jest to
morski punkt (port) bazowy (przesyłowy) dla ludzi,
materiałów i ładunków kierowanych na okręty będące
na teatrze morskim oraz wycofywanych z okrętów
w stronę lądu. Wysunięty Punkt Logistyczny jest zwy-
kle ostatnim, najczęściej mobilnym lądowym punktem
przeładunkowym w obsłudze transportów morskich
i stanowi pomost pomiędzy Wysuniętym Rejonem
Zabezpieczenia Logistycznego a okrętami bojowymi
i jednostkami zaopatrującymi będącymi w morzu.

Szczególnym rodzajem zabezpieczenia brzego-

wego jest tzw. zabezpieczenie regionalne (lokalne).
Obejmuje ono dowóz z głębi kraju do morskich baz
logistycznych znajdujących się w strefach Wielonaro-
dowych Sił Morskich ludzi, poczty i różnych asorty-
mentów zaopatrzeniowych, takich ładunków jak: pali-
wa, amunicja, części zamienne, zapasy materiałowe
i paliwa specjalne. Utrzymanie i zaopatrywanie tych
baz należy do obowiązków krajów na terytorium któ-
rych zostały one rozmieszczone. Organizacja i koordy-
nacja wszystkich rodzajów i aspektów zabezpieczenia
logistycznego sił wydzielonych do NATO jest przed-
miotem szczegółowych porozumień między władzami
państwowymi a organami NATO.

Jeszcze inną formą brzegowego zabezpieczenia

logistycznego Wielonarodowych Sił Morskich jest tzw.
zabezpieczenie

narodowe

(krajowe)

państwa-

gospodarza, realizowane zazwyczaj w ramach NATO-
wskiego programu HNS. Warunkiem realizacji zadań
zabezpieczenia lokalnego i zadań państwa-gospodarza
na rzecz wojsk Sojuszu przebywających na jego teryto-
rium, jest zgoda na utworzenie Wysuniętych Rejonów
Zabezpieczenia Logistycznego (ALSS) oraz Wysunię-
tych Punktów Logistycznych (FLS). Najogólniej,
w zakres zabezpieczenia lokalnego wchodzą systemy
i urządzenia techniczne, wyposażenie specjalistyczne,
różnorodne świadczenia i usługi oraz pozyskanie spe-
cjalistycznej siły ludzkiej.

Uwagi końcowe

W procesie zabezpieczenia logistycznego Wie-

lonarodowych Sił Morskich NATO, w szczególności
brzegowego bardzo ważną rolę odgrywają specjali-
styczne procedury dotyczące zabezpieczenia medycz-

nego

12

, realizacji zapotrzebowań ładunkowych oraz

przestrzegania procedur celnych.

Zgodnie z ogólną doktryną militarną i logistycz-

ną Sojuszu szczególną opieką i najwyższym bezpie-
czeństwem są otoczone siły żywe – żołnierze Sojuszu
bez względu na ich narodowość i wykonywane aktual-
nie funkcje. Szeroko rozumiane zasady polityki me-
dycznej stanowią istotę wspólnych działań operacyj-
nych sił wielonarodowych Sojuszu. Podstawą polityki
medycznej NATO jest kardynalne założenie, że władze
państwowe – krajów delegujących – zachowują całko-
witą odpowiedzialność za stan zdrowotny swoich sił
zbrojnych delegowanych do NATO. W momencie ich
oddelegowania do sił wielonarodowych, dowódcy
NATO oraz władze państwowe ponoszą wspólną od-
powiedzialność za stan zdrowotny sił zbrojnych Soju-
szu.

Brzegowe zabezpieczenie medyczne będzie re-

alizowane za pomocą wszystkich jednostek i urządzeń
medycznych Logistyki Wielonarodowej znajdujących
się także w Wysuniętych Rejonach Zabezpieczenia
Logistycznego i Wysuniętych Punktach Logistycz-
nych. Ranni ewakuowani do Wysuniętych Rejonów
i Punktów Logistycznych są tam leczeni i hospita-
lizowani do czasu ich powrotu do zdrowia lub do chwi-
li ich wprowadzenia do narodowych systemów ewaku-
acyjnych. Koordynacja zabezpieczenia medycznego
w skali Wielonarodowych Sił Morskich wymaga dys-
ponowania wielonarodowym personelem łączniko-
wym.

Za sprawność wszystkich procesów transporto-

wo-magazynowych ładunków dostarczonych do Wy-
suniętych Rejonów i Punktów Logistycznych w strefie
Wielonarodowych Sił Morskich i dalej aż do końco-
wego odbiorcy odpowiada Dowództwo Logistyki Wie-
lonarodowej. Dowódcy Wysuniętych Rejonów i Punk-
tów Logistycznych meldują Dowódcy Logistyki Wie-
lonarodowej poprzez Koordynatora Logistyki Sił
(Grupy) i Oficera Kontroli Materiałowej aktualny stan
ładunków narodowych – ich miejsce przebywania,
termin i rodzaj planowego transportu

13

. Dowództwo

Logistyki Wielonarodowej koordynuje z właściwym
Koordynatorem Logistyki Sił (Grupy) punkt (pozycję)
dostawy i termin dostawy ładunku na okręt. Okręt jest
zobowiązany do poinformowania właściwego Koordy-

12

AMedP-11 ATO handbook on maritime medicine, NATO 1984.

13

STANAG 1162 HOS Pionowe metody uzupełniania zapasów, oznaczanie

rejonu, światła, prześwity i inne dane, Ed. 5, MAS (NAVY), 1991.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

135

natora Logistyki Sił (Grupy) lub Oficera Kontroli Ma-
teriałowej o odebraniu zamówionej dostawy

14

.

Wielonarodowy charakter sił sojuszniczych

wymaga precyzyjnych i zgodnych z prawem między-
narodowym

i

narodowym

(krajowym)

ustaleń

w zakresie obsługi celnej transportów i dostaw woj-
skowych. Siły zbrojne NATO przebywające na teryto-
rium innego kraju podlegają regulacjom prawnym
obowiązującym w tym kraju.

Indywidualne porozumienia mogą wyjątkowo

dla sygnatariuszy NATO spowodować odstępstwa
i zwolnienia z niektórych obowiązków celnych. Szcze-
gólnie istotne są dwie zasady:

•

Zgodnie z postanowieniami NATO SOFA z 1951
roku towary i ładunki przeznaczone dla Sił Zbroj-
nych

NATO

mogą

być

importowane

i eksportowane bez opłat celnych.

•

Okręty państw NATO nie muszą być poddawane
kontroli celnej przez organa celne państwa gosz-
czącego siły morskie NATO. Problemy sporne
rozwiązują przedstawiciele odpowiednich Biur
Łącznikowych.

Skuteczność i niezawodność procesów zabez-

pieczenia logistycznego Wielonarodowych Sił Mor-
skich w zasadniczy sposób zależy od stopnia koordy-
nacji i współpracy poszczególnych krajów w globalnej
skali NATO. Podstawą tej koordynacji są odpowiednie
dokumenty formalno-prawne i ratyfikowane przez
kraje członkowskie dwustronne i wielostronne poro-
zumienia międzynarodowe. Wyjątkową rolę w procesie
wsparcia logistycznego Sił MNMF odgrywa instytucja
państwa-gospodarza (HNS) i związane z nią zobowią-
zania wobec sił sojuszniczych.

Celem pełnej koordynacji zabezpieczenia logi-

stycznego Wyższe Dowództwo NATO musi znać sta-
tus wszystkich Wysuniętych Rejonów i Punktów Logi-
stycznych w jego strefie operacyjnej oraz musi dyspo-
nować pełnym przeglądem wszystkich umów HNSA.
W przypadku wystąpienia braków w pełnym pokryciu
potrzeb logistycznych powinno renegocjować odpo-
wiednie umowy HNSA.

Generalnie proces zabezpieczenia logistycznego

wielonarodowych sił sojuszniczych oparty jest na fun-
damentalnej zasadzie pełnego pokrycia potrzeb logi-
stycznych sił narodowych przez poszczególne kraje

14

OP-LU-M 04 NATO Usługi portowe – procedura operacyjna ( AMSA,

kupujący, kontraktorzy), NATO 15.09.2003.

delegujące siły do struktur wielonarodowych. W sytu-
acji koniecznej Dowódca Wielonarodowych Sił Mor-
skich może dokonać redystrybucji narodowych zaso-
bów logistycznych na zabezpieczenie wybranych ro-
dzajów sił. Podstawą tej decyzji są zasady przedsta-
wione w dokumencie MC-319 z zachowaniem warun-
ku uzyskania zgody państw dysponujących odpowied-
nimi zasobami logistycznymi.

Streszczenie

W pracy scharakteryzowano funkcjonujący ak-

tualnie w NATO system zabezpieczenia logistycznego
wielonarodowych sił morskich MNMF (Multinational
Maritime Force). We wstępie zarysowano ramy ogól-
nej polityki zabezpieczenia logistycznego sił morskich
NATO. Następnie omówiono dwa zasadnicze podsys-
temy: podsystem zabezpieczenia morskiego (nawodne-
go) i brzegowego (lądowego). Na zakończenie zwró-
cono uwagę na problematykę zabezpieczenia medycz-
nego, operacje przeładunkowe w portach i na morzu
oraz międzynarodowe procedury celne obowiązujące
wszystkie państwa członkowskie NATO.

Abstract

The

paper

characterizes

functioning

security system in

ATO multinational naval

logistics M MF (Multinational Maritime Force).
The introduction outlines the overall policy of
logistic ATO naval forces. ext, the two main
subsystems: subsystem maritime security (an
offshore) and edge (inland). At the end drew
attention to the problems of medical security,
handling operations in ports and at sea as well as
international customs procedures applicable to all
Member States of ATO.

Literatura

1. AAP-7 (D) Minimum distribution for list of

alied publications for maritime use, MAS
1995.

2. ACE DIR 80-50 t.VI. System meldowania

w Dowództwie Połączonych Sił Zbrojnych

ATO. Meldunki logistyczne. 2003.

3. AJP-01 NATO. Doktryna operacyjna Wielona-

rodowych Połączonych Sił Sojuszu, NATO
09.2000.

Logistyka 6/2013

136

Logistyka - nauka

4. ALP-1(D) (NAVY), Informator o portach wo-

jennych i przepisy wsparcia logistycznego Sił
Morskich ATO, MAS, 2000.

5. ALP-11 / MLP-11 Multinational Maritime

Force (M MF) – Logistics, NATO 08.2000.

6. ALP-11 Logistyka Wielonarodowych Sił Mor-

skich ATO, Warszawa, WBS, 2001.

7. ALP-12 Poradnik planowania i organizacji

HNSA, NATO 2003.

8. ALP-4.1 SUPP 1 NATO Standard operating

procedures for the operation of advanced and
forward logistic sites, NATO 04.2001r.

9. AMedP-11 ATO handbook on maritime med-

icine, NATO 1984.

10. EXTAC 1003 Replenishment at see – multina-

tional manual, , NATO 1998.

11. MMPG NATO, Przewodnik morskiego plano-

wania medycznego, NATO 1994.

12. MNC-GEP919-YR-A Plan użycia wielonaro-

dowych sił lądowych i morskich NATO 2005.

13. OP-LU-M 04 NATO Usługi portowe – proce-

dura operacyjna ( AMSA, kupujący, kontrak-
torzy), NATO 15.09.2003.

14. SACLANT 3056 Poradnik medycznego pla-

nowania morskiego NATO, 2002.

15. STANAG 1013 RAS Desing criteria for re-

plenishment aspects of new construktion naval
vessels, , Edycja 3, MAS, 1998.

16. STANAG 1084 Replenishment of fuel in har-

bor and replenishment of water in harbor and
at see, (Edition 5), Annex A, MAS 1996.

17. STANAG 1162 HOS Pionowe metody uzupeł-

niania zapasów, oznaczanie rejonu, światła,
prześwity i inne dane, Ed. 5, MAS (NAVY),
1991.

18. STANAG 1208 Minimum requirements of

emergency medical supplies on board ship
(Edition 2) (Amendment 1), MAS 1998.

19. STANAG 4154 NAV Ogólne kryteria i wspól-

ne procedury określania właściwości morskich
okrętów, Ed. 2, MAS (NAVY) 1986.