FIRST AID #02
1.03.2007 – dr n. med. Joanna Fryc-Stanek
www.jb.king.tarnow.pl
Strona 1
OSTRA NIEWYDOLNO
ŚĆ
ODDECHOWA
Funkcje płuc
•
oddychanie
•
fagocytoza (makrofagi)
•
f. hormonalna
•
f. wydzielnicza (surfaktant)
Ostra niewydolno
ść
oddechowa (ONO) – upo
ś
ledzenie wentylacji płuc lub przepływu płucnego krwi i utrudnienie
wentylacji płuc
•
hipoxia <60 mmHg
•
hiperkapnia (wzrost paCO
2
) >55 mmHg
Przyczyny niewydolno
ś
ci oddechowej
•
choroby zaburzaj
ą
ce czynno
ść
o
ś
rodka oddechowego
•
choroby upo
ś
ledzaj
ą
ce mechanik
ę
KLP – uszkodzenie nerwów i mi
ęś
ni
•
choroby zwi
ą
zane z utrudnionym natlenianiem
Podział niewydolno
ś
ci oddechowej
•
posta
ć
obturacyjna – choroby powoduj
ą
ce zw
ęż
enie dróg oddechowych
•
posta
ć
nieobturacyjna
o
hipodynamiczna – upo
ś
ledzenie funkcji m. oddechowych
o
ś
rodkowa
obwodowa
o
restrykcyjna – upo
ś
ledzenie elastyczno
ś
ci płuc lub KLP i utrudnienie oddychania
Objawy kliniczne ONO
•
tachypnoe >35/min, spłycenie oddechów
•
duszno
ść
, znaczny wysiłek oddechowy
•
oddech paradoxalny
•
zaburzenia
ś
wiadomo
ś
ci
•
tachykardia, zmiany RR
•
sinica (SaCO
2
<80%)
•
hipoxaemia
•
hiperkapnia (objawy – np. czerwona ciepła skóra)
Diagnostyka ONO
•
badania kliniczne – symetria ruchów KLP, badanie fizykalne płuc, zabarwienie powłok, cz
ę
sto
ść
oddechu,
wysiłek wdechowy-wydechowy
•
RTG klatki piersiowej
•
USG jamy opłucnowej
•
wolumetria i spirometria
•
pulsoxymetria
•
gazometria krwi t
ę
tniczej
•
angiografia płucna
•
EKG
Leczenie ONO
•
udro
ż
nienie dróg oddechowych
•
intubacja, tracheotomia, konikotomia
•
tlenoterapia bierna lub czynna
•
farmakoterapia (leczenie objawowe)
•
leczenie choroby zasadniczej
•
fizykoterapia oddechowa
Najcz
ę
stsze przyczyny niedro
ż
no
ś
ci dróg oddechowych
•
górne drogi oddechowe
o
j
ę
zyk
o
obrz
ę
k tkanek
FIRST AID #02
1.03.2007 – dr n. med. Joanna Fryc-Stanek
www.jb.king.tarnow.pl
Strona 2
o
krew, wymiociny
•
krta
ń
o
skurcz krtani
o
ciało obce
o
reakcja anafilaktyczna
•
dolne drogi oddechowe
o
wydzielina, obrz
ę
k, krew
o
skurcz oskrzeli
Udra
ż
nianie dróg oddechowych
•
odgi
ę
cie głowy do tyłu
•
wysuni
ę
cie
ż
uchwy
•
oczyszczenie jamy ustnej (palcami lub ssakiem)
•
proste przyrz
ą
dy
PROSTE PRZYRZ
Ą
DY UDRA
Ż
NIAJ
Ą
CE DROGI ODDECHOWE
Wentylacja usta-maska
•
brak bezpo
ś
redniego kontaktu z ratowanym
•
mniejsze ryzyko infekcji
•
mo
ż
liwe wzbogacenie w tlen
Maska krtaniowa
•
osełka maski osiada na wej
ś
ciu do krtani
•
po wło
ż
eniu do jamy ustnej nie obracamy maski
Rurka Copa
•
odmiana rurki ustno-gardłowej
•
umo
ż
liwia poł
ą
czenie z workiem lub respiratorem
Rurka Combitube
•
u
ż
ywana dla celów ratownictwa
•
wkładamy j
ą
po tylnej
ś
cianie gardła
•
trafia do tchawicy albo do przełyku – musimy zdiagnozowa
ć
gdzie trafiła (je
ż
eli trafi do przełyku to zaczy-
namy wentylowa
ć
t
ą
rurk
ę
która ma otworki w
ś
rodku)
•
posiada 2 balony uszczelniaj
ą
ce
Rurka do tracheotomii
•
zakładamy j
ą
po wykonaniu tracheotomii
•
trzeba j
ą
przyfixowa
ć
do skóry plastrem albo banda
ż
em
INTUBACJA DOTCHAWICZA
Przyrz
ą
dy potrzebne do intubacji dotchawiczej
•
rurka intubacyjna
o
Ø 2.0 – dzieci 2 kg
o
Ø 3.0 – dzieci 3 kg
o
Ø 7.5 – kobiety
o
Ø 9.0 – m
ęż
czy
ź
ni
•
laryngoskop
Wykonanie intubacji
•
laryngoskop wkładamy tak
ż
eby j
ę
zyk był po lewej stronie
•
unosimy pacjenta na laryngoskopie
•
nagło
ś
nia unosi si
ę
do góry i odsłania struktury krtani
•
rurk
ę
intubacyjn
ą
wkładamy po prawej stronie j
ę
zyka i laryngoskopu tak
ż
eby na wysoko
ś
ci z
ę
bów było 20-
22 cm na podziałcerurki
Nie wolno intubowa
ć
pacjenta z pełnym
ż
oł
ą
dkiem (je
ż
eli jadł co
ś
w czasie 6 h) !!!
Kobiety w pó
ź
nej ci
ąż
y s
ą
traktowane jak osoby z pełnym
ż
oł
ą
dkiem
FIRST AID #02
1.03.2007 – dr n. med. Joanna Fryc-Stanek
www.jb.king.tarnow.pl
Strona 3
Manewr Sellick’a – uci
ś
ni
ę
cie chrz
ą
stki pier
ś
cieniowatej i zabezpieczenie przed wylaniem tre
ś
ci
ż
oł
ą
dkowej
Intubacja wsteczna – wbijamy co
ś
(np. najgrubszy wenflon) przez wi
ę
zadło pier
ś
cieniowate, wkładamy do niego
drucik i po nim wprowadzamy rurk
ę
intubacyjn
ą
Wskazania do WM (podł
ą
czenie respiratora)
•
objawy kliniczne – du
ż
y wysiłek, sinica, zalegania
•
pojemno
ść
ż
yciowa (VC) <15 ml/kg
•
cz
ę
sto
ść
oddechu <8/min lub >35/min
•
PaO
2
<65 mmHg
•
PaCO
2
>55 mmHg
Rodzaje wentylacji mechanicznej
•
wspomagana / kontrolowana
•
respiratory
o
obj
ę
to
ś
ciowo-zmienne
o
ci
ś
nieniowo-zmienne (najbardziej bezpieczne)
o
czasowo-zmienne
•
techniki
o
ci
ś
nie
ń
dodatnich (respiratory)
o
ci
ś
nie
ń
ujemnych (
ż
elazne płuca)
o
pozapłucnej wymiany gazowej (podł
ą
czenie pacjenta do ECMO – wkładamy kaniule do naczy
ń
)