470

Przegl¹d Lekarski 2008 / 65 / 10

M. Che³chowska i wsp.

PRACE ORYGINALNE

Wp³yw o³owiu na stê¿enie osoczowego bia³ka

ci¹¿owego A (PAPP-A) u kobiet ciê¿arnych

pal¹cych tytoñ – badania wstêpne

The influence of lead on concentration of the pregnancy

-associated plasma protein A (PAPP-A) in pregnant

women smoking tobacco – preliminary study

Magdalena CHE£CHOWSKA

1

Joanna GAJEWSKA

1

Jadwiga AMBROSZKIEWICZ

1

Teresa LASKOWSKA-KLITA

1

Ewa Joanna BULSKA

2

Jerzy LEIBSCHANG

3

Maciej SZYMAÑSKI

4

Jan BARCISZEWSKI

4

1

Zak³ad Badañ Przesiewowych,

Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

Kierownik: Dr nauk biol. Mariusz O³tarzewski

2

Pracownia Teoretycznych Podstaw

Chemii Analitycznej, Uniwersytet Warszawski

Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Joanna Bulska

3

Klinika Po³o¿nictwa, Akademia Medyczna

w Warszawie

Kierownik: Prof. dr hab. Jerzy Leibschang

4

Pracownia Biochemii tRNA, Instytut Chemii

Bioorganicznej PAN w Poznaniu

Kierownik: Prof. dr hab. Jan Barciszewski

Dodatkowe s³owa kluczowe:

o³ów

PAPP-A

palenie tytoniu

ci¹¿a

Additional key words:

lead

PAPP-A

tobacco smoking

pregnancy

Adres do korespondencji:

Magdalena Che³chowska

Zak³ad Badañ Przesiewowych,

Pracownia Biochemii

Instytut Matki i Dziecka

ul. Kasprzaka 17A; 01-211 Warszawa

Tel.: [phone]; Fax: [phone]

e-mail: [e-mail]

Z badañ epidemiologicznych pro-

wadzonych przez Instytut Matki i Dziec-

ka wynika, ¿e w Polsce odsetek kobiet

pal¹cych w czasie ci¹¿y wynosi od 25

do 30%. Zawarty w dymie tytoniowym

o³ów negatywnie dzia³a na naczynia

³o¿yska i dostarczanie substancji

od¿ywczych dla p³odu, a wspó³istnie-

j¹ce niskie stê¿enie osoczowego bia³-

ka ci¹¿owego A (PAPP-A) mo¿e byæ

przyczyn¹ zaburzeñ wzrostu i rozwoju

dziecka. Z danych literaturowych wy-

nika, ¿e objawy kliniczne podwy¿szo-

nego stê¿enia o³owiu jak i niedoboru

PAPP-A s¹ bardzo zbli¿one. Dlatego

te¿, celem pracy by³a wstêpna ocena

wp³ywu o³owiu na stê¿enia PAPP-A u

kobiet ciê¿arnych pal¹cych tytoñ. Ba-

daniami objêto 30 zdrowych kobiet ciê-

¿arnych, bêd¹cych pod opiek¹ Porad-

ni Ginekologiczno-Po³o¿niczej Instytu-

tu Matki i Dziecka. Na podstawie ba-

dañ ankietowych z wykorzystaniem

autorskiego kwestionariusza ankiety

kobiety podzielono na dwie grupy: gru-

pê kobiet pal¹cych tytoñ w przebiegu

ci¹¿y i grupê abstynentek tytoniowych.

Stê¿enia o³owiu w osoczu krwi ozna-

czano technik¹ spektrometrii mas z

jonizacj¹ w plazmie indukcyjnie sprzê-

¿onej (ICP-MS) na spektrometrze ICP

MS Elan 6100 (Perkin Elmer, Niemcy).

Poziom bia³ka ci¹¿owego PAPP-A w

osoczu krwi oznaczano metod¹ immu-

nofluorescencyjn¹ przy u¿yciu goto-

wych testów firmy BRAHMS (Niemcy)

na analizatorze biochemicznym KRYP-

TOR (BRAHMS, Niemcy). Wykazano, ¿e

w grupie kobiet pal¹cych stê¿enie o³o-

wiu w osoczu krwi wynosi³o 2,55 mg/l

(zakres: 0,78-14,6 mg/l) i by³o o 30%

wy¿sze ni¿ w grupie abstynentek tyto-

niowych 1,78 mg/l (zakres: 0,0-4,69 mg/

l). W grupie kobiet ciê¿arnych pal¹cych

stê¿enie PAPP-A by³o o 20% ni¿sze w

porównaniu z kobietami niepal¹cymi

(2,80 IU/L; zakres: 1,3-9,3 IU/L vs 3,2

IU/L, zakres: 1,7-6,8 IU/L). Uzyskane

wyniki wskazuj¹, ¿e palenie tytoniu

podczas ci¹¿y wp³ywa na poziom o³o-

wiu i osoczowego bia³ka ci¹¿owego A.

U kobiet pal¹cych ni¿sze stê¿enia

The epidemiology studies conduct

in Institute of Mother and Child indi-

cated that in Poland 25-30% women

smoke during pregnancy. Lead expo-

sure from cigarette smoke may have a

negative effect on transplacental tran-

spire of micronutrients and if coexists

with low concentration of pregnancy-

associated plasma protein A (PAPP-A)

resulting in adverse influence on

growth and fetal development. Litera-

ture date points, those clinical symp-

toms of high blood level of lead and

insufficiency of PAPP-A are similar.

Therefore the aim of the study was to

estimate the effect of lead from ciga-

rettes on plasma PAPP-A levels in

smoking pregnant women. Healthy,

pregnant women (n=30), patients of

Clinical Department of Obstetrics and

Gynaecology, Institute of Mother and

Child were divided into groups non-

smoking and smoking according to

questionnaire declaration. Plasma

concentrations of lead were analysed

using inductively coupled plasma

mass spectrometry (ICP-MS) on

spectrometer analyser ICP MS Elan

6100 (Perkin Elmer, Germany). Plasma

level of PAPP-A was measured by im-

munofluorescence method using

BRAHMS (Germany) kits on KRYPTOR

(BRAHMS, Germany) analyser. We ob-

served that in plasma of smoking preg-

nant women the concentration of lead

was 2.55 mg/l (range: 0.78-14.6 mg/l)

and was higher by 30% than in tobacco

abstinent (1.78 mg/l; range: 0.0-4.69 mg/

l). In group of smoking mothers level

of PAPP-A was lower by 20% than in

nonsmoking ones (2.80 IU/L; range:

1.3-9.3 IU/L vs 3.2 IU/L. range: 1.7- 6.8

IU/L). Our results indicate that tobacco

smoking during pregnancy affect in

maternal blood lead and plasma pro-

tein A values. In smoking women lower

concentrations of PAPP-A co-exist

with higher than in tobacco abstinent

level of lead which may suggest cor-

relation between these parameters.

Further studies will be continued in

larger group of women in all trimes-

ters of pregnancy to confirm of this

association.

471

Przegl¹d Lekarski 2008 / 65 / 10

Wstêp

O³ów jest jednym z najbardziej toksycz-

nych metali ciê¿kich, a jego szkodliwy wp³yw

na organizm cz³owieka znany by³ ju¿ w sta-

ro¿ytnoœci. W ostatnich dwudziestu latach

w wyniku wprowadzenia i rozpowszechnie-

nia bezo³owiowych paliw oraz rezygnacji ze

stosowania o³owiu w farbach i instalacjach

wodno-kanalizacyjnych zagro¿enie o³owiem

uleg³o znacznemu zmniejszeniu. Czynni-

kiem zwiêkszaj¹cym œrodowiskow¹ ekspo-

zycjê na o³ów pozostaje jednak¿e palenie

tytoniu. Wed³ug raportów Œwiatowej Orga-

nizacji Zdrowia (WHO) w dymie tytoniowym

pochodz¹cym z wypalenia jednego papie-

rosa mo¿e znajdowaæ siê od 17 do 980 ng

Pb [25]. Biodostêpnoœæ o³owiu jest wzglêd-

nie niska i wynosi 5-30% przy nara¿eniu

doustnym, ale wzrasta do 50% przy nara-

¿eniu inhalacyjnym. O³ów w du¿ych daw-

kach jednorazowych wywo³uje objawy ostre-

go zatrucia. Przy przewlek³ym nara¿eniu na

ma³e dawki pierwiastek ten kumuluje siê w

organizmie, ulega dystrybucji narz¹dowej

(w¹troba, nerki, p³uca, trzustka, œledziona,

mózg) i gromadzi siê w koœæcu. Stê¿enie

o³owiu w koœciach, w przeciwieñstwie do

tkanek miêkkich, zwiêksza siê przez ca³e

¿ycie i stanowi odzwierciedlenie wielkoœci

ekspozycji. Okres pó³trwania tego pierwiast-

ka jest d³ugi i wynosi oko³o 15 lat [12,16].

Palenie tytoniu zajmuje w Polsce wa¿-

ne miejsce wœród nieprawid³owoœci dotycz¹-

cych stylu ¿ycia i zachowañ zdrowotnych i

jest szczególnie niepokoj¹ce w odniesieniu

do kobiet ciê¿arnych. Z badañ przeprowa-

dzonych w Instytucie Matki i Dziecka wyni-

ka, ¿e odsetek kobiet pal¹cych w czasie ci¹-

¿y jest wysoki i wynosi od 25 do 30% [26].

Kumulacja o³owiu w organizmie rozpoczy-

na siê w okresie p³odowym. Podczas ci¹¿y

dochodzi do uwalniania o³owiu z koœæca

matki i zwiêkszenia ekspozycji p³odu, gdy¿

nie istnieje obronna bariera ³o¿yskowa dla

transportu tego pierwiastka. Zawartoœæ o³o-

wiu w koœciach jest u kobiet pal¹cych wy-

soka. Ze wzglêdu na mobilizacjê o³owiu z

koœci zagro¿enie dla p³odu istnieje równie¿

u kobiet, które rzuci³y palenie w czasie trwa-

nia ci¹¿y [16,17]. Z danych literaturowych

wiadomo, ¿e ekspozycja na o³ów podczas

ci¹¿y mo¿e byæ przyczyn¹ zwiêkszonego

ryzyka poronieñ samoistnych, porodów

przedwczesnych oraz wewn¹trzmaciczne-

go ograniczenia wzrostu p³odu i ma³ej masy

urodzeniowej [2,11,17,19].

Istotn¹ rolê w embriogenezie i regulacji

wzrostu i rozwoju p³odu oraz ³o¿yska pe³ni

osoczowe bia³ko ci¹¿owe A (PAPP-A). Jest

ono z powodzeniem wykorzystywane w I try-

mestrze ci¹¿y w nieinwazyjnych badaniach

prenatalnych do wykrywania genetycznych

wad p³odu [21]. Ostatnio w literaturze œwia-

towej pojawiaj¹ siê doniesienia o wykorzy-

staniu wartoœci PAPP-A do predykcji miê-

dzy innymi wewn¹trzmacicznego zahamo-

wania wzrostu p³odu czy porodu przedwcze-

snego [3,24]. Wp³yw palenia tytoniu na stê-

¿enia tego bia³ka nie by³ dotychczas syste-

matycznie badany. Poprzednie nasze bada-

nia wskazuj¹, ¿e u pal¹cych kobiet ciê¿ar-

nych poziom PAPP-A jest ni¿szy ni¿ u abs-

tynentek tytoniowych [10]. Niedobór osoczo-

wego bia³ka ci¹¿owego A objawia siê klinicz-

nie w sposób zbli¿ony do symptomów ob-

serwowanych podczas intoksykacji o³owiem

[19,24]. Nie mo¿na zatem wykluczyæ istnie-

nia powi¹zañ pomiêdzy poziomem ekspre-

sji tego bia³ka i stê¿eniem o³owiu. Dlatego

te¿ celem pracy by³a wstêpna ocena wp³y-

wu o³owiu na stê¿enie osoczowego bia³ka

ci¹¿owego A u kobiet ciê¿arnych pal¹cych

tytoñ.

Materia³y i metody

Badaniami objêto 30 zdrowych kobiet ciê¿arnych w

wieku 22-39 lat, zamieszka³ych w Warszawie, bêd¹cych

pod opiek¹ Poradni Ginekologiczno-Po³o¿niczej Insty-

tutu Matki i Dziecka. Przed zakwalifikowaniem do udzia-

³u w badaniach okreœlano wiek ci¹¿y na podstawie regu-

³y Naegele'go oraz badaniem ultrasonograficznym p³o-

du. Badanie USG potwierdza³o te¿ brak u dziecka wad

wrodzonych oraz innych nieprawid³owoœci rozwojowych.

Do grup w³¹czono jedynie kobiety z pojedyncz¹ ci¹¿¹

fizjologiczn¹, u których przed ci¹¿¹ wystêpowa³y prawi-

d³owe cykle miesiêczne, bêd¹cych w dobrym stanie zdro-

wia w chwili badania i deklaruj¹cych dobre warunki by-

towe. Kryteriami wy³¹czaj¹cymi z badania by³y: choroby

matki (PIH, cukrzyca ciê¿arnych, inne choroby uk³ado-

we), ci¹¿a wielop³odowa, zagra¿aj¹ce poronienie, wady

rozwojowe p³odu rozpoznane w czasie ci¹¿y, picie alko-

holu. Z badanej grupy wy³¹czono równie¿ kobiety pra-

cuj¹ce w zawodach, których wykonywanie ³¹czy siê ze

zwiêkszon¹ ekspozycj¹ na o³ów. Wszystkie pacjentki

pozostawa³y na diecie mieszanej i by³y suplementowa-

ne standardowo preparatami multiwitaminowymi zawie-

raj¹cymi mikroelementy oraz w ramach prowadzenia

programu prewencji wad cewy nerwowej kwasem folio-

wym. Po uzyskaniu œwiadomej zgody na udzia³ w bada-

niu pacjentki podzielono na podstawie ankiety sporz¹-

dzonej wed³ug autorskiego kwestionariusza na grupê

niepal¹cych (n=15) i pal¹cych papierosy (n=15). Z gru-

py abstynentek tytoniowych wy³¹czono kobiety nara¿o-

ne na ekspozycjê biern¹ na dym tytoniowy (pal¹cy wspó³-

ma³¿onek lub inni cz³onkowie rodziny, wspó³pracowni-

cy). W grupie kobiet pal¹cych znalaz³y siê pacjentki de-

klaruj¹ce palenie papierosów w liczbie co najmniej 5

sztuk/dobê przez okres co najmniej 2 lat (mediana: 10,

zakres 5-15 papierosów/dobê). W grupie kobiet niepa-

l¹cych œredni wiek ci¹¿owy wynosi³ 12,8 ± 0,7 tyg. (me-

diana: 13, zakres 12-14 tyg.). W grupie kobiet pal¹cych

wartoœci te by³y zbli¿one i wynosi³y 12,9 ± 0,9 tyg. (me-

diana: 13, zakres 12-15 tyg.). Protokó³ badañ zosta³ za-

twierdzony przez Komisjê Etyczn¹ przy Instytucie Matki

i Dziecka.

Materia³em do badañ by³a krew ¿ylna kobiet ciê-

¿arnych pobierana z ¿y³y ³okciowej w przy okazji wyko-

nywania badañ podstawowych. Próbki osocza bez œla-

dów hemolizy przygotowano natychmiast po pobraniu

krwi, zamra¿ano i przechowywano w temperaturze -20

o

C

do czasu wykonania analiz.

Stê¿enie o³owiu w osoczu krwi oznaczano technik¹

spektrometrii mas z jonizacj¹ w plazmie indukcyjnie

sprzê¿onej (ICP-MS) na spektrometrze ICP MS Elan

6100 (Perkin Elmer, Niemcy). Technika ta charakteryzu-

je siê wysok¹ czu³oœci¹, dobr¹ precyzj¹ oznaczeñ, se-

lektywnoœci¹ oraz krótkim czasem analizy. Wszystkie

roztwory stosowane do rozcieñczania próbek oraz przy-

gotowania wzorców do krzywej kalibrowania by³y wyso-

kiej czystoœci: 65% HNO

3

suprapure Merck (Niemcy),

Triton X-100 Sigma-Aldrich (Niemcy) wielopierwiastko-

wy wzorzec firmy Merck (Niemcy), woda Mili-Q (Milipo-

re, USA). Do oznaczeñ wykorzystano spektrometr ICP

MS Elan 6100 Perkin Elmer (Niemcy) wyposa¿ony w roz-

pylacz typu Mainharda, kwarcow¹ komorê mgieln¹ Scot-

ta i platynowe sto¿ki. Spektrometr optymalizowano we-

d³ug standardowych procedur ustawiaj¹c przep³yw gazu

rozpylaj¹cego (argonu), po³o¿enie rozpylacza, sto¿ków

i soczewek skupiaj¹cych, co umo¿liwi³o uzyskanie od-

powiedniej czu³oœci aparatu i ograniczy³o interferencje

pochodz¹ce od jonów podwójnie na³adowanych i two-

rz¹cych siê tlenków.

Próbki osocza, przed pomiarem, rozcieñczano dzie-

siêciokrotnie mieszanin¹ Triton X-100/1% kwas azoto-

wy V w stosunku 1/90 v/v. Wykonano oznaczenia trzech

izotopów o³owiu: 20

6

Pb, 20

7

Pb oraz 20

8

Pb. Do oznaczeñ

wykorzystano metodê krzywej kalibrowania wykorzystu-

j¹c serie wzorców o³owiu od 1 mg/l do 5 mg/l. Dok³ad-

noœæ oznaczenia zweryfikowano analizuj¹c materia³ od-

niesienia z certyfikowan¹ zawartoœci¹ o³owiu uzyskuj¹c

zgodne wyniki. Granica wykrywalnoœci (DL = x + 3s) dla
o³owiu wynosi³a 0,69 mg/l, granica oznaczalnoœci (DL =
x + 6s) 0,74 a jego stê¿enia podawano w mg/l.

Stê¿enie bia³ka ci¹¿owego PAPP-A w osoczu krwi

oznaczano metod¹ immunofluorescencyjn¹ przy u¿yciu

gotowych testów firmy BRAHMS (Niemcy) na analizato-

rze biochemicznym KRYPTOR (BRAHMS, Niemcy). Stê-

¿enie PAPP-A wyra¿ano w IU/L

Wyniki i ich omówienie

O³ów wywiera bezpoœrednio wp³yw tok-

syczny na przebieg ci¹¿y poprzez ingeren-

cje w strukturê ³o¿yska i jego funkcje meta-

boliczne. Wy¿sza ni¿ w krwi ¿ylnej zawar-

toœæ o³owiu w tkance ³o¿yskowej wynika z

nagromadzania siê tego metalu w postaci

trwa³ych powi¹zañ z metalotionein¹ ³o¿ysko-

w¹. Wiele badañ potwierdza wzrost stê¿e-

nia o³owiu w tkance ³o¿yskowej pochodz¹-

cej od kobiet pal¹cych, natomiast dane do-

tycz¹ce wp³ywu czynnego palenia tytoniu na

poziom tego pierwiastka we krwi matki nie

s¹ jednoznaczne [11-17,22,30].

W przedstawianej pracy w grupie ciê-

¿arnych kobiet pal¹cych wartoœæ mediany

stê¿enia o³owiu w osoczu krwi wynosi³a 2,55

mg/l (zakres: 0,78-14,6 mg/l) i by³a o 30%

wy¿sza ni¿ w grupie abstynentek tytonio-

wych (1,78 mg/L; zakres: 0,0-4,69 mg/l), (ry-

cina 1a).

Prezentowane wyniki s¹ zgodne z ba-

daniami Zarêba i wsp. [30], którzy wykazali,

¿e czynne palenie tytoniu ma istotny wp³yw

na stê¿enie tego pierwiastka we krwi kobiet

ciê¿arnych i ich dzieci. Natomiast Baghrust

i wsp. [1] prowadz¹c badania w populacji

kobiet ciê¿arnych w Australii nie stwierdzili

istotnych statystycznie ró¿nic pomiêdzy gru-

p¹ pal¹cych a abstynentkami tytoniowymi.

Podobne wyniki uzyskali Harville i wsp. [17].

Autorzy ci nie stwierdzili zale¿noœci pomiê-

dzy paleniem tytoniu a poziomem o³owiu

zarówno u matki jak i u dziecka. Z badañ

przeprowadzonych przez Szyszko i Czar-

nowski [28] wynika, ¿e ró¿nice w poziomie

o³owiu wynikaj¹ce z palenia tytoniu nie do-

tycz¹ matek, natomiast s¹ wyraŸne w krwi

PAPP-A wspó³istniej¹ z wy¿szym ni¿ w grupie abstynentek tytoniowych pozio-

mem o³owiu co mo¿e sugerowaæ istnienie powi¹zañ pomiêdzy tymi parametra-

mi. Przedstawiane wyniki maj¹ charakter pilota¿owy natomiast potwierdzenie

tej zale¿noœci bêdzie analizowane na podstawie dalszych badañ w wiêkszej gru-

pie kobiet we wszystkich trymestrach ci¹¿y.

472

Przegl¹d Lekarski 2008 / 65 / 10

M. Che³chowska i wsp.

pêpowinowej. Autorzy ci badania swoje pro-

wadzili w pe³nej krwi bez uwzglêdnienia fak-

tu, ¿e o³ów mobilizowany z koœci przecho-

dzi do osocza bez widocznych zmian w jego

stê¿eniu we krwi. Pomimo i¿ 95% o³owiu

jest zwi¹zane z erytrocytami, to przez ³o¿y-

sko przechodzi o³ów z osocza z jego wolnej

postaci [14,18]. Gonzalez-Cossio i wsp. [14]

wykazali ponadto korelacjê pomiêdzy pozio-

mem o³owiu w osoczu i zawartoœci¹ tego

pierwiastka w koœciach u matki a nisk¹

mas¹ urodzeniow¹ dziecka. Przedstawia-

ne w pracy wyniki podobnie jak uzyskane

przez Chuang i wsp. [5] sugeruj¹, ¿e byæ

mo¿e obiektywnym wskaŸnikiem oceny eks-

pozycji na o³ów jest jego stê¿enie w osoczu

krwi.

W literaturze istniej¹ dane, które wska-

zuj¹, ¿e podwy¿szone stê¿enie o³owiu mo¿e

byæ jednym z czynników maj¹cych wp³yw

na obni¿enie poziomu osoczowego bia³ka

A [19,24]. Poniewa¿ objawy kliniczne nie-

doboru PAPP-A jak i podwy¿szonego stê-

¿enia o³owiu we krwi s¹ zbli¿one, nie mo¿-

na wykluczyæ istnienia ujemnej korelacji po-

miêdzy poziomem ekspresji PAPP-A i na-

ra¿eniem na wysokie stê¿enia o³owiu.

Bia³ko osoczowe PAPP-A, nale¿¹ce do

rodziny metaloproteinaz jest wydzielane

przez syncytiotrofoblast do krwiobiegu [20].

PAPP-A jest proteaz¹ bia³ek wi¹¿¹cych in-

sulino-zale¿ne czynniki wzrostu IGF

(IGFBP) w ³o¿ysku, które s¹ niezbêdne do

prawid³owego rozwoju p³odu [4]. Sugeruje

siê, ¿e IGF-II we wczesnej ci¹¿y stymuluje

wzrost zarodka i jego ¿ywotnoœæ poprzez

wp³yw na strukturê i funkcjê ³o¿yska, pod-

czas gdy IGF-I reguluje przep³yw substan-

cji od¿ywczych w jednostce matka – p³ód

[7,23]. Z badañ Tul i wsp. [29] wynika, ¿e

obni¿enie stê¿enia PAPP-A wspó³istnieje z

obni¿onym stê¿eniem czynników IGF, co w

konsekwencji mo¿e prowadziæ do zaburze-

nia wzrostu i rozwoju p³odu.

Bellinger i wsp. [2] oraz Dietrich i wsp.

[8] potwierdzili powi¹zania pomiêdzy pozio-

mem o³owiu i hipotrofi¹ p³odu oraz nisk¹

mas¹ urodzeniow¹. Wiadomo, ¿e upoœle-

dzenie rozwoju p³odu kobiet pal¹cych w

wiêkszoœci przypadków spowodowane jest

niedotlenieniem na skutek zmniejszenia

przep³ywu krwi przez ³o¿ysko i niedostatecz-

n¹ poda¿¹ czynników od¿ywczych. Tul i

wsp. [29] sugeruj¹, ¿e rozwój p³odu u ko-

biet pal¹cych tytoñ mo¿e byæ zale¿ny za-

równo od poziomu PAPP-A jak i dzia³ania

poszczególnych sk³adników dymu tytonio-

wego. Istnieje niewiele danych okreœlaj¹cych

wp³yw palenia tytoniu na poziom ci¹¿owego

bia³ka osoczowego A. Z badañ Spencer i

wsp. [27] oraz de Graaf i wsp. [6] wynika,

¿e stê¿enie PAPP-A jest ni¿sze o oko³o 15-

18% w grupie kobiet pal¹cych w porówna-

niu z abstynentkami tytoniowymi. W przed-

stawianej pracy wartoϾ mediany PAPP-A

wynosi³a 2,80 IU/L i by³a o 20% ni¿sza w

grupie kobiet ciê¿arnych pal¹cych (zakres:

1,3-9,3 IU/L) w porównaniu z kobietami nie-

pal¹cymi (3,2 IU/L, zakres: 1,7-6,8 IU/L) (ry-

cina 1b). Obserwacje te s¹ zgodne z naszy-

mi poprzednimi badaniami dotycz¹cymi

wp³ywu palenia tytoniu na stê¿enie tego bia³-

ka w pocz¹tkowym i koñcowym okresie ci¹-

¿y. Z badañ tych wynika, ¿e u palaczek stê-

¿enia osoczowego bia³ka A zmniejszaj¹ siê

wraz z wiekiem ci¹¿y [10]. Natomiast w przy-

padku o³owiu obserwuje siê wyraŸny wzrost

stê¿enia tego pierwiastka we krwi podczas

ci¹¿y, co jest zgodne z hipotez¹ ¿e ci¹¿a in-

dukuje jego mobilizacjê z koœci [9,16].

W prezentowanej pracy ni¿sze stê¿enia

PAPP-A obserwowane w grupie kobiet pa-

l¹cych wspó³istniej¹ z wy¿szym ni¿ w gru-

pie abstynentek tytoniowych poziomem o³o-

wiu, co mo¿e sugerowaæ istnienie powi¹zañ

pomiêdzy tymi parametrami. Przedstawia-

ne wyniki maj¹ charakter pilota¿owy, nato-

miast potwierdzenie tej zale¿noœci bêdzie

analizowane na podstawie dalszych badañ

w wiêkszej grupie kobiet we wszystkich try-

mestrach ci¹¿y.

Piœmiennictwo

1. Baghurst P.A., McMichael A.J., Vimpani G.V. et

al.: Determinants of blood lead concentrations of

pregnancy women living in Port Pirie and surround-

ing areas. Med. J. Aust. 1987, 14, 69.

2. Bellinger D.C.: Teratogen update: lead and preg-

nancy. Birth Defects Res. A. Clin. Mol. Teratol. 2005,

73, 6, 409.

3. Borowski D, Czuba B., Cnota W. i wsp.: Ocena

poziomów osoczowego bia³ka ci¹¿owego A (PAPP-

A) i wolnej podjednostki beta ludzkiej gonadotropiny

kosmówkowej (beta hCG) miêdzy 11 a 14 tygodniem

ci¹¿y-polskie badania wielooœrodkowe. Gin. Pol.

2007, 78, 384.

4. Boyne M.S., Thame M., Bennett F.I., et al.: The re-

lationship among circulating Insulin-Like Growth Fac-

tor (IGF-I), IGF-Binding Proteins-1 and -2, and Birth

Anthropometry: A Prospective Study. J. Clin.

Endocrinol. Metab. 2003, 88, 1687.

5. Chuang H.Y., Schwartz J., Gonzales-Cossio T. et

al.: Interrelations of lead levels in bone, venous blood,

and umbilical cord blood with exogenous lead expo-

sure through maternal plasma lead in peripartum

women. Environ. Health Perspect. 2001, 109, 527.

6. de Graaf I.M., Cuckle H.S., Pajkrt E. et al.: Co-vari-

ables in first trimester maternal serum screening.

Prenat. Diagn., 2000, 20,186.

7. de Vrijer B., Davidsen M.L., Wilkening R.B. et al.:

Altered placental and fetal expression of IGFs and

IGF-binding proteins associated with intrauterine

growth restriction in fetal sheep during early and mid-

pregnancy. Pediatr. Res., 2006, 60, 507.

8. Dietrich K.M., Krafft K.M., Bronschein R.L. et al.:

Low-level fetal lead exposure effect on

neurobehavioral development in early infancy.

Pediatrics 1987, 80, 21.

9. Ernhart C.B., Greene T.: Postpartum changes in

maternal blood lead concentration. Br. J. Ind. Med.

1992, 49, 671.

10. Gajewska J., Che³chowska M., Ceran A. i wsp.:

Stê¿enie osoczowego bia³ka ci¹¿owego A (PAPP-

A) u ciê¿arnych kobiet pal¹cych tytoñ - badania

wstêpne. Przegl. Lek. 2007, 64, 671.

11. Gardella C.: Lead exposure in pregnancy: a review

of literature and argument for routine prenatal screen-

ing. Obstet. Gynecol. Survey 2001, 56, 231.

12. Gomma A., Hu H., Bellinger D. et al.: Maternal

bone lead as an independent risk factor for fetal neu-

rotoxicity: a prospective study. Pediatrics 2002, 110,

110.

13. Gomólka E., Piekoszewski W., Florek E. i wsp.:

Wp³yw palenia tytoniu przez kobiety ciê¿arne na

stê¿enie o³owiu i kadmu w moczu oraz stan

zdrowotny noworodka. Przegl. Lek. 2006, 63, 985.

14. Gonzalez - Cossio T., Peterson K.E., Sanin L.H.

et al.: Decrease in birth weight in relation to mater-

nal bone-lead burden. Pediatrics 1997, 100, 856.

15. Grandjean P., Olsen N.B., Hollnagel H.: Influence

of smoking and alcohol consumption on blood lead

levels. Int. Arch. Occup. Environ. Health. 1997, 145,

250.

16. Gulson B.L., Mizon K.J., Palmer J.M. et al.: Blood

lead changes during pregnancy and postpartum with

calcium supplementation. Environ. Health Perspect.

2004, 112, 1499.

17. Harville E.W., Hertz-Picciotto I., Schramm M. et

al.: Factors influencing the difference between ma-

ternal and cord blood lead. Occup. Environ. Med.

2005, 62, 263.

18. Hu H., Tellez-Rojo M.M., Bellinger D. et al.: Fetal

lead exposure at each stage of pregnancy as a pre-

dictor of infant mental development. Environ. Health

Persect. 2006, 11, 1730.

19. Jelliffe-Pawlowski L.L., Miles S.Q., Courtney J.G.

et al.: Effect of magnitude and timing of maternal

pregnancy blood lead (Pb) levels o birth outcomes.

J. Perinatol. 2006, 26, 154.

20. Lawrence J.B., Oxvig C., Overgaard M.T. et al.:

The insulin-like growth factor (IGF)-dependent IGF

binding protein-4-protease secreted by human

fibroblasts is pregnancy-associated plasma protein

A. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 1999, 96, 3149.

21. Nicolaides K.H.: First-trimester screening for chro-

mosomal abnormalities. Semin. Perinatol. 2005,

29,190.

22. Rhainds M., Levallois P.: Effects of maternal ciga-

rette smoking and alcohol consumption on blood lead

levels of newborns. Am. J. Epidem. 1997, 145, 250.

23. Sferuzzi-Perri A.N., Owens J.A., Pringle K.G. et

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

1

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

a

Rycina 1

b

PAPP-A

(IU/L)

Pb

(ug/L)

P NP P NP

Rycina 1

Stê¿enia o³owiu (a) i PAPP-A (b) w osoczu kobiet ciê¿arnych pal¹cych tytoñ (P) i niepal¹cych (NP); (Mediana).

Concentrations of lead (a) and PAPP-A (b) in plasma of pregnant women smoking tobacco (P) and nonsmoking (NP); (Median).

473

Przegl¹d Lekarski 2008 / 65 / 10

al.: Maternal insulin-like growth factors-I and -II act

via different pathways to promote fetal growth.

Endocrinol., 2006, 147, 3344.

24. Smith G.C., Shah I., Crossley J.A. et al.: Preg-

nancy-associated plasma protein A and alpha-

fetoprotein and prediction of adverse perinatal out-

come. Obstet. Gynecol. 2006,107, 161.

25. Starek A.: Toksykologia dymu tytoniowego.

Zdrowotne nastêpstwa palenia tytoniu w Polsce.

(red.) W. Zatoñski i K. PrzewoŸniak. Ariel. Sp. z o.o.

Warszawa, 1992.

26. Szamotulska K.: Badanie ekologiczne czêstoœci

palenia tytoniu przez kobiety w wieku rozrodczym i

masy urodzeniowej noworodków. Alkohol. Narkom.

2000, 13, 347.

27. Spencer K., Bindra R., Cacho A.M. et al.: The im-

pact of correcting for smoking status when screen-

ing for chromosomal anomalies using maternal se-

rum biochemistry and fetal nuchal translucency thick-

ness in the first trimester of pregnancy. Prenat. Diag.

2004, 24,169.

28. Szyszko M., Czarnowski W.: Wp³yw palenia tytoniu

na stê¿enie kadmu, o³owiu, selenu oraz cynku w

³o¿ysku, krwi pêpowinowej i krwi kobiet rodz¹cych z

Gdañska. Przegl. Lek. 2006, 63, 993.

29. Tul N., Pusenjak S., Osredkar J. et al.: Z. Predict-

ing complications of pregnancy with first-trimester

maternal serum free-ßhCG, PAPP-A and inhibin.

Prenat. Diagn. 2003, 23, 990.

30. Zarêba A., Struga³a-Stawik H., Rudkowski Z. i

wsp.: Stê¿enia o³owiu we krwi matek i ich

noworodków- czynniki ekologiczne i wp³yw na rozwój.

Ped. Pol. 1996, 87.