protetyk sluchu 322[17] z2 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marcin Chmielewski
Joanna Jaroń

Wykonywanie wkładek usznych i obudowy aparatów
wewnątrzusznych 322[17].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji- Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
lek. med. Ryszard Mikołajewski
dr inż. Paweł Rajchert

Opracowanie redakcyjne:
mgr Joanna Gręda

Konsultacja:
mgr Lidia Liro

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[17].Z2.03
„Wykonywanie wkładek usznych i obudowy aparatów wewnątrzusznych”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu protetyk słuchu.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Organizacja stanowiska pracy oraz zadania otoplastyka

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Pobieranie wycisku ucha

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Produkcja wkładki usznej twardej i miękkiej

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Rodzaje i właściwości akustyczne wkładek usznych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Produkcja obudowy aparatu wewnątrzusznego

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie protetyk słuchu.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania – uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Podstawową metodą realizacji zajęć dydaktycznych powinny być ćwiczenia praktyczne
prowadzone w pracowni otoplastyki oraz placówkach praktycznej nauki zawodu, w grupach
2–osobowych. Wskazane jest przygotowanie tekstów przewodnich do ćwiczeń oraz
algorytmów wykonania ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

* Gwiazdką oznaczono pytania i ćwiczenia, których rozwiązanie może uczniowi sprawiać

trudności. W razie wątpliwości uczeń może zwrócić się o pomoc do nauczyciela.

Schemat układu jednostek modułowych

322[17].Z2

Aparaty s

łuchowe

i urz

ądzenia

wspomagaj

ące

łyszenie

322[17].Z2.01

Charakteryzowanie budowy

i dzia

łania aparatów

łuchowych

322[17].Z2.02

Dobieranie i programowanie

aparatów s

łuchowych oraz

urz

ądzeń wspomagających

łyszenie

322[17].Z2.03

Wykonywanie wk

ładek

usznych i obudowy

aparatów wewn

ątrzusznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się wiedzą z zakresu anatomii i fizjologii ucha,

−

posługiwać się wiedzą z zakresu akustyki oraz technik materiałowych,

−

wykonywać badanie otoskopowe,

−

współpracować w grupie,

−

posiadać sprawność manualną, wyobraźnię przestrzenną i zmysł estetyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii i przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

zachować porządek i estetykę na stanowisku pracy,

–

określić rolę ręcznej obróbki materiałów i surowców w konstruowaniu modeli,

–

określić właściwości materiałów i surowców oraz sposoby ich wykorzystania,

–

określić technikę przygotowania i obróbki różnych mas otoplastycznych,

–

pobrać wycisk z ucha wykorzystując materiały stosowane w otoplastyce,

–

porównać budowę anatomiczną ucha z otrzymanym wyciskiem,

–

obciąć wycisk i przygotować go do wykonania formy,

–

posłużyć się co najmniej dwoma technikami dla uzyskania półproduktów indywidualnej
wkładki usznej oraz obudowy aparatu wewnątrzusznego,

–

rozpoznać objawy reakcji alergicznych,

–

określić specyfikę wykonywania wkładek usznych u pacjentów po operacjach uszu,

–

wskazać powikłania mogące wystąpić przy pobieraniu wycisków z ucha,

–

zastosować urządzenia indywidualnej ochrony przeciwhałasowej, w szczególności takie
jak wkładka i ochronnik słuchu,

–

wykonać samodzielnie z gotowych półproduktów indywidualną wkładkę uszną oraz
obudowę aparatu wewnątrzusznego,

–

określić parametry wkładki: średnicę otworu wentylacyjnego, średnicę i długość
dźwiękowodu oraz rodzaj materiału wkładki,

–

wykonać

indywidualną

końcówkę

każdego

typu

modułowego

aparatu

wewnątrzusznego,

–

bezpiecznie posłużyć się odpowiednim urządzeniem mechanicznym oraz materiałem
otoplastycznym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Protetyk słuchu 322[17].

Moduł:

Aparaty słuchowe i urządzenia wspomagające
słyszenie 322[17].Z2.

Jednostka modułowa:

Wykonywanie wkładek usznych i obudowy aparatów
wewnątrzusznych 322[17].Z2.03.

Temat: Pobieranie wycisków ucha.

Cel ogólny: Wykonanie wycisku ucha u koleżanki lub kolegi z wykorzystaniem różnych

materiałów otoplastycznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

skontrolować przewód słuchowy i błonę bębenkową za pomocą otoskopu,

−

rozpoznać przeciwwskazania do wykonania wycisku ucha,

−

założyć tampon za pomocą sztabki świetlnej na głębokość drugiego zakrętu przewodu

słuchowego,

−

przygotować masę wyciskową,

−

wprowadzić masę wyciskową do przewodu słuchowego za pomocą strzykawki,

−

wyjąć wycisk z ucha i porównać go z budową anatomiczną ucha,

−

skontrolować błonę bębenkową i zewnętrzny przewód słuchowy przy pomocy otoskopu

po wykonaniu wycisku,

−

rozpoznać objawy reakcji alergicznych,

−

rozpoznać powikłania mogące wystąpić przy pobieraniu wycisku ucha,

−

skontrolować wycisk pod kątem ewentualnych ubytków masy, zgrubień i innych defektów,

−

bezpiecznie posłużyć się materiałami i narzędziami, zgodnie z przepisami BHP.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

ocena pracy zespołu,

−

praca w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

algorytm wykonania ćwiczenia,

−

ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Środki dydaktyczne:
–

otoskop z wziernikami różnych rozmiarów,

–

naczynie z płynem dezynfekcyjnym,

–

pęseta,

–

sztabka świetlna,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

tampon z waty lub gąbki,

–

masa wyciskowa dwuskładnikowa,

–

strzykawka formująca,

–

serwetki,

–

nożyczki,

–

fantom ucha,

–

zestaw pytań prowadzących,

–

poradnik dla ucznia.

Uczestnicy: Uczniowie policealnej szkoły zawodowej.

Zadanie dla ucznia

Pobierz wycisk ucha u koleżanki lub kolegi, następnie porównaj otrzymany wycisk

z budową anatomiczną ucha. Sprawdź, czy u koleżanki lub kolegi nie wystąpiły powikłania
przy pobieraniu wycisków. Podczas zajęć stosuj zasady bezpiecznej pracy z narzędziami oraz
materiałem otoplastycznym.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział uczniów na grupy.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jaki jest cel badania otoskopowego przed wykonaniem wycisku ucha ?
2. Jakie są przeciwwskazania do wykonania wycisku ucha ?
3. Jak wykonać tamponowanie ucha przed pobraniem wycisku?
4. Jak przygotować masę wyciskową?
5. Jak wprowadzać masę wyciskową do przewodu słuchowego?
6. Jak wyjmować wycisk z ucha?
7. Jaki jest cel ponownego badania otoskopowego po wykonaniu wycisku?
8. Jakie objawy mogą występować przy reakcji alergicznej na składniki masy wyciskowej?
9. Jakie powikłania mogą występować przy pobieraniu wycisków ucha?
10. Jaki wycisk jest nieudany?
11. Jak bezpiecznie posłużyć się materiałami i narzędziami, zgodnie z przepisami BHP?

Faza II. Planowanie
1. Jakie narzędzia i materiały należy przygotować do wykonania wycisku ucha?
2. Jakie informacje przekazywane są w rozmowie z pacjentem?
3. Jak przygotować masę wyciskową do wykonania wycisku ucha?
4. Jak powinien wyglądać prawidłowo wykonany wycisk ucha?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza III. Ustalenie
1. Nauczyciel demonstruje wykonanie wycisku ucha na fantomie – w tempie normalnym.
2. Nauczyciel demonstruje trudniejsze elementy wykonania wycisku ucha na fantomie,

w tempie zwolnionym.

3. Uczniowie pracując w grupach, ćwiczą pobieranie wycisku z ucha koleżanki lub kolegi,

konsultują z nauczycielem poprawność wykonywanych czynności. Nauczyciel na bieżąco
koryguje błędy i eliminuje ruchy zbędne, obserwuje pracę uczniów pod kątem:

–

prawidłowej kolejności działań,

–

poprawności działań,

–

racjonalnego wykorzystania materiałów,

–

przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

dbałości o porządek i estetykę na stanowisku pracy.

4. Uczniowie powtarzają trudniejsze elementy pobierania wycisku i konsultują

z nauczycielem poprawność wykonywanych czynności.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie przeprowadzają rozmowę z koleżanką lub kolegą.
2. Uczniowie wykonują badanie otoskopowe.
3. Uczniowie wykonują tamponowanie ucha.
4. Uczniowie wprowadzają masę wyciskową do przewodu słuchowego.
5. Uczniowie wyjmują wycisk z ucha koleżanki lub kolegi.
6. Uczniowie wykonują ponowne badanie otoskopowe.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie i nauczyciel sprawdzają poprawność wykonania wycisku ucha.

–

porównują otrzymany wycisk z budowę anatomiczną ucha,

–

sprawdzają wycisk pod kątem ewentualnych ubytków masy, zgrubień i innych
defektów.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wskazują, które etapy wykonania ćwiczenia sprawiły im trudności.

Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Algorytm wykonania ćwiczenia:
1) umyj ręce i ogrzej materiał do temperatury pokojowej,
2) skontroluj przewód słuchowy i błonę bębenkową za pomocą otoskopu. Jeżeli w błonie

bębenkowej jest perforacja lub w przewodzie słuchowym jest dużo woskowiny nie
wykonuj dalszych czynności związanych z pobieraniem wycisku ucha i skieruj koleżankę
lub kolegę do lekarza laryngologa,

3) załóż tampon za pomocą sztabki świetlnej na głębokość drugiego zakrętu przewodu

słuchowego,

4) przygotuj w odpowiednich proporcjach dwa składników masy wyciskowej,
5) dokładnie wymieszaj składniki masy przez 30-50 sekund, aż mieszanina uzyska jednolitą

barwę,

4) napełnij strzykawkę masą wyciskową,
5) umieść końcówkę strzykawki w przewodzie słuchowym i powoli wprowadź masę do

środka płynnym ruchem. Aby zapobiec powstawaniu pęcherzyków powietrza trzymaj
strzykawkę w masie,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) masą wypełnij cały przewód słuchowy i muszlę małżowiny, w trakcie wprowadzania

masy do przewodu słuchowego pacjent nie powinien mówić ani poruszać żuchwą
(np. ziewać),

7) wyjmij strzykawkę z masy i nie uciskaj masy,
8) odczekaj około 5 minut do czasu stwardnienia masy,
9) delikatne sprawdź, czy masa jest całkowicie utwardzona przed usunięciem jej z ucha,
10) wykonaj odpowietrzenie przewodu słuchowego przez kilkakrotne odciągnięcie

małżowiny usznej do tyłu i do góry przy otwartych ustach pacjenta, zapobiega to
uszkodzeniu błony bębenkowej,

11) unieś lekko wycisk ucha od dołu i ruchem okrężnym w kierunku twarzy pacjenta

delikatne go wyciągnij,

12) skontroluj ucho za pomocą otoskopu, sprawdź, czy nie została w przewodzie słuchowym

masa wyciskowa i czy nie ma zaczerwienienia ścian przewodu słuchowego,

13) skontroluj wycisk pod kątem ewentualnych ubytków masy, zgrubień i innych defektów.

Jeżeli wycisk jest nieudany lub masa nie wypełniła całkowicie przewodu słuchowego do
tamponu, należy powtórzyć pobieranie wycisku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Protetyk słuchu 322[17]

Moduł:

Aparaty słuchowe i urządzenia wspomagające
słyszenie 322[17].Z2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie wkładek usznych i obudowy aparatów
wewnątrzusznych 322[17].Z2.03

Temat: Wykonywanie indywidualnej wkładki usznej.

Cel ogólny: Wykonanie indywidualnej wkładki usznej twardej technologią żelową, utwardzaną

w świetle ultrafioletowym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

przygotować narzędzia i materiały do wykonania wkładki usznej technologią żelową,

–

przygotować zawoskowany poprawnie wycisk ucha,

–

przygotować żel do wykonania formy na wkładkę,

–

zalać zawoskowany wycisk płynnym żelem,

–

usunąć wycisk z formy,

–

osuszyć formę powietrzem z kompresora,

–

wypełnić formę płynnym akrylem,

–

utwardzić formę z akrylem promieniami ultrafioletowymi,

–

wykonać obróbkę mechaniczną otrzymanego pozytywu akrylowego półproduktu
wkładki,

–

we wkładce nawiercić otwór wentylacyjny i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę
z aparatem zausznym, z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki,

–

polakierować całą wkładkę lakierem światłoutwardzalnym,

–

wkleić kolanko lub wężyk dźwiękowodu,

–

bezpiecznie posłużyć się materiałami i urządzeniami mechanicznymi, zgodnie

z przepisami BHP.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

pracy w zespole,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda tekstu przewodniego,

–

algorytm wykonania ćwiczenia,

–

ćwiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

180 minut.

Środki dydaktyczne:
–

zawoskowany wycisk ucha,

–

naczynie do podgrzania żelu,

–

lodówka,

–

plastikowe, przezroczyste naczynie,

–

kompresor,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

lampa ultrafioletowa,

–

mikrosilnik,

–

szlifierka,

–

narzędzia pomocnicze: pęsety, igły, skalpele,

–

inne pomoce (np. dźwiękowody, kolanka),

–

zestaw wierteł i frezów,

–

materiały: akryle, silikon, glikol, kleje, lakier,

–

zestaw pytań prowadzących,

–

poradnik dla ucznia.

Uczestnicy:

Uczniowie policealnej szkoły zawodowej.

Zadanie dla ucznia:
Wykonaj technologią żelową indywidualną wkładkę uszną dla pacjenta w wieku 35 lat,
z lekkim odbiorczym ubytkiem słuchu sięgającym do 60dB HL. Dobierz materiał oraz rodzaj
wkładki do rodzaju i wielkość ubytku słuchu. Wykonaj obróbkę mechaniczną otrzymanego
półproduktu wkładki, nawierć otwór wentylacyjny i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę
z aparatem zausznym, z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki ustalonych na
podstawie programu komputerowego. Podczas ćwiczeń stosuj zasady bezpiecznej pracy
z urządzeniami mechanicznymi oraz materiałem otoplastycznym.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział uczniów na grupy.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jakie narzędzia i materiały stosowane są do wykonania wkładki usznej technologią

żelową?

2. Jak powinien być zawoskowany wycisk ucha?
3. Jak należy przygotować żel do wykonania formy na wkładkę?
4. Jaki jest sposób zalewania zawoskowanego wycisku płynnym żelem?
5. Jak usunąć wycisk z formy?
6. Jak osuszać formę po wyjęciu wycisku?
7. Jak wypełniać formę akrylem?
8. Jak utwardzać formę akrylem?
9. Jak wykonywać obróbkę mechaniczną otrzymanego pozytywu akrylowego półproduktu

wkładki?

10. Jak nawiercać otwór wentylacyjny i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę z aparatem

zausznym, z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki?

11. Jak przymocować kolanko lub wężyk dźwiękowodu do wkładki?
12. Jakich zasad należy przestrzegać aby bezpiecznie posłużyć się materiałami

i urządzeniami mechanicznymi?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza II. Planowanie
1. Jakie narzędzia i materiały należy użyć do wykonania wkładki usznej technologią

żelową?

2. Jak przygotować żel do wykonania formy na wkładkę?
3. Jak przygotować akryl do wykonania wkładki twardej?
4. Jakie parametry akustyczne powinna mieć wkładka?

Faza III. Ustalenie
1. Nauczyciel demonstruje wykonanie wkładki usznej technologią żelową – w tempie

normalnym.

2. Nauczyciel demonstruje trudniejsze elementy wykonania wkładki usznej – w tempie

zwolnionym.

3. Uczniowie pracując w grupach, ćwiczą wykonywanie wkładki usznej technologią

żelową, konsultują z nauczycielem poprawność wykonywanych czynności. Nauczyciel
na bieżąco koryguje błędy i eliminuje ruchy zbędne, obserwuje pracę uczniów pod
kątem:
–

prawidłowej kolejności działań,

–

poprawności działań,

–

racjonalnego wykorzystania materiałów,

–

przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

dbałości o porządek i estetykę na stanowisku pracy.

4. Uczniowie powtarzają trudniejsze elementy wykonania wkładki usznej technologią

żelową, konsultują z nauczycielem poprawność wykonywanych czynności.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie wykonują negatyw formy odlewniczej.
2. Uczniowie odlewają i utwardzają wkładkę uszną.
3. Uczniowie wykonują obróbkę mechaniczną otrzymanego pozytywu akrylowego.
4. Uczniowie nawiercają otwór wentylacyjny i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę

z aparatem zausznym, wklejają do wkładki kolanko lub wężyk dźwiękowodu.

5. Uczniowie wykonują kontrolę końcową wkładki.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie i nauczyciel sprawdzają poprawność wykonania wkładki usznej.
2. Uczniowie sprawdzają działanie wkładki podłączonej do aparatu zausznego.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wskazują, które etapy wykonania ćwiczenia sprawiły im trudności.

Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Algorytm wykonania ćwiczenia:
1) przygotuj wszystkie niezbędne narzędzia i materiały,
2) przygotuj zawoskowany poprawnie wycisk ucha,
3) ogrzej żel do temperatury 85

C a następnie ostudź go do temperatury około 40

C ,

4) zawoskowany wycisk przytwierdź do podstawy plastikowego, przezroczystego naczynia

za pomocą ciepłego wosku, następnie zalej go płynnym żelem,

5) umieść naczynie w chłodnym miejscu w celu całkowitego zastygnięcia żelu (na około

10 minut),

6) usuń wycisk z formy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) osusz formę powietrzem z kompresora,
8) ustal, jakiego koloru ma być wkładka, wybierz odpowiedni akryl,
9) wypełnij formę płynnym akrylem, wlewaj go powoli aby nie powstały pęcherzyki

powietrza,

10) utwardź formę akrylową promieniami ultrafioletowymi przez około 5–6 minut,
11) wyjmij formę z utwardzonym materiałem z urządzenia,
12) wykonaj obróbkę mechaniczną otrzymanego pozytywu akrylowego–nie potrzebną część

materiału usuń przy pomocy szlifierki oraz nadaj wkładce odpowiedni kształt przy
pomocy zestawu frezów,

13) we wkładce nawierć otwór wentylacyjny i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę

z aparatem zausznym, z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki,

14) polakieruj całą wkładkę lakierem światłoutwardzalnym,
15) wklej kolanko lub wężyk dźwiękowodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Organizacja stanowiska pracy oraz zadania otoplastyka

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj projekt stanowiska pracy otoplastyka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na
zaprojektowanie stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii i przepisami BHP.

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) wykonać projekt stanowiska pracy otoplastyka,
3) uzasadnić wykonany projekt.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

arkusz do ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opracuj regulamin korzystania z pracowni otoplastyki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na bezpieczną
obsługę urządzeń w pracowni otoplastyki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) w punktach przedstawić zasady bezpiecznego korzystania z pracowni,
3) uzasadnić przygotowany regulamin w oparciu o przepisy BHP.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

przepisy BHP i ppoż,

–

arkusz do ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Sporządź wykaz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej stosowanych w pracy

otoplastyka zgodnie z przepisami BHP.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na czynniki
szkodliwe i niebezpieczne dla zdrowia otoplastyka i metody zapobiegania im, zgodnie
z przepisami BHP.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) opracować wykaz środków ochrony indywidualnej i zbiorowej na podstawie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) uzasadnić ich znaczenie w zapobieganiu chorobom zawodowym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Wymień i opisz zakres obowiązków otoplastyka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) opracować wykaz obowiązków otoplastyka,
3) omówić zadania otoplstyka.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Pobieranie wycisku ucha

5.2.1.Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj instrukcję wykonania wycisku ucha.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy dokładnie opisać kolejne etapy
wykonania wycisku ucha.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) w punktach przedstawić kolejne etapy wykonania wycisku ucha,
3) omówić kolejne etapy wykonania wycisku ucha na podstawie opracowanej instrukcji.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wprowadź tampon za drugi zakręt przewodu słuchowego przezroczystego fantomu ucha.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na założenie
tamponu do przewodu słuchowego na odpowiednią głębokość.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować tampon z waty lub gąbki odpowiednio do wielkości przewodu słuchowego,
2) umieścić tampon u wejścia przewodu słuchowego przy użyciu pęsety,
3) wprowadzić tampon zapaloną sztabką świetlną na głębokość drugiego zakrętu przewodu

słuchowego,

4) skontrolować położenie tamponu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

otoskop z wziernikami,

–

naczynie z płynem dezynfekcyjnym,

–

sztabka świetlna,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

pęseta,

–

nożyczki,

–

tampon z waty lub gąbki,

–

fantom ucha,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj kompleksowe badanie otoskopowe koleżance/koledze, zapisz swoje

spostrzeżenia pod kątem wykonania wycisku ucha.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na
przeciwwskazania do wykonania wycisku ucha, specyfikę wykonywania usznego wycisku
u pacjentów po operacjach uszu oraz objawy reakcji alergicznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) umyć ręce,
2) dobrać odpowiednią wielkość wziernika aby dokładnie obejrzeć przewód słuchowy

i błonę bębenkową,

3) odciągnąć małżowinę uszną w kierunku do góry i do tyłu (u osób dorosłych) aby

zobaczyć przewód słuchowy zewnętrzny,

4) ostrożnie wprowadzić wziernik do przewodu słuchowego wzdłuż jego długiej osi,
5) obejrzeć przewód słuchowy i błonę bębenkową.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

otoskop z wziernikami,

–

naczynie z płynem dezynfekcyjnym,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Przygotuj w odpowiednich proporcjach dwa składniki masy wyciskowej i napełnij nią

strzykawkę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na dokładne
wymieszanie składników masy wyciskowej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) umyć ręce i ogrzać materiał do temperatury pokojowej,
2) pobrać pełne miarki obu komponentów masy wyciskowej,
3) opróżnić zawartość obu miarek na dłoni,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) ugniatać i mieszać oba składniki masy przez 30–50 sekund, aż mieszanina uzyska

jednolitą barwę,

5) uformować z masy kulę,
6) włożyć masę do specjalnej strzykawki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

masa wyciskowa dwuskładnikowa,

–

strzykawka formująca,

–

serwetki,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Pobierz wycisk ucha u koleżanki lub kolegi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na
przeciwwskazania do wykonania wycisku ucha, specyfikę wykonywania wkładek usznych
u pacjentów po operacjach uszu, objawy reakcji alergicznych

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) skontrolować przewód słuchowy i błonę bębenkową za pomocą otoskopu. Jeżeli w błonie

bębenkowej jest perforacja lub w przewodzie słuchowym jest dużo woskowiny nie
wykonuj dalszych czynności związanych z pobieraniem wycisku ucha i skieruj koleżankę
do lekarza laryngologa,

2) wprowadzić tampon za drugi zakręt przewodu słuchowego oraz skontrolować jego

położenie otoskopem,

3) przygotować w odpowiednich proporcjach dwa składniki masy wyciskowej,
4) dokładnie wymieszać oba składniki masy wyciskowej przez 30–50 sekund,
5) napełnić strzykawkę masą wyciskową,
6) umieścić końcówkę strzykawki w przewodzie słuchowym i powoli naciskać na tłok. Aby

zapobiec powstawaniu pęcherzyków powietrza powinieneś trzymać końcówkę
strzykawki w masie do momentu, w którym masa wypełni przewód słuchowy i muszlę
małżowiny,

7) okrężnymi ruchami strzykawki wypełnić przewód słuchowy i małżowinę, w trakcie

wprowadzania masy do przewodu słuchowego pacjent nie powinien mówić ani poruszać
żuchwą (np. ziewać),

8) wyjąć strzykawkę z masy wyciskowej, nie uciskać masy,
9) odczekać około 5 minut do czasu stwardnienia masy,
10) delikatnie sprawdzić czy jest całkowicie utwardzona zanim ją usuniesz z ucha,
11) wykonać odpowietrzenie przewodu słuchowego przez kilkakrotne odciągnięcie

małżowiny usznej do tyłu i do góry, zapobiega to uszkodzeniu błony bębenkowej,

12) przesunąć lekko wycisk ucha od dołu i ruchem okrężnym w kierunku twarzy pacjenta

delikatnie go wyciągnąć,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13) skontrolować ucho za pomocą otoskopu, sprawdzając czy nie została w przewodzie

słuchowym masa wyciskowa i czy nie ma zaczerwienienia ścian przewodu słuchowego,

14) skontrolować wycisk pod kątem ewentualnych ubytków, zgrubień i innych defektów.

Jeżeli wycisk jest nieudany lub masa nie wypełniła całkowicie przewodu słuchowego do
tamponu, powtórz pobieranie wycisku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

otoskop z wziernikami różnych rozmiarów,

–

naczynie z płynem dezynfekcyjnym,

–

pęseta,

–

sztabka świetlna,

–

tampon z waty lub gąbki,

–

masa wyciskowa,

–

strzykawka formująca,

–

serwetki,

–

nożyczki,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Produkcja wkładki usznej twardej i miękkiej

5.3.1.Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaznacz na wycisku linię ucha, obetnij nadmiar masy otoplastycznej i wygładź

powierzchnię obcinanego wycisku wykorzystując do tego skalpel oraz zestaw frezów. Dotnij
odpowiednio trzpień wycisku i dokładnie wygładź wycisk za pomocą zestawu frezów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na poprawne
obcięcie trzpienia wycisku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaznaczyć ołówkiem dwa najgłębiej położone punkty u podstawy wycisku,
2) obciąć trzpień wycisku pod określonym kątem i na odpowiednią długość,
3) zaokrąglić krawędź obcięcia wycisku,
4) wygładzić miejsca po obcięciu na powierzchni całego wycisku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

ołówek,

–

mikrosilnik,

–

zestaw frezów,

–

zestaw skalpeli,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij ubytki na powierzchni wycisku i zawoskuj całość wycisku.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na bezpiecznie
posługiwanie się materiałami i narzędziami, zgodnie z przepisami BHP.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować w woskarce wosk o temperaturze 85

2) uzupełnić ubytki na powierzchni wycisku oraz rowek po nitce nakładając cienką warstwę

wosku za pomocą podgrzanego nożyka,

3) zanurzyć w wosku cały wycisk, a następnie wyjąć go tak, aby nie powstały zacieki na

jego powierzchni,

4) zanurzyć wycisk w wodzie tak, aby wosk zastygł całkowicie na wycisku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

wosk,

–

woskarka,

–

nożyk podgrzewany,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj indywidualną wkładkę uszną techniką żelową, utwardzaną w świetle

ultrafioletowym, z wykorzystaniem algorytmu.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na bezpiecznie
posługiwanie się materiałami i urządzeniami mechanicznymi, zgodnie z przepisami BHP.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować wszystkie niezbędne narzędzia i materiały,
2) przygotować zawoskowany poprawnie wycisk ucha,
3) ogrzać żel do temperatury 85

C a następnie ostudzić go do temperatury około 40

4) zawoskowany wycisk przytwierdzić do podstawy plastikowego, przezroczystego

naczynia za pomocą ciepłego wosku, następnie zalać go płynnym żelem,

5) umieścić naczynie w chłodnym miejscu w celu całkowitego zastygnięcia żelu

(na około10 minut),

6) usunąć wycisk z formy,
7) osuszyć formę powietrzem z kompresora,
8) ustalić, jakiego koloru ma być wkładka, wybrać odpowiedni akryl,
9) wypełnić formę płynnym akrylem, wlewać go powoli aby nie powstały pęcherzyki

powietrza,

10) włożyć całą formę do odpowiedniego urządzenia w celu utwardzenia akrylu promieniami

ultrafioletowymi na około 5–6 minut,

11) wyjąć formę z utwardzonym akrylem z urządzenia,
12) wykonać obróbkę mechaniczną otrzymanego pozytywu akrylowego – nie potrzebną

część materiału usunąć przy pomocy szlifierki oraz nadać wkładce odpowiedni kształt za
pomocą zestawu frezów,

13) we wkładce nawiercić imiejsce na dźwiękowód łączący wkładkę z aparatem zausznym

otwór wentylacyjny i z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki,

14) polakierować całą wkładkę lakierem światłoutwardzalnym i wkleić kolanko lub wężyk

dźwiękowodu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda przewodniego tekstu,

–

algorytm wykonania ćwiczenia,

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

zawoskowany wycisk ucha,

–

naczynie do podgrzania żelu,

–

lodówka,

–

plastikowe, przezroczyste naczynie,

–

kompresor,

–

lampa ultrafioletowa,

–

mikrosilnik,

–

szlifierka,

–

narzędzia pomocnicze: pęsety, igły, skalpele,

–

inne pomoce (np. dźwiękowody, kolanka),

–

zestaw wierteł i frezów,

–

materiały: akryle, silikon, glikol, kleje, lakier,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Wykonaj indywidualną wkładkę uszną techniką gipsową, wysokociśnieniową

i wysokotemperaturową, z wykorzystaniem algorytmu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na bezpiecznie
posługiwanie się materiałami i urządzeniami mechanicznymi, zgodnie z przepisami BHP.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować wszystkie niezbędne narzędzia i materiały,
2) przygotować zawoskowany poprawnie wycisk ucha,
3) wymieszać gips z odpowiednią ilością wody w specjalnym mieszadle próżniowym,
4) wlać płynny gips do specjalnej formy protetycznej i ułożyć do niej zawoskowany wycisk,
5) usunąć wycisk oraz pozostałości wosku z formy po stwardnieniu gipsu,
6) gipsową formę pokryć cienką warstwą lakieru protetycznego i wypełnić odpowiednim

materiałem w zależności od tego, czy wkładka ma być twarda czy miękka,

7) do gipsowej formy wlać cienkim strumieniem rozrobiony płynny akryl,
8) umieść formę w specjalnej puszce protetycznej i wypełnić ją powietrzem pod ciśnieniem

7 atmosfer,

9) następnie gotować formę w wodzie przez 35 minut (czas pełnej polimeryzacji akrylu),
10) otworzyć puszkę i rozbić gips, otrzyma twardy przezroczysty pozytyw akrylowy,
11) wykonać obróbkę mechaniczną otrzymanego pozytywu akrylowego – nie potrzebną

część materiału usunąć przy pomocy szlifierki oraz nadać wkładce odpowiedni kształt
przy pomocy zestawu frezów,

12) wygładzić wkładkę i wypolerować przy pomocy szlifierki protetycznej,
13) we wkładce nawiercić otwór wentylacyjny i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę

z aparatem zausznym, z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda przewodniego tekstu,

–

algorytm wykonania ćwiczenia,

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

zawoskowany wycisk ucha,

–

gips modelowy twardy,

–

woda,

–

puszka ciśnieniowa,

–

mieszarka próżniowa,

–

forma protetyczna,

–

mikrosilnik,

–

szlifierka,

–

narzędzia pomocnicze: pęsety, igły, skalpele,

–

inne pomoce (np. dźwiękowody, kolanka),

–

zestaw wierteł i frezów,

–

materiały: akryle, silikon, glikol, kleje, lakier,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Rodzaje i właściwości akustyczne wkładek usznych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź wykaz materiałów stosowanych do produkcji wkładek twardych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy wziąć pod uwagę materiały
wykorzystywane do produkcji wkładek twardych we wszystkich możliwych technologiach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) przygotować wykaz materiałów stosowanych do produkcji wkładek twardych,
3) uzasadnić przygotowany wykaz materiałów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz materiałów stosowanych do produkcji wkładek miękkich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy wziąć pod uwagę materiały
wykorzystywane do produkcji wkładek miękkich we wszystkich możliwych technologiach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) opracować wykaz materiałów stosowanych do produkcji wkładek miękkich,
3) uzasadnić przygotowany wykaz materiałów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Dobierz odpowiednią wkładkę dla pacjenta z głębokim niedosłuchem odbiorczym

sięgającym 100 dB HL na częstotliwości 2 kHz. Przy użyciu programu komputerowego
określ średnicę otworu wentylacyjnego. Wybierz rodzaj materiału do produkcji wkładki.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaj
i wielkość ubytku słuchu oraz właściwości akustyczne wkładek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z różnymi typami wkładek,
2) odszukać potrzebne informacje w poradniku,
3) wykorzystać wiedzę o typach niedosłuchów i właściwościach akustycznych wkładek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

komputer z programem do doboru aparatów słuchowych,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Dobierz odpowiednią wkładkę dla pacjenta o audiogramie: 250 Hz – 40 dB HL, 500 Hz –

50 dB HL, 1 kHz – 8 kHz – 80 dB HL. Przy użyciu programu komputerowego określ średnicę
otworu wentylacyjnego. Wybierz rodzaj materiału do produkcji wkładki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na rodzaj
i wielkość ubytku słuchu oraz właściwości akustyczne wkładek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z różnymi typami wkładek,
2) odszukać potrzebne informacje w poradniku,
3) wykorzystać wiedzę o typach niedosłuchów i właściwościach akustycznych wkładek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

komputer z programem do doboru aparatów słuchowych,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Produkcja obudowy aparatu wewnątrzusznego

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Nadaj odpowiednią kolejność (od 1 do 10) czynnościom związanym z wykonaniem

aparatu wewnątrzusznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać potrzebne informacje w poradniku dla ucznia,
2) nadać odpowiednią kolejność (od 1 do 10) czynnościom związanym z wykonaniem

aparatu wewnątrzusznego:

...... lakierowanie aparatu,
...... pobranie wycisku ucha,
...... zalanie formy żelowej akrylem i utwardzenie w promieniach ultrafioletowych,
...... obcięcie i wygładzenie wycisku ucha,
...... montaż filtra antywoszczynowego,
...... przygotowanie formy żelowej,
...... obróbka półproduktu obudowy,
...... montaż elektroniki,
...... wyjęcie półproduktu z formy i utwardzenie w promieniach ultrafioletowych,
...... przyklejenie obudowy do płytki i wycięcie aparatu z płytki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

arkusze papieru formatu A4, flamastry,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wykonaj formę żelową w celu wykonania obudowy aparatu wewnątrzusznego.

Samodzielnie zalej formę akrylem i wykonaj wstępne i ostateczne utwardzenie obudowy
w lampie ultrafioletowej wg algorytmu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na bezpiecznie
posługiwanie się materiałami i urządzeniami mechanicznymi, zgodnie z przepisami BHP.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić niezbędne materiały i urządzenia do wykonania ćwiczenia,
2) przygotować zawoskowany poprawnie wycisk ucha,
3) ogrzać żel do temperatury 85

C a następnie ostudzić do temperatury około 40

4) przytwierdzić wycisk do podstawy naczynia za pomocą ciepłego wosku, następnie zalać

go płynnym żelem,

5) umieścić naczynie w chłodnym miejscu w celu całkowitego zastygnięcia żelu (na około

10 minut),

6) usunąć wycisk z formy,
7) osuszyć formę powietrzem z kompresora,
8) wypełnić formę płynnym, przezroczystym akrylem, wlewać go powoli aby nie powstały

pęcherzyki powietrza,

9) położyć na wierzch formy krążek tekturowy i włożyć formę do odpowiedniego

urządzenia w celu utwardzenia materiału promieniami ultrafioletowymi, na około 5–6
minut,

10) usunąć formę z urządzenia, zlać nieutwardzony akryl do pojemnika i z powrotem włożyć

formę pod lampę nie zakrywając jej już krążkiem na około 3 minuty,

11) wyjąć utwardzoną obudowę z formy żelowej i włożyć ją pod lampę na jeszcze 2 minuty –

w ten sposób będzie dobrze utwardzona.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

algorytm wykonania ćwiczenia,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zawoskowany wycisk ucha,

–

lodówka,

–

urządzenie do grzania żelu,

–

lampa ultrafioletowa,

–

pierścienie do żelu,

–

materiały: akryl, glikol, wosk,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj obróbkę półproduktu. Obetnij obudowę aparatu wewnętrzusznego tak, aby

zamieścić elektronikę w obudowie i zminimalizować widoczność aparatu dla otoczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na bezpiecznie
posługiwanie się urządzeniami mechanicznymi, zgodnie z przepisami BHP.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) porównać obudowę aparatu z budową anatomiczną ucha,
2) zgromadzić narzędzia do wykonania ćwiczenia,
3) obciąć obudowę aparatu na odpowiedniej wysokości,
4) usunąć nie potrzebną część materiału przy pomocy frezów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

utwardzona obudowa aparatu wewnątrzusznego,

–

mikrosilnik,

–

zestaw frezów,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4*

Wykonaj indywidualną końcówkę do aparatu modułowego dla pacjenta ze średnim

stopniem niedosłuchu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wykonać formę żelową na podstawie wycisku ucha pacjenta,
2) osuszoną kompresorem formę wypełnić akrylem, tak aby wypełnić cały trzpień formy,
3) dopasować odpowiednią mandrelę, w przypadku niedosłuchu średniego stopnia będzie to

mandrela H 24, a następnie umieścić mandrelę w akrylu i przymocować ją igłami
lekarskimi do żelu,

4) utwardzić formę w świetle promieni ultrafioletowymi,
5) wyjąć końcówkę z formy i oddzielić ją od mandreli,
6) za pomocą zestawu frezów należy wygładzić ostre krawędzie indywidualnej końcówki

oraz nawiercić wentylację i dźwiękowód,

7) przygotowaną indywidualną końcówkę należy polakierować lakierem i ponownie

utwardzić w świetle promieni ultrafioletowymi,

8) gotową indywidualną końcówkę należy zatrzasnąć do aparatu modułowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

żel do wykonania formy,

–

przezroczysty akryl,

–

odpowiedni rodzaj mandreli,

–

igły lekarskie,

–

zestaw frezów i wierteł,

–

lakier światłoutwardzalny,

–

zawoskowany wycisk ucha,

–

urządzenie do grzania żelu,

–

lampa ultrafioletowa,

–

mikrosilnik,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Umieść elektronikę wewnątrz obudowy aparatu słuchowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na kolejność
wykonywanych czynności.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zgromadzić niezbędne materiały i urządzenia do wykonania ćwiczenia,
2) montaż elektroniki wewnątrz obudowy aparatu słuchowego rozpocząć od wykonania

wentylacji i od przeciągnięcia zawieszenia słuchawki przez wykonany otwór w trzpieniu
obudowy,

3) umieścić wzmacniacz aparatu we właściwym miejscu,
4) uporządkować przewody łączące poszczególne elementy elektroniki aby nie miały

kontaktu z baterią,

5) skontrolować prawidłowe funkcjonowanie komory baterii oraz poprawne rozmieszczenie

mikrofonów (dotyczy tylko aparatów wielomikrofonowych) względem charakterystycznych
punktów ucha pacjenta,

6) przykleić obudowę do płytki,
7) wyciąć aparat z płytki oraz dokładnie wygładzić pasowane powierzchnie aparatu,
8) polakierować aparat.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

obudowa aparatu wewnątrzusznego,

–

mikrosilnik,

–

narzędzia pomocnicze: pęsety, igły, skalpele,

–

inne pomoce (np. izolacja, rurki słuchawek),

–

zestaw wierteł i frezów,

–

materiały: kleje, lakier,

–

stetoklip,

–

poradnik dla ucznia,

–

lampa ultrafioletowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie wkładek
usznych i obudowy aparatów wewnątrzusznych”

Test składa się z 23 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 13, 14, 15, 16, 20, 21, 23 są poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 9, 11, 12, 17, 18, 19, 22 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym 7 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. b, 5. b, 6. a 7. a, 8. b, 9. a, 10. a, 11. b,
12. b, 13. c, 14. d, 15. d, 16. c, 17. a, 18. b, 19. a, 20. c, 21. a, 22. c, 23. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wyposażone stanowiska pracy otoplastyka,
zgodnie z wymaganiami ergonomii i bhp

Wskazać niebezpieczne narzędzia na stanowisku
pracy otoplastyka

Określić znaczenie ręcznej obróbki półproduktów
w konstruowaniu modeli wkładek usznych

Określić skład masy wyciskowej stosowanej do
pobierania wycisku ucha

Rozpoznać materiały, z których najczęściej
wykonywane są wkładki

Określić temperaturę żelu przygotowanego do
produkcji wkładek

Określić środowisko polimeryzacji wkładek
w technologii gipsowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymienić i przeanalizować kolejne etapy
pobierania wycisku ucha u pacjenta

Wymienić i przeanalizować czynności
wykonywane przy obcinaniu wycisku

10 Określić cel woskowania wycisku

11 Przeanalizować technologię produkcji wkładki

twardej metodą gipsową-wysokociśnieniową-
wysokotemperaturową

12 Przeanalizować czynności wykonywane przy

obróbce półproduktu wkładki usznej miękkiej

13 Rozpoznać objawy reakcji alergicznej

14 Określić czynności wykonywane przy pobieraniu

wycisku ucha u pacjentów po operacji uszu

15 Określić powikłania, które mogą występować

przy nieprawidłowym wykonaniu wycisku ucha

16 Wskazać środki indywidualnej ochrony

przeciwhałasowej

17 Przeanalizować zastosowanie wkładek otwartych

lub z dużą wentylację w różnych ubytkach słuchu

18 Scharakteryzować właściwości akustyczne

wkładek z dużym otworem wentylacyjnym

19 Scharakteryzować wpływ wielkości słuchawki na

właściwości akustyczne aparatu
wewnątrzusznego

20 Określić skutki zatkania otworu wentylacyjnego

wkładki usznej

21 Określić właściwości akustyczne wkładek

z wentylacją typu Y

22 Scharakteryzować czynności przy wykonywaniu

indywidualnej końcówki do aparatu modułowego
dla pacjenta z głębokim niedosłuchem

23 Określić warunki bezpieczeństwa przy

rozlewaniu akrylu do formy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 23 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Stanowiska pracy otoplastyka, zgodnie z wymaganiami ergonomii i bhp powinno być

wyposażone w
a) stół protetyczny wyposażony w wyciąg znajdujący się po lewej stronie technika.
b) stół protetyczny wyposażony w wyciąg znajdujący się pod płaszczyzną roboczą.
c) krzesło z twardym siedziskiem i oparciem oraz podparciem części lędźwiowej

kręgosłupa.

d) krzesło z miękkim siedziskiem i oparciem, bez podparcia części lędźwiowej

kręgosłupa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Niebezpieczne narzędzie na stanowisku pracy fotoplastyka to

a) mikroskop stereoskopowy.
b) stetoklip.
c) szlifierko-polerka.
d) urządzenie do grzania żelu.

3. Ręczna obróbka półproduktów w konstruowaniu modeli wkładek usznych polega na

a) wstępnym utwardzeniu wkładek.
b) zawoskowaniu wycisków.
c) obcięciu trzpienia wycisków.
d) spolerowaniu wkładki.

4. Masy wyciskowe stosowane do pobierania wycisku ucha

a) są jednoskładnikowe.
b) są dwuskładnikowe.
c) zależą od koloru utwardzacza.
d) zależą od wielkości ubytku słuchu.Materiałem z którego najczęściej wykonuje się
wkładki jest
a) żywica akrylowa.
b) akryl i silikony.
c) porcelana.
d) poliamid.

6. Temperatura żelu gotowego do pracy wynosi

a) 40ºC.
b) 50ºC.
c) 65ºC.
d) 75ºC.

7. Do polimeryzacji wkładek w technologii gipsowej potrzebne jest środowisko

a) temperatura i ciśnienie.
b) temperatura pokojowa.
c) światło ultrafioletowe.
d) schłodzenie do temperatury 5

8. Czynności związane z pobieraniem wycisku z ucha pacjenta z zachowaniem

odpowiedniej kolejności to
a) sprawdzenie kanału usznego otoskopem, umieszczenie tamponu w kanale, rozmowa

z pacjentem, rozmieszanie masy wyciskowej w odpowiedniej proporcji, wciśnięcie
masy strzykawką, powtórne otoskopowanie ucha, wyjęcie wycisku z ucha.

b) rozmowa z pacjentem, sprawdzenie kanału usznego otoskopem, umieszczenie

tamponu w kanale, rozmieszanie masy wyciskowej w odpowiedniej proporcji,
wciśnięcie masy strzykawką, wyjęcie wycisku z ucha, powtórne otoskopowanie ucha.

c) umieszczenie tamponu w kanale, sprawdzenie kanału usznego otoskopem, rozmowa

z pacjentem, rozmieszanie masy wyciskowej w odpowiedniej proporcji, wciśnięcie
masy strzykawką, powtórne otoskopowanie ucha, wyjęcie wycisku z ucha.

d) rozmieszanie masy wyciskowej w odpowiedniej proporcji, umieszczenie tamponu

w kanale, sprawdzenie kanału usznego otoskopem, rozmowa z pacjentem, wciśnięcie
masy strzykawką, wyjęcie wycisku z ucha, powtórne otoskopowanie ucha.

9. Przy obcinaniu wycisku ucha należy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

a) zaznaczyć ołówkiem dwa najgłębiej położone punkty u podstawy wycisku, obciąć

trzpień wycisku pod określonym kątem i na określoną długość, zaokrąglić krawędź
obcięcia wycisku, wygładzić miejsce po obcięciu na powierzchni całego wycisku.

b) obciąć trzpień wycisku pod określonym kątem i na określoną długość, zaznaczyć

ołówkiem dwa najgłębiej położone punkty u podstawy wycisku, zaokrąglić krawędź
obcięcia wycisku, wygładzić miejsce po obcięciu na powierzchni całego wycisku.

c) zaznaczyć ołówkiem dwa najgłębiej położone punkty u podstawy wycisku,

zaokrąglić krawędź obcięcia wycisku, obciąć trzpień wycisku pod określonym kątem
i na określoną długość, wygładzić miejsce po obcięciu na powierzchni całego wycisku.

d) obciąć trzpień wycisku pod określonym kątem i na określoną długość, zaznaczyć

ołówkiem dwa najgłębiej położone punkty u podstawy wycisku, wygładzić miejsce
po obcięciu na powierzchni całego wycisku, zaokrąglić krawędź obcięcia wycisku.

10. Woskowanie wycisku ma na celu

a) wygładzenie nierówności i pogrubienie wycisku.
b) pogrubienie i zmianę kształtu wycisku.
c) zmianę estetyki i wygładzenie nierówności wycisku.
d) zmianę kształtu kanału i wygładzenie nierówności wycisku.

11. Do przygotowania półproduktu wkładki twardej metodą gipsową-wysokociśnieniową-

wysokotemperaturową, pełną polimeryzację akrylu uzyskuje się poprzez
a) gotowanie formy w wodzie przez 50 minut.
b) gotowanie formy w wodzie przez 35 minut.
c) utwardzanie promieniami ultrafioletowymi przez 35 minut.
d) utwardzanie promieniami ultrafioletowymi przez 50 minut.

12. Końcową czynnością wykonywaną przy obróbce półproduktu wkładki usznej miękkiej jest

a) woskowanie powierzchni wkładki.
b) lakierowanie wkładki specjalnym lakierem.
c) spolerowanie wkładki na szlifierce.
d) wygładzenie wkładki na szlifierce.

13. Zaczerwienienie, swędzenie i pieczenie skóry przewodu słuchowego pojawiające się po

pobraniu wycisku to objawy
a) stanu zapalnego przewodu słuchowego zewnętrznego.
b) stanu zapalnego ucha środkowego.
c) reakcji alergicznej na składniki masy wyciskowej.
d) reakcji alergicznej na tamponowanie ucha.

14. Przy pobieraniu wycisku ucha u pacjentów po operacji uszu nie należy

a) sprawdzać otoskopem szerokości i głębokości przewodu słuchowego.
b) wykonywać tamponowania ucha za pomocą połączonych ze sobą kilku tamponów.
c) wprowadzać masy wyciskowej do ucha przytrzymując nitkę, aby masa wyciskowa

nie cofnęła tamponu.

d) usuwać wycisku z ucha pacjenta po całkowitym zastygnięciem masy.

15. Nieprawidłowe wykonanie wycisku ucha może doprowadzić do powikłań

a) stanu zapalnego przewodu słuchowego.
b) wycieku z ucha.
c) perforacji błony bębenkowej.
d) powiększenia czopu woskowinowego.

16. Do środków indywidualnej ochrony przeciwhałasowej należą

a) tłumiki akustyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

b) materiały dźwiękochłonne.
c) ochronniki słuchu.
d) hełmofony.

17. Wkładki otwarte lub z dużą wentylacją

a) stosuje się przy ubytkach słuchu prawidłowego na małych częstotliwościach a rosnący

na wysokich częstotliwościach.

b) stosuje się przy ubytkach słuchu rosnącego na małych częstotliwościach a prawidłowy

na wysokich częstotliwościach.

c) stosuje się przy ubytkach słuchu głębokiego w całym paśmie.
d) nie mają wpływu na zmianę charakterystyki słyszenia.

18. Zbyt duży otwór wentylacyjny wkładki

a) może wywoływać efekt okluzji.
b) może wywoływać sprzężenie akustyczne zwrotne.
c) nie wywołuje zmian.
d) spowoduje wzrost mocy wejściowej aparatu.

19. Od wielkości słuchawki aparatu wewnątrzusznego

a) zależeć będzie jego wzmocnienie.
b) zależeć będzie jego współpraca z systemami FM.
c) zależeć będzie jego rodzaj filtra antywoszczynowego.
d) wielkość słuchawki nie ma żadnego wpływu na działanie aparatu.

20. Zatkany otwór wentylacyjny wkładki

a) spowoduje brak transmisji dźwięku z aparatu do ucha.
b) spowoduje sprzężenie akustyczne mikrofonu ze słuchawką.
c) spowoduje zjawisko okluzji.
d) nie ma wpływu na poprawne słyszenie.

21. Wentylacja wykonana we wkładce usznej typu Y

a) ma wpływ na zakres przenoszenia niskich tonów.
b) ma wpływ na zakres przenoszenia wysokich tonów.
c) ma wpływ na zakres przenoszenia niskich i wysokich tonów.
d) nie spowoduje żadnych zmian.

22. Końcową czynnością przy wykonywaniu indywidualnej końcówki do aparatu

modułowego dla pacjenta ze średnim niedosłuchem jest
a) umieszczenie mandreli w akrylu i przymocowanie do żelu igłami lekarskimi.
b) dopasowanie odpowiedniej mandreli – H 24.
c) zatrzaśnięcie gotowej końcówki do aparatu modułowego.
d) polakierowanie przygotowanej końcówki.

23. Środki bezpieczeństwa jakie należy zachować przy rozlewaniu akrylu do formy

a) wyłączyć wyciągi miejscowe aby nie następowało szybkie parowanie akrylu.
b) założyć okulary ochronne i włączyć wyciągi miejscowe.
c) założyć okulary ochronne.
d) nie są wymagane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wykonanie wkładek usznych i obudowy aparatów wewnątrzusznych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:
1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć przy realizacji tego modułu,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie protetyk słuchu.

W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie
spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Próbę pracy
przeprowadza wybrany uczeń. Pozostali wspólnie z nauczycielem obserwują jego pracę. Po
pracy nauczyciel szczegółowo omawia wykonane zadanie.

Ocenianie:

niedostateczny do 13 pkt.
dopuszczający

13–15 pkt.

dostateczny

16–17 pkt.

dobry

18–19 pkt.

bardzo dobry

od 20 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Wyposażenie na stanowisku

Ilość

Obcięty i zawoskowany wycisk ucha

1 szt.

Lodówka

1 szt.

Kompresor

1 szt.

Lampa ultrafioletowa

1 szt.

Wyciągi odprowadzające pyły i opary

1 szt.

Naczynie do podgrzania żelu

1 szt.

Plastikowe, przezroczyste naczynie

1 szt.

Komplet narzędzi niezbędny do obróbki półproduktu wkładki usznej (mikrosilnik,
szlifierka, zestaw wierteł i frezów)

1 kpl.

Komplet narzędzi pomocniczych: pęsety, igły, skalpele

1 kpl.

Materiały i surowce: akryle, silikon, glikol, kleje, lakier, żel

1 szt.

Inne pomoce (np. dźwiękowody, kolanka)

1 kpl

Instrukcje: przygotowania akrylu, przygotowania żelu do wykonania formy,

obsługi urządzeń: mikrosilnika, szlifierki, szlifierko-polerki, mieszadła
próżniowego, kompresora

1 szt.

Komputer osobisty wraz z programem do doboru aparatów słuchowych

1 szt.

Przyrządy do utrzymania w czystości stanowiska pracy (myjka, środek myjący)

1 szt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Informacja dla ucznia

1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut.

4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie

miejscu (czas wykonania zadania wynosi 180 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który
obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów bhp, ochrony
przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia!

Zadanie
Wykonaj technologią żelową indywidualną wkładkę uszną do aparatu słuchowego zausznego
dla pacjenta w wieku 70 lat z niedosłuchem odbiorczym, u którego audiogram wygląda
następująco: 250 Hz – 30 dB HL, 500 Hz – 35 dB HL, 750 Hz – 40 dB HL, 1 kH – 70 dB HL,
2 kH – 70 dB HL, 4 kH – 75 dB HL, 6 kH – 80 dB HL, 8 kH – 80 dB HL. Dobierz materiał
oraz rodzaj wkładki najodpowiedniejszy dla pacjenta. Wyznacz parametry akustyczne
wkładki i średnicę otworu wentylacyjnego. Na wykonanie zadania masz 180 minut.

Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania,
b) wykaz niezbędnych narzędzi i maszyn, materiałów i surowców,
c) wykaz instrukcji.

3. Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy:

a) zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy narzędzia, materiały i surowce, instrukcje

niezbędne do wykonania zadania,

b) sprawdź stan techniczny maszyn, urządzeń i narzędzi, którymi będziesz się

posługiwał w czasie wykonywania zadania,

c) dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania

zadania.

4. Odczytaj z audiogramu stopień ubytku słuchu. Wiedza ta przyda ci się przy doborze

materiału i rodzaju wkładki.

5. Zapoznaj się z różnymi rodzajami wkładek.
6. Wyznacz parametry akustyczne wkładki i średnicę otworu wentylacyjnego za pomocą

programu komputerowego.

7. Wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy

i ochrony przeciwpożarowej.

8. Po zakończeniu pracy uprzątnij stanowisko pracy do prezentacji wykonanego zadania.
9. Zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji.
9. Podczas prezentacji:

a) omów sposób i kolejność wykonania zadania,
b) oceń jakość wykonanej przez siebie wkładki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód: protetyk słuchu
Symbol cyfrowy zawodu: 322[17]
Oznaczenie tematu: …….....
Oznaczenia zadania: ………

PESEL

Data urodzenia

Numer stanowiska

dzień miesiąc rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz czynności związane z wykonaniem indywidualnej wkładki usznej, uwzględniając
kolejność ich wykonania:
……………………………………………………………………………………………...........
.........................................................................................................………………………..……
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
……………………………………………………………………………………………...……
……………………………………………………………………………………………...……
……………………………………………………………………………………………...……
……………………………………………………………………………………………...……
……………………………………………………………………………………………...……
………………………………………………………………………….......................................

2. Wykaz narzędzi i maszyn, materiałów i surowców niezbędnych do wykonania zadania:
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
……………………………………………………………………………………………….......
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................….
…………………………………………………………………………………………..……….
…………………………………………………………………………………………………...

3. Wykaz instrukcji niezbędnych do wykonania zadania:
……………………………………………………………………………………………...……
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
…………………………………………………………………………………...........................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
................................................................................................................................……………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne
Wykonaj technologią żelową indywidualną wkładkę uszną do aparatu słuchowego zausznego
dla pacjenta w wieku 70 lat z niedosłuchem odbiorczym, u którego audiorgam wygląda
następująco: 250 Hz – 30 dB HL, 500 Hz – 35 dB HL, 750 Hz – 40 dB HL, 1 kH – 70 dB HL,
2 kH – 70 dB HL, 4 kH – 75 dB HL, 6 kH – 80 dB HL, 8 kH – 80 dB HL. Dobierz materiał
oraz rodzaj wkładki najodpowiedniejszy dla pacjenta. Wyznacz parametry akustyczne
wkładki i średnicę otworu wentylacyjnego.
Czas wykonania zadania wynosi 180 minut.

sza

and

ard

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba

pkt
0-1

Czynność 1. Sporządzenie wykazu niezbędnych narzędzi i maszyn,
materiałów i surowców.
Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał co najmniej:

– zawoskowany wycisk ucha,

– lodówkę,

– kompresor,

– wyciąg odprowadzający pyły i opary,

– lampa ultrafioletowa,

– materiały i surowce: akryle, silikon, glikol, kleje, lakier, żel,

– mikrosilnik, szlifierka, zestaw wierteł i frezów,

– komputer osobisty wraz z programem do doboru aparatów słuchowych,

– oraz co najmniej 3 spośród następujących elementów: naczynie do

podgrzania żelu, plastikowe przezroczyste naczynie, pęsety, igły,

skalpele, dźwiękowody, kolanka, myjka i środek myjący.

Czynność 2. Zapisanie kolejnych czynności związanych z wykonaniem
indywidualnej wkładki usznej.

ANO

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co najmniej
6 z następujących czynności:

– ogrzanie żelu do temperatury 85

C, potem ostudzenie go do

temperatury około 40

– przytwierdzenie zawoskowanego wycisku do podstawy plastikowego,

przezroczystego naczynia,

– zalanie wycisku płynnym żelem,

– umieszczenie naczynia w chłodziarce (około10 minut),

– usunięcie wycisku z formy,

– osuszenie formy powietrzem z kompresora,

– wypełnienie formy płynnym akrylem,

– utwardzenie akrylu promieniami ultrafioletowymi (około 5 min),

– wyjęcie formy z utwardzonym akrylem,

– wykonanie obróbki mechanicznej otrzymanego pozytywu akrylowego
przy pomocy szlifierki i zestawu frezów,
– nawiercenie otworu wentylacyjnego i miejsca na dźwiękowód,
z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki,
– lakierowanie całej wkładki lakierem światłoutwardzalnym,
– wklejenie kolanka lub wężyka dźwiękowodu,
– wstępne uprzątnięcie stanowiska pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 3. Dobranie materiału oraz rodzaju wkładki, wyznaczenie
parametrów akustycznych wkładki i średnicy otworu wentylacyjnego.
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający
a) dobrał:

– materiał na wkładkę: akryl odpowiedniego koloru,

– rodzaj wkładki: pełna lub ażurowa.

b) wyznaczył:

– długość dźwiękowodu we wkładce: około 10 mm

(zależy od długości wkładki),

– średnicę dżwiękowodu: około 2 mm,

– średnica otworu wentylacyjnego: od 2 do 3 mm

(zależy od rodzaju dobranego aparatu słuchowego),

– rodzaj wentylacji: równoległa.

Suma punktów w obszarze - 1. Planowanie

Czynność 4. Zgromadzenie niezbędnych narzędzi i maszyn, materiałów
i surowców.
Kryterium wykonania: 1 pkt - jeżeli uczeń zapisał co najmniej:

– zawoskowany wycisk ucha,

– lodówka,

– kompresor,

– wyciąg odprowadzający pyły i opary,

– lampa ultrafioletowa,

– materiały i surowce: akryle, silikon, glikol, kleje, lakier, żel,

– mikrosilnik, szlifierka, zestaw wierteł i frezów,

– komputer osobisty wraz z programem do doboru aparatów słuchowych,

– oraz co najmniej 3 spośród następujących elementów: naczynie do

podgrzania żelu, plastikowe przezroczyste naczynie, pęsety, igły,

skalpele, dźwiękowody, kolanka, myjka i środek myjący.

Czynność 5. Sprawdzenie stanu technicznego zgromadzonych narzędzi,
maszyn i urządzeń.
Kryterium wykonania: 1 pkt. - jeżeli uczeń ocenił stan techniczny kompresora,
lampy ultrafioletowej, mikrosilnika, szlifierki, wierteł i frezów - stwierdził
czy są sprawne i nadające się do użycia.

Czynność 6. Dobranie odzieży roboczej i środków ochrony osobistej.

Kryterium wykonania: 1 pkt -jeżeli zdający założył ubranie robocze jedno –lub
dwuczęściowe, ochronniki słuchu, rękawice ochronne.

GAN

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie

Czynność 7. Ogrzanie żelu do temperatury 85

C, potem ostudzenie do

temperatury około 40

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń ogrzał żel do temperatury 85

potem ostudził do temperatury około 40

Czynność 8. Przytwierdzenie zawoskowanego wycisku do podstawy
plastikowego, przezroczystego naczynia za pomocą wosku.

YKONY

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający przytwierdził zawoskowany

wycisk do podstawy plastikowego, przezroczystego naczynia za pomocą
ciepłego wosku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 9. Zalanie wycisku płynnym żelem.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający zalał wycisk płynnym żelem.

Czynność 10. Umieszczenie naczynie w chłodziarce (na około10 minut).

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający umieścił naczynie w chłodziarce
w celu całkowitego zastygnięcia żelu (na około10 minut).

Czynność 11. Usunięcie wycisku z formy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń usunął wycisk z formy.

Czynność 12. Osuszenie formy powietrzem z kompresora.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń wykonał osuszenie formy

powietrzem z kompresora.

Czynność 13. Wypełnienie formy płynnym akrylem.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń wypełnił formę płynnym
akrylem, wlewał go powoli aby nie powstały pęcherzyki powietrza.
Czynność 14. Utwardzenie akrylu promieniami ultrafioletowymi (około
5 minut).

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń włożył całą formę do
urządzenia w celu utwardzenia akrylu promieniami ultrafioletowymi na
około 5-6 minut.

Czynność 15. Wyjęcie formy z utwardzonym akrylem.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający po 5 minutach wyjął formę
z utwardzonym akrylem.

Czynność 16. Wykonanie obróbki mechanicznej otrzymanego pozytywu

akrylowego przy pomocy szlifierki i zestawu frezów.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający wykonał obróbkę mechaniczną
otrzymanego pozytywu akrylowego, przy pomocy szlifierki i zestawu
frezów, usunął niepotrzebną część materiału oraz nadał wkładce
odpowiedni kształt.

Czynność 17. Nawiercenie otworu wentylacyjnego i miejsca na
dźwiękowód.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający nawiercił otwór wentylacyjny
i miejsce na dźwiękowód łączący wkładkę a aparatem zausznym,
z uwzględnieniem parametrów akustycznych wkładki.

Czynność 18. Lakierowanie całej wkładki lakierem światłoutwardzalnym.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli cała wkładka została polakierowana.
lakierem światłoutwardzalnym

Czynność 19. Wklejenie kolanka lub wężyka dźwiękowodu.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający wkleił kolanko lub wężyk
dźwiękowodu.

Czynność 20. Wstępnie uprzątnięcie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający wstępnie uprzątnął stanowisko
pracy.

Czynność 21. Oddanie pobranych narzędzi i maszyn, materiałów
i surowców.
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający oddał narzędzia i maszyny,
pozostałe materiały i surowce.

Suma punktów w obszarze III. Wykonywanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 22 . Uzasadnienie sposobu wykonania wkładki usznej.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający uzasadnił: - sposób rozpoczęcia
wykonania wkładki usznej, – sposób wykonywania kolejnych etapów
wykonania wkładki usznej, – konieczność dobrania określonego materiału
oraz rodzaju wkładki oraz wyznaczenia parametrów akustycznych wkładki
i średnicy otworu wentylacyjnego.

Czynność 23. Ocena jakości wykonanej wkładki usznej.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli zdający ocenił jakość wykonanej wkładki
odnosząc się do dobranego materiału oraz rodzaju wkładki, parametrów
akustycznych wkładki i średnicy otworu wentylacyjnego.

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie

EZE

RAZEM

Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Atlas miar człowieka. Dane do projektowania i oceny ergonomicznej, Centralny Instytut

Ochrony Pracy, Warszawa 2001

2. Augustyńska D. (red.): Czynniki szkodliwe w środowisku pracy, Centralny Instytut

Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2003

3. Borucińska Ł.: Poradnik pracodawcy w zakresie badań i pomiarów czynników

szkodliwych, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 1998

4. Eckert U.(red.): Dziecko z wadą słuchu i jego problemy, Polski Związek Głuchoniemych
5. Goszczyńska M.: Człowiek wobec zagrożeń. Psychospołeczne uwarunkowania ocen

i akceptacji ryzyka, Wydawnictwo Żak, Warszawa 1997

6. Górska E., Lewandowski J.: Ergonomiczne czynniki kształtujące bezpieczeństwo pracy

[w:] Ergonomia, 1–2/1998, PAN, Kraków1998.Słowikowski J., Metodologiczne
problemy projektowania ergonomicznego w budowie maszyn, Centralny Instytut
Ochrony Pracy, Warszawa 2000

7. Koradecka D.(red.): Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 2, Centralny Instytut

Ochrony Pracy, Warszawa 1999

8. Koradecka D. (red.): Zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi

w środowisku pracy, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 2000

9. Latkowski B (red.): Poradnik dla protetyków słuchu. Geers Akustka słuchu, Łódź 2002
10. Mikołajewski R.: Oticon 100 lat w służbie osób niedosłyszących, Oticon, Warszawa

2004

11. Milczarek M., Najmiec A.: Indywidualne uwarunkowania bezpiecznych zachowań

pracowników, [w:] Bezpieczeństwo Pracy, 6/2003, Centralny Instytut Ochrony Pracy

12. Pruszewicz A.(red): Audiologia kliniczna-zarys, Wydawnictwo Akademia Medyczna

w Poznaniu, Poznań 2003

13. Rączkowski B.: BHP w praktyce, ODDK, Gdańsk 2003
14. Studenski R.: Organizacja bezpiecznej pracy w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo

Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996

15. Kodeks Pracy. Dział X: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Tekst ujednolicony z 14 listopada

2003 r. (Dz. U. Nr 213 z 15 grudnia 2003 r., poz. 2081)

16. PN – N – 18001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania.

Polski Komitet Normalizacyjny

17. PN – N – 01307:1994. Hałas. Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy.

Wymagania dotyczące wykonywania pomiarów. Polski Komitet Normalizacyjny

18. PN – EN 12464 – 1:2003 (u). Wymagania ilościowe i jakościowe dotyczące oświetlenia

pomieszczeń i stanowisk pracy znajdujących się wewnątrz budynku. Polski Komitet
Normalizacyjny

19. PN – N – 08013:1985. Ergonomia. Środowiska termiczne umiarkowane. Określanie

wskaźników PMV, PPD i wymagań dotyczących komfortu termicznego. Polski Komitet
Normalizacyjny

20. Rozporządzenie Ministra Pracy Ministra Polityki Socjalnej z dnia 11 czerwca 2002r.,

zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy (Dz. U. Nr 91, poz. 811)

21. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r.

w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla
zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2002 r.)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom, 2000
3. Niemierko B.: Ocenianie bez tajemnic. WSiP, Warszawa 1995
4. Niemierko B.: Pomiar sprawdzający w dydaktyce. Teoria i zastosowanie. WSiP,

Warszawa 1990

5. Niemierko B.: Testy osiągnięć szkolnych. Podstawowe pojęcia i techniki obliczeniowe.

WSiP, Warszawa 1975