Myślenie historyczne a typy współczesnej historiografii obecne w szkolnej narracji
historycznej (na podst. oprac. dr hab. V. Julkowskiej):

Historiografia

klasyczna

Historiografia nieklasyczna -

modernistyczna

Historiografia nieklasyczna –

postmodernistyczna

Pytanie: JAK BYŁO?

OPIS

- klasyczna koncepcja prawdy
- perspektywa jednostki:
jednostka wybitna, lub
państwo i kościół sprawcą i

podmiotem wydarzeń;

Pytanie: DLACZEGO?

WYJAŚNIANIE

- klasyczna koncepcja prawdy
- perspektywa podmiotu
kolektywnego - masy
społeczne; antropomorfizacja
zastępcza (o grupie mówi się

jak o jednostce)

Pytanie:

ROZUMIENIE

- nieklasyczna koncepcja

prawdy
- perspektywa życia

codziennego (mikrohistorie)

- podmiot indywidualny
- powrót do tradycyjnej

narracji z nowym bohaterem

- układ chronologiczny
wydarzeń
- wiązanie genetyczne
- czas wydarzeń politycznych

- układ problemowy, np. osią
syntezy dzieje cywilizacji,
struktura państwa
- wiązanie złożone, np.
synchroniczno-diachroniczne
- czas długiego trwania
- ujęcie globalne różnych
problemów

- różne ujęcia wydarzeń,
zmienne punkty widzenia tego
samego zdarzenia
- narracje wiążą losy
bohaterów
- czas i wymiar życia jednego
pokolenia
- ujęcie antropologiczno-
kulturowe

Historia polityczna

Historia gospodarczo-
społeczna (ukazująca procesy i
przemiany)

Historia kultury, życia
codziennego
UWAGA!
Nowe podejście do źródła
historycznego

Kształtuje odbiorcę biernego,
podatnego na perswazję
polityczną
UWAGA!
Kształtuje postawę
deterministyczną

Kształtuje odbiorcę
zdominowanego światem bez
jednostki
UWAGA!
Kształtuje jednostkę podatną
na perswazję legitymizującą w
kulturze totalitarną wizję
świata

Kształtuje odbiorcę
świadomego warunków i
możliwości działania
UWAGA!
Kształtuje odbiorcę
krytycznego wobec różnych
typów perswazji

Metoda:
opis, opowiadanie

Metoda:
wykład syntetyczny, metaplan,
projekt badawczy

Metoda:
techniki dramowe, symulacje,
drzewko decyzyjne, SWOT,
mapa mentalna, gazeta
historyczna, plakat, projekt
działania lokalnego