14 Eksploatowanie maszyn i urządzeń 2

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Izabela Rosiak

Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki
mechanicznej 321[09].Z1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Zbigniew Iwasiuk
mgr inż. Apolonia Lewandowska

Opracowanie redakcyjne:
Izabela Rosiak

Konsultacja:
mgr inż. Maria Majewska

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[09].Z1.04
„Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu technik technologii żywności.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Maszyny i urządzenia do mycia i oczyszczania

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Maszyny i urządzenia do rozdrabniania

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Maszyny i urządzenia do rozdzielania

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Maszyny i urządzenia do mieszania

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Maszyny i urządzenia do pakowania i konfekcjonowania żywności

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik technologii żywności 321[09].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, jakie są konieczne by uczeń mógł przystąpić do realizacji tej
jednostki modułowej;

−

cele kształcenia, które uczeń opanuje podczas kształcenia w tej jednostce modułowej;

−

przykładowe scenariusze zajęć;

−

propozycje ćwiczeń po każdym z rozdziałów, które pozwolą uczniom osiągnąć
umiejętności praktyczne związane z tą jednostką modułową;

−

przykładowe dwa sprawdziany osiągnięć, które umożliwią sprawdzenie wiadomości
i umiejętności opanowanych przez uczniów podczas realizacji programu jednostki
modułowej; sprawdziany podane są w formie testu;

−

wykaz zalecanej literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać w celu poszerzenia swoich
wiadomości.
Przy realizacji jednostki modułowej mogą Państwo korzystać z zaproponowanych

w poradniku dla ucznia pytań sprawdzających oraz sprawdzianów postępów uczniów.

Poradnik zawiera wiadomości dotyczące budowy, zasady działania, eksploatowania oraz

obsługi maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej.

W trakcie omawiania programu należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie

przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej podczas obsługi
maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej. Ważne jest by uczeń posiadł umiejętność
korzystania z dokumentacji technicznej.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym

uwzględnieniem

aktywizujących

metod

nauczania,

np.:

wykładu

wprowadzającego, pokazu z objaśnieniem, ćwiczeń praktycznych, metody projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

321[09].Z1

Maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym

321[09].Z1.01

Eksploatowanie maszyn i urządzeń elektrycznych

321[09].Z1.06

Eksploatowanie maszyn i urządzeń stosowanych w procesach dyfuzyjnych,

fizykochemicznych i biotechnicznych

321[09].Z1.03

Wykorzystanie środków

transportu

w przemyśle spożywczym

321[09].Z1.04

Eksploatowanie maszyn

i urządzeń do obróbki

mechanicznej

321[09].Z1.05

Eksploatowanie maszyn

i urządzeń do obróbki

termicznej

321[09].Z1.02

Eksploatowanie maszyn i urządzeń ogólnego zastosowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji m.in.: norm, instrukcji, dokumentacji technicznej
i technologicznej,

−

czytać rysunki w dokumentacji technicznej,

−

wykonywać rysunki prostych części maszyn i urządzeń,

−

stosować uproszczenia i oznaczenia umowne w rysunku technicznym,

−

wyjaśniać budowę części maszyn, ich działanie i zastosowanie,

−

organizować stanowisko pracy w zakładzie przetwórstwa spożywczego zgodnie
z wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej,

−

określać zastosowanie maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle spożywczym,

−

stosować aparaturę kontrolno-pomiarową,

−

określać skutki nieprawidłowego działania przyrządów kontrolno-pomiarowych
w przetwórstwie żywności,

−

charakteryzować

układy

automatycznego

sterowania

procesami

przemyśle

spożywczym,

−

posługiwać się programami komputerowymi do wykonania rysunku technicznego,

−

stosować programy komputerowe do planowania i kontrolowania procesów
produkcyjnych w przemyśle spożywczym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym do obróbki
mechanicznej,

−

określić budową i zasadą działania maszyn i urządzeń do czyszczenia i mycia surowców
oraz opakowań,

−

określić budową i zasadą działania maszyn i urządzeń do rozdrabniania, rozdzielania,
mieszania, dozowania, formowania, pakowania i konfekcjonowania żywności,

−

dobrać maszyny urządzenia do obróbki mechanicznej w przemyśle spożywczym,

−

obsłużyć maszyny i urządzenia stosowane do obróbki mechanicznej,

−

zastosować wymagania ergonomii, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz ochrony
przeciwpożarowej podczas obsługi maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej,

−

skorzystać z instrukcji serwisowych i dokumentacji technicznej dotyczącej eksploatacji
maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej w przemyśle spożywczym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Technik technologii żywności 321[09]
Moduł: Maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle spożywczym 321[09].Z1
Jednostka modułowa: Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej

321[09].Z1.04

Temat: Zastosowanie miesiarek w przemyśle spożywczym.

Cel ogólny: przedstawienie i porównanie wiadomości dotyczących: budowy, zasady

działania, obsługi oraz konserwacji miesiarek.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

–

rozróżnić podstawowe elementy budowy miesiarek różnych typów,

–

objaśnić zasadę działania miesiarek,

−

określić czynności obsługi miesiarek z uwzględnieniem bezpieczeństwa pracy,

–

określić działania składające się na konserwację różnych typów miesiarek,

–

przeanalizować różnice w budowie, działaniu, obsłudze i konserwacji różnych typów
miesiarek.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda projektów

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa zróżnicowana

Czas: 3 x 45 minut

Środki dydaktyczne:

−

schematy budowy miesiarek,

−

opis działania miesiarek,

−

dokumentacje techniczno-ruchowe wybranych typów miesiarek,

−

materiały piśmienne,

Przebieg zajęć:
1. Opis projektu:

Miesiarki to podstawowe urządzenia do wytwarzania ciasta w przemyśle piekarskim

i ciastkarskim. Stanowią niezbędne wyposażenie zarówno zakładów rzemieślniczych jak
i przemysłowych. Miesiarki różnią się m.in. kształtem mieszadła, dzieży, budową układu
napędowego. W zależności od konstrukcji i przeznaczenia występują różne rodzaje
miesiarek. Dla prawidłowości działania urządzenia ważna jest odpowiednia ich
eksploatacja.

2. Etapy pracy metodą projektów:

Etap I. Wprowadzenie do tematu projektów (planowany czas – 1 godzina)

−

określenie celu ogólnego zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etap II. Organizacja pracy oraz sformułowanie tematu projektu i ustalenie jego zakresu

(planowany czas – 1 godzina)

−

przedstawienie propozycji składu zespołów roboczych – wybór lidera grupy,

−

wyraźne sprecyzowanie tematu projektu,

−

określenie zakresu projektu i formy prezentacji,

−

ustalenie terminu wykonania projektu,

−

określenie kryteriów oceniania projektów,

−

podpisanie kontraktów.

Etap III. Realizacja projektu - (planowany czas – 3 godziny + praca domowa)

−

wyszukiwanie i dobór informacji,

−

pisanie sprawozdania,

−

konsultacje z nauczycielem,

−

przygotowanie prezentacji.

Etap IV. Prezentacja projektów (planowany czas – 1 godzina)

−

prezentowanie, kolejno przez zespoły, swoich projektów przed całą klasą,

−

dyskusja, zadawanie pytań.

Etap V. Ocena projektów

−

ocena zespołów i poszczególnych uczniów (ocenie podlega sprawozdanie i prezentacja

projektu).

Etap VI. Sprawdzian założonych celów.

Dodatkowe informacje:

Poszczególne grupy uczniów wybierają dowolny temat z zakresu projektu lub przyjmują

tematy zaprezentowane przez nauczyciela np.:

TEMAT 1: Budowa miesiarek
Zagadnienia do rozważenia:

•

Z jakich elementów zbudowane są miesiarki?

•

Jakie różnice w budowie występują między różnymi typami miesiarek?

TEMAT 2: Zasada działania miesiarek
Zagadnienia do rozważenia:

•

Jak działają miesiarki?

•

Jakie różnice w działaniu występują między różnymi typami miesiarek?

TEMAT 3: Obsługa miesiarek
Zagadnienia do rozważenia:

•

Jakie czynności należy wykonać by prawidłowo i bezpiecznie obsługiwać miesiarkę?

•

Jakie różnice występują przy obsłudze różnych typów miesiarek?

TEMAT 4: Konserwacja miesiarek
Zagadnienia do rozważenia:

•

Jaki jest cel konserwacji?

•

Jakie czynności należy wykonać by prawidłowo dokonać konserwacji miesiarek?

•

Jakie różnice występują w konserwacji przy różnych typach miesiarek?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik 1

OCENA PRACY UCZNIÓW

Przy ocenie projektu należy wziąć pod uwagę:

1. Sposób opracowania sprawozdania z projektu:

•

czy znalazły się w sprawozdaniu poszczególne wymagania?

•

czy sprawozdanie jest logiczne i czytelne?

2. Zaprojektowanie i wykonanie pomocy do prezentacji projektu.
3. Prezentacja projektu na forum klasy:

•

czy wypowiedzi były logiczne i zwięzłe?

•

czy w trakcie prezentacji było zainteresowanie klasy?

•

czy prezentacja była przedstawiona w ściśle określonym czasie?

Załącznik 2

KONTRAKT

ZAWARTY POMIĘDZY NAUCZYCIELEM A UCZNIEM (UCZNIAMI)

NA WYKONANIE PROJEKTU

Temat.......................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
w dniu..........................................................(dzień, miesiąc, rok)

Kontrakt zawarto pomiędzy...........................................

(nauczycielem)

i uczniami: ............................................................................

..............................................................................
..............................................................................
..............................................................................

klasy....................

Na mocy niniejszego KONTRAKTU:

1. Uczniowie zobowiązują się do wykonania projektu zgodnego z opisem.

2. Uczniowie zobowiązują się do złożenia sprawozdania i zaprezentowania projektu

w dniu...................................................................................

3. Nauczyciel zobowiązuje się do opieki merytorycznej nad uczniem i ustala następujące

terminy konsultacji:
I konsultacja......................................................
II konsultacja.....................................................
III. konsultacja...................................................
..........................................................................

4. Nauczyciel zobowiązuje się do oceny projektu zgodnie z zawartymi w opisie kryteriami

Podpisy akceptujące treść kontraktu:

.............................................................. ...............................................................

(podpis ucznia) (podpis nauczyciela)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Załącznik 3

PLAN SPRAWOZDANIA

1. Pierwsza strona z tytułem projektu i nazwiskiem autorów.
2. Spis treści.
3. Streszczenie projektu.
4. Podziękowania.
5. Wstęp (przedstawienie problemu, który jest tematem projektu oraz dotychczasowe

osiągnięcia).

5.1. Warunki projektu (precyzyjne określenie tematu i celu projektu, czas jego

wykonania i dla kogo jest przeznaczony).

5.2. Procedury badań (metody zbierania informacji, korzystanie ze zbiorów biblioteki,

śledzenie prasy, obserwacje, wywiady itp.).

6. Odkrycia i informacje (poszczególne partie odpowiednio zatytułowane – jasno i logicznie,

można przedstawić rysunki, schematy, wykresy itp.).

7. Wnioski (wnioski z badań i eksperymentów, dobre i złe strony projektu).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

321[09].Z1.04

Temat: Urządzenia rozdrabniające w przemyśle spożywczym

Cel ogólny: zebrać i przeanalizować wiadomości dotyczące urządzeń rozdrabniających

w przemyśle spożywczym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

–

określić rodzaje urządzeń rozdrabniających, nazwać je,

–

opisać budowę urządzeń rozdrabniających,

–

wskazać metodę rozdrabniania stosowaną w danym urządzeniu,

−

dobrać rodzaj materiału poddawanego rozdrabnianiu w danym urządzeniu.

Metody nauczania – uczenia się:

−

metoda sytuacyjna

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa zróżnicowana

Czas: 45 minut

Środki dydaktyczne:

−

schematy budowy urządzeń rozdrabniających,

−

dokumentacje techniczno-uchowe urządzeń rozdrabniających,

−

arkusze papieru,

−

przybory do pisania,

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne:

–

podział klasy na grupy,

–

podanie tematu,

–

wyjaśnienie celów lekcji i omówienie zasad pracy.

2. Praca w grupach:

–

wybór urządzeń stosowanych do rozdrabniania surowców w przemyśle spożywczym,

–

przeanalizowanie budowy i działania wybranego urządzenia rozdrabniającego,

–

ustalenie metody rozdrabniania stosowanej w danym urządzeniu,

–

określenie rodzaju materiału poddawanego rozdrabnianiu w danym urządzeniu,

–

zapisanie wiadomości w tabeli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

urządzenie

rozdrabniające

metoda

rozdrabniania

element

rozdrabniający

zastosowanie

mlewnik walcowy

zgniatanie

bębny

rozdrabnianie zbóż

…………..

3. Prezentacja pracy.
4. Ocena wykonanego zadania.
5. Praca domowa – W dostępnej literaturze wyszukać urządzenie rozdrabniające stosowane

w przemyśle spożywczym, a nie omawiane na lekcji. Opisać jego budowę (narysować
schemat budowy) i zasadę działania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Maszyny i urządzenia do mycia i oczyszczania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj na rysunkach rodzaje płuczek. Nazwij je.

Rysunek do ćwiczenia 1. Schematy płuczek [5, s. 21]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z przeznaczeniem i zasadą działania płuczek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) przeanalizować budowę i działanie różnych typów płuczek,
3) przeanalizować schematy płuczek,
4) nazwać poszczególne płuczki,
5) zapisać i zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne,

–

pokaz z objaśnieniem

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy przedstawiające budowę płuczek,

−

podręcznik [5],

−

zeszyt,

−

przybory do rysowania.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przedstawionego schematu separatora powietrznego wyjaśnij jego zasadę

działania i nazwij elementy oznaczone cyframi od 1 do 4.

Rysunek do ćwiczenia 2. Schemat separatora powietrznego [1, s.17]

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową separatora powietrznego,
2) przeanalizować schemat separatora powietrznego,
3) opisać jego zasadę działania,
4) nazwać elementy oznaczone cyframi od 1 do 4,
5) zapisać działanie urządzenia i nazwy oznaczonych elementów,
6) zaprezentować wyniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

model separatora powietrznego,

−

plansza przedstawiająca budowę separatora powietrznego,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa dla separatora

powietrznego,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Na podstawie dokumentacji techniczno-ruchowej wyjaśnij zasady prawidłowej

eksploatacji maszyny do obierania warzyw ścinającą naskórek.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową maszyny do obierania warzyw

ścinającej naskórek,

2) odczytać prawidłowe zasady eksploatacji maszyny do obierania,
3) zapisać zasady eksploatacji,
4) zaprezentować wnioski.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne,

–

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji maszyny do obierania warzyw ścinającej
naskórek,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa maszyny do obierania warzyw ścinającej naskórek,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Dokonaj klasyfikacji urządzeń do mycia i czyszczenia surowców pod względem:

−

przeznaczenia,

−

rodzaju surowca do którego są przystosowane,

−

rodzaju pracy.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami urządzeń do mycia i czyszczenia surowców,
2) określić ich przeznaczenie,
3) dobrać surowce, które można poddać obróbce w danych urządzeniach,

określić rodzaj pracy urządzeń,

5) zapisać zebrane wiadomości,
6) zaprezentować wyniki.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi i prospekty urządzeń do mycia i czyszczenia surowców,

−

dokumentacje techniczne urządzeń do mycia i czyszczenia surowców,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 5

Scharakteryzuj sposoby mycia mechanicznego opakowań.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z urządzeniami do mycia mechanicznego opakowań,
2) przeanalizować ich działanie,
3) określić ich cechy charakterystyczne,
4) wskazać wady mycia mechanicznego,
5) zapisać zebrane wnioski,
6) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

ćwiczenia praktyczne,

–

pogadanka.

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji urządzeń do mycia mechanicznego opakowań,

−

dokumentacje techniczne urządzeń do mycia mechanicznego opakowań,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Maszyny i urządzenia do rozdrabniania

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie schematu wyjaśnij sposób działania młynka kulowego. Do jakiej grupy

urządzeń rozdrabniających można go zaliczyć.

Rysunek do ćwiczenia 1. Młynek kulowy [3, s.53]

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować schemat budowy młynka kulowego,
2) zapoznać się z działaniem urządzeń do rozdrabniania,
3) przyporządkować młyn kulowy do odpowiedniej grupy urządzeń rozdrabniających,
4) przeanalizować działanie urządzeń udarowych,
5) wyjaśnić zasadę działania młynka kulowego,
6) zaprezentować zasadę działania młynka kulowego.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza przedstawiająca budowę młynka kulowego,

−

katalogi i prospekty urządzeń rozdrabniających,

−

podręcznik [3],

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Określ rodzaj rozdrobnienia surowca jaki można uzyskać w wilku stosując dany zespół

tnący:

Rysunek do ćwiczenia 2. Młynek kulowy [3, s.21]

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową i działaniem wilka,
2) określić rodzaje elementów układu tnącego,
3) zapoznać się z różnymi możliwościami zastosowania elementów układu tnącego wilka,
4) rozróżniać elementy układu tnącego przedstawionego na rysunkach: a), b) i określić jaki

rodzaj rozdrobnienia surowca można dzięki nim uzyskać,

5) zapisać i zaprezentować wnioski.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

model wilka,

−

dokumentacja techniczna wilka,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Przygotuj instrukcję obsługi krajalnicy do chleba korzystając z informacji zapisanych

w postaci komiksu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rysunek do ćwiczenia 3. Funkcjonowanie krajalnicy chleba

[prospekt reklamowy]

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową krajalnicy do chleba,
2) przeanalizować działanie krajalnicy,
3) zapoznać się z zasadami bhp i zasadami prawidłowej eksploatacji krajalnicy,
4) zapisać kolejne etapy obsługi krajalnicy,
5) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji krajalnicy do chleba,

−

foliogram przedstawiający funkcjonowanie krajalnicy chleba [prospekt reklamowy]

−

dokumentacja techniczno-ruchowa krajalnicy do chleba,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

Uzasadnij dlaczego należy przestrzegać następujących zasad bhp związanych

z eksploatacją urządzeń do obróbki mechanicznej żywności.

Podczas pracy z urządzeniami do obróbki mechanicznej żywności należy bezwzględnie

przestrzegać następujących zasad bhp:

• Nowo zakupioną maszynę elektryczną musi zainstalować uprawniony elektryk.
• Maszyna winna być podłączona do gniazda elektrycznego z uziemieniem lub

zerowaniem.

• Nie należy dotykać rękoma elementów roboczych maszyny w czasie pracy.
• Nie należy pozostawiać pracującej maszyny bez dozoru.
• Należy przestrzegać terminów przeglądów okresowych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami bhp związanymi z eksploatacją urządzeń do obróbki

mechanicznej żywności,

2) przeanalizować zasady wymienione w ćwiczeniu,
3) uzasadnić celowość stosowania wymienionych zasad bhp,
4) zapisać i zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

ćwiczenia praktyczne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji urządzeń do obróbki mechanicznej żywności.,

−

dokumentacje techniczno-ruchowe urządzeń do obróbki mechanicznej żywności,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Maszyny i urządzenia do rozdzielania

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przedstawionego schematu prasy filtracyjnej wyjaśnij jej zasadę działania

i nazwij elementy oznaczone cyframi od 1 do 5.

Rysunek do ćwiczenia 1. Schemat prasy filtracyjnej [6, s.185]

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową prasy filtracyjnej,
2) przeanalizować schemat prasy filtracyjnej,
3) opisać jej zasadę działania,
4) nazwać elementy oznaczone cyframi od 1 do 5,
5) zapisać działanie urządzenia i nazwy oznaczonych elementów,
6) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

– pokazu z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

model prasy filtracyjnej,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa prasy filtracyjnej,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Wyjaśnij różnice między wirówkami: filtracyjną i separacyjną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z budową i działaniem wirówek,
2) określić przeznaczenie wirówek,
3) dokonać porównania między wirówkami: filtracyjną i separacyjną,
4) zapisać i zaprezentować odpowiedź.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, wykładu wprowadzającego.

Środki dydaktyczne:

−

modele wirówek,

−

plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania wirówek,

−

podręcznik [1],

−

dokumentacje techniczno-ruchowe wirówek,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Uzupełnij punkty OBSŁUGA I ZASADY BHP w instrukcji obsługi przesiewacza

dobierając odpowiednie stwierdzenia spośród podanych poniżej:

–

oczyścić silnik i mechanizmy z zanieczyszczeń i pyłów,

–

włączenie i wyłączenie przesiewacza następuje przez naciśnięcie przycisku
sterowniczego,

–

silnik musi być uziemiony,

–

o wszystkich zauważonych usterkach powiadomić należy przełożonych,

–

oczyścić przesiewacz,

–

sprawdzić stan smarowania,

–

uruchomić silnik, po jego rozpędzeniu można lej zasypowy zasilić mąką,

–

nie dopuszcza się wsypywania mąki przy zatrzymanym silniku, gdyż grozi to
przepaleniem silnika,

–

odłączyć silnik od napięcia,

–

zabezpieczyć wsyp przed zanieczyszczeniami,

–

nie wolno dokonywać jakichkolwiek napraw i regulacji lub oczyszczania podczas pracy
przesiewacza,

–

wzbrania się zdejmować osłony,

–

nie wolno ładować mąki w nadmiernych ilościach,

–

pracę przy przesiewaczu powinna wykonywać osoba przeszkolona i zapoznana z DTR,

–

dokładnie obejrzeć stan mechanizmu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZESIEWACZA

PRZEZNACZENIE:
Przesiewacz odśrodkowy do mąki służy do przesiewania, spulchniania i napowietrzania mąki.
DZIALANIE:
Przed przystąpieniem do przesiewania należy uruchomić silnik, a po jego rozpędzeniu można
lej zasypowy zasilić mąką.
Zasilanie odbywa się ręcznie. Po otwarciu worka mąka przesypuje się do leja, którym jest
podawana grawitacyjnie na sito rotacyjne.
Wirująca mąka uderza o łopatki zgarniacza przez co następuje jej spulchnienie
i napowietrzanie.

OBSLUGA:
Przed uruchomieniem przesiewacza należy:
- .............
Przed przystąpieniem do przesiewania należy:
- .............
Po skończeniu pracy należy:
- .............

ZADADY BHP:
- .............

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować dokumentacje techniczno-ruchową przesiewacza do mąki,
2) przeanalizować schemat budowy przesiewacza,
3) określić podstawowe elementy budowy przesiewacza,
4) zapoznać się z działaniem urządzenia,
5) zapoznać się z obsługą i zasadami bhp urządzenia,
6) przeanalizować „instrukcję obsługi przesiewacza”,
7) przeanalizować stwierdzenia dotyczące obsługi i zasad bhp przesiewacza,
8) dobrać powyższe stwierdzenia do odpowiednich punktów instrukcji,
9) zapisać czynności związane z obsługą i zasadami bhp przesiewacza (zwracając uwagę na

logiczną kolejność),

10) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

wykładu wprowadzającego,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji przesiewacza do mąki.,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa przesiewacza do mąki,

−

podręcznik [6],

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Maszyny i urządzenia do mieszania

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie schematu mieszalnika inżektorowego opisz jego działanie. Nazwij brakujące

elementy budowy mieszalnika.

Rysunek do ćwiczenia 1. Mieszalnik inżektorowy [6, s. 330]

1 – .............., 2 – przewód transportowy, 3 – dyfuzor, 4 – komora

mieszania, 5 – dysza, 6 – wlot pierwszej cieczy, 7 - .......................

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z przeznaczeniem mieszalników,
2) zapoznać się ze schematem budowy i zasadą działania mieszalnika przepływowego,
3) przeanalizować schemat mieszalnika inżektorowego,
4) przeanalizować działanie mieszalnika inżektorowego,
5) nazwać elementy budowy oznaczone nr. 1 i 7,
6) zapisać nazwy elementów budowy mieszalnika inżektorowego i zasadę jego działania,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

model mieszalnika inżektorowego,

−

plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania mieszalnika inżektorowego,

−

podręcznik [6],

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj i wykonaj schemat mieszarki ślimakowej o działaniu ciągłym.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia..

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z przeznaczeniem i zasadą działania mieszarek,
2) przeanalizować budowę i działanie mieszarki ślimakowej o działaniu okresowym,
3) zaprojektować mieszarkę o działaniu ciągłym,
4) naszkicować schemat mieszarki o działaniu ciągłym,
5) wykonać schemat mieszarki,
6) zaprezentować projekt.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

modele mieszarek,

−

plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania mieszarek,

−

dokumentacje techniczno-ruchowe mieszarek,

−

podręcznik [6],

−

zeszyt,

−

przybory do rysowania.

Ćwiczenie 3

Dokonaj klasyfikacji maszyn i urządzeń do mieszania. Scharakteryzuj je posługując się

poniższą tabelą.

rodzaj mieszanych substancji

nazwa urządzenia

mieszającego

rodzaje urządzeń

mieszających

ciała ciekłe

ciała sypkie

ciała plastyczne

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z rodzajami maszyn i urządzeń do mieszania,
2) przeanalizować przeznaczenie i działanie maszyn i urządzeń do mieszania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) określić nazwy poszczególnych maszyn i urządzeń do mieszania,
4) dopasować poznane maszyny i urządzenia do danego rodzaju mieszanych substancji,
5) wpisać zebrane wiadomości do tabelki,
6) zaprezentować pracę.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący eksploatacji maszyn i urządzeń do mieszania,

−

katalogi i prospekty maszyn i urządzeń do mieszania,

−

dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn i urządzeń do mieszania,

−

podręcznik [6],

−

zeszyt,

−

przybory do pisania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Maszyny i urządzenia do pakowania i konfekcjonowania

żywności

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie opisu i schematu urządzenia nazwij je i zakwalifikuj do odpowiedniej grupy

maszyn.

Urządzenie

wyposażone

dwa

walce

z wygrawerowanymi zagłębieniami to ...........
...............

Materiał

formowany

jest

wprowadzany

między

walce

wypełnia

wgłębienia.

Uformowany

produkt

jest

połączony

zwykłe

cienką

warstwą

sprasowanego między walcami materiału.

Rysunek do ćwiczenia 1. [6, s. 201]

1 – materiał formowany, 2 – walce robocze, 3 – produkt

Sposób wykonania ćwiczenia

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematem budowy urządzenia,
2) przeanalizować działanie urządzenia,
3) określić jego przeznaczenie,
4) dobrać grupę urządzeń do których możne je zakwalifikować,
5) wyjaśnić budowę i działanie innych urządzeń z tej grupy,
6) dobrać nazwę urządzenia przez analogię z innymi urządzeniami z tej grupy,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania urządzeń formujących,

−

dokumentacja techniczno-ruchowa urządzeń formujących,

−

podręcznik [6],

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Na podstawie schematu dozownika ślimakowego wyjaśnij jego działanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji:
Przed

przystąpieniem

realizacji

ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i
technikę

wykonania

ćwiczenia

z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i
higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z dokumentacją techniczną

dozownika ślimakowego,

2) przeanalizować schemat dozownika

ślimakowego,

3) opisać jego zasadę działania,
4) zapisać i zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Rysunek do ćwiczenia 2. Dozownik ślimakowy

[6, s. 201]

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

–

pogadanka,

–

pokaz z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

model dozownika ślimakowego,

−

plansze i foliogramy dotyczące budowy i działania dozownika ślimakowego,

−

dokumentacja techniczna dozownika ślimakowego,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Na podstawie opisu kolejnych etapów procesu pakowania, określ odpowiadający im

system (urządzenie) pakowania.

Kolejne etapy pakowania to:

−

zwinięcie materiału w kształt rury (rękawa),

−

zgrzanie szwu bocznego powstającego kartonika,

−

zgrzanie dna formowanego kartonika,

−

napełnianie cieczą,

−

zgrzanie wieczka (połączone z jednoczesnym zgrzaniem dna kolejnego kartonika),

−

odcięcie napełnionego, zamkniętego kartonika od kolejnego, będącego w fazie

formowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z systemami pakowania żywności,
2) przeanalizować sposoby pakowania,
3) dobrać system do podanych etapów pakowania,
4) zgromadzić dodatkowe informacje dotyczące wybranej maszyny pakującej,
5) zapisz i zaprezentuj wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem

Środki dydaktyczne:

−

film dydaktyczny dotyczący sposobów pakowania i urządzeń wykorzystywanych do
pakowania produktów spożywczych,

−

katalogi i prospekty urządzeń wykorzystywanych do pakowania produktów spożywczych,

−

podręcznik [3],

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Eksploatowanie maszyn

i urządzeń do obróbki mechanicznej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 5, 9, 11, 15, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a, 4. d, 5. c, 6. a, 7. d, 8. c, 9. a, 10. c, 11. b,
12. a, 13. a, 14. a, 15. d, 16. a, 17. b, 18. d, 19. d, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozróżnia elementy budowy wialni
zbożowej

Przyporządkowuje urządzenie do
rodzaju pracy

Dobiera urządzenie do materiału
poddawanego obróbce

Wyjaśnia zasadę działania wirówki

Dobiera czynnik roboczy stosowany
w procesie mycia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyjaśnia budowę homogenizatora

Objaśnia zasadę działania kutra

Wskazuje zastosowanie wilka

Stosuje zasady obsługi kotła
warzelnego

10.

Objaśnia zasadę działania prasy
filtracyjnej

11.

Określa główne elementy budowy filtra
bębnowego

12.

Wyjaśnia zastosowanie odsiewacza
płaskiego

13.

Przyporządkowuje urządzenie do
procesu rozdzielania

14.

Określa cel stosowania bełkotki

15.

Dobiera urządzenie mieszające do
rodzaju surowca

16.

Objaśnia zasadę działania miesiarki

17.

Objaśnia zasadę działania urządzeń
mieszających

18.

Rozróżnia główne elementy budowy
maszyn walcujących

19.

Określa kolejność czynności
w procesie pakowania

20.

Objaśnia proces pakowania

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).

8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Sprawdź testy i dokonaj zbiorczego zestawienia wyników.
10. Przeprowadź analizę ilościową i jakościową zadań (m.in. wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności).

11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wyboru wielokrotnego (tylko jedna odpowiedz jest prawidłowa).
5. Test składa się z zadań o różnym stopniu trudności: pytania są z poziomu i z poziomu

podstawowego.

6. Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź zakreśl

„X”.

7. W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedź

zakreśl „kółkiem” i zaznacz ponownie „X” właściwą odpowiedź.

8. Przestrzegaj podanej przez nauczyciela normy czasowej (40 min).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Porozumiewanie się z innymi uczniami lub korzystanie ze „środków pomocy” wiąże się

z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

11. Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.
12. Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.

Życzę powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Główny element budowy wialni zbożowej to:

a) obrotowy bęben,
b) wirujące tarcze,
c) natrysk wodno-powietrzny,
d) zespół sit.

2. Płuczka o działaniu okresowym to płuczka:

a) talerzowa,
b) wodno-powietrzna,
c) natryskowo-bębnowa,
d) rolkowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Do czyszczenia warzyw stosuje się:

a) myjki,
b) agregaty czyszczące,
c) tryjery,
d) wirówki.

4. W wirówce czyszczącej do mleka oczyszczenie bąka odbywa się w trakcie

krótkotrwałego:
a) zatrzymania bąka (mniej niż 1min.),
b) zatrzymania bąka (mniej niż 1s),
c) otwarcia (mniej niż 1min.),
d) otwarcia (mniej niż 1s).

5. Płukanie wewnętrznych ścian zbiornika przy myciu mechanicznym odbywa się:

a) ługiem potasowym o stężeniu 0,8 – 1,0%,
b) ługiem potasowym o stężeniu 1,0 – 1,5%,
c) czystą wodą,
d) wodą destylowaną.

6. W homogenizatorze płynny surowiec przeciskany jest przez:

a) wąską szczelinę pod dużym ciśnieniem,
b) wąską szczelinę w warunkach podciśnienia,
c) kapilarę pod dużym ciśnieniem,
d) kapilarę w warunkach podciśnienia.

7. W kutrze:

a) misa i nóż są nieruchome, porusza się surowiec,
b) misa jest nieruchoma, a nóż się obraca,
c) misa się obraca, a nóż jest nieruchomy,
d) misa i noże obracają się.

8. Wilk służy do:

a) kalibrowania surowca,
b) separacji surowca,
c) rozdrabniania surowca,

dozowania surowca

9. Obsługując prawidłowo krajalnicę tarczową należy:

a) podać surowiec do leja zasilającego po wcześniejszym włączeniu maszyny,
b) załadować lej zasypowy krajalnicy, a następnie włączyć maszynę,
c) włożyć surowiec do rynny odprowadzającej i włączyć urządzenie,
d) uruchomić maszynę na około 3 min., a następnie podać surowiec do leja zasilającego.

10. W celu utrzymania stałej wydajności prasy filtracyjnej należy:

a) zwiększyć czas filtracji,
b) zmniejszyć czas filtracji,
c) zwiększyć ciśnienie w trakcie filtracji,
d) zmniejszyć ciśnienie w trakcie filtracji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Filtrat w filtrze bębnowym zdejmowany jest:

a) nożem przez pracownika,
b) za pomocą noża -elementu filtra,
c) przy pomocy podmuchu powietrza z dyszy,
d) samoczynnie – filtrat opada pod wpływem siły odśrodkowej.

12. Odsiewacz płaski stosowany jest głównie do:

a) ziarna zbóż,
b) ekstraktu kawy,
c) wydzielania śmietanki,
d) klarowania oleju.

13. Do rozdzielania materiału na frakcje wielkościowe stosuje się:

a) sortowniki,
b) przesiewacze,
c) wirówki,
d) filtry.

14. Bełkotka to urządzenie do mieszania:

a) pneumatycznego,
b) mechanicznego,
c) przepływowego,
d) ciśnieniowego.

15. Mieszalniki stosowane są do mieszania:

a) ciał plastycznych,
b) ciał stałych,
c) ciał sypkich,
d) cieczy.

16. W miesiarce mieszadło wykonuje ruch:

a) obrotowy,
b) wahadłowy,
c) planetarny,
d) posuwisto-zwrotny.

17. Możliwość podgrzewania mieszanych substancji istnieje w:

a) miesiarce,
b) ubijarce cukierniczej,
c) mieszalniku przepływowym,
d) defektorze.

18. Elementami roboczymi maszyn walcujących nie są:

a) taśmy,
b) walce,
c) rolki,
d) linki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19. Zgrzanie wieczka kartonika w maszynie do pakowania następuje przed:

a) zgrzaniem szwu bocznego,
b) zgrzaniem dna kartonika,
c) napełnianiem cieczy,
d) odcięciem napełnionego kartonika.

20. Przy procesie pakowania żywności nie stosuje się:

a) wytwarzania próżni w opakowaniu,
b) wprowadzenia do opakowania zmodyfikowanej mieszaniny gazów,
c) folii termoformowalnej do formowania opakowania,
d) wytwarzania nadciśnienia w opakowaniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Eksploatowanie maszyn

i urządzeń do obróbki mechanicznej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 6, 7, 8, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 3, 4, 5, 9, 11, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. b, 5. c, 6. c, 7. b, 8. b, 9. a, 10. a, 11. b,
12. c, 13. d, 14. c, 15. c, 16. b, 17. b, 18. b 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozróżnia elementy budowy maszyny
do ścierania naskórka warzyw

Przyporządkowuje urządzenie do
rodzaju pracy

Dobiera urządzenie do materiału
poddawanego obróbce

Określa element linii technologicznej do
czyszczenia ziemniaków

Dobiera czynnik roboczy stosowany
w procesie mycia

6. Wyjaśnia budowę homogenizatora

7. Rozróżnia elementy budowy wilka

8. Klasyfikuje maszyny rozdrabniające

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Stosuje zasady obsługi kotła
warzelnego

10.

Objaśnia zasadę działania prasy
filtracyjnej

11.

Dobiera główne elementy budowy filtra
bębnowego

12.

Wyjaśnia zasadę działania filtra
bębnowego

13.

Przyporządkowuje materiał
konstrukcyjny do elementu budowy
przesiewacza

14.

Rozróżnia elementy budowy do rodzaju
mieszalników

15.

Rozróżnia urządzenia mieszające różne
rodzaje surowca

16. Objaśnia zasadę działania ubijarki

17.

Objaśnia zasadę działania urządzeń
mieszających

18.

Wskazuje główny element budowy
dozowników masowych

19.

Określa kolejność czynności w procesie
pakowania

20. Objaśnia proces pakowania

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej dwutygodniowym

wyprzedzeniem.

udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, motywuj uczniów do rozwiązywania zadań).

sprawiły uczniom największe trudności).

11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia

i z poziomu ponadpodstawowego.

6. Odpowiedzi udzielaj na załączonej karcie odpowiedzi. Prawidłową odpowiedź zakreśl

„X”.

7. W przypadku pomyłki dotyczącej wyboru odpowiedzi poprzednio zaznaczoną odpowiedź

zakreśl „kółkiem” i zaznacz ponownie „X” właściwą odpowiedź.

z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

11. Jeżeli masz jakieś wątpliwości dotyczące testu spytaj nauczyciela.
12. Po skończonej pracy test wraz z kartą odpowiedzi oddaj nauczycielowi.

Życzę powodzenia

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Główny element maszyny do ścierania naskórka warzyw to:

a) bęben perforowany,
b) zespół sit,
c) wirujące tarcze cierne,
d) natrysk powietrzny.

2. Płuczka o działaniu okresowym to płuczka:

a) wodno-powietrzna,
b) talerzowa,
c) natryskowo-bębnowa,
d) rolkowa.

3. Do czyszczenia ziaren stosuje się:

a) agregaty czyszczące,
b) myjki
c) wialnie,
d) wirówki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. W linii technologicznej do czyszczenia ziemniaków metodą ługową nie występuje:

a) urządzenie szczotkowe do usuwania naskórka,
b) płuczka natryskowa,
c) płuczka wysokociśnieniowa,
d) urządzenie siarkujące.

5. Płukanie wewnętrznych ścian zbiornika przy myciu mechanicznym odbywa się za pomocą:

a) ługiem potasowym o stężeniu 0,8 – 1,0%,
b) ługiem potasowym o stężeniu 1,0 – 1,5%,
c) czystą wodą,
d) wodą destylowaną.

6. W homogenizatorze płynny surowiec przeciskany jest przez:

a) wąską szczelinę w warunkach podciśnienia,
b) kapilarę pod dużym ciśnieniem,
c) wąską szczelinę pod dużym ciśnieniem,
d) kapilarę w warunkach podciśnienia.

7. Zespół tnący wilka składa się z:

a) sit,
b) noży i sit,
c) noży,
d) pierścienia dociskowego i nakrętki.

8. Młyn młotkowy należy do grupy urządzeń:

a) walcowych,
b) udarowych,
c) rozcierających,

homogenizujących

9. Obsługując prawidłowo krajalnicę tarczową należy:

10. W celu utrzymania stałej wydajności prasy filtracyjnej należy:

a) zwiększyć ciśnienie w trakcie filtracji,
b) zwiększyć czas filtracji,
c) zmniejszyć czas filtracji,
d) zmniejszyć ciśnienie w trakcie filtracji.

11. Filtrat w filtrze bębnowym zdejmowany jest:

a) nożem przez pracownika,
b) za pomocą noża -elementu filtra,
c) przy pomocy podmuchu powietrza z dyszy,
d) samoczynnie – filtrat opada pod wpływem siły odśrodkowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Filtr bębnowy pracuje:

a) przy obniżonej temperaturze,
b) przy podwyższonej temperaturze,
c) pod zredukowanym ciśnieniem,
d) przy podwyższonych ciśnieniu.

13. Sit w maszynach przesiewających nie wykonuje się z:

a) drutu,
b) tworzyw sztucznych,
c) jedwabiu,
d) ceramiki.

14. Mieszadła występują w mieszarkach:

a) przesypowych,
b) pneumatycznych,
c) mechanicznych,
d) przepływowych.

15. Mieszalniki stosowane są do mieszania:

a) ciał plastycznych,
b) ciał stałych,
c) cieczy,
d) ciał sypkich.

16. W ubijarce mieszadło wykonuje ruch:

a) planetarny,
b) obrotowy,
c) wahadłowy,
d) posuwisto-zwrotny.

17. Możliwość podgrzewania mieszanych substancji istnieje w:

a) miesiarce,
b) ubijarce cukierniczej,
c) mieszalniku przepływowym,
d) defektorze.

18. Głównym elementem roboczym dozowników masowych jest:

a) ślimak,
b) waga,
c) taśma,
d) element wibracyjny.

19. Zgrzanie wieczka kartonika w maszynie do pakowania następuje przed:

a) odcięciem napełnionego kartonika,
b) zgrzaniem szwu bocznego,
c) zgrzaniem dna kartonika,
d) napełnianiem cieczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20. Przy procesie pakowania żywności nie stosuje się:

a) wytwarzania próżni o opakowaniu,
b) wprowadzenia do opakowania zmodyfikowanej mieszaniny gazów,
c) folii termoformowalnej do formowania opakowania,
d) wytwarzania nadciśnienia w opakowaniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Eksploatowanie maszyn i urządzeń do obróbki mechanicznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dłużewski M., Dłużewska A.: Technologia żywności. Cz. 2. WSiP, Warszawa 2001
2. Grzesińska W.: Wyposażenie techniczne zakładów. WSiP, Warszawa 2005
3. Jabłecka J., Zaworska A.: Podstawy przetwórstwa żywności. Cz. 1. eMPi

, Poznań 2005

4. Jarczyk A.: Technologia żywności. Cz. 3. WSiP, Warszawa 2001
5. Jastrzębski W.: Technologia chłodnicza żywności. WSiP, Warszawa 1991
6. Lewicki P. P.(red): Inżynieria procesowa i aparatura przemysłu spożywczego. Tom. 1.

WN-T, Warszawa 1990

7. Warych J., Aparaty i urządzenia przemysłu chemicznego i przetwórczego. WSiP,

Warszawa 1996