1

1. Klasyfikacja według preferencji

Celem jest próba uszeregowania przedstawionych do badania opakowań lub ich projektów według

ich wzrastającej lub malejącej pożądalności dla konsumenta.

Wykonanie:

Uszeregować przedstawione do oceny opakowania, biorąc pod uwagę kryteria:

- czytelność nazwy produktu,

- wrażenia odnośnie jakości produktu na podstawie całego wyglądu opakowania,

- harmonia barw,

- funkcjonalność,

- upodobania własne.

Wszystkie wymienione wyżej wyróżniki podać według 5-punktowej skali oceny, przyjmując 1-ocena

najgorsza, a 5- ocena najlepsza. Wyniki umieścić w tabeli.

2. Test personifikacji

Celem tego testu jest ułatwienie wydania opinii o opakowaniu. Polega ono na określeniu wyobrażeń

osób badających na temat wyglądu i cech charakterystycznych urojonej osoby, która stanowiłaby

personifikację badanego opakowania. Oceniający stara się zobaczyć w badanym opakowaniu jakąś

osobę i przypisać jej następujące cechy:

- wiek: niemowlę, 3-10 lat, 10-16 lat, 16-20 lat, 20-34 lat, 34-54 lat, >55;

- płeć;

- miejsce zamieszkania: miasto, wieś;

- wykształcenie;

- sposób ubierania;

- usposobienie, charakter;

- inne cechy: osoba niechlujna, niemodna, bez gustu, dość inteligentna, zdolna, brunetka, blondynka,

przepracowana, bez fantazji, skromna, z aspiracjami, tęga.

Wyniki badania np. większość cech pozytywnych, czy też niepozytywnych stanowi podstawę do

uzasadnienia wniosku, czy dane opakowanie wzbudza jego pożądania/nabycie.

POPRAWNOŚĆ ZNAKOWANIA

znakowanie opakowań jednostkowych i transportowych opiera się na różnych zasadach

Transportowe – gdzie dostarczyć, komu, znaki bezpieczeństwa, masa, wielkość

w przypadku opakowań jednostkowych musi być pełna informacja o konsumencie

zobowiązania ogólne i Ministra Rolnictwa – rozporządzenie znakowania produktów spożywczych

Przepisy dotyczące znakowania wszystkich opakowań środków spożywczych

2

2.1.

Opakowany środek spożywczy znakuje się podając z zastrzeżeniem ust.2 co najmniej następujące

informację

1.

nazwę środka spożywczego

2.

dotyczące składników występujących w środku spożywczym

3.

datę minimalnej trwałości albo termin przydatności do spożycia

4.

sposób przygotowania lub stosowania, jeżeli brak tej info. Mógłby spowodować niewłaściwe

postępowanie ze środkiem spożywczym

5.

dane identyfikujące

a) osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości

prawnej, która:

◦

produkuje lub paczkuje środki spożywcze lub

◦

wprowadza środki spożywcze do obrotu, jeżeli działalność w tym zakresie jest

zarejestrowana na terytorium któregoś z państw członkowskich UE lub na terytorium państwa

członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) będącego stroną umowy

o Europejskim Obszarze Gospodarczym

b) miejsca albo źródła pochodzenia, w przypadku gdy brak tej info.

6.

zawartość netto lub liczbę sztuk opakowanego środka spożywczego

7.

warunki przechowywania, jeżeli oznakowania środka spożywczego zawierają informacje o

terminie przydatności do spożycia lub w przypadku, gdy jakość środka spożywczego w istotny sposób

zależy od warunku jego przechowywania

8.

oznaczenie partii produkcyjnej rozumianej jako określona ilość środka spożywczego

wyprodukowanego, przetworzonego lub zapakowanego w praktycznie takich samych warunkach

9.

klasę jakości handlowej, jeżeli została ona ustalona w przepisach w sprawie szczegółowych

wymagań w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych lub ich grup, albo inny wyróżnik

jakości handlowej, jeżeli obowiązek podawania tego wyróżnika wynika z odrębnych przepisów

SYSTEMY PAKOWANIA:

1. TRANS WRAP

Polega na jednoczesnym formowaniu i napełnianiu opakowania. Pionowy rękaw formuje się poprzez

zgrzewanie boku folii, następnie rękaw ten jest z dołu zgrzewany, poprzecznie napełniony określoną

ilością produktu i powtórnie zgrzewany, aby zamknąć powstałą w ten sposób torbę.

-tworzywo sztuczne formowane w rękaw,

-formowanie odbywa się przez ramię formujące,

-zgrzewanie podłużne (elektroda) może być dwojakiego rodzaju:

* prosty (zgrzewamy stronę zewnętrzną z wewnętrzną)

3

* wywinięty (zgrzewamy stronę wewnętrzną z wewnętrzną)

-elektroda do zagrzewania poprzecznego (zrobienie dna, róg skokowy) – 3 części zgrzewania dna:

zgrzewanie nowego opakowania i odcinanie następują jednocześnie;

- rękaw przesuwa się ruchem skokowym, w momencie zgrzewania poprzecznego zatrzymuje się, po

pewnym czasie rusza,

-systemy występują w układzie pionowym.

Zastosowanie:

-produkty płynne

-granulowane

Rodzaje tworzyw: tworzywa sztuczne, termozgrzewalne, najczęściej polietylen; muszą spełniać

następujące wymagania:

- mała i równomierna grubość (ważne, bo łączymy przez zgrzewanie, zbyt cienkie mogą się przetopić a

grube niedogrzane),

- tworzywa muszą mieć odpowiednią giętkość (w czasie formowania tworzyw jest zginane, ale zgięcie

nie może być trwałe),

-dobra zgrzewalność tworzywa, żeby zgrzew był momentalnie trwały,

- brak właściwości klejących, żeby tworzywo nie przyklejało się do elektrod

-dobre właściwości poślizgowe (podczas formowania dochodzi do tarcia, chcemy uniknąć uszkodzeń)

2. FLOW PACK

Podobny to flow pack. Różni się tym, że pakowanie może odbywać się zarówno w układzie pionowym

jak i poziomym, a zgrzewania odbywają się w ruchu jednostajnym.

- pionowy lub poziomy układ,

- formowanie rękawa, bardziej łagodne i płynne,

-zgrzewany podłużnie – dwuetapowe (elektrody zgrzewające, następnie dociskające rolki),

-zgrzew poprzeczny-tylko wywinięty

- zgrzew dna- jednocześnie zamykamy torebkę, która była wykonana wcześniej i odcinanamy

- rękaw przesuwa się stałym, płynnym ruchem, nie zatrzymuje się,

Zastosowanie:

-pakowanie produktów płynnych i rozdrobnionych – układ pionowy

-pakowanie produktów stałych tylko w układzie poziomym

- pakowanie produktów wstępnie zapakowanych w układzie poziomym

Wymagania dla stosowanych tworzyw:

- mała i równomierna grubość

- właściwości poślizgowe (uszkodzenia podczas tarcia)

4

- dobra zgrzewalność

- brak właściwości klejących

- giętkość-nie ma takich ostrych wymagań, bo nie ma ramienia formującego,

W tym przypadku dobrze się sprawują laminaty z folia aluminiową

Torebki z 4 połączeniami zgrzewczymi - produkuje się z dwóch taśm tworzywa biegnących równolegle;

w pewnym momencie dwa zgrzewy po bokach->zamknięcie dna->napełnianie->zamknięcie górne

OPAKOWANIA TYPU TETRA PACK

Tworzywa:

- dwuwarstwowe – dawniej (karton parafinowany powlekany od wewnątrz polietylenem)

- trójwarstwowe – obecnie (dodano folie aluminiową jako warstwę środkową)

a) TETRA STANDARD

Czworościan, kłopotliwy w otwieraniu i transporcie

b) TETRA REX

Prostopadłościan z charakterystycznym zamknięciem w formie daszkiem dwuspadowym, wada jest

brak możliwości formowania stabilnych stosów na półce z tych opakowań

c) TETRA REX PLUS

- daszek jednospadowy

d) TETRA BRIK

Opakowanie prostopadłościenne, skrzydełka przyczepione do boku (słomki, wieczko łatwo

otwierane)

e) TETRA KING

Najgorzej się przyjęła na rynku, podstawa jest półowalna; z przodu walec z tyłu prostopadłościan,

f) TETRA PRISMA

-ośmiobok, ułatwiony uchwyt

g) TETRA TOP

- brzegi trochę zaokrąglone, zakrętka od góry

h) TETRA WEDGE

-górna część liniowa, a boki trójkątne

Zastosowanie:

-pakowanie mleka (chęć przedłużenia trwałości, obecne elementy aseptycznego pakowania)

-produkty płynne, przemysł owocowo-warzywny, soki i napoje

- produkty przemysłu fermentacyjnego np. wino

5

-desery i produkty o prawie stałej konsystencji np. budyń

OPAKOWANIA DO PŁYNÓW

a) BOTTLE PACK

Wydmuchiwane butelki

Zastosowanie: wody, soki, piwo, tłuszcze roślinne i oleje

b) RENO PACK

Zgrzane są dwie połówki, widoczny szew ze zgrzewem

c) DOY PACK

Soki w worku, torebki stojące, bo ma wklęsłe półokrągłe dno, które nadaje stabilność

DWUCZĘŚCIOWE OPAKOWANIA

-podkładka na ogół z twardego tworzywa, na niej produkt owiniety folią aluminiową

a) BLISTER PACK

Np. baterie są tak pakowane; opakowanie 2 częściowe, sztywna podkładka, produkt osłonięty

przezroczystą i sztywną folią o określonym kształcie.

b) SKIN PACK

Takie jak bluster pack tylko, że giętka folia na wierzchu, po rozpakowaniu nie zachowują kształtu

produktu, np.przemysł mięsny, parówki.

POJEMNIKI

c) FORM SEAL

Pudełeczko /pojemnik z wieczkiem (najczęściej z foli aluminiowej lub tworzywa sztucznego,

zgrzewane przy zamykaniu, np.desery). pojemniki w twardego tworzywa sztucznego, zamykane

wieczkiem.

Zastosowanie: produkty półpłynne, maziste (przemysł mleczarski), koncentraty (prod.rozdrobnione),

czasami płynne, przekąski.

d) CAN PACK

Konstrukcja oparta o folię aluminiową

Zastosowanie: produkty półpłynne, maziste, stałe, mięsny przemysł, np. pasztety

e) OWOTHERM

Do jajek, z tworzyw spienionych, np. styropianach; właściwości przeciwwstrząsowe i

termoizolacyjne

6

ANALIZA PŁOMIENIOWA

Analiza płomieniowa, jeżeli nie wiemy z jakim tworzywem sztucznym mamy do czynienia w celi jego

identyfikacji dokonujemy spalenia:

•

czy się pali, jeśli tak czy dobrze?

•

wygląd płomienia, kolor

•

efekty „specjalne” - kapanie, iskrzenie

•

zapach – element charakterystyczny

•

intensywność dymienia, zabarwienie

•

sposób dymienia

CHARAKTERYSTYKA TWORZYW:

•

celuloza regenerowana (celofan) – pali się podobnie jak papier (składana chemicznie celuloza)

dobrze się pali, spokojnie, bez dodatkowych efektów. Często celofany są uszlachetnione – dają efekty

specjalne, zapach jak przy spalaniu papieru, w rozpuszczalnikach organicznych nie rozpuszcza się oraz w

H2O mięknie

•

polietylen – tworzywo palne, dobrze się pali, w płomieniu niebieski środek, zapach wosków

parafinowych (topiącej świecy) – najłatwiej go rozpoznać po zapachu, nierozpuszczalny w popularnych

rozpuszczalnikach, rozpuszczalny dopiero na gorąco w czasie spalania spływa palącymi kroplami

•

polipropylen – pod względem spalania podobny do polietylenu, dobrze się pali, niebieski środek

płomienia, efekt kapania ale w mniejszym stopniu, skurcz przy zapalaniu, zapach parafinowy jednak

mniej niż przy PE w typowych rozp. Się nie rozpuszcza, jedynie na gorąco

•

polichlorek winylu PCU – pali się najgorzej, tworzywo palne ale wymaga podtrzymywania

palenia, po wyjęciu z płomienia gaśnie (samo-gaszenie), dość intensywny dym, ciemny, płomień:

dostrzegalne zielone zabarwienie. W typowych rozpuszczalnikach nierozpuszczalny. Zapach

charakterystyczny dla PCU, podobny do chlorowodoru (próba drutu miedzianego)

◦

spalanie tworzywa w obecności miedzi: na drut miedziany gorący nabieramy tworzywo, w przyp.

PCU zielone zabarwienie dla wszystkich tworzywach chlorowinylowych

•

polistyren – dobrze się zapala i pali, charakterystyczny dym, intensywny, ciemny, kopcący

zapach. Charakterystyczny dla polistyrenu – kwiatowo-hiacyntowy., łatwo się rozpuszcza w

rozpuszczalnikach organicznych.

•

Poliamidy – łatwopalne, zbliżony właściwościami o polipropylenu, niebieskie elementy w

płomieniu, spływanie płonącymi kroplami, wykazują ciągliwość podczas palenia, zapach: płonących

włosów, płonącego rogu, rozpuszczalny w fenolu, niektórych kwasach

•

polisetry – politereftalan, palne, mniej intensywny dym niż polistyrenu zapach kwiatowy,

rozpuszczalny z trudem w acetonie

7

Badania z grupy badań powierzchniowych- badanie trwałości nadruku:

a) trwałość etykiet (przy użyciu taśmy)

subiektywne do pewnego momentu

•

jakość taśmy różna

•

siła przyklejania i odrywania różna

•

szybka, prosta

służy do analizy wstępnej