Zagadnienia na kolokwium z lekkiej
1. Zdolność motoryczna def. Interpretacja
2. Wytrzymałość jako zdolność motoryczna
3. Metoda kształtowania wytrzymałości środki metod, formy
4. Teoretyczne podstawy biegu lekkoatletycznego
5. Tekkoatletyka jak dyscyplina sportu kategorie wiekowe, konkurencje, klasyfikacja
6. Technika biegu


Na kolokwium z lekkiej w 1 grupie były: Co to jest wytrzymałość.opisz 5

> ćw startu niskiego bez bloku i wymień dyscypliny siedmioboju. w Drugiej

> grupie co to jest szybkość i jej składowe.wymień kryteria

> wytrzymałośći(lub szybkości ) ze względu na czas i opisz 5 ćw

> nauczających i doskonalających technikę biegu

A w załączniku jest Lekkoatletyka kolokwium wszystko!! - prawie wszystko... poza 5 ćwiczeniami

nauczającymi i doskonalącymi technikę biegu.

SZYBKOŚĆ
Szybkość- zdolność do wykonywania ruchów w jak najmniejszych odcinkach czasu

Trzy składowe szybkości-czas reakcji - od momentu zadziałania bodźca do zapoczątkowania ruchu, -
przemieszczanie w przestrzeni całego ciała lub jego części np: cios czas pojedynczego ruchu - w
boksie,pchnięcie kulą,-częstotliwość ruchu - ilość ruchów wykonywana w określonym czasie (dyscypliny
cykliczne)

Wyróżniamy dwa rodzaje reakcji-reakcja prosta - jeden bodziec jedna reakcja (start w pływaniu,
lekkoatletyce itp

reakcja złożona - większa liczba bodźców. Następuje tu wybieranie właściwej

odpowiedzi na bodziec co wydłuża czas reagowania (gry zespołowe, sporty walki)

3 etapy biegów sprinterskich:

1.

Start niski

– biegacz musi pokonać w jak najkrótszym czasie bezwładności swojego nieruchomego

ciała i nadać mu jak największe przyśpieszenie, aby przejść po przebiegnięciu około 25-30m dystatnu
do biegu z maksymalną prędkością. Start niski wykonuje się z bloków startowych. Komendy: "Na
miejsca"-

zajęcie pozycji klęku podpartego jednonóż na nodze zakrocznej;"gotów"-unoszenie bioder

powyżej linii barków; "strzał z pistoletu"-wybicie się z bloków startowych.

2. Bieg na dystansie

3.

Finisz zakończony tzw. Rzutem na taśmę, czyli mocnym pochyleniem tułowia w ostatnim kroku
biegowym w celu ataku linii mety.

Nauczanie startu niskiego

– rozpoczynamy dopiero po pełnym opanowaniu techniki biegu. Może

ono przebiegać w dwóch etapach:

1. etap pierwszy

– ćwiczenia przygotowawcze, wykonywane bez użycia bloków startowych,

ułatwiające opanowanie charakterystycznej koordynacji pracy kończyn górnych i dolnych ,
wymuszający aktywny "rzut barków w przód w górę, utrzymanie pochylonej pozycji w czasie
pierwszych kroków wykonywanych z maksymalną szybkością. Bieg na czworakach na odcinku
okoł 10 m, bieg na czworakach ze stopniowym przejściem do biegu w pochyleniu na odcinku
około 20 m, w marszu-w pewnym momencie dynamiczne uniesienie kolana w górę z przjeściem do
szybkiego biegu na krótkim dystansie, bieg z maksymalną prędkością na odcinku około 20m z
pozycji podporu w leżeniu przodem, bieg z maksymalną prędkością na odcinku około 20m z
pozycji klęku podpartego.

2. etap drugi

– ćwiczenia z użyciem bloków startowych.

Rozwój szybkości w rozwoju osobniczym-jest zróżnicowany

Między 7-12 rokiem życia u dzieci przejawiają się duże dyspozycje szybkościowe. Spowodowane jest to
rozrostem mięśni i doskonaleniem układu nerwowego, na wyższym poziomie znajdują się również
zdolności koordynacyjne. W tym okresie rozwój biologiczny ma decydujący wpływ na poprawę szybkości,
Niekorzystnym okresem do kształtowania szybkości jest wiek między 12-14 rokiem życia. Spowodowane
jest to szybkim wzrastaniem i dojrzewaniem organ

izmu. Rozwój mięśni nie jest równomierny dla

poszczególnych układów, co ma ujemny wpływ na koordynację ruchową,Najlepszym okresem do
trenowania szybkości jest wiek między 14-18 rokiem życia. W tym okresie następuje doskonalenie układu
mięśniowego, nerwowego, krążeniowego i oddychania, W wieku 14-18lat następuje rozwój mięsni i
dyspozycje szybkościowe podnoszą się,Okres młodzieńczy /18-22 lata/ występuje najkrótszy czas
pojedyńczego ruchu. W tym wieku uzyskuje się najlepsze wyniki szybkosciowe.Do 30 roku zycia
podtrzymuje się te predyspozycje, ale warunkiem są ćwiczenia fizyczne

BARIERA SZYBKOŚCI-Podczas treningu szybkości może dochodzić do powstawania tzw. "bariery
szybkości" czyli stanu w rozwoju szybkości charakteryzującym się ustabilizowaniem na pewnym poziomie
nie będącym maksymalnym dla danego zawodnika. Rozróżnia się dwa sposoby usuwania tej bariery:
wygasanie bariery szybkości (u początkujących) - polega na czasowym zaprzestaniu treningu z
maksymalną intensywnością ok. 3-4 tygodnie. Rozbijanie bariery szybkości (zaawansowani) - stwarza
się ułatwione warunki do przewyższenia osiągniętego do tej pory poziomu szybkości np. bieg z wiatrem,
stosowanie lżejszego sprzętu itp. Należy pamiętać iż zbyt monotonny trening powoduje powstawanie
bariery

METODY KSZTAŁTOWANIA SZYBKOŚCI
Metoda powtórzeniowa-

krótkie odcinki biegów, krótkie serie ćwiczeń, pełne serie wypoczynkowe,

polega ona na powtarzaniu krótkich odcinków biegu lub krótkich serii ćwiczeń z pełnymi seriami
wypoczynkowymi

Odmianą metody powtórzeniowej jest metoda z maksymalną intensywnością ćwiczeń- polega ona na
tym, że wysiłek szybkościowy odbywa się w strefie beztlenowej, czyli występuje krótki czas trwania
wysiłku /6-8 s./ i pełne przerwy wypoczynkowe /przerwy w ruchu/

Submaksymalna kontrolowana prędkość- ćwiczenia wykorzystuje się w 80-90% swoich możliwości i
zwraca się uwagę na technikę wykonywanego ruchu.

Metoda zmienna-

np.20 metrów rozpędzania, 20 metrów gazu, 20 metrów odpoczywania

Metoda handikapowa-

polega na zwiększaniu motywacji ćwiczącego

Stos

owanie różnych obciążeń- np. bieg z obciążeniem

Ćwiczenia specjalistyczne w kształtowaniu szybkości-
Ćwiczenia dzielimy na-
ćwiczenia ogólnorozwojowe- wszechstronnie wpływające na organizm

ćwiczenia ukierunkowane- zbliżone w charakterze ruchu do konkurencji, którą się uprawia

ćwiczenia specjalne- środki treningowe, które rozwijają przynajmniej 2 ze zdolności motorycznych, przy
jednoczesnym zachowaniu struktury ruchu konkurencji jaką uprawiamy.

Ćwiczenia specjalne w kształtowaniu szybkości-dzielimy na

ukierunkowane-

zbliżone w charakterystyce ruchu do konkurencji, którą się uprawia,

Ćwiczenia specjalne dla sprintera- przebieżki, bieg z górki, bieg z wiatrem, skipy, przebieżki
sprinterskie, marsze Pozycja w rozkroku. Energi

czna naprzemianstronna praca RR połączona z

uginaniem NN w stawach kolanowych, Ustawienie przodem do drabinek, opad T w przód. Energiczna
naprzemianstronna praca RR z oporem gum przymocowanych do drabinek, Bieg tyłem, Bieg po
schodach, Bieg pod górę pod różnym kątem nachylenia, Wspięcia na palce na podwyższeniu, Bieg z
oporem ciągniętej opony, Ustawienie tyłem do drabinek. Bieg w miejscu z wysokim unoszeniem kolan z
oporem gum przymocowanych do drabinek, Ustawienie przodem do drabinek. Wymachy nóg, Starty z
różnych pozycji na sygnał /start z leżenia na brzuchu tyłem do kierunku biegu, start z leżenia na plecach
tyłem do kierunku biegu, start z opadu tułowia, start z siadu z wyprostowanymi nogami/, Leżenie tyłem.
Unoszenie uda do klatki piersiowej z oporem gu

my przymocowanej do kozła, Imitacja kroku biegowego w

podporze na poręczach, bieg z górki, bieg z wiatrem, marsze

W treningu szybkości główny akcent kładzie się na ćwiczenia specjalne i wspomagające oraz na
ćwiczenia o charakterze siłowo-szybkościowym z obciążeniem oraz bez obciążenia oraz na różnorodne
formy skoków.W okresie startowym maksymalny trening szybkościowy wykonuje się w zasadzie 1-2 razy
w tygodniu, główny nacisk kładąc na ćwiczenia specjalne w ramach przygotowania
siłowo-szybkościowego, pracę siłową, skoczność, elementy gibkości i koordynacji, a także doskonalenie

techniki kształtowanej na odcinkach przebiegających z prędkością nieco mniejszą od maksymalnych
możliwości.

WYTRZYMAŁOŚĆ
Wytrzymałość- zdolność do wykonywania intensywnej pracy bez obniżenia jej wydajności,

Wytrzymałość jest jedną ze zdolności motorycznych

Formy wytrzymałości-

ogólna, specjalna

Wytrzymałość ogólna- zdolność do wykonywania pracy dowolnej przez dłuższy czas angażującej liczne
grupy mięśniowe oraz korzystnie wpływające na specjalizację sportową

Wytrzymałość specjalna- zdolność organizmu do efektywnego wykonywania specyficznego obciążenia
w czasie uwarunkowanym wymogami danej specjalizacji ruchowej

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE WYTRZYMAŁOŚĆ- Fizjologiczne- pozwalają na realizacje pracy w
dłuższym czasie wykonania, zródła wytwarzania energii, Somatyczne- wzrost, masa ciała, skład ciała,
Koordynacyje-

związane ze stopniem opanowania techniki ruchowej, wydolność fizyczna, Psychiczne-

to siła woli, motywacja, chęć do osiągnięcia sukcesu, odporność na stres Czynniki te decydują o
biologicznym potencjale wysiłkowym człowieka /wydolności fizycznej/

Wytrzymałość zmienia się wraz ze wzrostem organizmu, na wytrzymałość ma wpływ wiek i płeć, podejście
do wysiłku /uwarunkowania psycho-społeczne/
Podział wytrzymałości według kryterium czasu trwania pracy- wytrzymałość sprinterska do 15 s,
wytrzymałość szybkościowa 15-50 s, wytrzymałość krótkiego czasu 50 s-2 m, wytrzymałość średniego
czasu 2-

10 m, wytrzymałość długiego czasu ponad 10 m

Środki kształcenia wytrzymałości – marszobieg, trucht, bieg ciągły, bieg zmienny, cross(bieg na
przełaj), bieg tempowy(tempówka)

Metody kontroli poziomu wytrzymałości- Zawody i sprawdziany, to METODY

Test Coopera

12 minut praca z maksymalną intensywnością w określonym czasie /Do sprawdzenia

poziomu wytrzymałości najczęściej jest używany test Coopera i to w wielu dyscyplinach sportu/,
Urządzenia sporttester, Ręczne wyczuwanie pulsu

Podział wytrzymałości według kryterium zmian fizjologicznych zachodzących w organizmie
TLENOAW /AEROBOWA/
-ogólna -statyczna

-dynamiczna

-lokalna-statyczna

-dynamiczna

-BEZTLENOWA /ANAEROBOWA/

-ogólna-statyczna

-dynamiczna

-lokalna-statyczna

-dynamiczna

Podział wytrzymałości według kryterium metodycznego /metodykę kształcenia/
METODYCZNE-niespecyficzna- ogólna
SPECYFICZNE- ukierunkowana

SPECJALNA- startowa-

przy najwyższych obrotach- krótki dystans

Wytrzymałość w ontogenezie- Ontogeneza- okres od zapłodnienia jaja do końca, -Dzieci przedszkolne-
bardzo wytrzymałe /ruchy/, -8-9 letnie dzieci 9 km bez rewelacji ,od 8-10 roku wytrzymałość
wzrasta,-

Wytrzymałość fizyczna rośnie, 7-13 dziewczęta, 7 -14 chłopcy, -12-13 rok życia wzrost

wytrzymałości stabilny, 11-letni chłopcy mogą przebiec maraton bez żadnych skutków negatywnie
wpływających na ich organizm, -po 13-14 roku życia stabilizacja-Dziewczyny 14-15 letnie mają mniejszą
wytrzymałość niż 9-latki /dorastanie/

-

18 roczna dziewczyna mniejsza wytrzymałość od 14-letniej, -Wejście w okres dojrzewania chłopców

powoduje stopniowy wzrost zdolności motorycznej, -Wejście w okres dojrzewania dziewcząt powoduje
stopniowe zahamowanie zdolności motorycznej, a po 16-17 roku życia wytrzymałość motoryczna jest
jeszcze mniejsza / u chłopców jest regres- wtedy rosną 20-23 cm/, -A po 21 roku życia następuje
stabilizacja, -

regres po 33 roku życia, - Mężczyźni MAX wytrzymałość 25-25 lat-10 LAT, -50 lat- 70%,-60

lat- 60-55%, 70lat- 50%

KATEGORIE WIEKOWE W LEKKOATLETYCE
Kategorie wiekowe w Lekkoatletyce-

7.

Dzieci młodsze 10-11 lat

8. Dzieci Starsze 12-13 lat

9.

Młodzicy 14-15 lat

10.

Juniorzy młodsi 16-17 lat

11. Juniorzy 18-19 lat

12.

Seniorzy 20 i wyżej

13.

Młodzieżowcy 20-22 lat

KLASYFIKACJA SPORTOWA W LEKKOATLETYCE
Klasyfikacja sportowa w lekkoatletyce-

Polski Związek Lekkoatletyki, MM-mistrzowska

międzynarodowa, M-mistrzowska, I klasa, Okręgowy Związek Lekkoatletyki II klasa, III klasa, IV klasa,
V klasa

LEKKOATLETYKA TERENOWA
atletyka terenowa-

główny środek treningowy wprowadzający do treningu specjalistycznego, oparty na

stosowaniu ćwiczeń w naturalnym środowisku.

KONKURENCJE LEKKOATLETYCZNE

Konkurencje klasyczne-

czyli takie, które znajdują się w programie igrzysk olimpijskich

Skoki-

w dal, w wzwyż, trójskok, skok o tyczce

Biegi- krótkie-

100 m, 200 m, 400 m, średnie- 800 m, 1500 m, długie- 5 km, 10 km, 42 km i 195 m

/Maraton/,

Przez płotki M-110 m, 400 m, K-100 m, 400 m, biegi sztafetowe- 4x100, 4x400 m, z przeszkodami.

Chody-M-20,50 km, K-20 km

Rzuty-

kulą, rzut oszczepem, dyskiem młotem

Wieloboje- M-

dziesięciobój, K-siedmiobój.

DZIESIĘCIOBÓJ- 1 dzień- 100m, skok w dal, pchnięcie kulą, skok wzwyż, 2 dzień- 110 m przez płotki,
rzut dyskiem, skok o tyczce, rzut oszczepem, 1500 m.

SIEDMIOBÓJ-

1 dzień- 100 m płotki, skok wzwyż, pchnięcie kulą, 200 m, 2 dzień- skok w dal, rzut

oszczepem, 800 m

ZDOLNOŚĆ MOTORYCZNA
Zdolność motoryczna – są to realne właściwości organizmu człowieka, dzięki którym realizuje on
swoją aktywność ruchową. Określają one potencjalne możliwości ruchowe danego osobnika, który
bez posługiwania się techniką ruchu potrafi w każdej chwili wykazać się takim poziomem siły,
szybkości, wytrzymałości i koordynacji ruchowej, na jaki go stać.

5 ĆWICZEŃ NAUCZAJĄCYCH I DOSKONALĄCYCH TECHNIKĘ BIEGU