MSM W Z 5 id 309849 Nieznany

Wykład V.

Literatura: Miller i Starr rozdz. 4.4., 4.5., 5.4., 8.6., 8.7., 8.8., Tyszka i Zale

kiewicz str.72-90

Podejmowanie decyzji w warunkach pewno

ci, ryzyka i niepewno

typologia sytuacji

•

konsekwencje wyboru pewne = podejmowanie decyzji w warunkach pewno

•

konsekwencje wyboru niepewne ale przewidywalne (mo

na okre

stopie

prawdopodobie

stwa ich wyst

pienia) =

podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka

•

konsekwencje wyboru niepewne i nieprzewidywalne (nie mo

na okre

stopnia prawdopodobie

stwa ich wyst

pienia) = podejmowanie

decyzji w warunkach niepewno

ci (sytuacja gry)

Opis 1. W

tpi

w uczciwo

ść

klientów ?

na podstawie T.Tyszka, T.Zale

kiewicz, op.cit.

Przedsi

biorca produkuj

cy skomplikowany sprz

t a mianowicie aparatur

pomiarow

zastanawia si

nad zasadami uwzgl

dniania kłopotliwych i

kosztownych reklamacji zgłaszanych przez odbiorców. Niestety, ze statystyk kontroli wynika,

e tylko (a

) 1% wyprodukowanej przeze

aparatury

nie spełnia wymogów stawianych tego rodzaju sprz

towi. Je

eli klient, który zakupił aparatur

, zgłosi reklamacj

twierdz

c –„ ta kosztowna

aparatura jest wadliwa, ci

gle nawala, moi klienci s

niezadowoleni, musz

im płaci

za skutki bł

dów pomiarowych”, wówczas producent ma w

zwyczaju podda

zareklamowany sprz

t kosztownym badaniom i testom w celu weryfikacji skargi klienta.

Jednak

e, gdy producent s

dzi,

e reklamacja jest nieuzasadniona („szanowny kliencie – nie potrafisz zapewni

wła

ciwej obsługi temu

skomplikowanemu sprz

towi”), to mo

e nie wyrazi

zgody na kosztowne badania oraz testy sprawdzaj

ce. Wówczas klient, który obstaje przy

swoim, za kosztowne badanie musi zapłaci

z własnej kieszeni.

Jednak

e gdy zgłoszona reklamacja oka

e si

uzasadniona, wówczas producent musi - poza dostarczeniem nowej, sprawnej aparatury (oraz,co

oczywiste – zwrotem opłaconych kosztów badania)- dodatkowo zapłaci

klientowi odszkodowanie za bł

dy pomiarowe w wyniku funkcjonowania

wadliwej aparatury. Producent zna

ycie i swoich klientów. Wie,

e na

wiecie s

uczciwi i nieuczciwi klienci... Ci pierwsi, których – jak do tej pory

ąż

ył oszacowa

na podstawie zglaszanych reklamacji - jest około 80% ogółu odbiorców produkowanej przeze

aparatury, zgłaszaj

potrzeb

wymiany sprzety na nowy i sprawny w rzeczywi

cie uzasadnionych przypadkach.

Ci drudzy (jest ich 20%) wiedz

c, jak wysokie s

koszty testów prowadzonych przez producenta, chc

– o czym jest przekonany – po prostu

wyłudzi

wymian

ywanego sprz

tu na nowy sprz

Jeśli do producenta zgłosi się kolejny klient z reklamacją, to jakie są szanse, że jego reklamacja jest rzeczywiście uzasadniona ?

Czy szanse są na tyle wysokie, że producentowi nie opłaca się kwestionować reklamacji tego klienta ?

Opis 2. Jakie jest prawdopodobie

stwo strajku ?

na podstawie T.Tyszka, T.Zale

kiewicz, op.cit.

wiatowy kryzys i spowolnienie gospodarki dotarł tak

e i na rynek krajowy. Zarz

d przedsi

biorstwa (stoczni ?) przewiduj

c spadek obrotów w

najbli

szej przyszło

ci uznał to za okazj

to przeprowadzenia porz

dków w firmie i rozpocz

ł przygotowania do procesu restrukturyzacji.Zarz

d, po

przeprowadzeniu wielu analiz i symulacji ekonomicznych uznał,

e konieczne b

dzie zwolnienie niemal 300 osób z 4000 obecnie zatrudnionych (

nie

będą to zwolnienia grupowe

Zwi

zki zawodowe, z którymi nie b

dzie wi

c konieczne zawarcie porozumienia w sprawie zwolnie

grupowych, gro

żą

wywołaniem strajku całej

załogi. Zapowied

strajku oznacza powa

ne ryzyko dla planów zarz

du poniewa

wła

nie si

udało wynegocjowa

i podpisa

korzystny, ale bardzo

trudny w realizacji kontrakt. Kontrahent zgadza si

przyj

ąć

dostawy produktów firmy ale po bardzo niskich cenach. Zwi

ksza to determinacj

zarz

du do przeprowadzenia redukcji cz

ęś

ci załogi poniewa

koszty produkcji (głównie koszty wynagrodze

) powa

nie si

zmniejsz

. Ale jak

zareagowa

na gro

wywołania strajku ?

Po przeprowadzeniu rozmów z niektórymi pracownikami, zarz

d upewnił si

w przekonaniu,

e cz

ęść

załogi nie popiera planów zwi

zków

zawodowych i nie przyst

pi do strajku gdy

zale

y jej na uratowaniu firmy. Jak

c decyzj

podj

ąć

Zwolni

300 pracowników czy nie ?

Zwolnienie oznacza takie oto konsekwencje:
strajk i straty finansowe (konieczno

ść

zapłaty kontrahentowi olbrzymiej kary umownej) oraz zaprzepaszczenie widoków na przyszło

ść

(utrzymanie garbu nadmiernego zatrudnienia)

albo

brak strajku i zyski pozwalaj

ce przetrwa

firmie w perspektywie kilku najbli

szych lat.

Kluczowa niepewno

ść

dotyczy prawdopodobie

stwa rozpocz

cia strajku przez cał

załog

. Po przeprowadzeniu rozmów sonda

owych, zarz

musi zdoby

na ocen

szans wywołania strajku.

Jakie jest prawdopodobieństwo strajku ?

Koło

Konieczne jest ustawienie proporcji koła

Proporcje koła np.

Którą z dwóch opcji wybierze zarząd ?

eli cała załoga rozpocznie strajk, zarz

d wygrywa 100 000 zł, je

eli nie przyst

pi do strajku – nie wygrywa nic…

eli po wprowadzeniu koła w ruch wskazówka znajdzie si

na niebieskim polu, zarz

d wygrywa 100 000 zł, je

li natomiast

zatrzyma si

na polu wi

niowym – nie wygrywa nic…

Urna

Urna zawiera 10 kul (7 wi

niowych i 3 niebieskich).

Zarz

d chce oszacowa

prawdopodobie

stwo przyst

pienia całej zalogi do strajku.

Którą z dwóch opcji wybierze zarząd ?

Opcja a) to losowanie z urny kuli o okre

lonym kolorze.

Opcja b) dotyczy wyst

pienia zdarzenia, którego szanse chcemy oszacowa

Któr

z dwóch opcji wybierze zarz

d ?

eli cała załoga rozpocznie strajk, zarz

d wygrywa 100 000 zł, je

eli nie przyst

pi do strajku – nie wygrywa nic…

eli z urny wylosuje kul

koloru niebieskiego, zarz

d wygrywa 100 000 zł, je

li natomiast b

dzie to kula wi

niowa – nie wygrywa

nic…

Drzewo zdarze

Oszacowanie indywidualnego współczynnika ryzyka

Skal

preferowanego ryzyka wyznaczaj

dwa kra

ce: gotowo

ść

akceptacji 100% ryzyka (czy pokrywa si

to ze stuprocentowym optymizmem ?) i

ęć

unikania ryzyka czyli akceptacja 0 % ryzyka.

Masz do wyboru dwa działania:

A działanie w warunkach pewno

B działanie w warunkach niepewno

"Stuprocentowy" pesymista przyjmie pierwszy wariant (drugi wariant nie jest godny jego uwagi) za

"stuprocentowy" optymista - przyjmie drugi

wariant (pierwszy wariant zdecydowanie odrzuci).
Przyjmijmy,

e nie jeste

100% pesymist

ani 100% optymist

, co wi

cej - wspomniane dwa warianty uznajesz za równie atrakcyjne

(sformułowanie "równie atrakcyjne" znaczy tyle,

e trudno Ci wskaza

, który bardziej preferujesz).

A działanie w warunkach pewno

ci - zawsze …. zł

B działanie w warunkach niepewno

ci - wypłaty: 0

1000

2000
3000

4000 zł

Jaka jest wartość Twojego współczynnika pesymizmu /optymizmu ?

„Stuprocentowy" pesymista przyjmie pierwszy wariant (drugi wariant nie jest godny jego uwagi) za

"stuprocentowy" optymista - przyjmie drugi

wariant (pierwszy wariant zdecydowanie odrzuci).

1 0 0 0

2 0 0 0

3 0 0 0 4 0 0 0

p e ł n y p e s y m i z m

p e ł n y o p t y m i z m

W a r t o ś ć w s p ó ł c z y n n i k a p e s y m i z m u

0 , 7 5

0 , 5 0

0 , 2 5

0 , 0

W a r t o ś ć w s p ó ł c z y n n i k a o p t y m i z m u

0 , 0

0 , 2 5

0 , 5 0

0 , 7 5

Typologia sytuacji decyzyjnych

•

konsekwencje wyboru pewne = podejmowanie decyzji w warunkach pewno

•

konsekwencje wyboru niepewne ale przewidywalne (mo

na okre

stopie

prawdopodobie

stwa ich wyst

pienia) = podejmowanie decyzji

w warunkach ryzyka

•

konsekwencje wyboru niepewne i nieprzewidywalne (nie mo

na okre

stopnia prawdopodobie

stwa ich wyst

pienia) =

podejmowanie decyzji w warunkach niepewno

ci (sytuacja gry)

J a k p o s t

p o w a

w sytuacji gry ?

logika konsekwencji

okre

l struktur

problemu czyli odrzu

fabuł

i skup si

na tym, co najistotniejsze, a wi

c na:

•

alternatywach /strategiach/ działania

•

konsekwencjach alternatyw przedstawiaj

c je w postaci skwantyfikowanej

przedstaw struktur

problemu w formie:

•

macierzy decyzji

•

drzewa decyzji

3. dokonaj wyboru stosuj

c kryterium wła

ciwe dla sytuacji gry

Gra z Natur

Opis 3. któr

strategi

wybra

Decydent, który ….

Stany Natury:

Strategie:

SN 1

SN 2

SN 3

S 1

700

400

100

S 2

500

800

-100

S 3

350

-100

900

1. kryterium wyboru strategii „pewne-w-niepewnym"

„... je

li masz do wyboru kilka strategii, a w

ród nich tak

, która przy ka

dym stanie natury daje wypłat

nie gorsz

pozostałe, wybierz t

wła

nie

strategi

(czyli strategi

dominuj

)..."

2. kryterium wyboru strategii „najwi

ksze bezpiecze

stwo" (programowy pesymizm)

„...cokolwiek zamierzasz uczyni

, licz si

ze "zło

liwo

" natury, a wi

c wybierz t

strategi

, która przyniesie Ci najmniejsz

z mo

liwych strat

wzgl

dnie maksymalny z minimalnych zysków (czyli minimaks wzgl

dnie maksimin)..."

3. kryterium wyboru strategii „najwi

ksza zdobycz" (wywa

ony optymizm)

„...skoro ani pesymizm ani te

hurra-optymizm nie daj

usprawiedliwi

we wszystkich przypadkach, wybierz t

strategi

, która pozwoli Ci

uzyska

jak najwi

ksz

„zdobycz" (czyli maksymaln

warto

ść

oczekiwan

)..."

4. kryterium wyboru strategii „najmniejszy zawód"

„... wybierz t

strategi

, która przyniesie Ci na najmniejsze z mo

liwych rozczarowa

, gdy natura (los) oka

e si

niepomy

lna..."

5. kryterium wyboru strategii „brak dostatecznej racji"

„...je

eli nie ma oczywistych powodów,

eby uwa

, i

który

ze stanów natury (czyli zdarzenie z wyczerpuj

cego zbioru nawzajem

wykluczaj

cych si

zdarze

) jest bardziej prawdopodobny ni

inne, to wszystkie te stany powinny by

traktowane jako równie

prawdopodobne..."

K t ó r ą z c z t e r e c h s t r a t e g i i n a l e ż y w y b r a ć ?

stany Natury:

Strategie:

SN1

SN2

SN3

SN4

Kryteria wyboru strategii

min/max

"najwi

ksze bezpiecze

stwo"

max

"najwi

ksza zdobycz"

min

"najmniejszy zawód"

Max

"brak dostatecznej racji"

1. dobór wybór jednego z kryteriów wyboru strategii

kto co dobiera ?

„najwi

ksze bezpiecze

stwo"

decydent ostro

„najwi

ksza zdobycz"

decydent przedsi

biorczy

„najmniejszy zawód"

decydent nie-lubi

cy-przegrywa

„brak dostatecznej racji" decydent racjonalny (bez uprzedze

)

czyli a n a l i z a o s o b o w o ś c i d e c y d e n t a ? ? ?

Gra strategiczna

ilustracje

kluczowe poj

cia (j

zyk opisu – „strategia”, „wypłata”)

zało

enia (kolejno

ść

ruchów, motywy stron)

kryteria wyboru strategii (kryterium decyzyjne)

Sytuacja gry strategicznej

Akord zespołowy

za Z.Czwartosz, op.cit.

w a r u n k i p r a c y i p ł a c y p r z e d p o d w y

tempo pracy i
wkład indywidualny wycena łączna

koszt

zysk

jednostkowy

A+B

(10)

(30)

(10)

(30)

jaką decyzję powinien podjąć każdy z decydentów ?

Akord zespołowy

pracuje

szybko wolno

szybko 10/10 0/15

A pracuje

wolno 15/0 5/5

jak przeciwdziałać negatywnym skutkom podejmowanym indywidualnie, ale zgodnie z własnym interesem, decyzjom ?

Gra z partnerem – Gra strategiczna

Gra strategiczna jest to sytuacja współzale

ci interesów kilku (co najmniej dwóch) decydentów, która polega na tym,

e działania

dego z decydentów wpływaj

na realizacj

jego interesów a tak

e interesów pozostałych decydentów. I o d w r o t n i e …

Wspólne cechy tej sytuacji

Zało

enia dotycz

ce post

powania

gracza (wiedza i rozs

dek)

1. istnieje sko

czony zbiór graczy

(bohaterów sytuacji)

2. ka

dy z nich dysponuje co

najmniej dwiema strategiami
działa

(alternatywami)

3. skutki działa

gracza zale

żą

jego własnych działa

jak i działa

pozostałych graczy

4. skutki te s

przez graczy

warto

ciowane

5. gracze podejmuj

działania

zgodnie z ustalonymi regułami

1. ka

dy gracz zna dokładnie zbiór

strategii dost

pnych zarówno jemu jak i

pozostałym graczom

2. ka

dy gracz zna wszystkie mo

liwe

wyniki działa

własnych i pozostałych

graczy

3. ka

dy gracz ma preferencje

porz

dkuj

ce te wyniki i zna preferencje

pozostałych graczy

4. spo

ród dwóch ró

nych działa

gracz wybiera zawsze te, których wynik
jest bardziej przeze

preferowany i to

samo zakłada o pozostałych graczach

zało

enia: 1- 3 to zało

enia wiedzy graczy,

4 to zało

enie rozs

dku ka

dego z graczy

"Dylemat wi

ęź

nia"

gra w postaci macierzy wypłat

Więzień (gracz) B

przyznać się

nie przyznać się

(strategia b - 1)

(strategia b -2)

przyznać się

5 lat

(strategia a - 1)

5 lat

10 lat

Więzień (gracz) A

nie przyznać się

10 lat

1 rok

(strategia a -2)

1 rok

"Dylemat wi

ęź

nia"

macierz decyzyjna

Więzień (gracz) B

przyznać się nie przyznać się

Więzień (gracz) A

(strategia b - 1)

(strategia b -2)

przyznać się

5 lat

(strategia a - 1)

5 lat

10 lat

nie przyznać się

10 lat

1 rok

(strategia a -2)

1 rok

jaką decyzję powinien podjąć każdy z więźniów ?

Wybór której z dost

pnych strategii w poni

szych grach (gry o sumie zerowej) dyktuje rozs

dek ? W grze o sumie zerowej

suma wypłat przy ka

dym z wyborów wynosi 0 (wypłata ze znakiem + dla jednego z graczy jest strat

czyli wypłat

znakiem - dla jego partnera (czytaj – przeciwnika). W poni

szych macierzach, skoro wypłaty zapisano z punktu widzenia

gracza A (+ albo -) , wypłaty dla gracza B nale

y odczytywa

jako wypłaty ze znakiem przeciwnym (- albo +).

Gra pierwsza ?

b1 b2

2 4

- 4 - 2

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

Gra pierwsza !

b1 b2

2 4

-4 - 2

bo dla gracza A stratega a1 jest lepsza niż strategia a2 nie tylko wtedy, gdy gracz B wybierze b2 ale także wtedy, gdy wybierze on strategię
b1

Gra druga ?

b1 b2 b3 b4

6 - 2 - 4 - 2

4 6 - 16 0

12 6 - 4 2

10 4 - 10 -10

12 6 - 8 - 6

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

Gra druga !

b1 b2 b3 b4

6 - 2 - 4 - 2

4 6 - 16 0

12 6 -4 2

10 4 - 10 -10

12 6 - 8 - 6

bo dla gracza A strategia a3jest lepsza niż strategie a1, a2, a4 i a5 niezależnie od wyborów gracza B. Podobnie dla gracza B strategia b3
jest lepsza niż pozostałe strategie niezależnie od tego, co uczyni jego partner. Zatem strategia a3 dla gracza A i strategia b3 dla gracza B
to wybór decyzji na podstawie kryterium dominacji.

Efekt tego wyboru to strategie dominujące zaś strategie pozostałe to strategie zdominowane przez strategie dominujące czyli a3 i b3.

Gra trzecia ?

b1 b2 b3

6 8 4

2 - 10 - 4

- 4 - 4 0

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

Gra trzecia !

b1 b2 b3

6 8 4

2 - 10 - 4

- 4 - 4 0

Gracz B nie dysponuje strategią najlepszą (dominującą nad pozostałymi strategiami) ale wie również, ze zgodnie z założeniem 4 gracz A
jest zmuszony wybrać strategię a1 ponieważ dominuje ona nad pozostałymi, dostępnymi temu graczowi strategiami.

Skoro wybór gracza A jest dla gracza B przewidywalny, to nie dysponując w tej sytuacji strategia dominującą wybierze strategię, która
zabezpieczy go przed najbardziej dla niego niekorzystnymi skutkami wyboru przez A strategii a1.

Mogąc minimalizować te niekorzystne, ale możliwe skutki (wypłaty 6,8 bądź -4) wybierze strategię b3 (minimalna spośród maksymalnych
strat). Decyzja gracza B podyktowana jest kryterium minimaksu.

Gra czwarta ?

b1 b2 b3

6 - 4 - 6

2 - 8 10

4 0 2

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

Gra czwarta !

b1 b2 b3

6 - 4 - 6 -6

2 - 8 10 -8

4 0 2 0

6 0 10

Gra pi

ta ?

b1 b2 b3 b4

6 - 4 - 6 - 2

2 - 8 10 - 4

4 0 2 0

2 0 4 0

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

aden z graczy nie dysponuje strategią dominującą. Czy oznacza to, że ich wybory są nieprzewidywalne ? Wybór przez gracza A np.

strategii a2 w nadziei uzyskania maksymalnej wypłaty (10) nie ma sensu, ponieważ to co wie gracz A jest także udziałem gracza B (vide
założenia wiedzy i rozsądku gracza). Zatem posunięcie a2 może być zneutralizowane przez gracza B posunięciem b2.

Co zatem czynić w tej sytuacji, gdy wiadomo, ze cokolwiek zamierza uczynić jeden z graczy, zostanie (zgodnie z założeniami) rozszyfrowane
przez jego przeciwnika.

Zgodnie z poczuciem zdrowego rozsądku pozostaje tylko dokonanie każdemu z graczy wyboru na podstawie takiego kryterium, które będzie
niewrażliwe na rozszyfrowanie przez jego przeciwnika. Jest to kryterium minimaksu (maksiminu).

Skoro nie mogę sobie zagwarantować najwyższej wypłaty, to należy wybrać strategię, która „zabezpieczy” przed najgorszymi skutkami. Dla
A – przy kolejnych strategiach (a1.a2 i a3) skutki rozszyfrowania wynoszą odpowiednio:-6, -8 i 0. Kryterium minimaksu dyktuje zatem
wybór a3. I cóż z tego, ze gracz B (założenia wiedzy i rozsądku) o tym wie…Jego najlepsza riposta jest w tej sytuacji – zgodnie z powyższa
zasadą – wybór strategii b2. Najlepszą w tej sytuacji odpowiedzią na strategię minimaksu przez jednego z graczy jest posłużenie się tym
samym kryterium.

Co więcej, jakiekolwiek odstępstwo od strategii mimimaksowej jest dla każdego z nich nieopłacalne. Można to sprawdzić odnajdując
punkt siodłowy.

Gra pi

ta !

b1 b2 b3 b4

6 - 4 - 6 - 2 -6

2 - 8 10 - 4 -8

4 0 2 0 0

2 0 4 0 0

6 0 10 0

Gra ma kilka punków siodłowych więc łatwo stwierdzić, że w tej sytuacji (gry dwuosobowej) a3 i b2, a3 i b4, a4 i b2 oraz a4 i b4 to kolejne
pary strategii w równowadze.

Gra szósta ?

b1 b2

2 - 2

- 4 4

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

Gra szósta ! ?

b1 b2

2 - 2 - 2

- 4 4 - 4

2 4

Wydaje się, że w tej grze zarówno A jak i B dysponują strategiami minimaksowymi: a1 i b1.

Gra szósta !

b1 b2

2 - 2 - 2

- 4 4 - 4

2 4

Ale wypłata leżąca na przecięciu tych strategii nie jest punktem siodłowym. Skoro zatem strategie te nie są w równowadze, to czy opłaca się
od nich odstąpić ? Chyba tak, bowiem B wiedząc, że a wybiera strategię a1. odstąpi od strategii b1 na rzecz b2 w nadziei uzyskania wyniku
-2 (wypłatę dla gracza B czytamy ze znakiem przeciwnym). Ale przecież gracz A jest w stanie to przewidzieć i dokona wówczas wyboru a2
prowadząc do wypłaty 4. Również i takie posunięcie gracza A jest w stanie przewidzieć gracz B (zgodnie z założeniami wiedzy i rozsądku).
Co więc można uczynić w takiej sytuacji ? (gra nie ma punktu siodłowego).

Rozsądek (posługują się nim dzieci w grze „w łapki” – vide gra siódma) dyktuje w takiej sytuacji czynić swoje wybory nieprzewidywalnymi
dla partnera, co oznacza, że także i dla siebie samego. Wystarczy się zdać na wyrok losu i tej sytuacji dokonywać wyboru losowego czyli
„mieszać” swoje strategie (kryterium strategii mieszanych) ponieważ każdy świadomy wybór może być „rozszyfrowany” przez naszego
przeciwnika.

Gra siódma ?

lewa

prawa

lewa

-10 +10

prawa

+10 -10

jaką decyzję powinien podjąć każdy z graczy ?

Gra siódma !

lewa

prawa

lewa

-10 +10 -10

prawa

+10 -10 -10

+10 +10

kryteria wyboru strategii

strategii

d o m i n u j

c e j

"... jeśli masz do wyboru kilka strategii, a wśród nich taką, która przy każdej ze strategii dostępnych twemu partnerowi daje wypłatę nie gorszą niż pozostałe,
wybierz tę właśnie strategię (

strategi

dominuj

)

strategii

b e z p i e c z e

s t w a (minimaksowej / maksiminowej)

"...cokolwiek zamierzasz uczynić, licz się z tym, że twój partner "rozszyfruje" twój wybór, a więc wybierz tę strategię, która przyniesie Ci najmniejsząz
możliwych strat względnie maksymalny z minimalnych zysków (strategię

minimaksow

/maksiminow

strategii w r ó w n o w a d z e

"...o takich strategiach bezpieczeństwa, od których żadnemu z graczy nie opłaca się odstąpić, mówimy, że są w równowadze."

strategii m i e s z a n e j

"...gdy gra nie ma punktu siodłowego czyli że strategie bezpieczeństwa nie są w równowadze, wtedy postaraj się aby twój wybór nie został odgadnięty przez
partnera. Jedyne zatem co możesz uczynić, to "mieszanie" swoich strategii "

o p t i m u m P a r e t o

"...wybierz taką strategię, która łącznie ze strategią partnera gwarantuje tobie i jemu najlepszy z możliwych wyników"

Jakie strategie należy wybrać stosując powyższe kryteria w „dylemacie więźnia” ?

Więzień (gracz) B

przyznać się nie przyznać się

Więzień (gracz) A

(strategia b - 1)

(strategia b -2)

przyznać się

5 lat

(strategia a - 1)

5 lat

10 lat

nie przyznać się

10 lat

1 rok

(strategia a -2)

1 rok

S t r a t e g i e r e k o m e n d o w a n e g r a c z o m

Gracz:
Kryterium strategii:

Dominującej

przyznać się

Bezpieczeństwa

przyznać się

w równowadze

przyznać się

optimum Pareto

nie przyznać

się

nie przyznać

się

Więzień (gracz) B

przyznać się nie przyznać się

Więzień (gracz) A

(strategia b - 1)

(strategia b -2)

przyznać się

5 lat

(strategia a - 1)

5 lat

10 lat

nie przyznać się

10 lat

1 rok

(strategia a -2)

1 rok

Jakie są rezultaty wyboru strategii dyktowanych przez te kryteria ?

strategia dominująca

5/5 zamiast

1/1/

strategia bezpieczeństwa

5/5 zamiast

1/1/

strategie w równowadze

5/5 zamiast

1/1/

punkt siodłowy - nie opłaca się odstąpić ?

zatem optimum Pareto

1/1 zamiast 5/5 ... ?

jakie są prawdopodobne rezultaty rozegrania poniższej gry ?

z a p i s p r z e b i e g u g r y

„

”

R u n d a p i e r w s z a

„

”

„

”

„

”

…

R u n d a d r u g a

„

”

„

”

„

”

…

R u n d a t r z e c i a

„

”

„

”

„

”

…

W y n i k i ł

c z n e

Poni

sze opisy za : T.Tyszka, op.cit.

B u n t p r z e c i w k o d y k t a t o r o w i

W pewnej społeczno

ci lokalnej rz

dzonej od dawna przez dyktatora, mieszka

cy u

wiadomili sobie,

e tego stanu

rzeczy nie powinni ju

dłu

ej tolerowa

. Co odwa

niejsi przeb

kiwali o wszcz

ciu buntu, inni - którzy odrzucali

"nieprawomy

lne" pomysły nawoływali do pracy organicznej głosz

c hasła o konieczno

ci "ochrony substancji"

Co ich wszystkich ł

czyło, to

wiadomo

ść

, i

wszyscy jako poddani re

imowi dyktatora znale

li si

w sytuacji konfliktu

interesów. Z jednej bowiem strony zbuntowanie si

przez wszystkich mieszka

ców lub przez znacz

kszo

ść

rokowałoby

co prawda widoki na sukces czyli obalenie dyktatury i

ycie w demokracji, w normalnych warunkach. Z drugiej – wiadomo,

dotychczasowe próby buntu inicjowane przez nieliczn

opozycj

nieodmiennie ko

czyły si

surowymi represjami. Natomiast

ci, którzy okazywali sw

lojalno

ść

dyktatorowi mogli liczy

- w nagrod

za wierno

ść

- na dodatkowe i znaczne beneficja. Mogli

opływa

w dostatki i cieszy

extra przywilejami nieosi

galnymi nawet w warunkach demokracji. Z kolei podj

cie buntu

przez nielicznych ko

czyło si

i represjami wobec niepokornych czyli pogorszeniem ich dotychczasowej i tak ju

mało

komfortowej sytuacji.
W rezultacie, przeci

tny obywatel kieruj

c si

osobistym interesem powstrzymywał si

z wyst

pieniem przeciwko dyktatorowi

w zwi

zku z czym wszyscy znajdowali si

w gorszym poło

eniu, ni

gdyby jednomy

lnie i solidarnie zdecydowali si

obali

dyktatorski re

im...

Ł a p ó w k i

Rzecz si

działa w odległych czasach okre

lanych przez historyków jako okres realnego socjalizmu. Zniesiono ju

prawda obowi

zkowe kontyngenty, ale w zaopatrywaniu polskich miast w zdrow

polsk

ywno

ść

z polskich wsi obowi

zywało

rednictwo pa

stwowych agend. W jednej (ale na pewno nie jedynej) z polskich wsi chłopi dostarczaj

winie do skupu

nakłaniani byli przez klasyfikatora - który w imieniu władz pa

stwowych prowadził punkt skupu w gminie - do wr

czania mu

łapówek. W zamian za łapówk

chłop uzyskiwał zaliczenie dostarczonych

do wy

szej klasy skupu, o „oczko” wy

ej, co w

jego przekonaniu pozwalało uzyska

mu wy

od faktycznie nale

nej - cen

za kilogram dostarczonego

ywca.

Wysoko

ść

łapówki skalkulowana została przez klasyfikatora w ten sposób,

e w porównaniu z zyskiem na wy

szej od

faktycznie nale

nej ceny, indywidualnemu chłopu opłacał si

taki łapówkarski proceder. Zatem wszyscy chłopi wr

czali

łapówki klasyfikatorowi. W rezultacie, skoro wszyscy płacili łapówki, wszystkie

winie dostarczane przez chłopów były

klasyfikowane tak samo, jak wówczas, gdy nikt nie wr

czał łapówek. Oznacza to,

e chłopi płacili za zgodny ze stanem

rzeczywistym sposób klasyfikowania

Gdyby zatem wszyscy chłopi zaniechali tego procederu, zyskali by na tym maj

winie zaklasyfikowane tak samo, a

równocze

nie - „zaoszcz

dzili" by na nie zapłaconych łapówkach. Indywidualny chłop, który odmówiłby wr

czenia łapówki

klasyfikatorowi, zostałby jednak niechybnie ukarany. W zwi

zku z tym wszyscy wr

czali łapówki narzekaj

c na plag

korupcji

...

S o j u s z n i k m i m o w o l i

Producent lodówek promuj

c swój wyrób zwi

ksza mimowolnie popyt na produkty producenta mro

onek. W rezultacie –

zyski obu producentów rosn

. Gdy producent mro

onek zachwala swe wyroby, wywołuje tak

e dodatkowy popyt na lodówki.

li wi

c decyzje obu stron co do promocji własnych produktów traktowa

jako gr

, to:

•

producent mro

onek zyskuje najwi

cej, gdy obydwaj producenci promuj

swe wyroby oraz odpowiednio mniej, gdy sam

promuje swoje produkty

•

eli promocj

prowadzi wył

cznie producent lodówek, to producent mro

onek zyskuje nieco wi

cej, gdy

nie ponosi

on wydatków na promocj

•

gdy obydwaj ograniczaj

wydatki na promocje, ograniczeniu ulegaj

ich zyski z powodu mniejszego popytu.

S t e r n i c y c u d z e g o l o s u

Ta sytuacja dotyczy rozterek dwóch w

dkarzy, którzy zrz

dzeniem losu siedz

- mocz

c kije - na tym samym brzegu

rzeki. Ka

dy łowi co innego – jeden tylko brzanki, drugi tylko „

winki”. Wyci

gaj

c w

nie s

w stanie okre

jaka

tym razem ryba złapała si

na zarzucon

przyn

. Po wyci

gni

ciu „

winki” miło

nik brzanek ma do wyboru:

•

wrzuci

ryb

z powrotem do rzeki albo

•

odda

to niechciane trofeum swemu s

siadowi.

Analogiczny wybór przysługuje miło

nikowi „

winek” gdy wyci

gnie brzank

– wrzuci

do wody b

do kosza swemu

siadowi ...

Zzinterpretuj powyższe opisy w kategoriach teorii gier strategicznych. Jaka jest „macierz wypłat”, jakie są możliwości wyboru
dyktowane przez kryteria wyboru strategii ?

Indywidualne nastawienia w grze z Partnerem

•

k o o p e r a t y w n e (na maksymalizacj

cznych wypłat)

•

i n d y w i d u a l i s t y c z n e (na maksymalizacj

wypłaty własnej)

•

r y w a l i z a c y j n e (na maksymalizacj

ró

nicy wypłat)

5 / 5

-10 / 10

strategia

ooperacji,

10 / -10

-5 / -5

strategia

dstępstwa od kooperacji

które ze strategii: K

, K

, O

to strategie dominujące ?

jakie są konsekwencje wyboru strategii dominujących przez obu graczy ?

jakie są konsekwencje przewartościowania wypłat uwzględniającego indywidualne nastawienia graczy

nastawienie k o o p e r a t y w n e

nastawienie i n d y w i d u a l i s t y c z n e

nastawienie r y w a l i z a c y j n e

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MSM W Z 4 id 309846 Nieznany
Abolicja podatkowa id 50334 Nieznany (2)
4 LIDER MENEDZER id 37733 Nieznany (2)
katechezy MB id 233498 Nieznany
metro sciaga id 296943 Nieznany
perf id 354744 Nieznany
interbase id 92028 Nieznany
Mbaku id 289860 Nieznany
Probiotyki antybiotyki id 66316 Nieznany
miedziowanie cz 2 id 113259 Nieznany
LTC1729 id 273494 Nieznany
D11B7AOver0400 id 130434 Nieznany
analiza ryzyka bio id 61320 Nieznany
pedagogika ogolna id 353595 Nieznany
Misc3 id 302777 Nieznany
cw med 5 id 122239 Nieznany
D20031152Lj id 130579 Nieznany

więcej podobnych podstron