Skład chem i właściw DNA Kw deoksyrybonukleinow RNA
Kw rybonukleinowe Cuki 5węgl Deoksyryb/ Ryboza Zas azot
puryno Adenina i guanina/ Ad i gu Zas azo pirymidynow
Cytozyn i tymin /Cytoz i uracyl Resz kw Fosfor PO

4

3-/

PO

4

3-

L łań

2 prawoskr spira /1 Występ w mitochon, chloropl w jąd
kom /w jądr kom. cytoplaz, chloropl, rybo

s Rodz kw nukl

1rodz DNA/Kilk rodz RNA: - mRNA inform - tRNA transpor
-rRNA rybosomaln Specj fk źród inf gene -steru syntez bia/ -
mRNA zaw kopi kodu i przen ją na rybo-tRNA trans

p aminokw

do rybos

- rRNA bierz udzi w biosyntezi białek

DNA nośn inf

gene-Kw nukl to zw mole, któ cząst zb są z dł nic polinukleot.-
Nic poli to lini ukł nukleozydó poł wiąz fosfodiestrow–DNA
polim zbud z 4rod nukl poł wiąz kow.-Nuk DNA skł się z: cuk
(pento)–dezoksyrybo, gr fosfora,zas azoto, puryny:adeninaA
lu guanG, pirymid:cytozC lu tymT.
-Rodz nuk AMP, GMP, CMP, TMP, Zasa dołą je wiąz glikozyd
do C-1' cukr; res fosf wiąz estro do C-5' cuk. Cząst DNA zawi
mili nukleo.-Cząs DNA skł się z 2 łań polnuk utrzyman dzię
wiąz wodo mię zas: A i T 2 wiąz A=T, C i G 3 wiąz wod CoG.
-Każd zasa 1 łańc odp komple zas w 2 łań. -Obi nic owin są
wok wspóln osi w post prawoskr helis,biegn w przeciwst kier.
Inf ge zapi jest w sekw nukl.-DNA komórk zaw inf o wszys
białk kom. Odc DNA zwan gene jes zakod zapi struk Irz okreś
biał alb bud tRNA i rRNA. -Gen eukar ma bud nieciągłą,
zawier odc kod (podl ekspre) –eksony i odc niekod– introny. -
Czę sekw DNA peł fk kontr i regul–DNA jądr wys w stru zwan
chrom, w skł któr opró DNA wcho biał hist i niehis& niewie ilo
RNA.-DNA mitochondrial i chloroplas twor cząst kolis i odzna
się znacz auton w synte swois biał
Białka Li aminokw: - Pepty od 2 – Oligopep kilka- kilkana -
Polipep poni 100 - Białka pow 100.Łań polipept są utworz z
aminokw połą wiąz pepty Łań polipeptyd tw: regul powta się
ukł wiąz szkiel i charak łań boc Dipepty wyst w mięśn, fk
bufor (kw mlek), -Karnozyna (β-Ala-His), - Anseryna (β-Ala-N-
Met-His)Trojpeptydy dział antyutl w kom, -Glutation (γ-Glu-
Cys-Gly), reag z H2O2 i nadtl org Oligopep i polipept są częs
horm: Oksytocyn, Wazopresyn, Insuli, Glukagon Kalcytonin,
Gastryn, Sekretyna. Angiotensyna St Irz: kolej aminokw w łań
polipept St IIrz:uk gło łańc polipept bez uwzgl konfor łańc
bocz cząst bi St IIIrz:przestr ukł wszys at w cząst St IVrz ukł
przestrz podjed w cząst białka Gr peptyd jest płas, pon wiąz
mię at azot i węgl ma częśc char wiąz podwojn Obecn mos
dwusiarczk w biał wpł w isto sposó na ich konform przestrze

Rybonukle A, enz trawie, ma zł stru przes Str IVrz - RUBISCO
–karboksyla/oksygena1,5-rybulozobisfosforanu (RuBP) - klucz
enz w fa ci foto- as CO2 -Kl bia na pods ich fk bio - Enzy lizozy
rybonuklea, trypsyna Biał zapa owoalbum kazeina, ferrytyna,
gliadyna, zeina B tran hemoglo, hemocjani, mioglobin album
surow –Bi kurc miozyn, aktyn, dyneina - Bi ochr we krwi kręg
przeciw fibrynoge, trombi - Toksy np. ja kieł, błoni i chole, jad
węż, rycyna - Horm insulina, somatotropina, relaksyna B stru:
glikoproteid, bia str bło, keraty, kolag, elas, biał cytosz B pro:
protami, histon, albumi, globul, prolami, gluteliny, skleroprot
Bi złNukleoproteid, Gliko/Lipo/Chromo/Metalo/ Fosfo FOTO
-synt zw org(cukr) z pros zw miner(dwutl wę i wod) z wyk ene
świe pochł prze bar asym i przeksz na ene chem. Na fot skł si
reak zale i nieza od świ Zac u roś i proti maj chlorof or u bak
ma bakterioch lub chloro typ Chlorobiu.

Tk rośl, w któr zach foto to mięki asymi, zwarcica, kom szpark
skórk. Sum zai pro fotosy: 6CO

2

+ 12H

2

O → C

6

H

12

O

6

+6O

2

+6H

2

O

Fa jasn-reak zale od św(w bło tylak gran) 12H

2

O+18ADP+18Pi

+12NADP+E->18ATP+12NADPH

2

+6O

2

Cel: wyt siły asymi Fa cie

(cy Calvin)-rea niez od świ(stroma chlorop) 6CO

2

+12 NADPH

2

+ 18ATP->C

6

H

12

O

6

+6H

2

O+ 12NADP+18ADP+18PiCe: wytw gluk

Cy Calvina- cyk przem faz nieza foto. Isto prze pole na asymil
CO

2

i wytw zw orga – aldehy fosfogliceryno (triozy) - pier prod

fotosy. Proc przeb w strom chloropl i wym sił asymi wytw w f
ja fot. W cy Cal wyró się karboksylac, w któ następ przy dwut
węg do akcepto CO

2

(RuDP); reduk, w trak któr kw fofoglicery

przy udz ATP i NADPH + H

+

przeksz się w aldeh fosfoglicery i

regener zamykaj cykl Calv poprz odtwor zużyty do karboksy
cząstec akceptor CO

2

Barw fotos-karotenoid(B karot, luteina

zeaksantyna, wiolaksantyna,)

Lipidy –tłuszcz stan gr zw rozp w niepol rozp org, dzi się je na:
tł pro (tł wła i wos) zbud z alk i kw tł tł zł, zaw alk, kw tł i in skł
jak: kw fos, choli, galak. wys w tł i ol nat. Prz nas podz:- tł wła
(trojglicery),- wos,- lip izoprenow(steroidy i karotenoid),- tł zł.
Tł właś nal do estr,> triglicer= acyloglicer skł alk jes glicerol a
kw –1karb, wyż kw tł, -kw tł pos 1 re karb i dł łań węoglw, ule
hydrli. Woski est wyż alk 1wodorotl i wyż kw tł; - speł rol ochr
-alk i kw tł wosk są zw o dł łań węg (C26/42). Lip izopr to tłusz
o bud opa na cząs izopre, zaw po2 wi -tw lot sub, ol ete steroi
- zw o bud pie, np.stero jes choles,prek syn horm ster kw żołci
wit D, tw bł biol Karoteni karot i ksantof -zw w kom roś i zwi
-bi udz w proc fotTł zł -Pod klas tłu zł je skł al–glicer,sfingozyn
lu kw fosf, cuk. -Ze wzg na skł alk mam:gliceroli, sfingolip - Ze
skł dod:- fosfoli z kw fosf np.lecytyn,-glikoli z cukrow; cuk moż
by gluk, galak, oligosa;

Występ i rola biolog lipidow -wysokoenerg materi zapas (tłu właści).
- fk ochro i termoizol (tł właśc). warst izolacy na skorz, sierści, piora, a
u rośl na liścia i owo (woski) - Fosfolipi stan gł skł bł biolog , np.lecyty,
sfingolipidy- Glikolipid wchod w skład nasie u ludzi.- Są prekurs wita
rozpusz w tłuszc: karoten– prowi A, wi D jest pokr sterydom, E i K –
lipid izoprenow. - Jak barw roślin tzw.karotenoidy, peł rolę w faz jasn
fotosy: karote, ksantofile, likopen - Bior udzi w tworze ATP podc fotos
i oddych komo, np.plastochinon, ubichinon. - Bio udz w transpo cukr
przez bło lipid, np.dolichole. - Wchod w skł rośli lecznicz, np. Glikozyd
i alkaloidy sterydowe. Aminokwasy i peptydy Zw drobnocząs, będące
podst jedno stru pept i białek. W budo białek wszyst org uczestniczy
tylko 20 typow aminokwa. W cząste typo aminokw(a-aminokwasu)
wyroż się centra poło atom węgla a, do ktore przyłą są kowale: gru
aminowa i karboksy, at wodo oraz łań boczny (R) Łańcu bocz determ
właści fizykochem aminokw. Znanych jest ponad 200 aminokw Amino
biał to a-aminokw posiad węgiel asymetryczny – izomeria optycz, -
należą do szeregu L analogia do kwasu L-(+) mlekowego Aminokw
hydrofob: Alanina, Walin, Leucyn, Izoleucyna, Prolina, Fenyloalani,
Metionina, Tryptofan Prolina – iminokwas , 4 –Hydroksyprolina wyst
w kolagenie i żelatynie Aminokwasy hydrofilowe: Cysteina, Glicyna,
Asparagina,Glutamina, Seryna, Treonina, Tyrozyna, Aminokwasy z
gr zasad: Lizyna, Arginina, Histydyna,Aminokw z gr kwas: kwas
asparaginowy, kwas glutaminowy Aminok egzogenne - organizm sam
nie potrafi syntetyzować i muszą one być dostar z zew z pożywi :
Izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, fenyloalanina, treonina,
tryptofa, histydyna oraz walina D-Aminokwasy: w przyrodzie wystę
ponad 20 Daminokwasow. - D-alanina i kwas D-glutamin ze ścian kom
pewnych bakterii oraz rożnorodne D-aaminokwasy w antybiotykach. -
D-Phe – Gramicydyna S, D-Leu, D-Val – Gramicydyna A, D-Val –
Walinomycyn Przykłady a-aminokw - Homocysteina - prod. pośredni
w syntezie metioniny - Homoseryna - prod. pośredni w katabolizmie
treoniny, asparaginianu i metioniny - Ornityna - prod. pośredni w
katabolizmie treoniny, asparaginianu i metioniny - Cytrulina - prod.
pośredni w biosynt. Mocznika - Kwas argininobursztyn - prod.
pośredni w biosynt. Mocznik - Dopa - prekursor melaniny - Tyroksyna
– prekursor hormonow tarczycy - kwas a-aminoadypinowy - produkt
pośredni w biosyntezie lizyny u drożdży