1

Podstawy rachunkowo

ś

ci

Blok Wykładowy nr 8

dr Wojciech Hasik

[e-mail]

Inwentaryzacja

2

Istota inwentaryzacji

Rachunkowo

ść

W

E

J

Ś

C

I

E

POMIAR

I

WYCENA

DOKUMEN
TOWANIE

KSI

Ę

GOWO

ŚĆ

EWIDENC
JA

RACHUNEK

KOSZTÓW

INWENTA
RYZACJA

SPRAWOZDAWCZ

O

ŚĆ

FINANSOWA

ANALIZA

FINANSOWA

W

Y

J

Ś

C

I

E

IDENT

YFIKAC

JA

K O N T R O L A

• dlaczego powinna być przeprowadzana?

• co powinno być inwentaryzowane?

• jak prezentować jej rezultaty?

Regulacje prawne inwentaryzacji

jako element organizacyjny i techniczny nie jest
przedmiotem regulacji MSSF (ani w US GAAP)

jest zagadnieniem szczegółowo uregulowanym w
ustawie o rachunkowo

ś

ci (Rozdział 3 ustawy)

3

Regulacje prawne inwentaryzacji –
ustawa o rachunkowo

ś

ci

Terminy inwentaryzacji (1):

musi by

ć

wykonana na ostatni dzie

ń

ka

ż

dego roku obrotowego,

dopuszcza si

ę

wyj

ą

tki w przypadkach:

–

gdy inwentaryzacj

ę

rozpocz

ę

to nie wcze

ś

niej ni

ż

3 miesi

ą

ce

przed ko

ń

cem roku obrotowego, a zako

ń

czono do 15 dnia

nast

ę

pnego roku (nie dotyczy zapasów, aktywów pieni

ęż

nych

i papierów warto

ś

ciowych),

–

zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i
półproduktów znajduj

ą

cych si

ę

w strze

ż

onych składowiskach i

obj

ę

tych ewidencj

ą

ilo

ś

ciowo-warto

ś

ciow

ą

przeprowadzono

raz w ci

ą

gu 2 lat

Regulacje prawne inwentaryzacji –
ustawa o rachunkowo

ś

ci

Terminy inwentaryzacji (2):

musi by

ć

wykonana na ostatni dzie

ń

ka

ż

dego roku obrotowego,

dopuszcza si

ę

wyj

ą

tki w przypadkach:

–

ś

rodków trwałych oraz maszyn i urz

ą

dze

ń

wchodz

ą

cych w

skład

ś

rodków trwałych w budowie, znajduj

ą

cych si

ę

na

terenie strze

ż

onym – przeprowadzono raz w ci

ą

gu 4 lat,

–

zapasów towarów i materiałów (opakowa

ń

) obj

ę

tych

ewidencj

ą

warto

ś

ciow

ą

w punktach obrotu detalicznego

jednostki – przeprowadzono raz w roku,

4

Regulacje prawne inwentaryzacji –
ustawa o rachunkowo

ś

ci

Metody inwentaryzacji (1):

1. aktywa pieni

ęż

ne, papiery warto

ś

ciowe, zapasy,

ś

rodki trwale

(czyli aktywa pozostaj

ą

ce pod fizyczn

ą

kontrol

ą

jednostki):

–

spis z natury

–

nast

ę

pnie: wycena tych aktywów i porównanie z zapisami

ksi

ę

gowymi, wyja

ś

nienie i rozliczenie ewentualnych ró

ż

nic

2. aktywa przechowywane w banku (na rachunkach bankowych) lub

przez inne jednostki, nale

ż

no

ś

ci oraz udzielone po

ż

yczki (aktywa

poza fizyczn

ą

kontrol

ą

jednostki)

–

otrzymanie potwierdze

ń

stanów (sald) od banków lub

innych jednostek

–

nast

ę

pnie: wyja

ś

nienie i rozliczenie ewentualnych ró

ż

nic

Regulacje prawne inwentaryzacji –
ustawa o rachunkowo

ś

ci

Metody inwentaryzacji (2):

3.

ś

rodki trwałe, do których dost

ę

p jest znacznie utrudniony,

gruntów, nale

ż

no

ś

ci spornych i w

ą

tpliwych i pozostałych

aktywów i zobowi

ą

za

ń

:

–

drog

ą

porównania danych ksi

ą

g rachunkowych z

odpowiednimi dokumentami

–

nast

ę

pnie: weryfikacja istnienia i rzeczywistej warto

ś

ci

aktywów (zobowi

ą

za

ń

)

5

Rodzaje ksi

ą

g rachunkowych

Rodzaje ksi

ą

g rachunkowych

Ksi

ę

gi rachunkowe to zbiory zapisów ksi

ę

gowych,

obrotów (sum zapisów) i sald.

Rodzaje ksi

ą

g:

dziennik

ksi

ę

ga główna

ksi

ę

gi pomocnicze

inwentarz

zestawienia: obrotów i sald kont ksi

ę

gi głównej

oraz sald kont ksi

ą

g pomocniczych

6

Polityka rachunkowo

ś

ci

Co to jest polityka rachunkowo

ś

ci

polityka rachunkowo

ś

ci:

- obowi

ą

zkowa dokumentacja jednostki

-

opisuje przyj

ę

te przez jednostk

ę

zakładowe

zasady rachunkowo

ś

ci

-

wynika ze swobód wynikaj

ą

cych z prawa

bilansowego (opcjonalne metody i zakresy
swobodnego działania)

-

polityka rachunkowo

ś

ci

≠

rachunkowo

ść

kreatywna,

polityka bilansowa

7

Polityka rachunkowo

ś

ci w uor

Jednostka powinna posiada

ć

dokumentacj

ę

opisuj

ą

c

ą

w

j

ę

zyku polskim przyj

ę

te przez ni

ą

zasady (polityk

ę

)

rachunkowo

ś

ci, a w szczególno

ś

ci dotycz

ą

ce:

1) okre

ś

lenia roku obrotowego i wchodz

ą

cych w jego

skład okresów sprawozdawczych,

2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania

wyniku finansowego,

3) sposobu prowadzenia ksi

ą

g rachunkowych,

4) systemu słu

żą

cego ochronie danych i ich zbiorów, w

tym dowodów ksi

ę

gowych, ksi

ą

g rachunkowych i

innych dokumentów stanowi

ą

cych podstaw

ę

dokonanych w nich zapisów

Polityka rachunkowo

ś

ci w uor

W ramach sposobu prowadzenia ksi

ą

g rachunkowych,

a) zakładowego planu kont, ustalaj

ą

cego wykaz kont ksi

ę

gi

głównej, przyj

ę

te zasady klasyfikacji zdarze

ń

, zasady

prowadzenia kont ksi

ą

g pomocniczych oraz ich powi

ą

zania z

kontami ksi

ę

gi głównej,

b) wykazu ksi

ą

g rachunkowych, a przy prowadzeniu ksi

ą

g

rachunkowych przy u

ż

yciu komputera - wykazu zbiorów

danych tworz

ą

cych ksi

ę

gi rachunkowe na komputerowych

no

ś

nikach danych z okre

ś

leniem ich struktury, wzajemnych

powi

ą

za

ń

oraz ich funkcji w organizacji cało

ś

ci ksi

ą

g

rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,

8

Plan kont

Nr zespołu

Nazwa zespołu kont

Przykładowe konta

0

Aktywa trwałe

Środki trwałe, Wartości niematerialne i
prawne,

Odpisy umorzeniowe ST/WNiP

1

Środki pieniężne, rachunki
bankowe i inne KAF

Kasa. Rachunki bankowe, Kredyty bankowe,
Krótkoterminowe aktywa finansowe

2

Rozrachunki i roszczenia

Rozrachunki z odbiorcami, dostawcami,
z tytułu VAT, z ZUS, z tyt. wynagrodzeń

3

Materiały i towary

Rozliczenie zakupu, Materiały, Towary,
Odchylenia od cen ewidencyjnych M/T

4

Koszty według rodzajów i ich
rozliczenie

Amortyzacja, Zużycie materiałów i energii,
Usługi obce, Wynagrodzenia, Ub. społ. IIS

5

Koszty wg typów działalności
i ich rozliczenie

Działalność podstawowa, Działalność pomoc-
nicza, Koszty zarządu, Koszty sprzedaży

6

Produkty i rozliczenia
międzyokresowe

Produkty gotowe, Odchylenia od cen
ewidencyjnych prod. got. RMK

7

Przychody i koszty związane
z ich osiągnięciem

Sprzedaż produktów, Koszt sprzedanych
produktów, Sprzedaż towarów, WST w CN

8

Kapitały własne, fundusze
specjalne, rezerwy i wynik f.

Kapitał podstawowy, Pozostałe kapitały,
Wynik finansowy, Rezerwy

8

Wprowadzenie do sprawozdawczo

ś

ci

finansowej

9

Podstawy prawne sprawozdawczo

ś

ci

finansowej

1.

Ustawa z dnia 29 wrze

ś

nia 1994 r. o rachunkowo

ś

ci, Dz.U.

Nr 121/94 poz. 591 z pó

ź

n. zmianami – (wersja aktualna

na stronie: http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html)

2.

Rozporz

ą

dzenie Rady Ministrów z dnia 21 marca 2005 r. w

sprawie informacji bie

żą

cych i okresowych

przekazywanych przez emitentów papierów warto

ś

ciowych

(Dz.U. 2005 nr 49 poz. 463),

3.

Mi

ę

dzynarodowe Standardy Sprawozdawczo

ś

ci

Finansowej (MSSF) Tom I i II, IASB, SKwP

Podstawy prawne sprawozdawczo

ś

ci

finansowej

Zró

ż

nicowanie obowi

ą

zków sprawozdawczych w ustawie o

rachunkowo

ś

ci

–

spółki nie podlegaj

ą

ce uor (brak obowi

ą

zków sprawozdawczych)

–

spółki podlegaj

ą

ce uor:

spółki osobowe (800TEUR obrotów)

spółki kapitałowe wszystkie

–

spółki o rozszerzonych obowi

ą

zkach sprawozdawczych:

spółki akcyjne

banki, ubezpieczyciele i inne podmioty działaj

ą

ce na rynkach

finansowych

pozostałe podmioty o ile spełniaj

ą

kryteria ilo

ś

ciowe dla „du

ż

ych spółek”

10

Podstawy prawne sprawozdawczo

ś

ci

finansowej

Obowi

ą

zki sprawozdawcze podmiotów obecnych na rykach

finansowych (emitentów):

–

spółki b

ę

d

ą

ce emitentami papierów warto

ś

ciowych dopuszczonych

do obrotu na rynkach publicznych (spółki notowane)

–

spółki notowane sporz

ą

dzaj

ą

ce skonsolidowane sprawozdanie

finansowe

Układ i powi

ą

zania sprawozda

ń

11

Rachunek
przepływów
pieni

ęż

nych