Jak się odżywiać?

Czy zdarza się, że podczas relaksującego na pozór treningu, który powinien być masażem dla
Twych spracowanych nóg, przechodzisz istną katorgę? Noga “nie podaje”, bolą ramiona,
myślisz tylko o upragnionym końcu? Próbując analizować naszą niedyspozycję zaczynasz
doszukiwać się błędu we wcześniejszych treningach, w panującej aktualnie pogodzie i w
wielu innych czynnikach. Zastanów się jednak w pierwszej kolejności nad tym, jak wyglądał
Twój posiłek. Czy śniadanie polegało na skonsumowaniu kilku kromek chleba z pasztetem
lub z pachnącym boczkiem? A może wyszedłeś na trening zaraz po obiedzie?

Śniadanie

Zacznijmy od przypomnienia podstawowej na pozór prawdy, która jednak często bywa
zapominana (lub lekceważona). Dzienny bilans kaloryczny (energetyczny) nie jest jedynym
wyznacznikiem tego, czy zdrowo się odżywiamy. Naszym celem jest pobranie tych kalorii z
najlepszych źródeł.

Planując wczesnoporanny trening przed pracą nie musimy wcale rezygnować z posiłku.
Istnieją bowiem możliwości przyjmowania lekkich pokarmów, po których możemy z
powodzeniem wyjść na trening bez obawy o problemy żołądkowe. Słynna bułka z bananem a
la Adam Małysz (choć to nie on wymyślił ten zestaw) jest doskonałym przykładem takiego
śniadania. Podobnie jak pszenna bułka i jogurt owocowy czy mała bułka z dżemem. Po tak
delikatnym śniadaniu nie powinno być większych problemów w trakcie wysiłku.

A jak powinno wyglądać nasze “normalne” śniadanie? Przede wszystkim – powinno być dość
obfite i zbilansowane, i to niezależnie od tego, czy spożywamy je po bieganiu czy nie.
Dlaczego? To proste – po nocy musimy uzupełnić zużyte w czasie snu zapasy glikogenu. W
przeciwnym wypadku nasz organizm będzie musiał pobierać energię z tłuszczu, a to
spowoduje, że będziemy zmęczeni i ociężali. Dlatego śniadanie powinno być naszym
królewskim daniem. Nie bójmy się węglowodanów w postaci pieczywa czy białka i tłuszczu
zwierzęcego w postaci wędlin. Pamiętajmy, że śniadanie po porannym bieganiu warto
uzupełnić napojem izotonicznym.

Drugie śniadanie

Tak, drugie śniadanie to chyba termin na wyrost. Po obfitym porannym posiłku posiłek w
środku dnia jest raczej akcentem, rodzajem cezury oddzielającym ranek od wczesnego
popołudnia. Jogurt (najlepiej naturalny), owoc, szklanka soku z warzyw – one doskonale
pokażą organizmowi, że pamiętamy o nim, ale i że pora na drugi “poważny posiłek” jeszcze
nie nadeszła.

Obiad

Największych komplikacji dostarcza nam główny posiłek dnia - obiad. Po pierwsze, jego
przygotowanie jest czasochłonne. Po drugie, pora obiadowa w większości przypadków jest
niekorzystna pod względem logistycznym jeśli chodzi o rozkład dnia. Wracając późnym
popołudniem po całym dniu wypełnionym obowiązkami mamy dylemat - czy jeść obiad (co
wiąże się z przymusowym odczekaniem w celu jego strawienia), czy iść na trening z pustym
żołądkiem. Żadne z tych rozwiązań nie jest korzystne. Ale od czego mamy wyobraźnię?
Można przecież przygotować coś w przeddzień. Tym czymś może być na przykład ryż z
jogurtem, bananem, płatkami kukurydzianymi i cukrem – wszystko zapakowane w
plastikowy pojemnik. Co prawda taki obiad jest zimny, ale na pewno dostarczy nam
wszelkich wartości energetycznych i zlikwiduje uczucie głodu.

Oczywiście taki posiłek nie zawiera tyle energii, ile jest nam potrzebne. Dlatego po
popołudniowym bieganiu konieczny jest “prawdziwy” obiad. Ale, ale – schabowy z furą
ziemniaków też nie jest dobrym pomysłem (ilość nie przechodzi w jakość, pamiętasz?). Czy
wiesz, ile czasu potrzebuje organizm, by w pełni strawić smażone mięso? 72 godziny! Dla
porównania – trawienie ryżu zajmuje 90 minut. Oczywiście nie możemy zapomnieć, że mięso
zawiera składniki trudno dostępne w produktach roślinnych, dlatego nie rezygnujmy z niego.
Za porcję mięsa (nawet schabu) – ugotowaną (ewentualnie pieczoną), podaną z ryżem i
marchewką organizm będzie nam bardzo, bardzo wdzięczny. Jeśli zjemy taki obiad po
godzinie 18 to w zasadzie temat posiłków na ten dzień będzie zamknięty. Jeśli zaś obiad zjesz
wcześniej – możesz jeszcze poczuć ochotę na wieczorną sałatkę. Warzywna (lub owocowa),
bez ciężkich dodatków typu majonez dostarczy Ci dodatkowych zdrowych węglowodanów,
ale nie zrujnuje Twojej diety (jeśli chcesz zrzucić parę kilo).

Przedstawiamy poniżej sześć zasad zdrowego żywienia, które pozwoli nam lepiej
realizować się w biegu i nie odczuwać niepotrzebnego dyskomfortu.

1. Dbaj o regularność posiłków. Organizm ludzki jest świetnym zegarem biologicznym i nie
lubi kiedy "szarpiemy go za wskazówki" przestawiając go z dnia na dzień! Posiłki o stałych
porach sprawią, iż tak zaprogramowany będzie zdecydowanie efektywniejszy.

2. Porzuć stare zasady polegające na spożywaniu sakramentalnych trzech posiłków w ciągu
dnia. 5 to mniej 3, pod warunkiem, że zwiększając liczbę posiłków zmniejszamy ich objętość.
Dzięki temu nie musimy opychać się na zapas, a 5 niezbyt obfitych (ale wartościowych!)
posiłków w zupełności zaspokaja nasze dzienne zapotrzebowanie energetyczne.

3. Starajmy się zachowywać proporcje pomiędzy składnikami odżywczymi. Osoba
intensywnie biegająca charakteryzuje się wzmożonym wydatkowaniem energii - nasz dobowy
koszt energetyczny może sięgać 6000 Kcal, z czego węglowodany powinny dostarczać 63%
energii, tłuszcze – 25%, a białka – 12%.

4. Dbajmy o stały charakter poszczególnych posiłków. Posiłek może być ciężki lub lekki,
dlatego uważnie planujmy ich rozkład. Przed treningiem nasz posiłek powinien składać się z
lekkostrawnych i łatwo przyswajalnych elementów. Po wysiłku organizm chętnie i łatwiej
strawi białka i tłuszcze.

5. Starajmy się, by jedzenie było świeże. Banana kupionego 4 dni temu lepiej wyrzucić i
zapobiec zatruciu pokarmowemu niż eksperymentować w nadziei, że może nic nam nie
będzie. Zakupy róbmy w miejscach, w których jesteśmy pewni uczciwości sprzedawcy, a
produkty pochodzą z pewnego źródła

6. Nie zapominajmy o wyglądzie tego, co jemy. Człowiek jest przede wszystkim
"wzrokowcem" i dużo przyjemniej jest spożywać coś, co ładnie wygląda, ma żywe kolory,
jest jędrne i apetyczne. Posiłek, który jemy od lat w tej samej formie może – przez nadanie
mu innego wyglądu – stać się bardziej atrakcyjny.

Węglowodany – są najprostszym źródłem energii. Z 1 g węglowodanów powstają 4 Kcal
ciepła. Pozwalają na oszczędną gospodarkę białkami i tłuszczami.

Tłuszcze – są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii (1 g = 9 Kcal). Są głównym

źródłem materiału zapasowego, magazynem wody i ochroną przed nadmiernym
wydzielaniem ciepła.

Białka – są materiałem budulcowym tkanek, są podstawowym składnikiem płynów
strojowych. 1 g białka to 4 Kcal energii.

Witaminy – nie są źródłem energii, są jednak niezbędne dla wzrostu i rozwoju organizmu
oraz prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych. Odpowiednio zbilansowana dieta
pozwala utrzymać wagę na jej stałym poziomie.