2013-01-09

1

Urządzenia udojowe

a) zasada działania
b) higiena

Dr Grzegorz Jakub Dejneka

Rodzaje doju

Dój mechaniczny – albo na stanowisku albo

w hali udojowej

Systemy doju w hali udojowej

Dojenie w halach

2013-01-09

2

Kolejność czynności dojarskich

• Przeddój

• Czyszczenie wymion

• Masaż przeddojowy

Następny etap założenie aparatu

udojowego

Czas trwania doju

• Jest zależny od długości

działania oksytocyny

• Tak więc dój trwa

reguły 5 – 10 minut

• Po doju kubki udojowe

są ściągane

UWAGA !!!!

• Przez 20 do 30 minut po

doju kanał strzykowy
jest rozwarty

• W związku z tym – aby

uniknąć wnikaniu
drobnoustrojów robi się
tzw. diping

Podstawowy błąd dojarza przy dojeniu to

tzw. pustodój

• Polega na tym, że

aparat udojowy pracuje
kiedy nie ma
amortyzującego słupka
mleka

• Może mieć miejsce na

początku doju (tzw. dój
ślepy) lub pod koniec
dojenia

2013-01-09

3

Znaczenie kanału strzykowego

Budowa dojarki mechanicznej

Trzy ważne elementy dojarki

• Pompa próżniowa – to „płuca dojarki”. Zbyt mała

wydajność pompy powoduje wahania podciśnienia i
przedłuża dój.

• Pulsator – to „serce” dojarki reguluję bowiem

ciśnieniem powietrza doprowadzanego do kubków
udojowych. Praca pulsatora zapewnia tzw. takty
udojowe

• Regulator podciśnienia – to „mózg” dojarki. Zadanie

jego polega na szybkim likwidowaniu wahań
podciśnienia

2013-01-09

4

Podstawowy element dojarki

• Podstawowym

elementem (jednostką)
dojarki jest kubek
udojowy

• Składa się on z cylindra

(np. metalowy lub
ebonitowy), w który jest
włożona guma
strzykowa

Zasada działania dojarki

• Dojarka działa dzięki

podciśnieniu
wytwarzanemu przez
pompę próżniową

Budowa kubka udojowego

• Po włożeniu gumy

strzykowej do cylindra
powstaje komora
międzyścienna gdzie panuje
ciśnienie zmienne

• Po nałożeniu kubka na

strzyk powstaje komora
podstrzykowa, gdzie panuje
stałe podciśnienie

Zasada działania kubków udojowych

Kolektor

• To część dojarki, gdzie

miesza się mleko
pozyskiwane z 4
ćwiartek

• Z kolektora mleko jest

prowadzone do banki
lub do rurociągu
mlecznego

Poziom podciśnienia powinien być stabilny

!!!!

• Zbyt wysokie podciśnienie

powoduje m.in. Wysysanie
kanałów strzykowych co
ułatwia wtargniecie bakterii
do wymienia i wywiązania
się mastitis

• Zbyt niskie podciśnienie

przedłuża dój

2013-01-09

5

Niewłaściwe podciśnienie spowodowane

jest często przez:

• Małą wydajność pompy próżniowej
• Małą średnicę lub zanieczyszczenia rurociągu

powietrznego, który nie nadąża z usuwaniem
powietrza

• Nieszczelności instalacji podciśnieniowej, w

wyniku czego zasysane jest powietrze

Gumy strzykowe

• Powinny być

wymieniane co
najmniej raz na 6
miesięcy

• Racjonalnie co 4-6

miesięcy

Wady starych gum strzykowych

• Stare, wyeksploatowane gumy strzykowe powodują

niedokładne wydojenie (zaleganie mleka
resztkowego)

• Stare gumy tracą elastyczność i nie spełniają

wymogów warunkujących prawidłowy masaż

• Stare gumy są popękane – w tych pęknięciach

gromadzi się tłuszcz, złogi kazeiny, brud – a więc
tworzą się siedliska bakterii

Uderzenia zwrotne mleka tzw. impakty

• Jest to cofanie się mleka

do strzyka pod
wpływem różnych
czynników

• Jest zjawisko

niekorzystne, gdyż
zakażenia przenoszą się
pomiędzy ćwiartkami

Kiedy dochodzi do impaktów ?

• Zmiana objętości podczas jej otwierania się
• Gwałtowny napływ powietrza do kubka

udojowego

• Tworzenie się a następnie pękanie tzw. korków

mlecznych w krótkich przewodach mlecznych

Mycie instalacji udojowej

• 1. Mycie wstępne

• 2. Mycie zasadnicze (właściwe)

• 3. Płukanie końcowe

2013-01-09

6

Mycie wstępne

• Letnia woda o temperaturze 30-40°C
• Ma na celu usuniecie pozostałości mleka i

ogrzanie instalacji udojowej przed
myciem zasadniczym

Mycie zasadnicze (właściwe)

• Jest mycie cyrkulacyjne przy użyciu

alkalicznych (5-10 minut) lub kwaśnych (10-15
minut) środków dezynfekcyjno – myjących

• Temperatura początkowa roztworu wynosi 55

- 60°C (lub więcej), a przy odpływie 40°C ( nie
może być mniej)

Płukanie końcowe

• Duża ilość wody odpowiadającej jakością

wodzie pitnej przez 5-10 minut

• Ma na celu wypłukanie resztek środków

myjących

Przechowywanie mleka

O konieczności posiadania dojarki

bańkowej

KONIEC