ZABURZENIA ODDYCHANIA

Bezdech jest stanem bardzo niebezpiecznym dla życia

W pozbawionym tlenu mózgu już po 3 -5 minutach

powstają nie odwracalne szkody, a przy dłuższym

zatrzymaniu oddechu dochodzi do zatrzymania

czynności sercowo - krążeniowej i śmierci.

Sztuczne oddychanie

powinno się

rozpocząć możliwie

jak najszybciej.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Przyczyny

powstania bezdechu mogą być różne np.

• zapadnięcie się nasady języka u nieprzytomnego leżą-
cego na wznak
• dostanie się do dróg oddechowych i ich zatkanie wy-
miocin, krwi, pokarmu lub innych ciał obcych
• obrzęk błony śluzowej gardła np. ukąszenie pszczoły
• choroby dróg oddechowych np. astma
• powieszenie, uduszenie, utopienie, zatrucie, porażenie
prądem elektrycznym
• uraz czaszkowo - mózgowy
• wysokie uszkodzenie rdzenia kręgowego

Objawy to:

• utrata przytomności
• sino blady kolor twarzy
• brak wyczuwalnego oddechu z nosa i ust

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Udrożnienie dróg oddechowych

Osoba przygodna może próbować to zrobić w sposób
bezprzyrządowy po przez:
• ułożenie ratowanego na plecach
• sprawdzenie jamy ustnej - należy sprawdzić czy w ja-
mie ustnej lub gardle nie znajdują się wymiociny, krew
lub ciała obce.
Ratujący powinien rozewrzeć szczęki nieprzytomnego i
za pomocą palców najlepiej lewej ręki (u osób prawo-
ręcznych) starać się usunąć przeszkodę, gdyż rękę pra-
wą ze względu na większą operatywność należy użyć do
rozwarcia szczęk. Często sam zwrot głowy na bok powo-
duje pozbycie się treści płynnej na zewnątrz.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Udrożnienie dróg oddechowych

Odgięcie głowy do tyłu

- ratujący klęka za głową ratowanego, nieco po jego le-

wej stronie. Podkłada lewą rękę pod jego kark i nieco unosi kark ku górze. Pra-
wą ręką ujmuje czaszkę ratowanego w okolicy szczytowo - potylicznej i wywie-
rając na nią nacisk odgina ją do tyłu. Siła nacisku musi działać nieprzerwanie
ponieważ głowa ma tendencje powrotu do pozycji wyjściowej. Należy działać
zdecydowanie lecz z wyczuciem, aby nie spowodować uszkodzenia kręgu lub
złamania zęba kręgu obrotowego (zbyt silne odgięcie głowy do tyłu może spowo-
dować zmniejszenie drożności oddechowej). Jest to sposób dość skuteczny w
większości przypadków.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Udrożnienie dróg oddechowych

Odgięcie i przyciśniecie żuchwy do szczęki

- dodatkowo ratujący przy-

ciska żuchwę do szczęki. Należy pamiętać o odciągnięciu dolnej wargi w
kierunku brody chorego. Sposób skuteczny prawie we wszystkich przy-
padkach i najczęściej stosowany. Początkowy etap działania jest taki
sam jak w poprzednim sposobie jednak później należy lewą rękę z oko-
licy karku przenieść pod żuchwę układając na niej cztery palce, a kciuk
od przodu tuż poniżej wargi. Podczas gdy ręka wywiera silny nacisk na
żuchwę od spodu, kciuk powinien ściągać wargę ku dołowi za pośrednic-
twem skóry tej okolicy brody.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Udrożnienie dróg oddechowych

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Sztuczne oddychanie

Nie jest jednoznacznie naukowo określone jak „dobre” musi być
PPŻ

(„Podstawowe Podtrzymywanie Życia”),

aby mogło urato-

wać życie. Czy poszkodowani, u których uciskanie i sztuczne od-
dychanie prowadzono perfekcyjnie (tzw. „dobre” PPŻ) rokują
lepiej niż ci, u których czynności te prowadzono mniej efektyw-
nie? Wciąż oczekuje się rozstrzygającej odpowiedzi na to pytanie,
ale z licznych badań jasno wynika, że wskaźniki przeżycia są naj-
niższe wtedy, gdy nie podjęto żadnych prób PPŻ. Wdmuchiwanie
powietrza (wentylacja wydychanym przez ratownika powietrzem,
oddychanie usta-usta) jest od wczesnych lat 60 akceptowaną
techniką w obrębie PPŻ. Sztuczne oddychanie bez zabezpieczenia
drożności dróg oddechowych (np. intubacja) wiąże się ze znacz-
nym ryzykiem wdmuchiwania powietrza do żołądka, zrzucenia
treści żołądkowej i jej aspirację do dróg oddechowych.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Sztuczne oddychanie

Wykazano, że objętość powietrza wynosząca 400÷500
cm

3

wystarcza dla zapewnienia dostatecznej wentylacji

w PPŻ u dorosłego, ponieważ wytwarzanie CO

2

podczas

zatrzymania krążenia pozostaje na bardzo niskim
poziomie.

Sztuczne oddychanie należy prowadzić do:

• czasu pojawienia się samoistnego oddechu u ratowane-
go. Można to stwierdzić po ruchach klatki piersiowej i
nadbrzusza oraz po wydychaniu powietrza z ust i nosa.
Dlatego co parę minut należy sprawdzić czy ratowany
sam oddycha.
• czasu przyjazdu karetki i przejęcia przez zespół ratow-
niczy akcji ratunkowej

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Sztuczne oddychanie

Metoda

USTA - USTA

– Odchyl głowę poszkodowanego do

tyłu, jedną ręką opartą o czoło za pomocą kciuka o palca

wskazującego szczelnie zaciskaj nos. Weź głęboki oddech i

przyłóż swoje usta do ust ofiary. Zacznij dmuchać, dopóki

nie zauważysz, że klatka piersiowa poszkodowanego uniosła

się. Odsuń usta, pozwól klatce piersiowej opaść. Sprawdzaj

puls po każdych 10 wdechach. Jeżeli nie ma pulsu zastosuj

masaż serca. Jeżeli poszkodowany zacznie oddychać ułóż go

w pozycji bocznej ustalonej. Po każdym oddechu sprawdzaj,

czy klatka piersiowa opada.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Sztuczne oddychanie

Metoda

USTA - NOS

– Początek jak w poprzedniej metodzie

z tą różnicą, że lewa ręka dociska żuchwę dłonią do szczęki a

kciukiem i palcem wskazującym zbliża obie wargi do siebie

aby tą drogą nie uciekało powietrze wdmuchiwane. Usta ra-

towanego obejmują nos nieprzytomnego. Dalsze czynności

jak w metodzie poprzedniej. Przy tej metodzie istnieje

mniejsze ryzyko wypełnienia żołądka wdmuchiwanym po-

wietrzem niż w poprzedniej.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Sztuczne oddychanie

Wykonując sztuczne oddychanie należy pamiętać, że:
• Metodę usta - usta stosuje się w zasadzie gdy metoda usta -

nos nie przynosi rezultatu.
• Aby przeciwdziałać wdmuchiwaniu powietrza do żołądka,

należy powoli wdmuchiwać powietrze ratowanemu; wydech

ratownika powinien trwać ok. 1,5-2 sekundy.
• W razie dostania się powietrza wdmuchiwanego do żołądka

może dojść do wymiotów a w efekcie do zachłyśnięcia.
• W żadnym przypadku nie należy uciskaniem brzucha usi-

łować opróżnić żołądek z powietrza, jakie się do niego przy-

puszczalnie dostało. Grozi to ostrym zachłyśnięciem.
• Jeżeli podczas wdmuchiwania wystąpi silny opór

prawdopodobnie jest to wina nieprawidłowego ułożenia

głowy lub niedrożności dróg oddechowych.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Pierwsza pomoc

Sztuczne oddychanie u dzieci i niemowląt

Metoda

USTA – USTA, NOS

– Ratujący obejmuje ustami

równocześnie nos i usta dziecka. Sztuczne oddychanie należy

przeprowadzać bardzo ostrożnie ze względu na małą

pojemność płuc ratowanego. Można przyjąć że jedno

napełnienie płuc wystarczy na kilka wdmuchnięć dla

dziecka.

Postępowanie w zależności od wieku poszkodowanego

(zgodnie z obecnie obowiązującymi wytycznymi

ILCOR z 2005 roku)

6-7 ml/1kg
masy ciała

6-7 ml/1kg
masy ciała

6-7 ml/1kg
masy ciała

Objętość

(jednorazowy

wdech)

usta ÷ nos
usta ÷ usta

usta ÷ nos
usta ÷ nos-usta

usta ÷ nos-usta

Metoda

co 2 sek.

co 2 sek.

co 2 sek.

Wdech

12/min

20/min

30/min

Sztuczna

wentylacja

Dorosły
od okresu
pokwitania

Dziecko

1 - do okresu

pokwitania

Niemowlę
do 1 roku życia

Zaburzenie

oddychania

Po każdym wdechu trwającym ok. 1 sekundy powinien nastąpić bierny wydech. Ratownik cały czas powi-
nien kontrolować ruchy oddechowe klatki piersiowej poszkodowanego. Jeżeli po wykonaniu dwóch wde-
chów klatka piersiowa poszkodowanego nie opada, należy ponownie sprawdzić stan dróg oddechowych.

ZABURZENIA ODDYCHANIA

Sztuczne oddychanie

Jeżeli podczas prowadzenia sztucznego oddychania u ratującego
wystąpią takie objawy jak: zawroty głowy lub zaburzenia wzroku
należy na chwilę przerwać akcję ratowniczą i po przeminięciu
objawów wznowić ją od nowa.

UWAGA

Nie wolno stosować wymienionych metod przy zatruciach
środkami chemicznymi. Istnieje niebezpieczeństwo zatrucia się
ratującego.

Przy wyżej opisywanych metodach istnieje niewielkie zagrożenie
zakażenia się chorobami zakaźnymi. Mimo to należy zachować
ostrożność. Np. zakażenie wirusem HIV może nastąpić wtedy gdy
krew lub ślina dostanie się do krwioobiegu ratującego przy zra-
nieniach jamy ustnej. Zakładanie na usta ratowanego np. gazy
ma znaczenie jedynie higieniczne i w żaden sposób nie stanowi
zabezpieczenia przed zakażeniem.