CHARAKTERYSTYKA NORM BS 7750

Brytyjski Instytut Standaryzacji (BSI) jest organizacją, która w swej historii opracowała już
wiele norm. Można do nich zaliczyć między innymi:



BS5750 -

System Jakości



BS5750 - cz. I, 1987 -

Specyfikacja odnośnie do projektowania, rozwoju, produkcji,

instalacji, usług



BS7229 -

Przewodnik do auditingu systemów jakości:

Cz. 1 Auditing

Cz.2 Kryteria kwalifikacyjne dla audytorów
Cz. 3 Zarządzanie programem audytu.

W 1991 roku BSI opracowało także elementy składające się na system zarządzania
środowiskowego w przedsiębiorstwie Ervironmental Management Systems (EMS),
odnoszący się do podmiotów wszystkich typów i rozmiarów. System tego rodzaju
umożliwia firmom określenie (opracowanie) procedur służących ustaleniu środowiskowej
poli

tyki i celów oraz ich osiąganiu w zgodzie z innym celami przedsiębiorstwa.

Opracowany standard jest zatem pomocny w projektowaniu i tworzeniu programów
certyfikacyjnych. Specyfikacja BSI zawiera wymagania odnośnie do EMS oraz aneks
pomagający we wprowadzaniu systemu i jego ocenie. Stosownie do wytycznych
zawartych w normach BS7750 przedsiębiorstwo powinno utworzyć i utrzymywać EMS jako
oznakę zapewniającą, że efekty jego działalności dostosowane są do polityki
środowiskowej i odpowiednio powiązane z celami i zadaniami. Taki system zarządzania
środowiskowego powinien zawierać:



przygotowanie dokumentów procedur systemu oraz instrukcji zgodnie z

wymaganiami tego standardu,



efektywną implementację procedur i instrukcji systemu.

Podczas wdrażania EMS przedsiębiorstwo powinno posiadać praktyczny podręcznik
wskazujący na konkretne wymagania i sposoby postępowania w różnych sytuacjach
związanych z działalnością operacyjną. Norma BS7750 zaleca, aby zarząd
przedsiębiorstwa zdefiniował i udokumentował swoją politykę środowiskową i upewnił się,
że:



jest ona odpowiednia do jego działalności, produktów, wytwarzanych usług i

oddziaływania środowiskowego,



jest zrozumiana, wprowadzana i odpowiednio podtrzymywana na wszystkich

poziomach zarządzania w przedsiębiorstwie,



jest

dostępna i podana do publicznej wiadomości,



zawiera zaangażowanie i chęć kontynuowania procesu ulepszeń i poprawy

działalności środowiskowej,



ma swój udział w ustalaniu i publikacji celów środowiskowych przedsiębiorstwa.

SYSTEM ZARZĄDZANIA

ŚRODOWISKOWEGO (EMS )ISO 14000

Szybki rozwój przemysłu spowodował konieczność większej dbałości o środowisko niż
dotychczas. Można oczywiście wydawać kolejne zakazy i mnożyć kary, ale cóż z tego,
jeśli przedsiębiorstwom nie chce się lub twierdzą, że nie są w stanie zmniejszyć
zanieczyszczeń... Wobec tego rozpoczęto zachęcanie przedsiębiorstw do zmiany postaw.
Początkowo firmy podejmowały działania po zakończeniu procesu wytwarzania, jednakże
między innymi doświadczenia z wdrażaniem systemów jakości zasugerowały celowość
wprowadzania działań jeszcze na etapie produkcji.
Stąd pojawiło się ostatnio zarządzanie środowiskowe, które polega na redukcji ilości
zanieczyszczeń i odpadów u źródła ich powstania. W tych działaniach realizuje się znaną
już zasadę "myśl globalnie - działaj lokalnie". Odchodzi się więc od kontrolowania
zanieczyszczeń, na rzecz zarządzania środowiskowego.
Podstawowym narzędziem realizacji zarządzanie środowiskowego jest analiza cyklu życia
produktu. Są to zorganizowane i ciągłe działania, których celem jest zapobieganie
powstawaniu i systematyczna redukcja zanieczyszczeń.
Realizowany w przedsiębiorstwach program czystszej produkcji jest dobrym początkiem
dla wdrożenia zarządzania środowiskowego według wymagań normy ISO 14001. System
ten realizuje się między innymi w oparciu o Koło Deminga (metoda PDCA - planuj,
wykonuj, sprawdzaj, działaj).

Istnieje kilka sposobów wdrażania systemu. Można opracować zintegrowany system

dokumentacji w firmie. Zadanie to jest bardzo efektywne, ale jednocześnie prawie tak
samo

trudne. Można także zignorować istniejące dokumenty i zbudować oddzielną

dokumentację ISO 14001. To z kolei spowoduje, że pracownicy będą mieć więcej niż
jedną instrukcję działania. Trzeci sposób to dostosowanie dokumentacji do potrzeb
zakładu. Ten sposób łączy część pierwszego i drugiego. Ostatni to komputerowa
dokumentacja systemu.

Międzynarodowa norma ISO 14001 ułatwia każdej organizacji skuteczne zarządzanie
środowiskowe, które jest częścią zintegrowanego systemu zarządzania. Norma pomaga
organizacjo

m w osiągnięciu celów gospodarczych przy zachowaniu zgodności z zasadami

ochrony środowiska.
Normy zarządzania środowiskowego, ułatwiając przedsiębiorstw radzenie sobie z
obowiązkowymi przepisami, zapewniają jednocześnie zgodność z przepisami dot.
środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa pracowników oraz bezpieczeństwa wyrobu i
bezpieczeństwa publicznego.

System zarządzania środowiskowego wg norm ISO 14000 umożliwia:



ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko w sposób celowy,

zorganizowany i ekonomiczny,



zachowanie zgodności z odpowiednimi regulacjami prawnymi,



spełnienie wymagań Unii Europejskiej.

Posiadanie certyfikatu przynosi wymierne korzyści dla organizacji:



podnosi prestiż organizacji na rynku krajowym i międzynarodowym,



zapewnia system

owe zarządzanie zasobami,



umożliwia szerszy dostęp do preferencyjnych kredytów,



obniża koszty ekologiczne (niższe opłaty za gospodarcze korzystanie ze

środowiska),



tworzy pozytywny wizerunek w oczach klientów.

Co to jest zarządzanie środowiskowe ?

W ost

atnich dziesięciu latach w wyniku intensywnych badań praktycznych działań wszedł

w życie termin zarządzanie środowiskowe, termin ten jest ściśle związany z inegracją
produkcji i ekologii w przedsiębiorstwie Do początku lat 90. podejmowano prace
normaliza

cyjne w zakresie zarządzania środowiskowego na poziomie

międzynarodowym. Rezultatem tych wysiłków jest ustalenie m.in. norm EN ISO 14001
systemu zarządzania środowiskowego, które obowiązują od września 1996 roku.
Tak jak w końcu ubiegłego stulecia były poruszane w dyskusjach zagadnienia społeczne,
tak

też dzisiaj, porusza się dodatkowo w dyskusjach problem ochrony środowiska. Nie

tylko przygotowanie produktów, usługi i dochody są dzisiaj nadrzędnym celem, ale
globalna ochrona życia na naszej planecie. Obecnie chodzi o to, aby gospodarka rozwijała
się bez większej szkody dla środowiska.
Ochrona środowiska oznacza np. ochronę powietrza przed spalinami, ochronę wody przed
zanieczyszczeniami, ochronę gleby przed niebezpiecznymi związkami, oszczędne
ro

zporządzanie zasobami. Poznanie wyczerpywania się zasobów zmienia w znaczący

sposób kierunki w gospodarce. Ochrona środowiska jest czymś więcej niż kosztowym
kaprysem współczesności i wychodzi ponad czysto techniczne problemy. Ochrona
środowiska stała się jednym z najważniejszych zadań zarządzania. Przyjazne środowisku
produkty polepszają pozycję przedsiębiorstwa w oczach konkurencji. Przyjazne
środowisku procedury produkcji są właśnie w takiej molochach jak np. Warszawa bardzo
przyszłościowe. Dobry bilans ekologiczny jest ważny dla dobrej PR pracy i dla
pozytywnego wizerunku u klienta.

Zarządzanie zgodne z duchem czasu nie powinno się ograniczać tylko do wypełniania
państwowych nakazów, lecz kształtować się samodzielnie zamiast czekać na odgórne
uregulowani

a. Ochrona środowiska powinna należeć do nadrzędnej hierarchii celów.

Już dzisiaj wymaga się od przedsiębiorstwa wypełnienia dużej liczby przepisów prawnych,

wyraźniejszej jawności działania, wyostrzonej prawnej odpowiedzialności za środowisko
itd., efekty

wnych i dających się stwierdzić zakładowych środków do usuwania szkód

środowiska i zmniejszania zużycia zasobów.
Zakładowa ochrona środowiska staje się coraz bardziej strategicznym czynnikiem sukcesu
dla średnioterminowego zabezpieczenia przedsiębiorstwa. Dlatego coraz więcej firm
włącza do swojego programu ochronę środowiska. Właśnie polskie przedsiębiorstwa
poczyniły w ostatnich latach niesamowity wysiłek we wprowadzeniu do swojej polityki
ochrony środowiska, co przyniosło już niewątpliwe sukcesy.

Przez d

ługi czas ekonomia i ekologia były w stosunku do siebie w opozycji i często było

tak, że ochrona środowiska w praktyce oznaczała tylko reagowanie na określone wymogi
prawne . Ale technologia końca rury nie jest drogą zabezpieczenia środowiska. Dopiero
we w

prowadzonym w przedsiębiorstwie i funkcjonującym na każdym poziomie

zarządzaniu środowiskowym, rozpoznaje się problemy i błędy np. w produkcji na czas, tak
że można je wyeliminować niewielkim kosztem.

Składniki zarządzania środowiskiem:

Zdolność do konkurencji



poprawa wizerunku w oczach opinii publicznej, zwiększenie wiarygodności



korzyści z konkurencji przy uczestnictwie w przetargach



reklama



długofalowe zabezpieczenie przedsiębiorstwa



pozyskanie nowych rynków

Minimalizacja kosztów



oszczędność kosztów użycia energii



świadomość dalszej możliwości oszczędzania

Polepszenie organizacji



rozpoznanie słabych stron przedsiębiorstwa



ochrona środowiska w systemie zakładowym



audyt ekologiczny jako controlling dla ochrony środowiska



popieranie świadomości ekologicznej



motywacja pracowników

Minimalizacja ryzyka



zabezpieczenie prawne



uniknięcie szkód i wypadków



lepsza podstawa rokowań przy ubezpieczeniach, zwłaszcza w odniesieniu do

odpowiedzialności ekologicznej lub odpowiedzialności za produkt



lepsza podstawa do negocjacji z bankami.

Tzw. oczywiste zagadnienia środowiskowe, które obejmuje ów system to: emisje do

atmosfery, zrzuty do wod

y, zaopatrzenie w wodę oraz oczyszczanie ścieków, odpady i

nieczystości, uciążliwość, hałas, nieprzyjemne zapachy, promieniowanie, planowanie
przestrzenne, ocena oddziaływania na środowisko, pozbywanie się wyrobu, zużycie
surowców oraz energii. Celem zarządzania środowiskowego jest produkowanie wyrobów
przy minimalnym wykorzystaniu zasobów naturalnych, energii i wody, przy jednoczesnym
zachowaniu jakości na dotychczasowym poziomie. Zarządzanie środowiskiem jest
procesem, którego podstawą jest ciągła poprawa. Przedsiębiorstwo winno wdrożyć system
określania i rozwiązywania problemów, które mają znaczące lub potencjalnie znaczące
oddziaływanie na środowisko. Celem osiągnięcia tego wymagania należy wzuć pod uwagę
czynniki pośrednie i bezpośrednie oraz ich oddziaływanie zarówno z uwagi na
zanieczyszczenia, jak i wykorzystywanie zasobów. Proces określający przeszły, bieżący i
potencjalny przyszły wpływ (pozytywny lub negatywny) działań przedsiębiorstwa na
środowisko obejmuje również określenie wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo ludzi oraz
określenie potencjalnego prawnego i ekonomicznego zagrożenia dla przedsiębiorstwa

Audit certyfikujący

Po pozytywnym wyniku auditu jednostka certyfikująca wystawia certyfikat, który jest
potwierdzeniem wysokiej klasy prze

dsiębiorstwa na całym świecie. Certyfikat jest

dowodem gwarantującym wysoką jakość i niezawodność oferowanych wyrobów i usług.
Jest także potwierdzeniem dbałości przedsiębiorstwa o kompleksowe zaspokajanie
potrzeb i życzeń klienta. Euro Consulting współpracuje w tym zakresie z RWTÜV z
ESSEN (Niemcy), która to jednostka posiada ponad 25 przedstawicielstw na świecie
(przedstawicielstwo w Polsce RW TUV Polska Sp. Z o.o. w Katowicach). Na życzenie
przedsiębiorstwa może to być również każda inna uprawniona jednostka

Korzyści z wdrożenia System Zarządzania Środowiskowego(EMS)

Wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego zgodnego z wymaganiami normy ISO
14001 przynosi organizacji wiele korzyści, do których należą:



redukcja kosztów związana ze zmniejszeniem ilości odpadów, ograniczeniem
zużycia energii i surowców oraz obniżeniem opłat ekologicznych,



zminimalizowanie możliwości wystąpienia sytuacji awaryjnych i wypadków w firmie

poprzez wcześniejsze zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń i wprowadzenie
rozwiązań zapobiegających takim zdarzeniom,



zastąpienie surowców naturalnych innymi bez zmniejszania jakości produktów,



zagospodarowanie odpadami,



uporządkowanie stanu formalno - prawnego,



łatwiejsze uzyskiwanie pozwoleń i zezwoleń,



rozszerzony dostęp do funduszy pomocowych i kredytów bankowych,



możliwość korzystniejszego ubezpieczenia się od ryzyka ekologicznego,



poprawa relacji z organami ochrony środowiska,



zwiększenie efektywności wykorzystywanej infrastruktury,



poprawa wizerunku przedsiębiorstwa wśród społeczeństwa i władz lokalnych,



wzrost zaangażowania pracowników,



wzrost konkurencyjności rynkowej,



wzrost zaufania i wiarygodności firmy,



zmniejszenie ryzyka odpowiedzialności karnej,



wykazanie braku zobowiązań wynikających z zanieczyszczenia środowiska,



usprawnien

ie całokształtu działalności.



Schemat Wdrażania Systemu Zarządzania Środowiskowego

Pomoc w opracowaniu i wdrożeniu Systemu Zarządzania Środowiskowego opisanego
normą ISO 14001 składa się z następujących etapów:



Przeprowadzenie auditu wstępnego i oceny zgodności z mającymi zastosowanie

przepisami prawa i innymi, do których spełnienia Organizacja jest zobowiązana
(audit stanu zerowego)Analiza działań oraz dokumentów dotyczących zarządzania
środowiskiem pod kątem spełnienia wymagań prawa dotyczących ochrony
środowiska oraz wymagań normy ISO 14001.Celem auditu jest zapoznanie się z
sytuacją obecnie panującą w Państwa Organizacji, zidentyfikowanie i zapoznanie z
procesami realizowanymi w firmie oraz określenie stopnia spełnienia wymagań
prawa ochrony środowiska.Po przeprowadzonym audicie stanu zerowego i ocenie
zgodności nasi konsultanci dostarczą Państwu raporty z auditu i oceny. Raporty te
będą zawierały:



ocenę obecnej sytuacji w zakresie zarządzania środowiskowego



ocenę zgodności działań z wymaganiami prawa ochrony środowiska



wyniki przeprowadzonej analizy SWOT w odniesieniu do działalności firmy w

aspekcie ochrony środowiska (słabe i mocne strony oraz szanse i
zagrożenia).



Szkolenie

Kierownictwa i Kadry z zakresu wymagań normy ISO 14001 oraz

metodyki budowy

i wdrażania Systemu Zarządzania Środowiskowego w

Firmie.Wyjaśnienie kolejnych działań koniecznych dla wdrożenia systemu.



Wprowadzenie

zmian

organizacyjnych

niezbędnych

dla

efektywnego

funkcjonowania

Systemu

Zarządzania

Środowiskowego.Przeanalizowanie

ure

gulowań w zakresie podziału odpowiedzialności. Wprowadzenie niezbędnych

zmian w schemacie organizacyjnym. Modyfikacje zakresów obowiązków, ustalenie
nowych funkcji /stanowisk dla wymaganych działań określonych w normie ISO
14001.



Opracowanie i ustanowienie

Polityki Środowiskowej.Analiza strategii działania firmy

zarówno na zewnątrz firmy (klienci, dostawcy i kooperanci, inne zainteresowane
strony, środowisko naturalne), jak i w stosunku do wewnętrznych potrzeb firmy
(uwzględnienie relacji z pracownikami, zasady podejmowania nowych zadań
/celów, potrzeba ciągłego doskonalenia i pracy zespołowej itp.)



Aspekty środowiskowe



Identyfikacja aspektów środowiskowych wraz z określeniem ich znaczenia



Określenie aspektów środowiskowych czyli elementów działalności firmy, jej

wyrobów lub usług, które mogą wzajemnie oddziaływać ze środowiskiem
(wywierać wpływ na środowisko)



Określenie wagi każdego ze zidentyfikowanych aspektów - czyli

przeprowadzenie ich oceny za pomocą sprawdzonych metod i tym samym
zidentyfikowanie zna

czących aspektów środowiskowych



Cele, zadania i programy środowiskowe



Ustalenie celów i zadań środowiskowych dla znaczących aspektów

środowiskowych oraz zdefiniowanie programów ich realizacji



Dokumentacja systemu zarządzania środowiskowego



Opracowanie, an

aliza i weryfikacja projektów dokumentów systemowych (procedur,

instrukcji, formularzy) oraz ich wdrażanie - konsultacjeOpisanie sposobów
postępowania. Weryfikacja powiązań zawartych w poszczególnych dokumentach.
Pomoc przy wdrażaniu procedur - usługi konsultingowe.Prace realizowane w
ramach niniejszego etapu obejmują:



opracowanie i wdrożenie niezbędnych procedur sterowania operacyjnego



określenie metod pomiarów i monitorowania wpływów na środowisko oraz

efektów działalności środowiskowej, stosowanych środków sterowania
operacyjnego, a także zgodności z celami i zadaniami środowiskowymi oraz
nadzorowanie ich realizacji



identyfikację

potencjalnych

awarii

środowiskowych

oraz

metod

przeciwdziałania im i procedur postępowania na wypadek wystąpienia
incydentu ekologicznego



realizację ćwiczeń i /lub symulacji z zakresu postępowania na wypadek

wystąpienia awarii środowiskowej



Dwa sposoby opracowywania dokumentacji systemowej:



Wszystkie dokumenty są opracowywane przez Konsultantów FIRMY

ZAWNĘTRZNEJ na podstawie informacji uzyskanych w Przedsiębiorstwie
poprzez przeprowadzenie wizji lokalnych oraz wywiadów z pracownikami
odpowiedzialnymi za dany obszar. Weryfikacja projektów dokumentów
polega na dokładnym ich przeanalizowaniu i omówieniu przez pracowników
odpowiedzialnych za dany obszar wraz z Konsultantem odpowiedzialnym za
dany projekt. Dopiero po uzyskaniu akceptacji pracowników i kierownictwa
Konsultant rozpoczyna prace związane z wdrożeniem danego dokumentu
(szkolenie personelu).



Dokumenty są opracowywane przez pracowników wdrażającej system

Organizacji

na podstawie wskazań i informacji przekazywanych przez

Konsultantów i Szkoleniowców FIRMY ZAWNĘTRZNEJ. Opracowane
dokumenty są weryfikowane przez konsultantów pod kątem wszelkiego
rodzaju występujących w nich niedociągnięć i ich słabych stron. Na
podstawie niniejszych uwag odpowiedzialni za opracowanie danego
dokumentu dokonują stosownych zmian i poprawek.



Szkolenie pracowników



Szkolenie z zakresu wymagań normy ISO 14001, ich wpływu na środowisko

w tym zagrożeń środowiskowych oraz sposobów przeciwdziałania im.Celem
szkolenia będzie podnoszenie świadomości ekologicznej wśród pracowników
Organizacji.



Audit wewnętrzny



Przeprowadzenie auditu wewnętrznego całego systemu zarządzania

środowiskowego wdrożonego w PrzedsiębiorstwiePrzeprowadzenie auditu
wewnętrznego dla poszczególnych procesów i działań występujących w
firmie. Wskazanie obszarów niezgodnych oraz nie w pełni efektywnych w
stosunku do uregulowań (przepisy prawa, procedury, instrukcje...).



Działania poauditowe

 Wpro

wadzenie po przeprowadzonym audicie systemu zarządzania

odpowiednich działań korygujących i zapobiegawczychPrzeanalizowanie
przyczyn zidentyfikowanych problemów. Zaplanowanie działań oraz
nadzorowanie ich realizacji wraz z oceną skuteczności (w przypadku
z

akończenia działań).



Przegląd systemu przez kierownictwo



Przeprowadzenie przeglądu Systemu Zarządzania ŚrodowiskowegoOcena

dotychczasowej skuteczności poszczególnych obszarów działania firmy
(realizacja przyjętej strategii firmy, Polityki Środowiskowej, celów, programów
i zadań środowiskowych), analiza wyników auditów wewnętrznych i działań
korygujących i zapobiegawczych, analiza niezgodności i możliwości
doskonalenia, ocena zaangażowania pracowników, analiza przydatności
infrastruktury, ocena skuteczności komunikacji wewnętrznej i wymiany
informacji.



Audit certyfikujący.



Gwarantujemy

Państwu

obecność

konsultanta

podczas

auditu

certyfikującego.
Do obowiązków konsultantów Centrum Doradczo Szkoleniowego FIRMY
ZE

WNĘTRZNEJ będzie należało również ułatwienie komunikacji pomiędzy

Państwa Przedsiębiorstwem a jednostką certyfikującą.