1

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

Częś ć I

1. Krewni mylili się i nie mogli odzyskać wspomnianych dóbr. Jako, że były to dobra nabyte (majątek
został nadany przez króla), a nie dziedziczne, nie przysługiwało im ani prawo retraktu ani
pierwokupu.

2. Krewni mylili się i nie mogli odkupić wspomnianych dóbr. Jako, że były to dobra nabyte (majątek
został nadany przez króla), a nie dziedziczne, nie przysługiwało im ani prawo retraktu ani
pierwokupu.

3. Jako, że klacze zostały kupione od żydowskiego handlarza, tak więc sądzić będzie wojewoda, który
w tych czasach sprawował jurysdykcję nad ludnością żydowską.

4. Krewni mogli odzyskać utracony majątek dzięki wykorzystaniu prawa retraktu. Majątek rycerza
Godzisława był dobrem dziedzicznym (otrzymał go po ojcu) tak więc krewni mogli powołać się na
prawo bliższości.

5. Bracia powinni zwrócić się do sądu książęcego, który to z racji wagi prawa własności nieruchomości
zajmował się sprawami o ziemię w tym czasie.

6. Autor „Księgi henrykowskiej” opisał: prawo pierwokupu, do którego byli uprawnieni krewni;
system kompozycyjny, który umożliwiał prawo wykupu od kary śmierci; a także ordalia (sądy boże),
czyli pojedynki, które miały na celu udowodnienie przed sądem winy danej strony sporu.

7. Władysław na mocy czterech artykułów grodzkich (dopuścił się rabunku i zabójstwa na drodze
publicznej) będzie odpowiadał przed sądem grodzkim. Zabójstwo jak i rabunek były uznawane za
przestępstwa pospolite i jako takie umożliwiały oskarżonemu wykupienie się od kary śmierci (system
kompozycyjny).

8. Sprawa będzie sądzona przed sądem dominialnym u Jana z Długoręki, który został obdarzony
całkowitym immunitetem sądowym.

9. Karol będzie odpowiadał za podpalenie (gwałt na majątku) oraz gwałt na osobie – za każde z
przestępstw grozi mu kara 50 grzywien dla sędziego i zadośćuczynienia dla poszkodowanego. Karol
będzie sądzony przed sądem grodzkim, który na mocy czterech artykułów grodzkich zajmował się w
tym czasie takimi sprawami.

10. Zbylut ma możliwość wyłączenia przestępczości czynu poprzez udowodnienie, że Karol dał
początek całemu biegowi wydarzeń, a Zbylut działał jedynie w celu ochrony praw swoich i swojej
porwanej uprzednio córki.

11. Sprawy o herezje rozpatrywane były przez sąd inkwizycyjny, który nakładał na heretyków kary
kościelne, a w przypadku nie wyrzeknięcia się przez nich swoich poglądów, zgodnie z zasadą, że
„kościół brzydzi się rozlewem krwi”, wydawał skazanego w ręce władzy świeckiej, która najczęściej
stosowała karę spalenia żywcem na stosie.

2

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

12. Król nie mógł tak postąpić, ponieważ od czasu nadania przywileju czerwińskiego (1422), szlachta
miała zagwarantowaną nietykalność majątkową. Król mógł natomiast uwięzić szlachcica, ponieważ
jeszcze w tym czasie nie obowiązywała nietykalność osobista.

13. Co prawda jeszcze nie obowiązywała nietykalność osobista i majątkowa szlachty, jednak zgodnie z
przywilejem nadanym w Budzie, król zobowiązał się w czasie podróży z własnych środków i nie
korzystać ze stacji w dobrach szlacheckich. W tej sytuacji król nie mógł żądać gościny w progach
posiadłości szlachcica.

14. Leszek Biały był w błędzie. Po pierwsze pradawny obyczaj ius spolii polegał na zrzeczeniu się przez
władców pretensji do dóbr po zmarłych duchownych.

15. Na mocy przywileju czerwińskiego, król nie mógł doprowadzić do wybijania monet z gorszej
jakości stopu bez zgody rady królewskiej. Natomiast by zdobyć dodatkowe środki możliwe było za
zgodą duchowieństwa i szlachty wprowadzenie podatku nadzwyczajnego czyli tzw. poboru, który
wynosił najczęściej 12 groszy od łanu.

16. Szlachcie mieli rację, ponieważ zgodnie z przywilejem nadanym w Budzie, król był zobowiązany
do wynagrodzenia strat poniesionych przez nich w wyprawie wojennej poza granicami kraju. Dlatego
też król nie miał podstawy do uwięzienia ich i zabrania im majątku (mimo braku prawa do
nietykalności osobistej i majątkowej).

17. Chłop osiadły na prawie niemieckim nie był przywiązany do ziemi. Mógł ją opuścić, uczyniwszy
zadość swoim zobowiązaniom, musiał jednak zwykle dać na swoje miejsce równie zasobnego w
inwentarz następcę.

18. Żona Jarzębowskiego powinna zgłosić się do wojskiego, który miał dbać o sprawy żon i dzieci
szlachciców podczas pospolitego ruszenia. Spór o ziemię mógł być przeprowadzony wyłącznie przed
sądem podkomorskim. Nie istniała możliwość aplikacji, możliwa jednak była nagana sędziego. W
przypadku śmierci Jarzębowskiego rodzina byłaby reprezentowana przed sądem przez
podkomorzego.

19. Sędzią ziemskim mógł zostać Onufry Leszczyński, jeżeli ziemia jaką posiadał znajdowała się w
województwie kaliskim. Nikt inny (najczęściej z powodu zasady incompatibilias) nie mógł pełnić
wspomnianego urzędu. Sędzia był mianowany przez króla, jednak kandydatura musiała być
wystawiona przez radę szlachty posesjonatów z tej ziemi.

20. Jaksa nie będzie odpowiadał za swój czyn ponieważ, Maciej naruszył prawo poprzez sprawienie
ujmy na czci żony Jaksy i przez to był pozostawiony na łaskę Jaksy. Właściwym sądem jest sąd
stanowy szlachty – sąd ziemski.

21. Domarat przez swoje zachowanie dał początek zachowaniu Janka, dlatego też ten powołując się
na taki bieg wydarzeń będzie miał szanse wyłączyć przestępczość czynu.

22. Złodziej będzie sądzony przez kasztelański sąd targowy, w składzie którego występował specjalnie
powołany sędzia targowy. Od takiego wyroku nie było apelacji.

23. Sąsiad nie będzie odpowiedzialny za zabójstwo, ponieważ dozwolone było zabicie nocnego
złodzieja w przypadku złapania go na gorącym uczynku.

3

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

24. Spytko musiał wybrać się do sądu archidiakona i unieważnić małżeństwo ze względu na
bezpłodność małżonki.

25. Zbyszko mógł odroczyć termin rozprawy z powodu ważnych prac publicznych. Co do środków
dowodowych, mógł on skorzystać z przysięgi jeżeli był szlachcicem i cieszył się dobrą sławą.

26. Mosiński mógł uzyskać jedynie urząd sędziego krakowskiego, po uprzednim uzyskaniu ziemi w
Małopolsce.

27. Szlachcic był zobowiązany do płacenia dziesięciny, owa swoboda odnosiła się jedynie do
możliwości wyboru instytucji kościelnej, która otrzymywałaby rzeczone pieniądze. Sprawa będzie
natomiast zgodnie z umową z roku 1437 rozpatrywana przez sąd duchowny.

28. Mikołaj będzie odpowiadał przed sądem grodzkim, jednak król może użyć listu inhibicyjnego,
który uniemożliwił by pozywanie i sądzenie szlachcica przed wykonaniem powierzonego przez króla
zadania.

29. Najprawdopodobniej Franciszek nie ma racji, a sąsiad miał
prawo do zbioru opadłych owoców. Ewentualne postępowanie
sądowe mogłoby odbywać się przed sądem kasztelańskim.

30. III Statut Litewski regulował tamtejsze prawo. Możliwa była
apelacja do Trybunału Litewskiego, który został powołany w
1581 r.

31. Sądzić będzie sąd grodzki, zgodnie ze III Statutem Litewskim.

32. W takich sprawach jurysdykcję sprawował sąd referendarski.

33. Będzie sądzić ich sąd podkomorski, od którego wyroku będą
mieli prawo apelacji do Trybunały Litewskiego.

34. Podkomorzanka mogła zwrócić się ze stosowną prośbą (o zamążpójście lub zmianę opiekuna) do
krewnych lub do samego króla.

35. Sąd grodzki, w którym sądził sędzia grodzki powoływał starosta, a sądzono na podstawie III
Statutu Litewskiego. Karą była kwalifikowana kara śmierci.

36. Żona wnosiła wyprawę, która pozostawała własnością żony; natomiast posag przypadał nowej
rodzinie. Zabezpieczeniem posagu ze strony męża było wiano, które było ustanawiane na wypadek
śmierci męża.

37. Tak, mogli ustanowić dożywocie. W takim przypadku mieliby możliwość użytkowania dóbr aż do
śmierci.

38. Nie mieli takiego prawa, ponieważ tylko co trzeci sejm odbywał się w Grodnie.

39. Adam Mickiewicz opisywał egzekucję wyroków szlacheckich. Szybkość działania była uzależniona
od stanu. Nieposesjonaci mieli jedynie 2 tygodnie na uregulowanie należności. W przypadku
posesjonatów cały proces był zdecydowanie bardziej łagodny i dłuższy.

4

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

40. Z racji obecności króla przy popełnianiu przestępstwa, pan Radziejowski był sądzony przez sąd
marszałkowski. Mogły mu grozić wszelakie kary: od kary śmierci zaczynając na infamii i banicji
kończąc.

41. Ta relacja była fałszywa. W pierwszej kolejności to król wybierał spośród kandydatów
zaprezentowanych przez sejmik elekcyjny podkomorzych. Ossoliński będzie pełnił ten urząd
dożywotnio.

42. Prawo było regulowane w tym okresie przez III Statut Litewski.

43. Sejm zatwierdził instytucję ordynacji, która pozwalała wyłączać z pod prawa pewne majątki
ziemskie. Zainteresowana była tym głównie magnateria, która dzięki tego typu uregulowaniom mogła
utrzymywać swoją siłę.

44. Sprawa była rozpatrywana przez sąd grodzki i jako, że było to przestępstwo przeciw pokojowi i
porządkowi publicznemu to Konrada mogła spotkać po przeprowadzeniu skrutynium kara śmierci.

45. Konstancja nie powinna obawiać się o los swój i swoich dzieci. Dla niej w przypadku owdowienia
lub separacji możliwe było uzyskanie kuratora. Ponadto jej majątek był zabezpieczony wianem, a
dzieci były uprawnione do otrzymania tzw. czwarciny w spadku.

46. Sprawcy zabójstwa, a także Konstancja będą odpowiadać za zabójstwo starosty i będzie ich
czekać najprawdopodobniej kwalifikowana kara śmierci. Każdy mógł wnieść oskarżenie, a sądził by w
tym przypadku sąd grodzki.

47. W przypadku braku zgody króla na pojedynek hetman mógł wydać karę śmierci na
pojedynkowiczów.

48. Sprawę powinien rozpatrzyć sąd ziemski. Syn miał rację, ponieważ w przypadku ustanowienia
dożywocia niemożliwym było sprzedanie majątku.

49. Mógł on dochodzić sprawiedliwości przed wiejskim sądem ławniczym.

50. Tak, mógł. Król po uchwaleniu podatku dla innych powiatów, mógł się zwrócić bezpośrednio do
powiatu mozyrskiego o zgodę na wprowadzenie jego także na tych terenach.

51. Stosowano korekturę pruską, która była stosowana jako prawo pomocnicze w zakresie
spadkobrania ustawowego w ściślejszej koronie.

52. W przypadku braku rodziców, posag zobowiązani byli wystawić bracia.

53. Właściwym był sąd sejmowy, który składał się z 8 deputatów wybieranych przez izbę poselską. Za
przestępstwo zdrady stanu groziła kara śmierci.

54. Hetman w tym przypadku miał rację – skartabellat powodował brak możliwości piastowania
urzędów aż do trzeciego pokolenia, po otrzymaniu szlachectwa.

5

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

55. Synowie mieli rację, ponieważ w pierwszej
kolejności niemożliwe bez specjalnej zgody sejmu
było przekazanie kościołowi nieruchomości, do
jakich bez wątpienia należą grunty orne. Ponadto
ważne było zachowanie czwarcizny, zgodnie z
którą synowie dziedziczyli ¾ dóbr, a córki ¼.

56. W czasie bezkrólewia władzę sprawował
interrex, który zgodnie ze swoimi uprawnieniami
mógł mianować regimentarzy, którzy zastępowali
w takiej sytuacji hetmanów.

57. Albercht mógł sprawdzić wyżej wymienione
treści w specjalnych księgach sądowych. We
wspomnianej sytuacji obawy byłyby prawdziwe,
ponieważ wierzyciele odzyskiwali długi w
zależności od daty ich wpisu do księgi sądowej.

58. Deputaci wybierani byli corocznie na sejmikach deputackich, a ponownie wybrani mogli zostać
dopiero po czterech latach.

59. Optymizm wdowy był częściowo uzasadniony – zapisane na nią dobra wienne były wyłączone z
odpowiedzialności za długi zmarłego męża.

60. Maciej Dobrzyjałowski nie mógł być pewien, że sprawa definitywnie się skończyła, ponieważ
został ustanowiony zakaz jednania przy mężobójstwie. Ponadto w takim wypadku krewni zabitego
płacili karę państwową w wysokości główszczyzny szlacheckiej.

61. Adam Załęski powinien zgłosić się ze sprawą do sądy grodzkiego, który rozpatrywał takie
wydarzenia na mocy czterech artykułów grodzkich. Wyrok ten mógł zakończyć się wykonaniem kary
śmierci przez powieszenie na oskarżonym. Od wyroku przysługiwała apelacja do Trybunału
Koronnego.

62. Jako, że wydarzenie miało miejsce podczas obrad sejmu, tak więc właściwym sądem był sąd
marszałkowski. Kara za ten wybryk była zróżnicowana.

63. Zarzut był słuszny, ponieważ w przypadku infamii poseł nie miał prawa głosu.

64. Opisana została tutaj instytucja nobilitacji, której ustanowienie musiało zostać wpisane do
konstytucji na sejmie. Co jest ważne z powodu skataberlatu nobilitowany nie mógł się cieszyć pełnią
praw szlacheckich.

65. Wojciechowi Brzeskiemu przysługiwała nagana (mocja) na sędziego, a także prawo do apelacji,
kiedy to mógł się zwrócić do Trybunału Koronnego.

66. Poborca odpowiadał przed Trybunałem Skarbowym (Radomskim)

6

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

67. Posłowie mogli pociągnąć F.K. Branickiego do odpowiedzialności parlamentarnej i przy większości
2/3 głosów obu połączonych izb mogli uchwalić wotum nieufności wobec niego (pozbawić go
urzędu).

68. Jan Łuszczewski mógł zasięgnąć potrzebne informacje w Volumina Legum.

69. Konstytucja 3 Maja gwarantowała wolność osobistą zbiegom, którzy by zechcieli powrotu do
kraju oraz swobodę osiedlania się i najmu pracy.

70. Przyjaciel Stanisława Doświadczyńskiego miał rację, ponieważ w 1768 roku zakazane zpstało
karanie śmiercią chłopów przez sąd dominialny.

71. Tak chłopi mogli szukać ratunku i zgłosić się do sądu
refendarskiego, który był sądem dominialnym króla i
sądził sprawy wniesione przez chłopów z królewszczyzn.

72. Tak, istniała możliwość przeforsowania uchwały,
ponieważ król posiadał głos o sile dwóch innych głosów,
tak więc mógł przeważyć szalę na stronę uchwalenia
wspomnianego aktu prawnego.

73. Ojciec nie miał racji, ponieważ syn osiągnął
odpowiedni wiek, a ponadto od konstytucji z roku 1775

handel w mieście nie był niczym niestosownym dla szlachty.

74. Szlachta nie mogła samodzielnie wymierzyć sprawiedliwości, a odpowiednim sądem był sąd
kapturowy i w tym przypadku stosowane tzw. ekscepta mazowieckie.

75. Mógł, ponieważ w przypadku materii ekonomicznych (w przeciwieństwie do materii status)
uchwalano prawa za pomocą zwykłej większości głosów (nie obowiązywała zasada liberum veto).

76. Stanisław Polkowski mógł zgłosić tą sprawą do Komisji Skarbowej, która zajmowała się miedzy
innymi sądownictwem w sprawach skarbowych.

77. Obawy pana podczaszego były niepotrzebne. Na mocy konstytucji 3 maja mieszczanie otrzymali
prawo nabywania majątków ziemskich.

78. Sędzia działał sprzecznie z ustanowionym prawem. Ponieważ już w roku 1776 zabronione zostało
stosowanie tortur, a także stosowanie kary śmierci na osobach oskarżonych o czary.

7

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

Częś ć II

1. W pierwszej kolejności trzeba zaznaczyć, że to król, a nie rada stanu zwoływał posiedzenia sejmu.
Ponadto to właśnie do rady należały kwestie budżetowe, a sejm miał możliwość uchwalania jedynie
podatków, które są tylko częścią ogólnego budżetu.

2. Projekt ten nie miał szans powodzenia ponieważ sprawy administracyjne nie wchodziły w
kompetencje sejmu.

3. Niestety dziennikarz najprawdopodobniej pisał reportaż do Gazety Wyborczej, czyli krótko mówiąc
rozminął się z prawdą. Po pierwsze pomylił kompetencje sejmu, do których nie należało uchwalanie
budżetu i wybieranie posłów. Ponadto w sejmie znajdowało się 100 posłów szlacheckich, a także 66
deputowanych powoływanych na zgromadzeniach gminnych.

4. Nie było to możliwe, ponieważ zgodnie z dekretem króla z 1808 roku, Żydzi zostali wyłączeni z
części praw na okres 10 lat.

5. Po pierwsze szlachcic musiał zdobyć kwalifikacje fachowe, po drugie a mianowanie mógłby
otrzymać wyłącznie od króla, który wybierał spośród potrójnej listy kandydatów podanych przez
sejmik powiatowy.

6. Sejmik powiatowy musiał zaprezentować podwójną listę kandydatów, a mianować podprefekta
mógł tylko król.

7. Hieronim powinien udać się z wnioskiem o kasację wyroku do Rady Stanu, która posiadała
odpowiednie do tego kompetencje.

8. Transakcja ta mogła zostać zawarta według kodeksu Napoleona, który był prawem cywilnym
Księstwa Warszawskiego.

9. W Księstwie Warszawskim przestały istnieć sądy stanowe, dlatego też za zabójstwo na tle
rabunkowym (czyli zbrodnię) Józef K. będzie sądzony przez sąd sprawiedliwości kryminalnej.

10. Senat podawał królowi za pośrednictwem namiestnika po dwóch kandydatów na każde wakujące
stanowisko senatora. Kandydat taki musiał między innymi mieć skończone 35 lat i opłacać 2 tysiące
złotych rocznego podatku.

11. Odpowiednim sądem był sąd sejmowy, który zajmował się sprawami o zbrodnie stanu i o
przestępstwa wyższych urzędników. Sąd sejmowy składał się z wszystkich członków senatu.

12. Jako, że Amelia dopuściła się zbrodni sądził ją sąd sprawiedliwości kryminalnej. Niemożliwe
jednak było spalenie na stosie, ponieważ kodeks karzący Królestwa Polskiego zniósł kwalifikowane
kary śmierci.

13. Odpowiednim sądem był sąd sprawiedliwości kryminalnej, a użytym prawem był kodeks karzący
Królestwa Polskiego.

8

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

14. Mieli rację, ponieważ wtedy w Warszawie znajdowała się giełda. Natomiast aktem prawa jaki
regulował założenie spółki był kodeks handlowy francuski z 1807 roku.

15. Kowalski musiał spłacić dług, ponieważ zgodnie z ustawą hipoteczną z 1818 roku wprowadzona
została zasada publicznej wiary ksiąg hipotecznych, które umożliwiały sprawdzenie stanu prawnego
nieruchomości.

16. Znawcy ustroju mieli słuszność, ponieważ ustawy krajowe przed wejściem w życie wymagały
uzyskania sankcji cesarskiej.

17. Ignacy Daszyński mógł w zależności od
posiadanego majątku starać się o wybór do jeden z
izm w galicyjskich wyborach do Sejmu Krajowego.
Kolejną z możliwych ścieżek kariery byłoby
otrzymanie stanowiska w Kole Polskim w austriackiej
Radzie Państwa.

18. Henryk Dembiński nie mógł zasiąść w Dumie,
ponieważ Koło Polskie w tej instytucji powstało
dopiero w 1906 roku.

19. Wybory zostały unieważnione, ponieważ w tych czasach kobiety nie posiadały jeszcze biernego
brawa wyborczego.

20. Radość Walentego była przedwczesna, ponieważ w Królestwie Polskim w 1836 roku sprawy
małżeńskie ponownie zostały oddane kompetencji sądów duchownych.

21. Prawem obowiązującym było BGB. Rozwód był oczywiście możliwy, ponieważ w zaborze pruskim
obowiązywała wtedy świecka forma małżeństwa.

22. Karol zdecydował się na nie zatrudnienie dzieci, ponieważ zgodnie z obowiązującym prawem
nielegalnym było zatrudnianie osób w wieku poniżej 12 lat.

9

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

Częś ć III

1. Dopiero wypicie 10 piwa mogłoby wskazać krawcom zasady głosowania na senatorów – zasad tych
nie było czego powodem był brak senatu w ówczesnym systemie władzy. Inną sprawą była możliwość
głosowania żon, które zgodnie z prawem zyskały prawa wyborcze i mogły głosować w wyborach.

2. Podporucznik nie mógł kandydować do Sejmu Ustawodawczego, ponieważ nie ukończył jeszcze 21
roku życia.

3. Wniosek taki był niedopuszczalny ponieważ naczelnik państwa odpowiadał jedynie politycznie
przed sejmem.

4. Tak, wniosek tego typu był dopuszczalny.

5. Nie będzie to możliwe, ponieważ z głosowania wyłączone były osoby w trakcie czynnej służby
wojskowej.

6. Tak, był to możliwe, ponieważ bierne prawo wyborcze przysługiwało również osobom w trakcie
czynnej służby wojskowej.

7. Rację miał Maciej Rataj, który będąc marszałkiem sejmu zgodnie z ówcześnie panującym prawem
w przypadku śmierci prezydenta pełnił jego obowiązki.

8. Działania prezydenta teoretycznie mieściły się w ramach porządku konstytucyjnego, jednak były
poczytywane za nadużywanie władzy.

9. Prezydent miał słuszność, nie istniały żadnego przesłanki uniemożliwiające zastąpienie go przez
marszałka sejmu.

10. Prezydent mógł rozwiązać sejm przed upływem kadencji, ale tylko w przypadku zgody 3/5 senatu.

11. Prezydent nie mógł zastosować weta, ponieważ ówczesna konstytucja nie dawała mu takiego
prawa.

12. Prezydent nie mógł odwołać ministra, mógł to zrobić sejm poprzez uchwalenie stosownego
wotum nieufności (zwykłą większością głosów). W tym przypadku rząd cieszył się poparciem ponad
połowy sejmu, tak więc niemożliwe było jego odwołanie.

13. Senatorowie nie mogli pociągnąć ministra do odpowiedzialności politycznej. To uprawienie
przysługiwało jedynie sejmowi. Jedyną drogą działania mogło być zastosowanie interpelacji.

14. Senatorowie nie mogli pociągnąć ministra do odpowiedzialności politycznej. To uprawienie
przysługiwało jedynie sejmowi. Jedyną drogą działania mogło być zastosowanie interpelacji.

15. Nie było to zgodne z konstytucją, ponieważ prezydent nie miał prawa dymisji ministrów.

16. Sytuacja ta była precedensowa, ponieważ w przypadku literalnej wykładni konstytucji nie było
zakazu powołania po raz kolejny odwołanego rządu. Sytuacja ta miała realny wpływ na zmniejszenie
rzeczywistych kompetencji sejmu.

10

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

17. Nie istniał Trybunał Konstytucyjny. Legalność aktów ustawodawczych nie była badana.

18. Nie istniał Trybunał Konstytucyjny. Legalność aktów ustawodawczych nie była badana.

19. Mowa tu była o odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu.

20. Gabriel Czechowicz naraził się na pociągnięcie go do odpowiedzialności konstytucyjnej, która
byłaby rozpatrywana przez Trybunał Stanu. Do tego rodzaju odpowiedzialności pociągał sejm
kwalifikowaną większością głosów.

21. Kazimierz Łukasiewicz posiadał wszelkie uprawnienia do otrzymania dokumentu
potwierdzającego jego polskie obywatelstwo. Po wyczerpaniu drogi administracyjnej mógł się zgłosić
ze sprawą do Najwyższego Trybunału Administracyjnego.

22. Sytuacja ta stała w rażącej sprzeczności z gwarancjami praw jednostki zawartymi w kodeksie
postępowania karnego. Odpowiedzialnym był generał Felicjan Sławoj Składkowski, który powinien
odpowiadać za to przed sądem wojskowym.

23. Urzędnicy mogli powołać się na prawo własności prywatnej,
które uwzględniało możliwość wywłaszczenia. Legalność tej
decyzji mogła natomiast zostać skontrolowana przez Najwyższy
Trybunał Administracyjny.

24. Wydawanie czasopism było uregulowane według sytemu
zgłoszeniowego. Każdy, kto chciał założyć czasopismo, obowiązany
był złożyć odpowiednią deklarację organom administracji ogólnej I
instancji. W deklaracji poza szeregiem danych informacyjnych,
musiało być podane nazwisko i adres redaktora odpowiedzialnego.

25. W takim przypadku zgodnie z uprawnieniami nadanymi przez
nowelę sierpniową prezydent ogłaszał rządowy projekt budżetu
jako ustawę.

26. Marszałek mógł tak postąpić, ponieważ głosowanie za wotum nieufności zgodnie z nowelą
sierpniową odbywało się na sesji następującej po sesji, na której zgłoszono stosowny wniosek.

27. Uchwała nie miała żadnego skutku, ponieważ głosowanie za wotum nieufności zgodnie z nowelą
sierpniową odbywało się na sesji następującej po sesji, na której zgłoszono stosowny wniosek.

28. Piłsudzki mając bardzo dużą realną władzę w ówczesnej Polsce mógł skłonić prezydenta do
rozwiązania sejmu i senatu przed upływem kadencji.

29. Jan Poryciński musiał zostać zgłoszony do wyborów przez specjalnie powołane Zgromadzenie
Okręgowe. Tak poza tym spełniał wszystkie wymagania co do kandydata na posła.

30. Zgłoszenie nie było ważne, ponieważ wyłączne prawo do zgłaszania kandydatów na posłów
należało do Zgromadzenia Okręgowego.

31. Walery Sławek nie mógł zostać posłem, ponieważ uzyskał 3-ci wynik, a okręgi były wówczas
dwumandatowe.

11

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

32. Poseł nie miał racji, ponieważ o zakończonej sesji nie przysługiwało prawo marszałka do
zwolnienia posła w trybie natychmiastowym z więzienia.

33. W takiej sytuacji poseł miał prawo interpelacji.

34. Radny nie miał takiego prawa, ponieważ nie ukończył 40 lat.

35. Było to możliwe, ponieważ ukończył 40 lat.

36. Rotmistrz został niesłusznie pominięty. Swoją reklamację mógł zgłosić do Najwyższego Trybunału
Administracyjnego.

37. Uczeń najprawdopodobniej jechał na amfie i dlatego mylił się. Zgodnie z konstytucją sędziów
Trybunału Stanu powoływał na okres trzyletni prezydent RP spośród sędziów sądów powszechnych,
przedstawionych w liczbie podwójnej w połowie przez Sejm, a w połowie przez Senat, z
równomiernym uwzględnieniem kandydatów każdej z Izb Ustawodawczych.

38. Prezydent miał słuszność, ponieważ powinni być zaproponowani sędziowie sądów powszechnych.

39. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego mógł tak postąpić,
ponieważ minister mógł zostać pociągnięty do
odpowiedzialności konstytucyjnej poprzez głosowanie
połączonych izb (a nie tylko samego sejmu).

40. Posłowie nie mogli nic zrobić, ponieważ zgodnie z
konstytucją kwietniową prezydent odpowiadał jedynie
przed bogiem i historią.

41. Prezydent nie miał prawa wydać dekretu, ponieważ
potrzebował kontrasygnaty premiera i właściwego
ministra. Tylko uprawnienia wynikające z prerogatyw nie

wymagały kontrasygnaty.

42. Prezydent mógł zignorować wotum nieufności, jednak w tym wypadku był zobowiązany do
rozwiązania obu izb ustawodawczych.

43. Sprawami religijnymi zajmowano się w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia
Publicznego. Pomoc prawna dla Skarbu Państwa była natomiast udzielana przez prokuratorię
generalną.

44. N wniosek policji starosta mógł podjąć decyzję o zatrzymaniu i skierowaniu wspomnianego
lekarza do specjalnego obozu odosobnienia znajdującego się w Berezie Kartuskiej.

45. Elektryk Wasyl musiał uzyskać odpowiednią koncesję, którą mógł uzyskać od organu administracji
przemysłowej, jakim był starosta. W przypadku niepowodzenia na drodze administracyjnej mógł się
zgłosić do NTA.

46. Jeżeli był ustalony redaktor odpowiedzialny to on odpowiadał. W innym wypadku odpowiadał
wydawca.

12

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

47. Od tej decyzji nie było odwołania, ponieważ minister działał w zakresie swobody uznania
administracyjnego.

48. Na ziemiach dawnego zaboru pruskiego obowiązywało trójinstancyjne sądownictwo
administracyjne. Dlatego też Antoni Kaczmarek mógł się odwołać do II instancji, a dopiero po
niepowodzeniu do NTA (jako III instancji).

49. Władze kościelne powinny wstąpić na drogę administracyjną, a w przypadku niepowodzenia
złożyć apelację do NTA.

50. Decyzja sądu była słuszna, ponieważ po wyczerpaniu drogi administracyjnej Czerpak mógł się
zgłosić tylko do NTA.

51. Tak, mógł się odwołać do NTA.

52. Skarga ta nie mogła być pomyślnie rozpatrzona, ponieważ minister działał zgodnie z decyzją
swobodnego uznania.

53. Obowiązywał kodeks karny rosyjski, a sądził sąd wojskowy.

54. Obowiązywał kodeks postępowania karnego z 1928 roku, a także ustawa karna austriacka z 1852
roku.

55. Zastosowano ustawę karną austriacką z 1852
roku, a sprawa toczyła się przed sądem przysięgłych.

56. Powinien zostać ukarany zgodnie z kodeksem
karnym rosyjskim z 1903 roku przez sąd okręgowy.

57. Właściwym był sąd przysięgłych, który sądził
zgodnie z kodeksem karnym z 1932 roku.

58. Skazany mógł wnieść odwołanie i zwrócić się do
sądu okręgowego, który w tym przypadku był sądem
drugiej instancji.

59. Powinien wybrać sąd okręgowy, ponieważ właśnie tam można było odwoływać się od wyroków
sądów grodzkich.

60. Wszystko zależało od tego jaki sąd wymierzył karę Głowackiemu. Jako, że można domniemywać,
że był to sąd grodzki, tak więc stosownym sądem do odwołania w tym przypadku nie był NTA, a sąd
okręgowy.

61. Sprawę tą powinien rozpatrywać sąd przysięgłych.

62. Było to możliwe, ponieważ w byłym zaborze pruskim obowiązywało świeckie prawo małżeńskie.

63. Jan Zieliński powinien albo wzorem Marszałka Piłsudzkiego zmienić wiarę albo wziąć rozwód na
terenie byłego zaboru pruskiego. Problemem w Warszawie była obecność kościelnego prawa
małżeńskiego.

13

Historia Ustroju i Prawa Polskiego – WPiA UW

64. Proces będzie toczyć się na podstawie BGB oraz niemiecka ustawa o postępowaniu cywilnym z
roku 1877.

65. Zastosowanie miało prawo rzeczowe z 1918 roku, kodeks zobowiązań z 1934 roku, kodeks
postępowania cywilnego z 1933 roku oraz kodeks Napoleona.

66. Mógł to zrobić na podstawie kodeksu handlowego z 1933 roku uzupełnionego w 1934 roku
przepisami o spółkach.

67. Na mocy Ustawy z 1924 roku, dzieci pomiędzy 15 a 18 rokiem życia podlegały szczególnej
ochronie, przejawiającej się tym że nie mogli wykonywać prac szkodliwych zdrowiu i
niebezpiecznych. Ponadto osoby podlegające tej ochronie na mocy ustawy z 1924 roku, miały
obowiązek nauki, 6 godzin dziennie, co wliczane było w czas pracy, który ustawowo nie mógł
przekraczać 48 godzin tygodniowo. W przypadku młodocianych jednocześnie nie istniała możliwość
pracy w godzinach nadliczbowych. W związku z tym przechodzień miał podstawy do interwencji i
mógł zgłosić swoje obawy do inspekcji pracy, która powinna się zająć przypadkiem młodocianego.

68. Maria Kotarska miała szansę na to, by uzyskać odszkodowanie. Stosunek pracy najemnej
powstawał w rezultacie umowy o pracę, na podstawie której pracownik zobowiązywał się świadczyć
przez określony czas pracę na rzecz pracodawcy za wynagrodzeniem. Umowy o pracę zawierano na
okres próbny, w celu wykonania określonej roboty, na czas określony lub nieokreślony. Rozwiązanie
stosunku pracy następowało przez upływ czasu, który przewidywała umowa, lub przez
wypowiedzenie. Jeśli ten czas nie upłynął, a z kazusu wynika, że nie, skoro Zamkowska odeszła z
pracy z dnia na dzień, to umowa o pracę została naruszona. Maria Kotarska mogła zwrócić się do
sądu pracy z powództwem o odszkodowanie.

69. Na mocy ustawy z 1919 roku, organem odpowiedzialnym za pomoc prawną przedsiębiorstwom
państwowym była Prokuratoria Generalna, która miała obowiązek udzielania opinii prawnych
organom państwowym. Prokuratoria również miała obowiązek zastępstwa procesowego przed
sądami zarówno powszechnymi jak i szczególnymi. Dyzma mógł zatem skorzystać z pomocy
Prokuratorii.

70. Umowy tej dotyczył Kodeks handlowy z 1933 roku, uzupełniony w 1934 przepisami o spółkach,
domach składowych i sprzedaży na raty. Kodeks ten miał moc obowiązującą od 1 lipca 1934, także
umowa zawarta przez kupców a koleją w styczniu 1935 jak najbardziej podlegała jego regulacjom. W
przypadku sporu pomiędzy stronami sądem właściwym był sąd okręgowy, w którym utworzony był
specjalny wydział handlowy do rozpatrywania spraw tego typu.

71. W tym przypadku spór o to kto powinien rozstrzygnąć tę sprawę powinien zdecydować Trybunał
Kompetencyjny. Był on odpowiedzialny za decydowanie w przypadku sporów pomiędzy organami
administracji a sądami na mocy ustawy z 1925 roku.