Zwierciadło kuliste wklęsłe
W tym temacie omówimy
zwierciadło kuliste wklęsłe
.
Prześledzimy bieg promienia, który odbija się od wewnętrznej strony zwierciadła.
Oś optyczna zwierciadła to prosta przechodząca przez środek kuli O oraz środek zwierciadła S.
Widzimy, że promień równoległy do osi optycznej odbija się od zwierciadła w punkcie A i przecina
oś w punkcie F. Wszystkie promienie, które biegną równolegle do osi optycznej, przecinają się w
tym samym punkcie F, zwanym
ogniskiem zwierciadła
. Odległość ogniska zwierciadła od
zwierciadła to
ogniskowa
i wynosi f=r/2.
Teraz przedstawimy konstrukcję przedmiotu, którego obraz odbija się od zwierciadła kulistego
wklęsłego. Niech ten przedmiot będzie strzałką ustawioną prostopadle do osi w odległości x>r
(czyli w odległości większej od promienia zwierciadła). Rysując bieg promieni, szukamy obrazu
końca tego przedmiotu, czyli punktu B (a szukamy punktu B’ – patrz animacja). A więc, podobnie
jak to czyniliśmy wcześniej, rysujemy bieg promienia, równoległy do osi optycznej, który po
odbiciu od zwierciadła przechodzi przez ognisko. Jednak, aby otrzymać obraz punktu B,
potrzebujemy jeszcze co najmniej jednego, innego, biegu promienia tego obrazu (może być ich
więcej). Tworzymy więc promień, który najpierw przechodzi przez ognisko, a później, po odbiciu
od zwierciadła, biegnie równolegle do osi optycznej. Punkt przecięcia tych promieni jest końcem
obrazu przedmiotu, a więc jest szukanym przez nas punktem B’. Tak więc otrzymaliśmy odcinek A’
B’ , który jest obrazem przedmiotu AB.
Powstały obraz jest
rzeczywisty
– można go obejrzeć na ekranie,
odwrócony
– punkt B jest po
przeciwnej stronie niż punkt B’ oraz
pomniejszony
- wysokość przedmiotu jest większa od
wysokości obrazu tego przedmiotu.
Gdy obraz znajduje się w odległości x=f (czyli w odległości równej ogniskowej), to obraz nie
powstaje, ponieważ promienie odbite od zwierciadła są równoodległe.
Dla f<x<2f obraz jest rzeczywisty, powiększony i odwrócony.
Teraz przedstawimy wzór, który będzie bardzo przydatny w rozwiązywaniu wielu problemów
związanych z tym tematem.