Literka.pl - Glottodydaktyka

Glottodydaktyka

Data dodania: 2006-08-13 12:19:50

Metody nauki czytania stosowane we współczesnej szkole nie uwzględniają często
indywidualnego podejścia do każdego dziecka. Nie pozwalają mu na rozwój we własnym
tempie, zgodnie z posiadanym potencjałem i możliwościami. Stosując metodę
glottodydaktyczną postrzega się dziecko, jako psychofizyczną całość. Daje mu się szansę
na sukces poprzez pobudzanie sfery emocjonalnej, intelektualnej i motywacyjnej.
Zgodnie z rozwojem dziecka powinien być wydłużony czas przygotowania do nauki
czytania oraz skrócony czas opanowania płynnego i sprawnego czytania. Każde dziecko
powinno być w tym zakresie traktowane indywidualnie, gdyż indywidualnie przebiega
rozwój umysłowy i społeczny dziecka.
                                                  ,, W dzieciństwie niewiele zależy od nas,
                                                                                        wiele zaś od tych, którzy są z
nami”
                                                                                     / B. Rocławski /

    GLOTTODYDAKTYKA– WYKORZYSTANIE TECHNIKI ,,ŚLIZGANIA SIĘ" W NAUCE
CZYTANIA.

gr. glottis– mowa, język, myśl;
dydaktyka– wychowanie;
glottodydaktyka– wychowanie językowe;

                 Metody nauki czytania stosowane we współczesnej szkole nie uwzględniają
często indywidualnego podejścia do każdego dziecka. Nie pozwalają mu na rozwój we
własnym tempie, zgodnie z posiadanym potencjałem i możliwościami.
                 Stosując metodę glottodydaktyczną postrzega się dziecko, jako
psychofizyczną całość. Daje mu się szansę na sukces poprzez pobudzanie sfery
emocjonalnej, intelektualnej i motywacyjnej. Zgodnie z rozwojem dziecka powinien być
wydłużony czas przygotowania do nauki czytania oraz skrócony czas opanowania
płynnego i sprawnego czytania. Każde dziecko powinno być w tym zakresie traktowane
indywidualnie, gdyż indywidualnie przebiega rozwój umysłowy i społeczny dziecka.

                Czytanie wyrazów techniką ,,ślizgania się” polega na wydłużeniu
artykulacji samogłosek ( oprócz nosowych: ą, ę ) oraz spółgłosek trwałych.
Nie wydłużamy spółgłosek: j, ł, ł, n, c, dz, ć, dź, cz, dż, p, b, t, d, k, g.
 Pozwala to dziecku przejść w czytaniu płynnie z fonemu na fonem. Ślizganie się z

wydłużeniem głoski (fonemu) daje dziecku czas na rozpoznanie następnych liter,
zapobiega też dodawaniu do spółgłosek elementu wokalicznego -,, y”.
                 Do ,,ślizgania się” należy dzieci odpowiednio przygotować.

1. Prowadzimy zabawy związane z rozpoznawaniem liter.
2. Stosujemy w zabawie klocki LOGO z 4 wariantami danej litery.
3. Doprowadzamy do biegłej identyfikacji fonemu z literą.
4. Prowadzimy zabawy z zakresu syntezy, a w międzyczasie analizy sylabowej i

fonemowej.

Do syntezy fonemowej dochodzimy ćwicząc syntezę:
— Sylabową   np.    ka– pe– lusz,   ma– mu– sia,
     ( należy stosować utrudnienia– pstryknięcia palcami, tupnięcie nogą, wtrącenie
      głosek  między sylabami)
— Morfemową  np.   kot– ek,   stol– ik,      koc– yk,
— Logotomową  np.   tel– ew– iz– or ,   zeg– ar– ek,   kap– el– usz,
— Logotomowo– fonemową  np. so– s,   la– s,     ko– sz,     kapelu– sz,
— Fonemowo– logotomową  np.  n- os,       k– osz,      p– asek,    z– egar,
— Fonemową– najpierw przykłady wyrazów, gdzie wydłuża się fonemy,
      np. u– ch– o,    sz– a– f– a,   m– a– s- a,   
Przestrzegamy stopniowania trudności zadań.                  Stosujemy minimalne
pauzy, bez dodatkowego ,,- y”.
Czytanie metodą ślizgania można rozpocząć gdy:
— dziecko posiada dobrą, bierną znajomość całego alfabetu,
— błyskawicznie łączy literę z głoską,
— dobrze opanowało syntezę i analizę fonemową ( z utrudnieniami).

                   Pomocą do ćwiczeń w nauce czytania techniką ,,ślizgania się” są klocki
LOGO.
Wyraz do odczytania układamy z klocków. Przesuwamy klocki od strony lewej do prawej,
równocześnie wymawiając głoskę, której litera znajduje się na  klocku będącym na
początku przesuwanego zestawu klocków. Odczytując np. wyraz ,, szafa” przesuwamy 
klocek   ,, sz” w prawo i wybrzmiewamy tak długo, aż dotkniemy kolejnego klocka z literą
,, a”. Wypowiedzieliśmy już ,, sza”, więc przesuwamy dwa klocki do następnego ,, f”. Po
dotknięciu klocka ,, f” płynnie przechodzimy do wymawiania głoski ,, f”. Trzy klocki ,,
szaf” przesuwamy w stronę ostatniego klocka z literą ,, a”. Z chwilą dotknięcia tego
klocka wymawiamy ,, a”. Tej głoski nie wydłużamy. Wyraz ,, szafa” został odczytany i
jeśli nie trwało to zbyt długo, to na pewno został odczytany z pełnym zrozumieniem.
Możemy się o tym przekonać, prosząc dziecko o wybranie właściwego obrazka z  kilku
zgromadzonych.
                    Jeżeli dziecko szybko rozpoznaje litery, to powinno czytać ,,ślizgając się” z
litery na literę w tempie normalnego wymawiania wyrazów. Na przyśpieszenie ,,ślizgania
się” duży wpływ ma umiejętność rozpoznawania często występujących sylab.
                    Należy więc stosować wiele ćwiczeń wdrażających dziecko do globalnego
czytania wyrazów często występujących w tekstach.
Prof. B. Rocławski podaje przykładowe zestawy wyrazów do płynnego czytania.

ZESTAW  I
             na  on  do  to  że  ja  co  za  po  my 
                     bo   od  ty  tu  wy  ma  są  da  we  ze

ZESTAW  II
             się  nie  czy  ten  jak  już  ale  tak  gdy
                     nad  tam  mój  też  pod  sam  ani  raz
                     kto  dla  coś  mam  był  daj  dał  dam
ZESTAW  III
             jest  była  przy  nasz  może  będę 
                    miał  masz   

               Ślizganie się z wydłużaniem głosek jest początkowym etapem w nauce
czytania, który powinien możliwie szybko rozwinąć się w etap czytania płynnego
(globalnego odczytywania wyrazów).
                Czytanie jest jedną z ważniejszych umiejętności, którą powinno posiadać
każde dziecko. Doświadczenie zawodowe i obserwacje codziennych sytuacji pokazują, że
wiele osób, nawet dorosłych, nad tą umiejętnością  powinno nadal pracować.

Opracowanie: Krystyna Sawicka
Nauczyciel nauczania zintegrowanegoSP 2 w Gryfinie
Literka.pl - Glottodydaktyka Literka.pl - Glottodydaktyka