Specyficzne trudności w nauce czytania i pisania.
Częstym zjawiskiem występującym u dzieci są trudności w nauce czytania i pisania. Aby zrozumieć temat pracy należy najpierw wyjaśnić pojęcie dysleksji. Wg M. Bogdanowicz „dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w uczeniu się m. in. pisania, czytania, liczenia. Wynikają one z pewnych zakłóceń w rozwoju u dziecka czynności mowy, spostrzegania, pamięci (słuchowej i wzrokowej), ruchu czy koncentracji”. Można wyróżnić pięć typów dysleksji:
dysleksja typu słuchowego
dysleksja typu wzrokowego
dysleksja integracyjna
dysleksja typu mieszanego
dysleksja wizualna
Syndrom specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu wyróżnia cztery terminy: dysleksja, dysortografia, dysgrafia oraz dyskalkulia.
Dysleksja – termin pochodzi od przedrostka dys-, który w języku łacińskim oznacza brak czegoś, trudność, niemożność, nadaje negatywne znaczenie, oraz od czasownika lego- „czytam” lub lexis – „wyrazy”, „słowa” (język łaciński, język grecki). Są to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu rozpoznaje się u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego.
Dysortografia – termin pochodzi od wyrazu greckiego orthos – „prawidłowy” i grapho – „piszę”, „rysuję”. Są to specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni, przejawiające się popełnianiem różnego typu błędów: typowo ortograficznych, wynikających z nieprzestrzegania znanych uczniowi zasad pisowni, oraz błędów specyficznych, takich jak mylenie liter (zastępowanie), opuszczanie, dodawanie i przestawianie liter i sylab
Dysgrafia – termin pochodzi od greckiego słowa grapho – „rysuję”. Jest to trudność lub niemożność opanowania umiejętności poprawnej formy pisania, niski poziom graficzny pisma. Niedokładne odtwarzanie liter, złe proporcje lub brak połączeń liter, brak należytego odstępu między literami i wyrazami (tzw. brzydkie pismo).
Dyskalkulia- termin pochodzi od greckiego słowa calculo- „liczę”. Jest to specyficzne zaburzenia zdolności matematycznych, objawiające się kłopotami w wykonywaniu prostych działań, tworzeniu mniej lub bardziej złożonych układów przestrzennych, czy zrozumieniu poleceń w zadaniach
Oznaki dysleksji rozwojowej w czytaniu to np.: wolne tempo czytania, trudności w zrozumieniu przeczytanej treści lub błędy w czytaniu, tj. nieprawidłowe odczytywanie całych wyrazów czy opuszczanie liter, natomiast symptomami dysleksji rozwojowej pisaniu są: trudności w pisaniu ze słuchu, zniekształcenie graficznej strony pisma czy błędy ortograficzne.
Dysleksji nie da się całkowicie zapobiec, ale można znacznie złagodzić jej konsekwencje, poprzez diagnozę, która powinna zostać sformułowana w końcowym okresie nauczania początkowego. Wczesna diagnoza i pomoc mogą spowodować, że dziecko ryzyka dysleksji nie stanie się uczniem dyslektycznym lub jego trudności w istotny sposób się zmniejszą.
Zajęcia, które mają pomóc dzieciom ryzyka dysleksji, to terapia pedagogiczna, tzw. reedukacja. Rozpoczynając pracę z uczniem z trudnościami w czytaniu i pisaniu należy przede wszystkim uświadomić sobie cel i zadania terapii. Reedukacja polega na usprawnianiu zaburzonych funkcji wzroku, słuchu i ruchu, za pomocą różnych ćwiczeń.
BIBLIOGRFIA:
H. Spionek Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Wyd.: PWN Warszawa 1981
M. Bogdanowicz, O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu – odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Wyd. '' LINEA '': Lublin 1994.
M. Bogdanowicz, Dysleksja rozwojowa – symptomy, patomechanizmy, terapia pedagogiczna, Terapia, Warszawa 1997.