BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE

BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE

(część I)

(część I)

Krzysztof Sroka

Krzysztof Sroka

Politechnika Poznańska

Politechnika Poznańska

Instytut Elektroenergetyki

Instytut Elektroenergetyki

Dwa oblicza energii

Dwa oblicza energii

•

•

Energia jest niezbędnym czynnikiem rozwoju

Energia jest niezbędnym czynnikiem rozwoju

ekonomicznego, społecznego i kulturowego ludzkości

ekonomicznego, społecznego i kulturowego ludzkości

•

•

Procesy związane z wywarzaniem, przesyłem,

Procesy związane z wywarzaniem, przesyłem,

dystrybucją i użytkowaniem energii, z uwagi na swój

dystrybucją i użytkowaniem energii, z uwagi na swój

charakter i skalę, są najbardziej uciążliwymi

charakter i skalę, są najbardziej uciążliwymi

procesami dla środowiska naturalnego prowadzonymi

procesami dla środowiska naturalnego prowadzonymi

przez człowieka

przez człowieka

Zrównoważona polityka energetyczna

Zrównoważona polityka energetyczna

jest to polepszenie dobrobytu społeczeństwa w aspekcie

jest to polepszenie dobrobytu społeczeństwa w aspekcie

długotrwałym poprzez dążenie do utrzymania równowagi

długotrwałym poprzez dążenie do utrzymania równowagi

pomiędzy:

pomiędzy:



bezpieczeństwem energetycznym,



zaspokojeniem potrzeb społecznych,



konkurencyjnością gospodarki,



ochroną środowiska.

Zrównoważona polityka energetyczna

Zrównoważona polityka energetyczna

•

•

Miarą prowadzenia

Miarą prowadzenia

przez dany kraj

przez dany kraj

polityki

polityki

zrównoważonego rozwoju jest

zrównoważonego rozwoju jest

głównie:

głównie:



realizacja polityki z Kioto (redukcja emisji gazów

cieplarnianych do atmosfery),



innowacyjność w sektorze energetyki,



wzrost efektywności energetycznej gospodarki,



wzrost udziału energii z odnawialnych źródeł energii

(OŹE) w bilansie energetycznym kraju.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Celem polityki energetycznej państwa jest:

Rada Europejska w dniach 8 – 9 marca 2007 r. podkreśliła, że europejska

polityka energetyczna ma na celu:



zwiększenie bezpieczeństwa dostaw,



zapewnienie konkurencyjności gospodarek europejskich i dostępności

energii po przystępnej cenie,



promowanie równowagi ekologicznej i przeciwdziałanie zmianom

klimatu.

•

zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju,

•

wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej
efektywności energetycznej,

•

a także ochrony środowiska

Cele te Unia Europejska zamierza osiągnąć poprzez:

•

pogłębienie i urzeczywistnienie unijnego wewnętrznego
rynku gazu ziemnego i energii elektrycznej,

•

pełne wykorzystanie dostępnych instrumentów w celu
poprawy dwustronnej współpracy UE ze wszystkimi
dostawcami energii oraz zapewnienia stabilnych
przepływów energii do Unii,

•

bardzo ambitne, określone ilościowo cele dotyczące
ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, racjonalnego
wykorzystania energii, źródeł odnawialnych i stosowania
biopaliw,

•

wpieranie rozwoju nowoczesnych technologii w energetyce.

Cele Unii Europejskiej zostały wyznaczone na

2020 r. i są następujące:

•

zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w
stosunku do roku 1990,

•

zmniejszenie do 2020 r. zużycia energii o 20% w
porównaniu z prognozami dla UE na 2020 r.,

•

zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do 20%
całkowitego zużycia energii w UE oraz zwiększenie udziału
biopaliw w paliwach transportowych do 10%.

Dyrektywy Unii Europejskiej

Dyrektywy Unii Europejskiej

•

•

Dyrektywa Nr 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2

Dyrektywa Nr 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2

3 października 2001

3 października 2001

r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do po

r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do po

wietrza z dużych

wietrza z dużych

obiektów energetycznego spalania

obiektów energetycznego spalania

•

•

Dyrektywa 2001/81/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 p

Dyrektywa 2001/81/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 p

aździernika 2001 r. w

aździernika 2001 r. w

sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zaniec

sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zaniec

zyszczenia powietrza

zyszczenia powietrza

•

•

Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 p

Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 p

aździernika 2003 r.

aździernika 2003 r.

ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnia

ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnia

nych we Wspólnocie

nych we Wspólnocie

oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE

oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE

•

•

Dyrektywa 2001/77/WE

Dyrektywa 2001/77/WE

Parlamentu Europejskiego i Rady

Parlamentu Europejskiego i Rady

z dnia 27 września 2001 r. w

z dnia 27 września 2001 r. w

sprawie promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na

sprawie promocji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych na

wewnętrznym rynku

wewnętrznym rynku

energii elektrycznej

energii elektrycznej

•

•

Dyrektywa

Dyrektywa

2004/8/UE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

2004/8/UE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

z

z

dnia

dnia

11

11

lutego

lutego

2004 r.

2004 r.

w

w

sprawie

sprawie promowania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na

wewnętrznym rynku energii oraz wnosząca poprawki do Dyrektywy 92/42/EWG

•

•

Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 g

Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 g

rudnia 2002 r. w

rudnia 2002 r. w

sprawie charakterystyki energetycznej budynków

sprawie charakterystyki energetycznej budynków

•

•

Dyrektywa 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia

Dyrektywa 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w

sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych

zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE

Podstawowe akty prawne w Polsce

Podstawowe akty prawne w Polsce

•

•

Ustawa Prawo energetyczne (1997)

Ustawa Prawo energetyczne (1997)

•

•

Ustawa Prawo ochrony środowiska (2001)

Ustawa Prawo ochrony środowiska (2001)

•

•

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

(2003)

(2003)

•

•

Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003

Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003

-

-

2006 z

2006 z

uwzględnieniem perspektywy na lata 2007

uwzględnieniem perspektywy na lata 2007

-

-

2010 (2003)

2010 (2003)

•

•

Ustawa Handel uprawnieniami do emisji do powietrza gazów

Ustawa Handel uprawnieniami do emisji do powietrza gazów

cieplarnianych i innych substancji (2004)

cieplarnianych i innych substancji (2004)

•

•

Polityka klimatyczna

Polityka klimatyczna

Polski. Strategie redukcji emisji gazów

Polski. Strategie redukcji emisji gazów

cieplarnianych w Polsce do roku 2020

cieplarnianych w Polsce do roku 2020

(2003);

(2003);

•

•

Krajowe Plany Alokacji (2005, 2007)

Krajowe Plany Alokacji (2005, 2007)

•

•

Polityka Energetyczna Polski do 2030 r.

Polityka Energetyczna Polski do 2030 r.

•

•

Narodowe Plany Rozwoju

Narodowe Plany Rozwoju

Energetyka w UE

Energetyka w UE

•

•

50 % zależność Unii Europejskiej od dostaw surowców i paliw ene

50 % zależność Unii Europejskiej od dostaw surowców i paliw ene

rgetycznych

rgetycznych

z importu, jeżeli nie będzie podjęta wspólna akcja;

z importu, jeżeli nie będzie podjęta wspólna akcja;

•

•

45 % import ropy naftowej z krajów Bliskiego Wschodu (w tym kraj

45 % import ropy naftowej z krajów Bliskiego Wschodu (w tym kraj

ów

ów

niepewnych politycznie);

niepewnych politycznie);

•

•

40 % gazu ziemnego jest dostarczane z Rosji;

40 % gazu ziemnego jest dostarczane z Rosji;

•

•

5,6 % obecnej produkcji energii pochodzi ze źródeł odnawialnych;

5,6 % obecnej produkcji energii pochodzi ze źródeł odnawialnych;

stawiany jest

stawiany jest

20 % cel udziału energii z OZE w bilansie energetycznym UE w 202

20 % cel udziału energii z OZE w bilansie energetycznym UE w 202

0 roku;

0 roku;

•

•

35 % energii elektrycznej wytwarzana jest w elektrowniach jądrow

35 % energii elektrycznej wytwarzana jest w elektrowniach jądrow

ych;

ych;

•

•

94 % zanieczyszczeń atmosfery CO

94 % zanieczyszczeń atmosfery CO

2

2

związanych z działalnością człowieka

związanych z działalnością człowieka

pochodzi z sektora energetycznego;

pochodzi z sektora energetycznego;

•

•

90 % wzrostu emisji CO

90 % wzrostu emisji CO

2

2

jest związanych z transportem;

jest związanych z transportem;

•

•

20 % redukcja gazów cieplarnianych wyznaczona jako cel w latach

20 % redukcja gazów cieplarnianych wyznaczona jako cel w latach

1990

1990

-

-

2020;

2020;

•

•

według EIA

według EIA

,

,

światowe zapotrzebowanie na energię wzrośnie o 54% do

światowe zapotrzebowanie na energię wzrośnie o 54% do

roku 2025

roku 2025

.

.

Energetyka w UE

Energetyka w UE

0%

20%

40%

60%

80%

100%

E

U

2

7

E

U

2

5

B

el

g

ia

B

u

łg

ar

ia

C

ze

ch

y

D

an

ia

N

ie

m

cy

E

sto

n

ia

Ir

la

n

d

ia

G

re

cj

a

H

is

zp

an

ia

F

ra

n

cj

a

W
ło

ch

y

C

y

p

r

Ł

o

tw

a

L

itw

a

L

u

k

se

m

b

u

rg

W
ęg

ry

M

al

ta

H

o

la

n

d

ia

A

u

str

ia

P

o

ls

k

a

P

o

rt

u

g

al

ia

R

u

m

u

n

ia

S

ło

w

en

ia

S

ło

w

ac

ja

F

in

la

n

d

ia

S

ze

w

cj

a

W
ie

lk

a

B

ry

t.

energia odnawialna

energia jądrowa

gaz ziemny

ropa naftowa

paliwa stałe

Energetyka w UE

Energetyka w UE

Struktura dostaw gazu ziemnego dla Europy

29%

17%

1%

13%

2%

1%

37%

Rosja

EU

Inne

Algeria

Nigeria

Norwegia

Katar

Energetyka w UE

Energetyka w UE

Struktura dostaw ropy naftowej dla Europy

26%

13%

5%

9%

3%

3%

18%

10%

3%

2%

8%

Rosja

EU

Inne

Algeria

Nigeria

Norwegia

Kazachstan

Irak

Libia

Arabia Saudyjska

Iran

Energetyka w UE

Energetyka w UE

Struktura dostaw węgla kamiennego dla Europy

8%

13%

3%

4%

54%

7%

6%

5%

Rosja

EU

Inne

Australia

Kolumbia

USA

Indonezja

Afryka Południowa

Produkcja energii elektrycznej

Produkcja energii elektrycznej

wg rodzaju zużytego paliwa w krajach UE i w Polsce

wg rodzaju zużytego paliwa w krajach UE i w Polsce

UE

węgiel

30%

atomowe

32%

ropa naft.

6%

gaz

18%

odnawialne

13%

pozostałe

1%

Polska

węgiel

96%

gaz

2%

wodne

2%



Zdywersyfikowana baza surowcowa do

produkcji energii elektrycznej w krajach
UE zapewniająca wysoki poziom
bezpieczeństwa energetycznego i niższe
koszty związane z ochroną środowiska



Duży udział energii elektrycznej

wytworzonej w elektrowni atomowych
i wodnych



Dominujący, w przeciągu 15 najbliższych lat,

udział węgla w strukturze wytwarzania energii
elektrycznej w Polsce



Niska sprawność większości źródeł

wytwórczych



Wyeksploatowany majątek wytwórczy (63 %)

o negatywnym wpływie na środowisko

Produkcja energii elektrycznej

Produkcja energii elektrycznej

wg rodzaju zużytego paliwa we Francji

wg rodzaju zużytego paliwa we Francji

11,85

0,58

3,21

1,02

5,00

78,33

Węgiel

Ropa

Gaz

Odpady

OZE

Atom

Systemy elektroenergetyczne w Europie

Krajowy System Elektroenergetyczny

Podstawowe dane z pracy

Polskiego Systemu Elektroenergetycznego w roku 2008

•

Suma mocy zainstalowanej w Polskim Systemie Elektroenergetycznym na dzień

31 grudnia 2008 roku wynosiła

35 342 MW

i nieznacznie wzrosła w stosunku

do roku ubiegłego, tj. o 246 MW.

•

Suma mocy osiągalnej w systemie elektroenergetycznym na dzień 31 grudnia

2008 roku wynosiła

34 922 MW

i nieznacznie wzrosła w stosunku do roku

ubiegłego, tj. o 45 MW.

•

Na koniec roku 2008 łączna moc osiągalna cieplnych elektrowni zawodowych

wyniosła

30 129 MW

i stanowiła 86 procent ogółu mocy osiągalnej w

systemie elektroenergetycznym.

•

Maksymalne krajowe zapotrzebowanie na moc w szczytach wieczornych dni

roboczych w roku 2008 wystąpiło 4 stycznia i wyniosło

25 120 MW

.

Natomiast minimalne krajowe zapotrzebowanie na moc w dolinie nocnej

wystąpiło 17 sierpnia i wyniosło

10 703 MW

. Różnica pomiędzy

zapotrzebowaniem maksymalnym i minimalnym wyniosła

14 417 MW

(43

procent zapotrzebowania szczytowego).

•

Średnie roczne rezerwy mocy dostępnej dla operatora systemu przesyłowego

w wieczornym szczycie zapotrzebowania w dni robocze wyniosły

3 383 MW

.

•

Rezerwy mocy dostępnej dla operatora systemu przesyłowego w rocznym

szczycie zapotrzebowania w roku 2008 wyniosły

2 085,5 MW

.

•

W analizowanym roku nie było ograniczeń w poborze mocy ani wyłączeń

odbiorców, spowodowanych brakiem mocy w systemie elektroenergetycznym.

Podstawowe dane z pracy

Polskiego Systemu Elektroenergetycznego w roku 2008

•

Produkcja energii elektrycznej w roku 2008 wyniosła

155 574 GWh

i była niższa o 2,5 procent w stosunku

do roku poprzedniego.

•

Krajowe zużycie energii elektrycznej w roku 2008
wyniosło

154 890 GWh

i było nieznacznie wyższe od

zużycia w 2007 roku.

•

Saldo wymiany energii elektrycznej między Polską a
sąsiednimi krajami w roku 2008 wyniosło

684 GWh

(przewaga eksportu nad importem).

Struktura mocy zainstalowanej w KSE w [MW]

Struktura mocy zainstalowanej w KSE w [MW]

Struktura

Struktura

produkcji energii elektrycznej

produkcji energii elektrycznej

w KSE

w KSE

MAKSYMALNE I MINIMALNE KRAJOWE ZAPOTRZEBOWANIE

NA MOC W 2008 ROKU

struktura sektora elektroenergetycznego

Bardzo restrykcyjna europejska polityka energetyczno

Bardzo restrykcyjna europejska polityka energetyczno

-

-

klimatyczna

klimatyczna

Rozważane jest np.

Rozważane jest np.

wprowadzenie dopuszczalnego wskaźnika

wprowadzenie dopuszczalnego wskaźnika

poziomu emisji EPS30 w wielkości

poziomu emisji EPS30 w wielkości

350 kg CO

2

/MWh

,

,

co praktycznie wyeliminuje tradycyjne elektrownie zasilane

co praktycznie wyeliminuje tradycyjne elektrownie zasilane

węglem

węglem

(elektrownie węglowe emitują ok. 1000 kg CO

(elektrownie węglowe emitują ok. 1000 kg CO

2

2

/

/

MWh

MWh

)

)

Dwie najważniejsze dolegliwości polskiego

Dwie najważniejsze dolegliwości polskiego

sektora infrastruktury energetycznej:

sektora infrastruktury energetycznej:

•

•

bardzo wysoka emisyjność właściwa

bardzo wysoka emisyjność właściwa

•

•

bardzo wysoki stopień zużycia technicznego

bardzo wysoki stopień zużycia technicznego

Źródło:

Wł.

Kotowski,

Energia

Gigawat.

2008/3

Emisja CO

Emisja CO

2

2

w wybranych państwach oraz odniesienie emisji

w wybranych państwach oraz odniesienie emisji

do wytworzenia wartości 1000 USD produktu krajowego brutto

do wytworzenia wartości 1000 USD produktu krajowego brutto

1,8

5

5,8

1,3

0,6

0,8

0,2

5,2

3,2

0,55

0,26

0,36

0,46

1,5

0

1

2

3

4

5

6

7

Rosja

Chiny

USA

Japonia

Wlk.

Brytania

Niemcy

Polska

mld ton CO2

ton CO2/1000USD PKB

Emisja właściwa CO

2

w wybranych państwach UE

0,95

0,94

0,62

0,54

0,52

0,42

0,34

0,24

0,07

0,02

0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0,9

1

E

m

is

ja

w

ła

ś

c

iw

a

t

C

O

2

/M

W

h

Es

to

ni

a

Po

ls

ka

Cz

ec

hy

N

ie

m

cy

W

.B

ry

ta

ni

a

Hi

sz

pa

ni

a

Fi

nl

an

di

a

Sł

ow

ac

ja

Fr

an

cj

a

Sz

w

ec

ja

Charakterystyka

wiekowa

polskich elektrowni

Szacunek stopnia

dekapitalizacji

środków trwałych

Źródło: Zielona Księga Narodowego
Programu Redukcji Emisji
Warszawa, wrzesień 2010 r.

JWCD będące w eksploatacji oraz których rozpoczęcie

eksploatacji jest planowane w ciągu najbliższych 3 lat

Polityka energetyczna Polski do roku 2030

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Plany budowy nowych mocy wytwórczych w Polsce

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Plany budowy nowych mocy wytwórczych w Polsce

Aktualna i przyszła struktura źródeł wytwórczych według

Aktualna i przyszła struktura źródeł wytwórczych według

„Polityki energetycznej Polski do roku 2030”

„Polityki energetycznej Polski do roku 2030”

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

2006

2010

2015

2020

2025

2030

M

o

c

z

a

in

s

ta

lo

w

a

n

a

[

M

W

]]

Fotowoltaika

Biogaz CHP

Biomasa stała - CHP

Wiatrowe

Małe wodne

Lokalne Gaz

Przemysłowe Inne-CHP

Przemysłowe–Gaz-CHP

Przemysłowe–Węgiel-CHP

Jądrowe

Wodne pompowe

Duże elektrownie wodne

Gaz ziemny - GTCC

Gaz ziemny - CHP

W.Kamienny -CHP

W.Kamienny -PC/Fluidalne

W.Brunatny - PC/Fluidalne

Wybrane projekty inwestycyjne

według

według

„Polityki energetycznej Polski do roku 2030”

„Polityki energetycznej Polski do roku 2030”

Wybrane cele i działania polityki energetycznej do 2030 r.

i ich wpływ na nowe inwestycje wytwórcze

Wybrane cele i działania polityki energetycznej do 2030 r.

i ich wpływ na nowe inwestycje wytwórcze

Wybrane cele i działania polityki energetycznej do 2030 r.

i ich wpływ na nowe inwestycje wytwórcze

Łagisza(460MW) / Tauron

Pątnów II (464MW) / ZE PAK

Energetyka odnawialna –nowe planowane moce

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Determinanty ceny energii elektrycznej

oraz poszczególne składowe wpływające na cenę

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Cena energii elektrycznej na rok 2010

© Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Udział poszczególnych składników w cenie energii dla

odbiorcy końcowego na przestrzeni lat

Międzynarodowe traktaty redukcji emisji zanieczyszczeń

Międzynarodowe traktaty redukcji emisji zanieczyszczeń

•

•

Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie

Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie

zmian klimatu (1992 )

zmian klimatu (1992 )

•

•

Protokół z

Protokół z

Kioto

Kioto

został sporządzony 11 grudnia 1997 r

został sporządzony 11 grudnia 1997 r

•

•

Biała Księga UE (1997)

Biała Księga UE (1997)

•

•

Dyrektywy i Komunikaty Unii Europejskiej

Dyrektywy i Komunikaty Unii Europejskiej

Protokół z

Protokół z

Kioto

Kioto

•

•

Redukcja emisji antropogenicznych gazów cieplarnianych wyrażonyc

Redukcja emisji antropogenicznych gazów cieplarnianych wyrażonyc

h w

h w

ekwiwalencie dwutlenku węgla, w okresie zobowiązań 2008

ekwiwalencie dwutlenku węgla, w okresie zobowiązań 2008

–

–

2012, o

2012, o

co najmniej 5% poniżej poziomu emisji z 1990 r. (artykuł 3, punk

co najmniej 5% poniżej poziomu emisji z 1990 r. (artykuł 3, punk

t 1).

t 1).

•

•

Wprowadzenie mechanizmu wspólnego wypełniania zobowiązań

Wprowadzenie mechanizmu wspólnego wypełniania zobowiązań

(artykuł 6).

(artykuł 6).

•

•

Wprowadzenie mechanizmu czystego rozwoju (artykuł 12).

Wprowadzenie mechanizmu czystego rozwoju (artykuł 12).

•

•

Wprowadzenie handlu emisjami (artykuł 17).

Wprowadzenie handlu emisjami (artykuł 17).

92

UE-15

100

Ukraina

93

USA

100

Federacja Rosyjska

94

Kanada

100

Nowa Zelandia

94

Japonia

101

Norwegia

94

Polska

108

Australia

95

Chorwacja

110

Islandia

Protokół z

Protokół z

Kioto

Kioto

Emisje GC w Polsce w latach 1988

Emisje GC w Polsce w latach 1988

–

–

2020

2020

w milionach ton równoważnika CO2

w milionach ton równoważnika CO2

280

330

380

430

480

530

580

1988

1993

1998

2003

2008

2013

2018

[m

ln

T

]

Emisja 1988 - 2004

Kioto

UE2020

BLN-KPRU

TL

Emisje GC w krajach UE

Emisje GC w krajach UE

-

-

15

15

w latach 1988

w latach 1988

–

–

2020

2020

w milionach ton równoważnika CO2

w milionach ton równoważnika CO2

3400

3500

3600

3700

3800

3900

4000

4100

4200

4300

4400

1990

1995

2000

2005

2010

2015

2020

[m

ln

T

]

Emisja 1990 - 2020

Kioto

UE2020

TL

Praktycznie stosowane sposoby redukcji

Praktycznie stosowane sposoby redukcji

emisji gazów cieplarnianych

emisji gazów cieplarnianych

•

•

podnoszenie sprawności energetycznej

podnoszenie sprawności energetycznej

•

•

zastępowanie spalania węgla kamiennego i brunatnego

zastępowanie spalania węgla kamiennego i brunatnego

spalaniem gazu ziemnego

spalaniem gazu ziemnego

•

•

inwestycje w energetykę jądrową

inwestycje w energetykę jądrową

•

•

inwestycje w odnawialne źródła energii

inwestycje w odnawialne źródła energii

•

•

rozwijanie technologii spalania w atmosferze tlenu z

rozwijanie technologii spalania w atmosferze tlenu z

recyrkulacją CO

recyrkulacją CO

2

2

•

•

magazynowanie CO

magazynowanie CO

2

2

w podziemnych zbiornikach

w podziemnych zbiornikach

Europejski System Handlu Emisjami

Europejski System Handlu Emisjami

Uprawnienia

Udział

Obiekty

Kraj

[mln T]

[%]

[-]

Niemcy

1497,0

22,8

1849

Wielka Brytania

736,0

11,2

1078

Polska

717,3

10,9

1166

Włochy

697,5

10,6

1240

Hiszpania

523,3

8,0

819

UE-25

6572,4

100

11428

Podział pozwoleń do emisji na lata 2005 – 2007.

(wybrane kraje UE)

Europejski System Handlu Emisjami

Europejski System Handlu Emisjami

259 692 421

239 100 000

RAZEM

24 060 100

0

Pula uprawnień na aukcje

15.

18 513 920

824 135

Rezerwa na nowe instalacje w systemie

14.

150 101

0

Rezerwa na projekty JI

13.

216 968 300

238 275 865

Limit na instalacje uczestniczące w handlu

12.

289 100

Instalacje do produkcji papieru i tektury

[2]

11.

2 381 100

0

Instalacje do produkcji masy włóknistej z drewna

10.

1 005 400

1 846 665

Instalacje do produkcji wyrobów ceramicznych

9.

1 714 200

1 934 700

Instalacje do produkcji szkła

8.

2 717 700

2 868 800

Instalacje do produkcji wapna

7.

11 298 100

11 326 400

Instalacje do produkcji klinkieru cementowego

6.

7 098 800

13 547 400

Instalacje wytopu surówki żelaza lub stali surowej

5.

1 139 300

0

Instalacje prażenia i spiekania rud metali

4.

2 794 100

3 983 600

Piece koksownicze

3.

3 916 300

3 371 100

Rafinerie ropy naftowej

2.

182 903 300

199 108 100

Instalacje do spalania paliw

1.

KPRU II

KPRU I

Przydział uprawnień

[1]

Rodzaj instalacji

[1]

Jedno uprawnienie oznacza pozwolenie na emisję 1 tony CO

2

.

[2]

W KPRU II łącznie z produkcją mediów energetycznych.

Europejski System Handlu Emisjami

Europejski System Handlu Emisjami

0

5

10

15

20

25

30

03

.2

00

5

05

.2

00

5

07

.2

00

5

09

.2

00

5

11

.2

00

5

01

.2

00

6

03

.2

00

6

05

.2

00

6

07

.2

00

6

09

.2

00

6

11

.2

00

6

01

.2

00

7

03

.2

00

7

05

.2

00

7

[

e

u

ro

/T

]

PowerNext

EEX

Ceny uprawnień do emisji CO

2

na giełdach

W projekcie KPRU II na lata 2008 – 2012 strona polska
wnioskowała o przyznanie 260 mln uprawnień
– decyzją KE liczbą ta została zmniejszona do 208 mln.

Europejski System Handlu Emisjami

Europejski System Handlu Emisjami

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

E

m

is

ja

r

o

c

z

n

a

[ty

s

.

to

n

C

O

2

]

Emisja CO2

Przydzielony limit 2005-2007

Przydzielony limit w projekcie 2008-2012

Prawdopodobny limit 2008-2012

Liniowy (Emisja CO2)

.

Możliwość dotrzymania przydzielonych limitów do emisji CO

2

w elektrowni Kozienice

Praktycznie stosowane sposoby redukcji

Praktycznie stosowane sposoby redukcji

emisji gazów cieplarnianych

emisji gazów cieplarnianych

•

•

podnoszenie sprawności energetycznej

podnoszenie sprawności energetycznej

•

•

zastępowanie spalania węgla kamiennego i brunatnego

zastępowanie spalania węgla kamiennego i brunatnego

spalaniem gazu ziemnego

spalaniem gazu ziemnego

•

•

inwestycje w energetykę jądrową

inwestycje w energetykę jądrową

•

•

inwestycje w odnawialne źródła energii

inwestycje w odnawialne źródła energii

•

•

rozwijanie technologii spalania w atmosferze tlenu z

rozwijanie technologii spalania w atmosferze tlenu z

recyrkulacją CO

recyrkulacją CO

2

2

•

•

magazynowanie CO

magazynowanie CO

2

2

w podziemnych zbiornikach

w podziemnych zbiornikach

Praktycznie stosowane sposoby redukcji

Praktycznie stosowane sposoby redukcji

emisji gazów cieplarnianych

emisji gazów cieplarnianych

Sposoby ograniczania emisji dwutlenku węgla

Zastępowanie źródeł

konwencjonalnych

Modernizacja źródeł

konwencjonalnych

Odnawialne

źródła energii

(OZE)

Energetyka

jądrowa

Kogeneracja

Zwiększanie

sprawności

Bezpośrednia

redukcja emisji

Elektrownie na

parametry

nadkrytyczne

Zgazowanie

węgla (IGCC)

Sekwestracja i

spalanie w czystym

tlenie

Udział elektrowni o różnych

Udział elektrowni o różnych

sprawnościach

sprawnościach

wytwarzania

wytwarzania

energii elektrycznej w Europie

energii elektrycznej w Europie

8,00%

43,00%

40,00%

6,00%

3,00%

> 40

35 - 40

30 - 35

25 - 30

19 - 25

Sprawność 

Całkowite średnie koszty generacji wg typu elektrowni

Całkowite średnie koszty generacji wg typu elektrowni

PF –

węglowe z kotłami pyłowymi,

PF-SC –

węglowe na parametry
nadkrytyczne,

FBC –

węglowe z kotłem fluidalnym,

IGCC -

gazowo-parowe zintegrowane
ze zgazowaniem węgla,

CCGT –

gazowo-parowe opalane
gazem ziemnym

Bez uwzględnienia kosztów zakupu

uprawnień do emisji CO2

Po uwzględnieniu kosztów zakupu

uprawnień do emisji CO2 po 20 €/Mg

Czyste technologie węglowe CCT

Czyste technologie węglowe CCT

(

(

Clean

Clean

Coal

Coal

Technologies

Technologies

)

)

•

•

Nadkrytyczne i ultra nadkrytyczne technologie parowe

Nadkrytyczne i ultra nadkrytyczne technologie parowe

USC

USC

(

(

Ultra

Ultra

Supercritical

Supercritical

Steam

Steam

Power

Power

Plant)

Plant)

•

•

Kotły fluidalne ze złożem cyrkulacyjnym

Kotły fluidalne ze złożem cyrkulacyjnym

CFB (

CFB (

Circulating

Circulating

Fluidised

Fluidised

Bed

Bed

Combustion

Combustion

)

)

•

•

Ciśnieniowe kotły fluidalne

Ciśnieniowe kotły fluidalne

PFBC (

PFBC (

Pressurised

Pressurised

Fluidised

Fluidised

Bed

Bed

Combustion

Combustion

)

)

•

•

Układy kombinowane gazowo

Układy kombinowane gazowo

-

-

parowe zintegrowane ze

parowe zintegrowane ze

zgazowaniem węgla

zgazowaniem węgla

IGCC (

IGCC (

Integrated

Integrated

Gasification

Gasification

Combined

Combined

Cycle

Cycle

)

)

Parametry techniczne i emisyjne technologii węglowych BAT

Parametry techniczne i emisyjne technologii węglowych BAT

< 20

< 50

< 50

< 200

IGCC

< 20

10 - 250

200 - 400

100 - 400

PFBC

< 50

10 - 250

200 - 400

100 - 400

CFB

< 50

10 - 250

< 400

< 200

UCS

pył, 6 % O

2

mg/m

3

CO, 6 % O

2

mg/m

3

SO

2

, 6 % O

2

mg/m

3

NO

x

, 6 % O

2

mg/m

3

BAT

Parametry emisyjne

52

Średnia

45

< 350

IGCC

45

Średnia

42

< 400

PFBC

45

Wysoka

40

50 – 500

CFB

50 - 55

Najwyższa

46

300 – 1000

UCS

Perspektywiczna

sprawność [%]

Dostępność technologii

Sprawność [%]

Zakres mocy [MW]

BAT

Parametry techniczne