BPZ Homeostaza i stres

background image

K

o

n

c

e

p

c

ja

s

ta

ło

ś

c

i ś

ro

d

o

w

is

k

a

w

e

w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

u

s

tr

o

ju

C

la

u

d

e

B

e

rn

a

rd

, 1

8

7

8

:

W
y

k

ła

d

y

o

z

ja

w

is

k

a

c

h

ż

y

c

ia

w

s

p

ó

ln

y

c

h

d

la

z

w

ie

rz

ą

t

i r

o

ś

lin

.

“S
ta

ło

ś

ć

ś

ro

d

o

w

is

k

a

w

e

w

n

ę

tr

zn
e

g

o

s

ta

n

o

w

i k

o

n

ie

c

zn
y

w

a

ru

n

e

k

ży
c

ia

w

o

ln

e

g

o

i

n

ie

za
le

żn
e

g

o

i

w

s

zy
s

tk

ie

m

e

c

h

a

n

iz

m

y

ży
c

ia

, j

a

k

k

o

lw

ie

k

r

o

zm
a

it

e

,

m

a

t

y

lk

o

je

d

e

n

c

e

l:

za
c

h

o

w

a

n

ie

s

ta

ły

c

h

w

a

ru

n

k

ó

w

d

la

ż

y

c

ia

w

ś

ro

d

o

w

is

k

u

w

e

w

n

ę

tr

zn
y

m

o

rg

a

n

izm
u

...

o

rg

a

n

izm
d

zi

a

ła

ja

k

n

a

jc

zu
ls

z

a

z

w

a

g

r

e

a

g

u

c

s

to

s

o

w

n

y

m

p

rze
c

iw

d

zi

a

ła

n

ie

m

n

a

w

s

zy
s

tk

ie

c

zy
n

n

ik

i za
k

łó

c

a

c

e

r

ó

w

n

o

w

a

g

ę

je

g

o

ś

ro

d

o

w

is

k

a

w

e

w

n

ę

tr

zn
e

g

o

”.

ś

ro

d

o

w

is

k

o

w

e

w

n

ę

tr

zn
e

=

p

ły

n

y

u

s

tr

o

jo

w

e

H

O

M

E

O

S

T

A

Z

A

[g

r.

h

o

m

o

io

s

~

je

d

n

a

k

o

w

y

, p

o

d

o

b

n

y

, s

ta

s

is

-

s

ta

ło

ś

ć

]

1

9

2

6

-

W

a

lt

e

r

B

ra

d

fo

rd

C

a

n

n

o

n

-

re

d

e

fin

ic

ja

h

o

m

e

o

s

ta

z

y

:

„w
zg

d

n

a

s

ta

ło

ś

ć

p

a

ra

m

e

tr

ó

w

f

iz

jo

lo

g

ic

zn
y

c

h

i

m

e

c

h

a

n

izm
y

, k

re

p

o

d

tr

zy
m

u

P

a

ra

m

e

tr

y

h

o

m

e

o

s

ta

zy
w

g

C

a

n

n

o

n

a

:

-

s

ta

ły

o

d

c

z

y

n

c

h

e

m

ic

z

n

y

(

p

H

) p

ły

n

ó

w

u

s

tr

o

jo

w

y

c

h

-

s

ta

łe

s

ż

e

n

ie

o

s

m

o

ty

c

z

n

e

p

ły

n

ó

w

u

s

tr

o

jo

w

y

c

h

-

w

z

g

d

n

ie

s

ta

łe

s

ż

e

n

ie

g

lu

k

o

z

y

i

n

ie

k

ry

c

h

jo

n

ó

w

w

e

k

rw

i

-

w

z

g

d

n

ie

s

ta

ła

o

b

to

ś

ć

k

rw

i

-

s

ta

ła

t

e

m

p

e

ra

tu

ra

w

e

w

n

ę

tr

z

n

a

c

ia

ła

S

ta

ło

ś

ć

p

o

s

z

c

z

e

g

ó

ln

y

c

h

p

a

ra

m

e

tr

ó

w

m

ie

ś

c

i s

w

r

ó

ż

n

y

m

p

rz

e

d

z

ia

le

w

a

rt

o

ś

c

i.

T

e

m

p

e

ra

tu

ra

c

ia

ła

±

1

,4

%

N

a

C

l

w

e

k

rw

i

±

2

,5

%

C

l

-

w

e

k

rw

i

±

2

,7

%

H

C

O

3

-

w

e

k

rw

i

±

6

,3

%

N

a

+

w

e

k

rw

i

±

7

,7

%

C

a

2

+

w

e

k

rw

i

±

1

0

%

g

lu

k

o

z

a

w

e

k

rw

i

±

2

0

%

c

h

o

le

s

te

ro

l w

e

k

rw

i

±

3

9

%

S

to

p

n

io

w

o

p

o

c

ie

h

o

m

e

o

s

ta

zy
r

o

zc

g

a

n

o

n

a

in

n

e

fu

n

k

c

je

u

s

tr

o

ju

p

o

d

le

g

a

c

e

r

e

g

u

la

c

ji

ilo

ś

c

io

w

e

j.

background image

Z

A

Ł

O

ś

E

N

IA

K

L

A

S

Y

C

Z

N

E

J

K

O

N

C

E

P

C

J

I H

O

M

E

O

S

T

A

Z

Y

:



U

k

ła

d

n

ie

za
k

łó

c

a

n

y

p

rze
z

c

zy
n

n

ik

i ze
w

n

ę

tr

z

n

e

d

ą

ży
d

o

s

ta

n

u

w

n

o

w

a

g

i d

y

n

a

m

ic

zn
e

j (

s

ta

ło

ś

c

i p

a

ra

m

e

tr

ó

w

).


M

e

c

h

a

n

izm
y

r

e

g

u

la

c

ji

p

rze
c

iw

d

z

ia

ła

u

s

ta

w

ic

z

n

ie

f

lu

k

tu

a

c

jo

m

,

n

ie

re

g

u

la

rn

o

ś

c

io

m
i o

d

c

h

y

le

n

io

m

o

d

s

ta

n

u

r

ó

w

n

o

w

a

g

i.


C

zy
n

n

ik

i ze
w

n

ę

tr

z

n

e

i

w

e

w

n

ę

tr

zn
e

, k

re

o

s

ła

b

ia

r

e

g

u

la

c

je

(c

h

o

ro

b

a

, s

ta

rze
n

ie

s

) z

w

k

s

za

fl

u

k

tu

a

c

je

i

n

ie

re

g

u

la

rn

o

ś

c

i

p

a

ra

m

e

tr

ó

w

c

zy
n

n

o

ś

c

io

w

y

c

h

o

rg

a

n

izm
u

.

W
S

P

Ó

Ł

C

Z

E

S

N

A

D

E

F

IN

IC

J

A

H

O

M

E

O

S

T

A

Z

Y

:

w

zg

d

n

a

n

ie

zm
ie

n

n

o

ś

ć

s

ta

n

u

u

k

ła

d

u

(

o

rg

a

n

izm
u

) w

o

k

re

ś

lo

n

y

m

c

za
s

ie

, p

rze
ja

w

ia

c

a

s

r

ó

w

n

o

w

a

że
n

ie

m

p

rze
p

ły

w

ó

w

m

a

te

rii

,

e

n

e

rg

ii

i i

n

fo

rm

a

c

ji

p

rze
z

te

n

u

k

ła

d

(

o

rg

a

n

izm
).



w

y

m

ia

n

a

i

p

rze
m

ia

n

a

m

a

te

rii

i

e

n

e

rg

ii



u

tr

zy
m

a

n

ie

s

ta

n

u

u

s

ta

lo

n

e

g

o

ś

ro

d

o

w

is

k

a

w

e

w

n

ą

tr

zu
s

tr

o

jo

w

e

g

o



za
c

h

o

w

a

n

ie

w

ła

ś

c

iw

e

g

o

p

o

ło

że
n

ia

c

ia

ła



p

rze
b

y

w

a

n

ie

w

o

p

ty

m

a

ln

y

c

h

w

a

ru

n

k

a

c

h

ś

ro

d

o

w

is

k

a

f

izy
c

z

n

e

g

o

,

b

io

lo

g

ic

zn
e

g

o

i

e

w

. s

p

o

łe

c

z

n

e

g

o

(

tu

m

.in

.

s

e

n

s

o

ris

ta

za

)



za
p

e

w

n

ie

n

ie

w

a

ru

n

k

ó

w

r

e

a

liza
c

ji

s

y

s

te

m

a

tu

c

za
s

o

w

o

-p

rze
s

tr

ze
n

.

(s

c

h

ro

n

ie

n

ia

, t

e

ry

to

riu

m

, s

y

s

te

m

u

ś

c

ie

że
k

, m

o

żl

iw

o

ś

ć

w

ę

d

w

e

k

it

p

.)



o

d

p

o

c

zy
n

e

k

i

s

e

n



p

ie

g

n

a

c

ja

c

ia

ła



fu

n

k

c

je

i

o

b

y

c

za
je

o

b

ro

n

n

e

i

o

c

h

ro

n

n

e



o

b

y

c

za
je

le

c

zn
ic

ze
i

p

ro

c

e

s

y

f

iz

jo

lo

g

ic

z

n

e

u

n

ik

a

n

ia

c

h

o

ro

b

y

,

w

a

lk

i z

n

i

je

j n

a

s

p

s

tw

a

m

i

F

U

N

K

C

J

E

H

O

M

E

O

S

T

A

T

Y

C

Z

N

E

(S

a

d

o

w

s

k

i,

C

h

m

u

rz

y

ń

s

k

i,

1

9

8

9

)

background image

H

O

M

E

O

D

Y

N

A

M

IK

A

(h

o

m

e

o

k

in

e

ty

k

a

)

p

o

d

tr

zy
m

y

w

a

n

ie

zm
ia

n

i zm
ie

n

n

o

ś

c

i f

iz

jo

lo

g

ic

zn
y

c

h

w

p

rze
c

g

u

c

a

łe

g

o

ży
c

ia

o

s

o

b

n

ic

ze
g

o

(

a

s

p

e

k

t d

y

n

a

m

ic

zn
y

p

ro

ce
s

ó

w

r

e

g

u

la

cy
jn

ych

, n

iw

e

lu

cych

n

ie

u

s

ta

n

n

e

fl

u

kt

u

a

c

je

(ch
a

o

s

d

e

te

rm

in

is

tyc
zn
y)

)

H

O

M

E

O

K

IN

E

Z

A

h

o

m

e

o

s

ta

za
b

e

h

a

w

io

ra

ln

a

(zm
ia

n

y

za
c

h

o

w

a

n

ia

,

s

łu

żą
c

e

u

tr

zy
m

a

n

iu

d

o

b

ro

s

ta

n

u

o

rg

a

n

izm
u

)

(

a

s

p

e

k

t b

e

h

a

w

io

ra

ln

y

).

S

E

N

S

O

R

IS

T

A

Z

A

d

ą

że
n

ie

o

rg

a

n

izm
u

d

o

u

tr

zy
m

a

n

ia

o

p

ty

m

a

ln

e

g

o

s

tr

u

m

ie

n

ia

in

fo

rm

a

c

ji

ze
ś

ro

d

o

w

is

k

a

(

a

s

p

e

k

t i

n

fo

rm

a

c

y

jn

y

)

H

O

M

E

O

R

E

Z

A

-

c

zy
li

h

o

m

e

o

s

ta

za
„k
ro

c


c

a

w

r

o

z

w

o

ju

(u

tr

zy
m

a

n

ie

h

o

m

e

o

s

ta

zy
p

rzy
zm
ie

n

ia

c

y

c

h

s

r

o

z

m

ia

ra

c

h

i p

ro

p

o

rc

ja

c

h

c

ia

ła

o

ra

z

n

a

rzą
d

ó

w

) (

a

s

p

e

k

t r

o

z

w

o

jo

w

y

)

A

s

p

e

k

ty

r

ó

w

n

o

w

a

g

i o

rg

a

n

izm
u

w

zg

d

e

m

ś

ro

d

o

w

is

k

a

Z

a

s

a

d

y

f

u

n

k

c

jo

n

o

w

a

n

ia

m

e

c

h

a

n

izm
ó

w

h

o

m

e

o

s

ta

z

y


za
s

a

d

a

k

o

m

p

a

rt

m

e

n

ta

c

ji

p

ro

c

e

s

ó

w

i

fu

n

k

c

ji


za
s

a

d

a

a

k

ty

w

n

o

ś

c

i a

n

ta

g

o

n

is

ty

c

zn
y

c

h


za
s

a

d

a

s

p

rzę
że
n

ia

zw
ro

tn

e

g

o

u

je

m

n

e

g

o

background image

za
s

a

d

a

k

o

m

p

a

rt

m

e

n

ta

c

ji

p

ro

c

e

s

ó

w

i

fu

n

k

c

ji



b

a

ri

e

ry

ze
w

n

ę

tr

zn
e

:

s


ra

i

n

a

s


re

k,

n

a

b

ło

n

e

k

p

rze
w

o

d

u

p

o

ka
rm

o

w

e

g

o

,

n

a

b

ło

n

e

k

u

a

d

u

o

d

d

e

ch
o

w

e

g

o

,

n

a

b

ło

n

e

k

że
ń

s

ki

e

g

o

u

a

d

u

p

łci

o

w

e

g

o



b

a

ri

e

ry

w

e

w

n

ę

tr

z

n

e

:

m

ó

zg
o

w

a

i

rd

ze
n

io

w

a

-

o

p

o

n

y,

e

p

e

n

d

y

m

a

, a

s

tr

o

cyt
y

,

o

czn

a

,

ło

żys

ko
w

a

i

in

n

e

…,



b

ło

n

y

p

la

zm
a

ty

c

zn
e

o

s

e

le

kt

yw
n

e

j p

rze
p

u

s

zcza

ln

o

ś

ci

b

ło

n

a

ko
m

ó

rko
w

a

s

ia

te

czka

ś

d

p

la

z

m

a

tyc
zn
a

b

ło

n

y

m

ito

ch
o

n

d

ria

ln

e

i i

n

n

e

za
s

a

d

a

a

k

ty

w

n

o

ś

c

i a

n

ta

g

o

n

is

ty

c

zn
y

c

h

-

u

k

ła

d

w

s

p

ó

łc

z

u

ln

y

i

p

rzy
w

s

p

ó

łc

zu
ln

y

-

n

e

u

ro

n

y

p

o

b

u

d

za

c

e

i

h

a

m

u

c

e

-

n

e

u

ro

m

e

d

ia

to

ry

p

o

b

u

d

za

c

e

i

h

a

m

u

c

e

-

k

o

m

. p

rzy
ta

rc

zy
c

(p

a

ra

th

o

rm

o

n

)

i k

o

m

. C

ta

rc

zy
c

y

(ka
lcy
to

n

in

a

)

-

o

s

te

o

b

la

s

ty

i

o

s

te

o

k

la

s

ty

-

k

o

m

. α

(

g

lu

ka
g

o

n

)

i β

(i

n

s

u

lin

a

)

w

y

s

p

t

rzu
s

tk

o

w

y

c

h

background image

G

w

zm

o

cn

ie

n

ie

p

ęt

li

o

tw

ar

te

j;

g

w

zm

o

cn

ie

n

ie

w

to

rz

e

za

ó

ce

ń

;

I -

sy

g

n

p

o

zio

m

u

n

as

ta

w

cz

eg

o

re

g

u

la

cj

i;

E

w

ar

to

ść

w

yj

śc

io

w

a

z p

ęt

li

re

g

u

la

cy

jn

ej

;

S

e

sy

g

n

b

łę

d

u

s

ta

n

o

w

i r

ó

żn

ic

ę:

I –

(-E

)

_

+

-

E

E

U

je

m

n

e s

p

rz

ęż

en

ie

zw

ro

tn

e [

-1

]

T

o

r s

te

ro

w

an

ia

S

yg

n

b

łę

d

u

, S

e

T

o

r z

ak

łó

ce

ń

g

S

e

W

yjś

cie

re

g

u

lo

w

an

e

U

kła

d

re

g

u

lo

w

an

y

G

I

S

yg

n

n

as

ta

w

cz

y

K

o

m

p

a-

ra

to

r

K

o

m

p

ar

at

o

r p

o

w

n

u

je

w

ar

to

ść

E

z

p

ęt

li

re

g

u

la

cy

jn

ej

z w

ar

to

śc

s

p

rz

ęż

en

ia

z

w

ro

tn

eg

o

i

o

d

ej

m

u

je

o

d

w

ar

to

śc

i n

as

ta

w

cz

ej

I

C

e

c

h

y

c

h

a

ra

k

te

ry

s

ty

c

z

n

e

:

-

w

z

m

o

c

n

ie

n

ie

u

k

ła

d

u

G
(

G

=

y

/x

)

x

-

w

ie

lk

o

ść

s

y

g

n

a

łu

w

e

c

io

w

e

g

o

,

y

-

w

ie

lk

o

ść

s

y

g

n

a

łu

w

y

c

io

w

e

g

o

im

w

k

s

z

e

G

ty

m

s

k

u

te

c

z

n

ie

j h

o

m

e

o

s

ta

t r

e

d

u

k

u

je

z

a

k

łó

c

e

n

ia

)

-

p

o

z

io

m

n

a

s

ta

w

c

z

y

(s

e

t p

o

in

t)

-

w

o

d

n

ie

s

ie

n

iu

d

o

n

ie

g

o

r

e

g

u

lo

w

a

n

e

s

ą

z

a

k

łó

c

e

n

ia

.

za
s

a

d

a

s

p

rzę
że
n

ia

zw
ro

tn

e

g

o

u

je

m

n

e

g

o

[T

rze
b

s

ki

, 2

0

0

1

]

za
s

a

d

a

s

p

rzę
że
n

ia

zw
ro

tn

e

g

o

u

je

m

n

e

g

o

-

p

rzy
k

ła

d

y

-

re

g

u

la

c

ja

w

yd
zi

e

la

n

ia

h

o

rm

o

n

ó

w

tr

o

p

o

w

ych

p

rzys
a

d

ki

(p

rze
z

g

ru

czo

ły

d

o

kr

e

w

n

e

o

b

w

o

d

o

w

e

(

F

S

H

, L

H

, T

S

H

, A

C

T

H

))

-

re

g

u

la

c

ja

czyn

n

o

ś

ci

n

e

u

ro

s

e

kr

e

cy
jn

e

j

p

o

d

w

zg
ó

rza

(p

rze
z

g

ru

czo

ły

o

b

w

o

d

o

w

e

)

-

re

g

u

la

c

ja

te

m

p

e

ra

tu

ry

ci

a

ła

-

re

g

u

la

c

ja

c

n

ie

n

ia

kr

w

i z

b

a

ro

re

ce
p

to

w

-

re

g

u

la

c

ja

w

e

n

tyl

a

c

ji

p

łu

c

(p

rze
z

R

A

R

i

S

A

R

)

-

re

g

u

la

c

ja

s

zyb

ko
ś

ci

p

o

b

ie

ra

n

ia

p

o

ka
rm

u

(

p

rze
z

m

e

ch
a

n

o

re

ce
p

to

ry

)

-

z

m

ia

n

a

p

o

zi

o

m

u

g

lu

ko
zy
p

o

d

w

p

ły

w

e

m

in

s

u

lin

y

czy
g

lu

ka
g

o

n

u

-

i w

ie

le

in

n

ych

W

y

m

ie

n

io

n

e

za
s

a

d

y

r

e

g

u

la

c

ji

h

o

m

e

o

s

ta

zy
c


s

to

w

s

p

ó

ln

ie

re

g

u

lu

p

o

s

zc
ze
g

ó

ln

e

f

u

n

k

c

je

background image

R

e

g

u

la

c

ja

h

o

m

e

o

s

ta

ty

c

zn
a

W
E

W
N

Ę

T

R

Z

N

A

z

a

c

h

o

d

z

i w

o

b

b

ie

p

o

je

d

y

n

c

z

e

j k

o

m

ó

rk

i l

u

b

o

rg

a

n

u

, w

k

ry

m

d

o

s

z

ło

d

o

z

a

k

łó

c

e

n

ia

h

o

m

e

o

s

ta

z

y


zm

ia

n

a

e

k

s

p

re

s

ji

g

e

n

ó

w

d

la

r

e

c

e

p

to

w

b

ło

n

o

w

y

c

h

p

o

d

w

p

ły

w

e

m

s

ż

e

n

ia

ic

h

li

g

a

n

d

ó

w
w

o

k

ó

ł

k

o

m

ó

rk

i


a

k

ty

w

a

c

ja

N

a

,K
-

A

T

P

a

z

y

p

o

d

w

p

ły

w

e

m

n

a

p

ły

w

u

s

o

d

u

d

o

k

o

m

ó

rk

i


a

u

to

re

g

u

la

c

ja

p

rz

e

p

ły

w

u

k

rw

i w

n

a

rz

ą

d

a

c

h


e

fe

k

t S

ta

rli

n

g

a

w

s

e

rc

u


w

y

d

z

ie

la

n

ie

in

s

u

lin

y

p

o

d

w

p

ły

w

e

m

p

o

d

w

y

ż

s

z

o

n

e

g

o

s

że

n

ia

g

lu

k

o

z

y

w

e

k

rw

i


h

e

m

o

s

ta

z

a

i w

ie

le

in

n

y

c

h

R

e

g

u

la

c

ja

h

o

m

e

o

s

ta

ty

c

zn
a

Z

E

W
N

Ę

T

R

Z

N

A

z

a

k

łó

c

e

n

ie

h

o

m

e

o

s

ta

z

y

u

ru

c

h

a

m

ia

w

ie

le

k

o

m

ó

re

k

p

o

w

z

a

n

y

c

h

z

e

s

o

b

ą

,

w

y

s

p

u

c

y

c

h

p

o

z

a

o

b

s

z

a

re

m

z

a

k

łó

c

e

n

ia

.



re

g

u

la

c

ja

n

e

rw

o

w

a



re

g

u

la

c

ja

h

o

rm

o

n

a

ln

a



re

g

u

la

c

ja

o

d

p

o

rn

o

ś

c

io

w

a

.

C

E

L

:

P

o

d

p

o

rzą
d

k

o

w

a

n

ie

lo

k

a

ln

y

c

h

p

o

tr

ze
b

k

o

m

ó

re

k

n

a

d

rzę
d

n

e

m

u

za
d

a

n

iu

-

p

rze
ży
c

iu

i

a

d

a

p

ta

c

ji

o

rg

a

n

izm
u

ja

k

o

c

a

ło

ś

c

i.

background image

R

e

g

u

la

c

ja

n

e

rw

o

w

a





s

zy
b

k

i p

rze
k

a

z

in

fo

rm

a

c

ji

o

zm
ia

n

ie

s

ta

n

u

ś

ro

d

o

w

is

k

a

s

zy
b

k

i p

rze
k

a

z

in

fo

rm

a

c

ji

o

zm
ia

n

ie

s

ta

n

u

ś

ro

d

o

w

is

k

a

ze
w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

i

ze
w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

i

w

e

w

n

w

e

w

n

.

.





s

zy
b

k

ie

p

o

b

u

d

ze
n

ie

i

o

d

p

o

w

ie

d

ź

n

a

rzą
d

ó

w

w

y

k

o

n

a

w

c

zy
c

h

s

zy
b

k

ie

p

o

b

u

d

ze
n

ie

i

o

d

p

o

w

ie

d

ź

n

a

rzą
d

ó

w

w

y

k

o

n

a

w

c

zy
c

h

(e

fe

k

to

w

)

(e

fe

k

to

w

)





h

ie

ra

rc

h

ic

z

n

a

k

o

o

rd

y

n

a

c

ja

p

ra

c

y

e

fe

k

to

w

h

ie

ra

rc

h

ic

z

n

a

k

o

o

rd

y

n

a

c

ja

p

ra

c

y

e

fe

k

to

w





re

la

ty

w

n

ie

d

u

że
k

o

s

zt

y

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

re

la

ty

w

n

ie

d

u

że
k

o

s

zt

y

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

-

-

k

o

n

ie

c

zn
o

ś

ć

k

o

n

ie

c

zn
o

ś

ć

u

tr

zy
m

a

n

ia

s

ta

n

u

p

o

b

u

d

liw

o

ś

c

i n

e

u

ro

n

ó

w

i

e

fe

k

to

w

.

u

tr

zy
m

a

n

ia

s

ta

n

u

p

o

b

u

d

liw

o

ś

c

i n

e

u

ro

n

ó

w

i

e

fe

k

to

w

.





s

to

s

u

n

k

o

w

o

p

o

w

o

ln

y

p

rze
k

a

z

in

fo

rm

a

c

ji

s

to

s

u

n

k

o

w

o

p

o

w

o

ln

y

p

rze
k

a

z

in

fo

rm

a

c

ji

-

-

p

rze
z

p

ły

n

y

p

rze
z

p

ły

n

y

u

s

tr

o

jo

w

e

u

s

tr

o

jo

w

e





h

ie

ra

rc

h

ic

z

n

a

k

o

o

rd

y

n

a

c

ja

p

ra

c

y

n

a

rzą
d

ó

w

(

e

fe

k

ty

h

ie

ra

rc

h

ic

z

n

a

k

o

o

rd

y

n

a

c

ja

p

ra

c

y

n

a

rzą
d

ó

w

(

e

fe

k

ty

w

ie

lo

n

a

rzą
d

o

w

e

w

ie

lo

n

a

rzą
d

o

w

e

)

)





re

g

u

la

c

ja

p

ro

c

e

s

ó

w

m

e

ta

b

o

lic

zn
y

c

h

, g

o

s

p

o

d

a

rk

i

re

g

u

la

c

ja

p

ro

c

e

s

ó

w

m

e

ta

b

o

lic

zn
y

c

h

, g

o

s

p

o

d

a

rk

i

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

j,

w

o

d

n

o

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

j,

w

o

d

n

o

-

-

m

in

e

ra

ln

e

j,

o

s

m

o

ty

c

zn
e

j,

c

ie

p

ln

e

j i

tp

.

m

in

e

ra

ln

e

j,

o

s

m

o

ty

c

zn
e

j,

c

ie

p

ln

e

j i

tp

.





k

ie

ro

w

a

n

ie

r

o

z

w

o

je

m

n

a

rzą
d

ó

w

i

c

a

łe

g

o

c

ia

ła

k

ie

ro

w

a

n

ie

r

o

z

w

o

je

m

n

a

rzą
d

ó

w

i

c

a

łe

g

o

c

ia

ła





n

is

k

ie

k

o

s

zt

y

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

n

is

k

ie

k

o

s

zt

y

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

R

e

g

u

la

c

ja

h

o

rm

o

n

a

ln

a

background image

R

e

g

u

la

c

ja

o

d

p

o

rn

o

ś

c

io

w

a





n

ie

s

w

o

is

ta

i

s

w

o

is

ta

o

d

p

o

w

ie

d

ź

n

a

o

b

e

c

n

o

ś

ć

o

b

c

y

c

h

n

ie

s

w

o

is

ta

i

s

w

o

is

ta

o

d

p

o

w

ie

d

ź

n

a

o

b

e

c

n

o

ś

ć

o

b

c

y

c

h

u

s

tr

o

jo

w

o

a

n

ty

g

e

n

ó

w

n

a

b

a

ri

e

ra

c

h

c

ia

ła

o

ra

z

w

ś

ro

d

o

w

is

k

u

u

s

tr

o

jo

w

o

a

n

ty

g

e

n

ó

w

n

a

b

a

ri

e

ra

c

h

c

ia

ła

o

ra

z

w

ś

ro

d

o

w

is

k

u

w

e

w

n

ę

tr

zn
y

m

w

e

w

n

ę

tr

zn
y

m





w

zg

d

n

ie

s

zy
b

k

a

r

e

a

k

c

ja

w

zg

d

n

ie

s

zy
b

k

a

r

e

a

k

c

ja





k

o

n

tr

o

la

ś

ro

d

o

w

is

k

a

w

e

w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

p

rze
z

z

ło

żo
n

ą

s

ie

ć

k

o

n

tr

o

la

ś

ro

d

o

w

is

k

a

w

e

w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

p

rze
z

z

ło

żo
n

ą

s

ie

ć

p

o

w

za
ń

p

o

m

d

zy
s

k

ła

d

o

w

y

m

i u

k

ła

d

u

o

d

p

o

rn

o

ś

c

io

w

e

g

o

:

p

o

w

za
ń

p

o

m

d

zy
s

k

ła

d

o

w

y

m

i u

k

ła

d

u

o

d

p

o

rn

o

ś

c

io

w

e

g

o

:

-

-

le

u

k

o

c

y

ty

k

rw

i i

li

m

fy

o

ra

z

g

ra

s

ic

y

i

w

ę

ó

w

c

h

ło

n

n

y

c

h

le

u

k

o

c

y

ty

k

rw

i i

li

m

fy

o

ra

z

g

ra

s

ic

y

i

w

ę

ó

w

c

h

ło

n

n

y

c

h

-

-

o

s

ia

d

łe

k

o

m

ó

rk

i u

k

ła

d

u

o

s

ia

d

łe

k

o

m

ó

rk

i u

k

ła

d

u

s

ia

te

c

zk
o

w

o

s

ia

te

c

zk
o

w

o

-

-

ś

d

b

ło

n

k

o

w

e

g

o

ś

d

b

ło

n

k

o

w

e

g

o

w

ę

ó

w

c

h

ło

n

n

y

c

h

,

w

ę

ó

w

c

h

ło

n

n

y

c

h

,

n

a

c

zy
ń

za
to

k

o

w

y

c

h

n

ie

k

ry

c

h

n

a

rzą
d

ó

w

,

n

a

c

zy
ń

za
to

k

o

w

y

c

h

n

ie

k

ry

c

h

n

a

rzą
d

ó

w

,

tk

a

n

k

i m

ó

zg
o

w

e

j (

tk

a

n

k

i m

ó

zg
o

w

e

j (

m

e

zo
g

le

j

m

e

zo
g

le

j

)

)

background image

W

e

w

n

ą

tr

z

k

o

m

ó

rk

o

w

a

k

a

s

k

a

d

a

s

y

g

n

a

liz

a

c

y

jn

a

-

p

o

d

z

ia

ła

n

iu

s

y

g

n

a

łu

z

e

w

n

ą

tr

z

k

o

m

ó

rk

o

w

e

g

o

A

lb

er

ts

et

a

l.,

199
9

E

ta

p

y

k

a

s

k

a

d

y

m

o

g

ą

b

y

ć

m

o

d

u

lo

w

a

n

e

p

rz

e

z

in

n

e

p

ro

c

e

s

y

k

o

m

ó

rk

o

w

e

background image

D

zi

a

ła

n

ie

w

e

w

n

ą

tr

zk
o

m

ó

rk

o

w

y

c

h

b

ia

łe

k

s

y

g

n

a

liza
c

y

jn

y

c

h

ja

k

o

p

rze
łą

c

zn
ik

ó

w

c


s

te

c

zk
o

w

y

c

h

a

k

ty

w

a

c

ja

p

rze
z

d

o

d

a

n

ie

g

ru

p

y

f

o

s

fo

ra

n

o

w

e

j

d

e

za
k

ty

w

a

c

ja

p

o

o

d

c

ze
p

ie

n

iu

g

ru

p

y

f

o

s

fo

ra

n

o

w

e

j

A

lb

er

ts

et

a

l.,

1

9

9

9

background image

R

ó

w

n

o

-W
A

G

A

c

ie

p

ln

a

o

rg

a

n

izm
u

c

zy
li

H

o

m

e

o

s

ta

za
t

e

rm

ic

zn
a

(w

m

ó

zg
o

w

iu

)

K

E

A

P

P

M

P

ro

m

ie

n

io

w

an
ie

P

a

ro

w

an
ie

U

n

o

sz

en

ie

P

rz

ew

o

d

ze

n

ie

P

P

M

=

P

o

d

s

ta

w

o

w

a

P

rze
m

ia

n

a

M

a

te

ri

i

K

E

A

=

K

o

s

zt

E

n

e

rg

e

ty

c

z

n

y

A

k

ty

w

n

o

ś

c

i

P

ro

m

ie

n

io

w

a

n

ie


-

5

5

%

P

a

ro

w

a

n

ie

-

2

5

%

U

n

o

s

ze
n

ie

-

1

5

%

P

rze
w

o

d

ze
n

ie

-
5

%

w

: 2

0

o

C

, 6

0

%

w

ilg

.,

0

m

./s

37,
8

37,
2

36,
8

38,
2

[P

as

z

cz

y

ca

, K

F

Z

iE

]

O

b

n

e

n

ie

te

m

p

e

ra

tu

ry

k

rw

i

w

p

o

d

w

z

g

ó

rz

u

A

C

T

H

D

en

ie

i w

zr

o

st

n

a

p

ci

a

S

zc

k

a

n

ie

b

a

m

i”

P

ro

d

u

k

c

ja

i

Z

a

c

h

o

w

a

n

ie

C

ie

p

ła

M

Ś

N

IE

S

Z

K

IE

L

E

T

O

W

E

T

Y

L

N

E

P

O

D

W

Z

G

Ó

R

Z

E

O

śr

o

d

e

k

p

ro

d

u

k

c

ji

i z

a

c

h

o

w

a

n

ia

c

ie

p

ła

„Z
im

n

o

W

y

c

h

ło

d

z

e

n

ie

s

k

ó

ry

z

im

n

o

, b

rr

!”

B

E

H

A

W
IO

R

!

K

o

rt

y

zo

l

N

o

ra

d

re

n

a

-

lin

a

(

N

A

)

R

D

Z

E

Ń

N

A

D

N

E

R

C

Z

Y

R

D

Z

E

Ń

K

R

Ę

G

O

W

Y

R

o

g

i

b

o

cz

n

e

N

eu

ro

n

y

sy

m

p

a

ty

cz

n

e

R

D

Z

E

Ń

K

R

Ę

G

O

W

Y

R

o

g

i

p

rz

ed

n

ie

M

o

to

n

eu

ro

n

y

Ś

R

Ó

D

M

Ó

Z

G

O

W
IE

„O

śr

. T

er

m

o

g

en

e

z

y

D

en

io

w

ej

T

y

ro

k

sy

n

a

(T

3

/T

4

)

T

S

H

W
Ą

T

R

O

B

A

i i

n

n

e

n

ar

z

ąd

y

N

A

C

Z

Y

N

IA

S

K

Ó

R

N

E

„r

u

m

ie

n

ie

c

m

ro

zu

M

Ś

N

IE

P

R

Z

Y

W

Ł

O

S

O

W

E

„d

aw

n

ie

j

fu

tr

o

T

A

R

C

Z

Y

C

A

K

O

R

A

N

A

D

N

E

R

C

Z

Y

Z

w

ęż

en

ie

Z

im

n

a

sk

ó

ra

O

k

re

so

w

o

ro

zs

ze

rz

en

ie

S

ku

rc

z

S

tr

o

sz

en

ie

fu

tr

a

G

ęs

ia

sk

ó

rk

a

N

a

si

le

n

ie

p

rz

em

ia

n

y

T

er

m

o

g

en

ez

a

b

ez

d

en

io

w

a

P

R

Z

Y

S

A

D

K

A

M

Ó

Z

G

O

W
A

C

z.

p

rz

ed

n

ia

T

yr

o

lib

er

yn

a

(T

R

H

)

K

o

rt

yk

o

lib

er

y

n

a

(C

R

H

)

S

tr

es

[P

as

z

cz

y

ca

, K

F

Z

iE

]

background image

P

IE

Ń
M

Ó

Z

G

U

O

śr

o

d

k

i

k

że

n

io

w

e

W

yd

zi

el

a

n

ie

p

o

tu

C

h

ło

d

ze

n

ie

P

a

ro

w

a

n

ie

R

o

zs

ze

rz

en

ie

G

o

ca

żo

w

a

sk

ó

ra

P

ro

m

ie

n

io

w

a

n

ie

U

tr

a

ta

C

ie

p

ła

P

R

Z

E

D

N

IE

P

O

D

W

Z

G

Ó

R

Z

E

O

śr

o

d

e

k

u

tr

a

ty

c

ie

p

ła

G

o

c

o

P

o

d

w

y

żs

z

e

n

ie

te

m

p

e

ra

tu

ry

k

rw

i

w

p

o

d

w

z

g

ó

rz

u

N

a

g

rz

a

n

ie

c

ia

ła

R

D

Z

E

Ń

K

R

Ę

G

O

W

Y

R

o

g

i

b

o

c

z

n

e

N

e

u

ro

n

y

s

y

m

p

a

ty

c

z

n

e

N

A

C

Z

Y

N

IA

S

K

Ó

R

N

E

G

R

U

C

Z

O

Ł

Y

P

O

T

O

W
E

B

E

H

A

W
IO

R

!

[P

. Ł

as

z

cz

y

ca

, K

F

Z

iE

]

background image

O

s

m

o

re

g

u

la

c

ja

background image

S

ch
e

m

a

t b

lo

ko
w

y

e

le

m

e

n

w

b

io

cy
ch
u

d

z

ia

ł w

o

rg

a

n

iz

a

c

ji

z

a

ch
o

w

a

n

ia

w

u

ci

u

w

sp
ó

łcz
e

sn
e

j e

to

lo

g

ii

[w

g

S

a

d

o

w

s

ki

, C

h

m

u

rz


sk
i,

1

9

8

9

]

układ czuwania

układ emocji

układ motywacyjny

se
le

kt

o

r

o

p

e

ra

to

r

m

a

g

a

z

yn

p

a

m

c

i

k

o

m

p

a

ra

to

r

R

E

C

E

P

T

O

R

E

F

E

K

T

O

R

„pętla wewnętrzna”

„pętla zewnętrzna”

ŚWIAT OTACZAJĄCY

P

S

Y

C

H

I

K

A

H

O

M

E

O

S

T

A

Z

A

B

E

H

A

W
IO

R

A

L

N

A

A

D

A

P

T

A

C

J

A

background image

Z

A

S

A

D

A

T

O

L

E

R

A

N

C

J

I S

H

E

L

F

O

R

D

A

-

ro

zs
ze
rze
n

ie

P

R

A

W
A

M

IN

IM

U

M

L

IE

B

IG

A

D

la

k

a

ż

d

e

g

o

ro

d

z

a

ju

b

o

d

ź

c

a

is

tn

ie

je

t

a

k

i

z

a

k

re

s

je

g

o

in

te

n

s

y

w

n

o

ś

c

i

, w

k

ry

m

fu

n

k

c

je

ż

y

c

io

w

e

n

a

ra

ż

o

n

e

g

o

o

rg

a

n

iz

m

u

p

rz

e

b

ie

g

a

n

a

js

p

ra

w

n

ie

j

tj.

n

a

jm

n

ie

js

z

y

m

k

o

s

z

te

m

e

n

e

rg

e

ty

c

z

n

y

m

,

b

e

h

a

w

io

ra

ln

y

m

e

tc

. i

w

k

ry

m

w

y

d

o

ln

o

ś

ć

o

rg

a

n

iz

m

u

w

y

ra

ż

o

n

a

z

d

o

ln

o

ś

c

d

o

p

rz

e

ży
c

ia

, p

ra

c

y

, r

o

z

ro

d

u

it

p

.

je

s

t n

a

jw

y

ż

s

z

a

.

B

o

d

źc
e

s

iln

ie

js

ze
lu

b

s

ła

b

s

ze
o

g

ra

n

ic

za

w

y

d

o

ln

o

ś

ć

o

rg

a

n

izm
u

.

T

O

O

B

B



T

O

L

E

R

A

N

C

J

A

-

o

p

ty

m

a

ln

y

p

o

zi

o

m

fu

n

k

c

jo

n

a

ln

y

,

o

p

ty

m

a

ln

e

n

a

że
n

ie

b

o

d

źc
a

(l

u

b

n

ie

s

zk
o

d

liw

e

),

m

o

żl

iw

y

n

ie

o

g

ra

n

ic

z

o

n

y

c

za
s

n

a

ra

że
n

ia

.



O

P

O

R

N

O

Ś

Ć

-

o

b

n

iżo
n

a

s

p

ra

w

n

o

ś

ć

o

rg

a

n

izm
u

w

w

y

n

ik

u

o

b

c

że
n

ia

;

b

o

d

zi

e

c

u

c

ż

liw

y

,

m

o

żl

iw

y

o

g

ra

n

ic

z

o

n

y

c

za
s

n

a

ra

że
n

ia

u

s

tr

o

ju

.



B

R

A

K

O

P

O

R

N

O

Ś

C

I

n

ie

o

d

w

ra

c

a

ln

e

u

s

zk
o

d

ze
n

ia

lu

b

u

p

o

ś

le

d

ze
n

ie

s

p

ra

w

n

o

ś

c

i u

s

tr

o

ju

, b

o

d

zi

e

c

s

zk
o

d

liw

y

O

D

P

O

W
IE

D

Ź

O

R

G

A

N

IZ

M

U

N

A

N

A

T

Ę

ś

E

N

IE

B

O

D

Ź

C

A

T

O

O

B

B

background image

Z

a

sa
d

a

to

le

ra

n

c

ji

st

w

ie

rd

za
, że
:

C

O

Z

A

M

A

Ł

O

T

O

N

IE

Z

D

R

O

W
O

-

C

O

Z

A

D

U

ś

O

T

O

N

IE

Z

D

R

O

W
O

P

rzykł

a

d

y:

n

a

d

m

ia

r l

u

b

n

ie

d

o

m

ia

r p

o

żyw

ie

n

ia

lu

b

w

yb
ra

n

e

g

o

skł
a

d

n

ika

p

o

żyw

ie

n

ia

, n

p

. w

ita

m

in

y

A

, D

, C

, .

..,

n

a

d

m

ia

r l

u

b

b

ra

k

w

o

d

y,

n

a

d

m

ia

r l

u

b

b

ra

k

r

u

ch
u

,

zb
yt

d

u

że
st

ę

że
n

ie

(

ci

ś

n

ie

n

ie

) t

le

n

u

, d

w

u

tle

n

ku
w

ę

g

la

,

n

a

d

m

ia

r l

u

b

b

ra

k

in

fo

rm

a

c

ji,

ko
n

ta

kt

ó

w

so
c

ja

ln

ych

, t

ro

sk
i i

o

p

ie

k

i r

o

d

z

ici

e

lsk
ie

j,

zb
yt

s

iln

a

, zb
y

t sł

a

b

a

m

o

tyw
a

c

ja

,

zb
yt

ja

sn
e

lu

b

zb
yt

a

b

e

o

św
ie

tle

n

ie

,

h

a

ła

s

i a

b

so
lu

tn

a

c

isza

,

zb
yt

m

a

łe

lu

b

zb
yt

w

yso

ki

e

z

a

ro

b

k

i

*

...

?

?

;

*

..

. ?

?

to

o

d

zi

e

d

z

ic

za
ln

y
ze
s

p

ó

ł

p

ro

c

e

s

ó

w

,

w

w

y

n

ik

u

k

ry

c

h

w

m

ia

tr

w

a

n

ia
n

a

ra

że
n

ia

(e

k

s

p

o

zy
c

ji)

n

a

c

zy
n

n

ik

ś

ro

d

o

w

is

k

a

(b

o

d

z

ie

c

)

s

k

u

tk

i

d

zi

a

ła

n

ia

te

g

o

b

o

d

źc
a

m

a

le

lu

b

n

ie

o

s

g

a

p

rze
w

id

y

w

a

n

y

c

h

w

a

rt

o

ś

c

i,

a

o

rg

a

n

izm

(u

k

ła

d

)

n

a

ra

żo
n

y

n

a

b

o

d

zi

e

c

p

rze
c

iw

d

zi

a

ła

ty

m


s

k

u

tk

o

m


i
za
c

h

o

w

u

je

s

ta

ło

ś

ć


s

w

o

je

g

o


s

ta

n

u

(h

o

m

e

o

s

ta


).

A

D

A

P

T

A

C

J

A

background image

O

D

K

O

M

P

E

N

S

A

C

J

I D

O

A

D

A

P

T

A

C

J

I

N

a

p

o

d

s

ta

w

ie

m

e

c

h

a

n

izm
ó

w

, c

za
s

u

r

e

a

k

c

ji

i t

rw

a

ło

ś

c

i

d

o

s

to

s

o

w

a

n

ia

w

y

żn
ia

s

:



k

o

m

p

e

n

s

a

c

ja

(a

d

ju

st

a

c

ja

)

-

d

o

ra

źn
e

r

e

a

k

c

je

fiz

jo

lo

g

ic

zn
e

w

s

k

a

li

m

in

u

t i

g

o

d

z

in



a

k

lim

a

c

ja

-

o

d

w

ra

c

a

ln

e

zm
ia

n

y

f

iz

jo

lo

g

ic

z

n

e

i b

io

c

h

e

m

ic

zn
e

w

o

k

re

s

ie

d

n

i i

t

y

g

o

d

n

i



a

d

a

p

ta

c

ja

f

e

n

o

ty

p

o

w

a

zm
ia

n

y

m

o

rf

o

lo

g

ic

z

n

e

i a

n

a

to

m

ic

zn
e

o

s

k

u

tk

a

c

h

u

tr

w

a

lo

n

y

c

h

w

r

o

zw
o

ju



a

d

a

p

ta

c

ja

g

e

n

e

ty

c

zn
a

s

e

le

k

c

ja

g

e

n

o

ty

p

ó

w

i f

e

n

o

ty

p

ó

w

o

o

k

re

ś

lo

n

y

c

h

w

ła

ś

c

iw

o

ś

c

ia

c

h

w

k

o

le

jn

y

c

h

p

o

k

o

le

n

ia

c

h

Z

A

S

A

D

A

O

P

T

Y

M

A

L

IZ

A

C

J

I

zd
o

ln

o

ś

ć

a

d

a

p

ta

c

ji

o

rg

a

n

izm
u

w

w

a

lc

e

o

b

y

t w

y

m

a

g

a

:

-

m

a

k

s

y

m

a

liza
c

ji

p

rzy
s

to

s

o

w

a

n

ia

m

n

ie

js

zy
m

k

o

s

z

te

m

(e

n

e

rg

e

ty

c

zn
y

m

, s

tr

u

k

tu

ra

ln

y

m

, c

zy
n

n

o

ś

c

io

w

y

m

),

-

za
c

h

o

w

a

n

ia

r

ó

w

n

o

w

a

g

i p

o

m

d

zy
s

to

s

u

n

k

ie

m

k

o

s

zt

ó

w

d

o

w

y

d

a

jn

o

ś

c

i

a

n

ie

za
w

o

d

n

o

ś

c

(

u

tr

zy
m

a

n

ie

m

m

a

rg

in

e

s

ó

w

b

e

zp
ie

c

ze
ń

s

tw

a

).

F

iz

jo

lo

g

ic

zn
y

m

a

rg

in

e

s

b

e

zp
ie

c

z

e

ń

s

tw

a

p

u

ła

p

m

a

k

s

y

m

a

ln

y

c

h

p

o

te

n

c

ja

ln

y

c

h

m

o

ż

liw

o

ś

c

i f

u

n

k

c

jo

n

a

ln

y

c

h

i a

d

a

p

ta

c

y

jn

y

c

h

w

zg

d

e

m

, za
k

re

s

u

, k

ry

o

rg

a

n

izm
w

y

k

o

rzy
s

tu

je

w

p

ra

w

id

ło

w

y

c

h

w

a

ru

n

k

a

c

h

zd
ro

w

ia

.

background image

Z

A

S

A

D

A

O

P

T

Y

M

A

L

IZ

A

C

J

I

Is

to

a

d

a

p

ta

c

ji

fiz

jo

lo

g

ic

zn
e

j j

e

s

t z

w

k

s

za
n

ie

m

a

rg

in

e

s

u

b

e

zp
ie

c

ze
ń

s

tw

a

i

w

y

d

o

ln

o

ś

c

i w

w

a

ru

n

k

a

c

h

c


s

to

d

zi

a

ła

c

y

c

h

o

b

c

że
ń

.

[T

rze
b

s

k

i,

2

0

0

1

]



p

a

rzy
s

te

n

a

rzą
d

y

(n

e

rk

i,

p

łu

c

a

, g

o

n

a

d

y

),



p

rze
ro

ś

n

te

n

a

rzą
d

y

(j

e

lit

o

c

ie

n

k

ie

i

g

ru

b

e

, t

rz

u

s

tk

a

, m

ó

zg
),



n

a

rzą
d

y

zd
o

ln

e

d

o

r

e

g

e

n

e

ra

c

ji

(w

ą

tr

o

b

a

),



m

o

ż

liw

o

ś

c

i c

zy
n

n

o

ś

c

io

w

e

n

a

rzą
d

ó

w

p

o

je

m

n

o

ś

ć

ży
c

io

w

a

p

łu

c

v

s

. o

b

to

ś

ć

o

d

d

e

c

h

o

w

a

,

p

o

je

m

n

o

ś

ć

m

in

u

to

w

a

s

e

rc

a

,

p

o

je

m

n

o

ś

ć

t

le

n

o

w

a

k

rw

i,

żn
ic

a

t

ę

tn

ic

z

o

-ży
ln

a

,

p

la

s

ty

c

zn
o

ś

ć

m

ó

zg
u

,

it

p

R

O

L

A

E

M

O

C

J

I W
P

R

O

C

E

S

A

C

H

A

D

A

P

T

A

C

J

I

C

a

n

n

o

n

, 1

9

3

9

: T

h

e

W

is

d

o

m
o

f

th

e

B

o

d

y

.

E

m

o

c

ja

p

o

d

s

ta

w

o

w

a

(

z

w

ł.

b

ó

l,

k

, g

n

ie

w

)


w

y

z

w

a

la

z

m

ia

n

y

h

o

rm

o

n

a

ln

e

, k

re

m

o

d

y

fik

u

c

z

y

n

n

o

ś

ć

U

N

:

-

n

a

s

ila

s

ta

n

w

z

b

u

d

z

e

n

ia

,

-

z

w

k

s

z

a

r

e

a

k

ty

w

n

o

ś

ć

n

a

z

m

ia

n

y

w

ś

ro

d

o

w

is

k

u



m

o

b

ili

z

u

je

r

e

z

e

rw

y

u

s

tr

o

jo

w

e

d

o

p

o

c

ia

g

w

a

łt

o

w

n

e

g

o

w

y

s

iłk

u

?

!

background image

R

O

L

A

E

M

O

C

J

I W
P

R

O

C

E

S

A

C

H

A

D

A

P

T

A

C

J

I

Z

n

a

c

ze
n

ie

a

d

a

p

ta

c

y

jn

e

e

m

o

c

ji:



s

ą

ła

tw

o

w

y

z

w

a

la

n

e

p

rze
z

b

o

d

źc
e

n

ie

s

p

e

c

y

fic

zn
e

(w

a

ru

n

k

o

w

e

)

[p

o

z

w

a

la

to

u

k

ie

ru

n

k

o

w

a

ć

r

e

a

k

c

je

n

a

b

o

d

źc
e

z

n

a

c


c

e

]



zm
ia

n

y

w

e

g

e

ta

ty

w

n

e

to

w

a

rzy
s


c

e

e

m

o

c

jo

m

ła

tw

o

p

o

d

le

g

a

w

a

ru

n

k

o

w

a

n

iu



p

rzy
g

o

to

w

u

o

rg

a

n

izm
d

o

c

ze
k

a

c

e

g

o

o

b

c

że
n

ia

(a

n

ty

c

y

p

a

c

ja

)



w

zm
a

c

n

ia

d

z

ia

ła

n

ie

m

e

c

h

a

n

izm
ó

w

a

d

a

p

ta

c

ji

w

y

s

iłk

o

w

e

j

w

w

a

ru

n

k

a

c

h

za
g

ro

że
n

ia

lu

b

za
s

p

o

k

a

ja

n

ia

p

o

d

s

ta

w

o

w

y

c

h

p

o

tr

ze
b

(n

p

. zd
o

b

y

c

ie

p

o

k

a

rm

u

) –

g

łę

b

s

ze
r

e

ze
rw

y

c

zy
n

n

o

ś

c

io

w

e

i

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
e

R

O

L

A

E

M

O

C

J

I W
P

R

O

C

E

S

A

C

H

A

D

A

P

T

A

C

J

I

Z

n

a

c

ze
n

ie

a

d

a

p

ta

c

y

jn

e

e

m

o

c

ji

c

d

:



o

p

ó

źn
ia

w

y

s

p

ie

n

ie

zm
ę

c

ze
n

ia

fi

zy
c

z

n

e

g

o

a

k

ty

w

a

c

ja

w

s

p

ó

łc

z

u

ln

a

a

m

in

y

k

a

te

c

h

o

lo

w

e

A

i

N

A

:

-

w

p

ły

w

b

e

z

p

o

ś

re

d

n

i n

a

k

o

m

. m

ś

n

io

w

e

-

m

o

b

ili

za
c

ja

m

ś

n

io

w

y

c

h

o

ra

z

ze
w

n

. r

e

ze
rw

e

n

e

rg

e

ty

c

zn
y

c

h

,

-

p

o

d

w

y

żs
za
n

ie

p

ro

g

u

o

d

c

zu
w

a

n

ia

zm
ia

n

zm
ę

c

ze
n

io

w

y

c

h

(s

u

b

ie

k

ty

w

n

e

j o

c

e

n

y

)



p

o

w

o

d

u

zm
n

ie

js

ze
n

ie

o

d

c

z

u

w

a

n

ia

b

ó

lu

i

re

a

k

c

ji

b

ó

lo

w

y

c

h

p

rzy
s

iln

y

m

p

o

b

u

d

ze
n

iu

e

m

o

c

jo

n

a

ln

y

m

(w

zr

o

s

t o

ś

ro

d

k

o

w

e

g

o

w

y

d

z

ie

la

n

ia

e

n

d

o

rf

in

)

S

to

p

ie

ń

m

o

b

ili

za
c

ji

o

rg

a

n

izm
u

za
le

ży
o

d

s

to

p

n

ia

p

o

b

u

d

ze
n

ia

e

m

o

c

jo

n

a

ln

e

g

o

background image

W

s

y

tu

a

c

ji

za
g

ro

że
n

ia

w

a

ru

n

k

ie

m

p

rze
tr

w

a

n

ia

n

ie

je

s

t s

k

u

te

c

zn
o

ś

ć

r

e

a

k

c

ji

h

o

m

e

o

s

ta

ty

c

z

n

y

c

h

,

s

ta

b

ili

z

u

c

y

c

h

ś

ro

d

o

w

is

k

o

,

le

c

z

s

k

u

te

c

z

n

o

ś

ć

r

e

a

k

c

ji

tłu

m

c

y

c

h

p

o

d

s

ta

w

o

w

e

m

e

c

h

a

n

izm
y

h

o

m

e

o

s

ta

zy

i

p

o

w

o

d

u

c

y

c

h

m

a

k

s

y

m

a

ln

ą

m

o

b

ili

za
c

o

rg

a

n

izm
u

.

S

za
n

s

a

p

rze
tr

w

a

n

ia

je

s

t t

y

m

w

k

s

za

im

w

k

s

ze
za
jd

ą

zm
ia

n

y

w

e

w

n

ą

tr

zu
s

tr

o

jo

w

e

i i

m

w

k

s

ze
zm
ia

n

y

o

rg

a

n

izm
zd
o

ła

to

le

ro

w

a

ć

.

R

E

A

K

C

J

A

S

T

R

E

S

O

W
A

O

R

G

A

N

IZ

M

U

K

la

s

y

c

zn
a

k

o

n

c

e

p

c

ja

(

H

. S

e

ly

e

)

n

ie

s

p

e

c

y

fic

z

n

a

c

z

ę

ś

ć

o

d

p

o

w

ie

d

z

i o

rg

a

n

iz

m

u

n

a

k

a

ż

d

e

o

b

c

ż

e

n

ie

,

z

w

z

a

n

a

g

łó

w

n

ie

z

a

k

ty

w

a

c

h

o

rm

o

n

ó

w

k

o

ry

n

a

d

n

e

rc

z

y

o

b

c

ż

e

n

ie

o

rg

a

n

iz

m

u

w

y

w

o

ła

n

e

z

m

ia

n

ą

ś

ro

d

o

w

is

k

a

z

e

w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

Z

e

s

p

ó

ł o

g

ó

ln

e

j a

d

a

p

ta

c

ji

(a

n

g

. G

e

n

e

ra

l

A

d

a

p

ta

tio

n

S

y

n

d

ro

m

e

, G

A

S

)

=

c

a

ło

k

s

zt

a

łt

re

a

k

c

ji

s

tr

e

s

o

w

e

j u

s

tr

o

ju

N

ie

je

d

n

o

z

n

a

c

zn
o

ś

ć

b

io

lo

g

ic

z

n

e

g

o

p

o

c

ia

s

tr

e

s

:

-

ze
s

p

ó

ł c

zy
n

n

ik

ó

w

o

b

c

ża

c

y

c

h

u

s

tr

ó

j (

s

tr

e

s

o

tw

ó

rc

zy
c

h

”)

o

ra

z

s

y

tu

a

c

ji

e

m

o

c

jo

n

a

ln

y

c

h

-

re

a

k

c

ja

u

s

tr

o

ju

n

a

o

b

c

że
n

ie

(f

iz

jo

lo

g

ic

zn
a

i

p

s

y

c

h

o

lo

g

ic

zn
a

)

(C

a

n

n

o

n

, S

e

ly

e

)

background image

F

A

Z

Y

R

E

A

K

C

J

I S

T

R

E

S

O

W
E

J

(

w

g

. S

e

ly

e

g

o

)

F

a

z

a

a

la

rm

o

w

a

(p

o

c

z

ą

tk

o

w

y

e

ta

p

d

z

ia

ła

n

ia

s

tr

e

s

o

w

)

z

a

s

k

o

c

z

e

n

ie

, n

ie

p

o

k

ó

j,

o

g

ó

ln

a

m

o

b

ili

z

a

c

ja

o

rg

a

n

iz

m

u

:

-

o

g

ó

ln

e

p

o

b

u

d

z

e

n

ie

n

e

rw

o

w

e

i

m

ś

n

io

w

e

-

w

z

ro

s

t p

rz

e

m

ia

n

k

a

ta

b

o

lic

z

n

y

c

h

-

n

a

s

ile

n

ie

p

ro

c

e

s

ó

w

tr

a

n

s

p

o

rt

u

w

e

w

n

ą

tr

z

u

s

tr

o

jo

w

e

g

o

-

re

a

k

c

je

p

rz

e

c

iw

z

a

p

a

ln

e

F

a

z

a

a

d

a

p

ta

c

ji

(o

d

p

o

rn

o

ś

c

i)

s

ta

n

h

o

m

e

o

s

ta

z

y

(

k

o

s

z

te

m

d

o

d

a

tk

o

w

y

c

h

n

a

k

ła

d

ó

w

e

n

e

rg

ii)

w

w

a

ru

n

k

a

c

h

p

rz

e

d

łu

ż

o

n

e

j s

y

tu

a

c

ji

s

tr

e

s

o

w

e

j

m

o

g

ą

je

j t

o

w

a

rz

y

s

z

y

ć

z

m

ia

n

y

o

b

e

c

n

e

w

f

a

z

ie

a

la

rm

o

w

e

j

F

a

z

a

w

y

c

z

e

rp

a

n

ia

(p

rz

e

k

ro

c

z

e

n

ie

m

o

ż

liw

o

ś

c

i a

d

a

p

ta

c

y

jn

y

c

h

u

s

tr

o

ju

)

o

w

rz

o

d

z

e

n

ia

n

a

rz

ą

d

ó

w

o

b

n

e

n

ie

o

d

p

o

rn

o

ś

c

i o

rg

a

n

iz

m

u

m

ia

ż

d

ż

y

c

a

n

a

d

c

n

ie

n

ie

t

ę

tn

ic

z

e

re

u

m

a

ty

c

z

n

e

z

a

p

a

le

n

ie

s

ta

w

ó

w

[p

a

to

lo

g

ic

z

n

e

z

m

ia

n

y

w

tk

a

n

k

a

c

h

, n

a

w

e

t ś

m

ie

]

background image

R

E

A

K

C

J

A

S

T

R

E

S

O

W
A

T

y

p

y

re

a

k

c

ji

n

a

s

tr

e

s

(L

a

za
ru

s

, 1

9

7

4

):

E

u

s

tr

e

s

-

m

o

b

iliz

a

c

ja

o

rg

a

n

iz

m

u

d

o

d

z

ia

ła

n

ia

.

D

y

s

tr

e

s

-

re

a

kc
ja

o

rg

a

n

iz

m

u

n

a

z

a

g

ro

ż

e

n

ie

[ta


e

n

a

d

m

ie

rn

e

u

tr

u

d

n

ie

n

ie

lu

b

n

ie

m

o

ż

n

o

ść
re

a

liz

a

c

ji

w

a

ż

n

yc
h

ce

w
i z

a

d

a

ń

cz
ło

w

ie

ka
].

P

ro

b

le

m

:

J

a

k

o

d

ż

n

zm
ia

n

y

h

o

m

e

o

s

ta

ty

c

zn
e

o

d

r

e

a

k

c

ji

s

tr

e

s

o

w

e

j?

?

?

[o

b

e

jm

u

p

o

d

o

b

n

e

m

e

c

h

a

n

izm
y

n

e

u

ro

h

o

rm

o

n

a

ln

e

]

N

IE

K

T

Ó

R

E

E

F

E

K

T

Y

R

E

A

K

C

J

I S

T

R

E

S

O

W
E

J

P

o

d

o

b

ie

ń

s

tw

o

m

e

c

h

a

n

iz

m

ó

w

e

fe

k

to

ro

w

y

c

h

w

h

o

m

e

o

s

ta

z

ie

i

s

tr

e

s

ie

background image

R

E

A

K

C

J

A

S

T

R

E

S

O

W
A

O

R

G

A

N

IZ

M

U

Z

a

s

tr

ze
że
n

ia

w

o

b

e

c

k

la

s

y

c

zn
e

j k

o

n

c

e

p

c

ji:



re

a

k

c

je

o

rg

a

n

iz

m

u

n

a

r

ó

ż

n

e

s

tr

e

s

o

ry

s

ą

s

p

e

c

y

fic

z

n

e

(

s

w

o

is

te

)

i m

a

z

n

a

c

z

e

n

ie

p

rz

y

s

to

s

o

w

a

w

c

z

e



p

o

b

u

d

z

e

n

ie

h

o

rm

o

n

a

ln

e

k

o

ry

n

a

d

n

e

rc

z

y

b

a

rd

z

o

c

z

ę

s

to

je

s

t w

y

b

it

n

ie

s

p

e

c

y

fic

z

n

ą

r

e

a

k

c

a

d

a

p

ta

c

y

jn

ą

(

n

p

. n

a

s

ile

n

ie

g

lu

k

o

n

e

o

g

e

n

e

z

y

w

w

ą

tr

o

b

ie

p

o

d

c

z

a

s

d

łu

g

o

tr

w

a

ły

c

h

w

y

s

iłk

ó

w

)



z

n

a

c

z

e

n

ia

p

rz

y

s

to

s

o

w

a

w

c

z

e

g

o

c

z

ę

s

to

n

ie

m

a

r

e

a

k

c

je

f

iz

jo

lo

g

ic

z

n

e

to

w

a

rz

y

s

z

ą

c

e

p

o

b

u

d

z

e

n

iu

e

m

o

c

jo

n

a

ln

e

m

u

K

o

n

k

lu

z

ja

(K

o

z

ło

w

s

k

i,

N

a

z

a

r)

:

S

tr

e

s

t

o

n

a

d

m

ie

rn

a

r

e

a

k

c

ja

o

rg

a

n

izm
u

(w

k

s

za
n

w

y

m

a

g

a

n

a

d

o

u

tr

zy
m

a

n

ia

h

o

m

e

o

s

ta

zy
)

n

a

o

b

c

że
n

ie

, o

b

e

jm

u

c

a

n

e

u

ro

-h

o

rm

o

n

a

ln

y

u

k

ła

d

r

e

g

u

la

c

y

jn

y

.

S

T

R

E

S

O

R

Y

W
ś

Y

C

IU

D

O

R

O

S

Ł

E

G

O

C

Z

Ł

O

W
IE

K

A

B

o

d

ź

c

e

f

iz

y

c

z

n

e

:

b

ó

l,

ja

sk
ra

w

e

o

św
ie

tle

n

ie

, h

a

ła

s,

g

łó

d

Z

d

a

rz

e

n

ia

:

n

a

ro

d

z

in

y

d

z

ie

cka

, ś

m

ie

m

a

łż

o

n

ka
, ś

lu

b

, r

o

z

w

ó

d

,

p

rz

e

p

ro

w

a

d

z

ka
,

p

o

w

rn

y

z

w

z

e

k,
n

a

p

a

d

, w

o

jn

a

, p

rz

e

w

le

a

ch
o

ro

b

a

,

d

e

g

ra

d

a

c

ja

sp
o

łe

cz
n

a

i

z

a

w

o

d

o

w

a

.

Z

o

b

o

w

z

a

n

ia

:

n

ie

z

a

p

ła

co
n

e

r

a

ch
u

n

ki

, b

ra

k

p

ie

n

d

z

y

P

ra

c

a

/s

tu

d

ia

:

e

g

z

a

m

in

y

, g

o

d

z

in

y

sz
cz
yt

u

, t

e

rm

in

ko
ń

co
w

y

p

ro

je

kt

u

R

e

la

c

je

:

ko
n

flikt

y

, o

sz
u

st

w

a

, z

a

st

ra

sz
a

n

ie

S

ty

l ż

y

c

ia

:

n

ie

z

d

ro

w

e

o

d

ż

yw
ia

n

ie

, p

a

le

n

ie

, a

lko
h

o

liz

m

, n

ie

d

o

st

a

te

k

sn
u

, i

tp

.

h

ttp

://

e

n

.w

ik

ip

e

d

ia

.o

rg

/w

ik

i/T

h

e

_

H

o

lm

e

s

_

a

n

d

_

R

a

h

e

_

S

tre

s

s

_

S

c

a

le

F

IZ

Y

C

Z

N

E

g

łó

d

, z

im

n

o

, g

o

c

o

, d

u

ż

y

(

n

a

d

m

ie

rn

y

) w

y

s

iłe

k

, b

ra

k

s

n

u

it

p

.

P

S

Y

C

H

O

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

E

ś

m

ie

b

lis

k

ic

h

, u

tr

a

ta

p

ra

c

y

, r

o

z

w

ó

d

it

p

.

D

U

C

H

O

W

E

b

ra

k

c

e

lu

, p

o

c

z

u

c

ia

s

e

n

s

u

ż

y

c

ia

, p

u

s

tk

a

e

g

z

y

s

te

n

c

ja

ln

a

background image

1

2

Ś

w

ta

1

3

U

rl

o

p

2

0

Z

m

ia

n

a

g

o

d

z

in

lu

b

w

a

ru

n

k

ó

w
p

ra

c

y

3

6

Z

m

ia

n

a

p

ra

c

y

3

9

R

e

o

rg

a

n

iz

a

c

ja

p

rz

e

d

s

b

io

rs

tw

a

4

5

P

o

g

o

d

z

e

n

ie

s

z

e

w

s

p

ó

łm

a

łż

o

n

k

ie

m

4

7

U

tr

a

ta

p

ra

c

y

5

0

Ś

lu

b

7

3

R

o

z

w

ó

d

1

0

0

Ś

m

ie

w

s

p

ó

łm

a

łż

o

n

k

a

O

b

c

że
n

ie

/p

u

n

k

ty

/

Z

d

a

rze
n

ie

h

tt

p

://

p

l.w

ik

ip

e

d

ia

.o

rg

/w

ik

i/S

tr

e

s

P

rze
w

a

ża

s

y

tu

a

c

je

, w

y

m

a

g

a

c

e

r

e

a

g

o

w

a

n

ia

o

d

m

ie

n

n

e

g

o

n

to

, d

o

k

re

g

o

n

a

s

z

o

rg

a

n

izm
s

p

rzy
s

to

s

o

w

a

ł w

to

k

u

e

w

o

lu

c

ji.

S

T

R

E

S

O

R

Y

W
ś

Y

C

IU

D

O

R

O

S

Ł

E

G

O

C

Z

Ł

O

W
IE

K

A

H

o

lm

e

s

, R

a

h

e

, 1

9

6

7

: T

h

e

so
c

ia

l

re

a

d

ju

s

tm

e

n

ts

ra

tin

g

sca

le

s

.

J.

P

sych

o

so
m

a

tic

R

e

s

.,

1

1

:2

1

3

-2

1

8

.

h

tt

p

://

p

l.w

ik

ip

e

d

ia

.o

rg

/w

ik

i/S

tr

e

s

S

ta

ty

s

ty

c

zn
y

e

fe

k

t s

tr

e

s

o

w
/w

g

H

o

lm

e

sa
i

R

a

h

e

’a

/

[p

ra

w

d

o

p

o

d

o

b

ie

ń

st

w

o

w

ys

p

ie

n

ia

ch
o

ro

b

y

w

ci

ą

g

u

ko
le

jn

ych

2

la

t]

1

5

0

-

1

9

9
p

u

n

kt

ó

w

=

3

7

%

2

0

0

-

2

9

9
p

u

n

kt

ó

w

=

5

1

%

>

3

0

0

p

u

n

kt

ó

w

=

7

9

%

M

a

s

o

n

(1

9

7

1

)

W
a

ż

n

ie

jsz
e

je

st

p

o

d

e

jśc
ie

d

o

st

re

su
n

sa
m

fa

k

t j

e

g

o

d

z

ia

ła

n

ia

.

S

tr

e

s

k

o

n

tr

o

lo

w

a

n

y

S

tr

e

s

n

ie

k

o

n

tr

o

lo

w

a

n

y

(p

o

z

io

m

h

o

rm

o

n

ó

w

o

k

. 1

0

0

-kr

o

tn

ie

w


sz
y

n

w

st

re

si

e

ko
n

tr

o

lo

w

a

n

y

m

)

background image

E

M

O

C

J

E

A

R

E

A

K

C

J

E

S

T

R

E

S

O

W
E

C

h

o

ro

b

a

s

ie

ro

c

a

S

y

tu

a

c

je

k

o

n

fli

k

to

w

e

/p

ro

b

le

m

o

w

e

p

o

w

o

d

u

m

o

b

ili

z

a

c

u

s

tr

o

ju

z

a

z

w

y

c

z

a

j

b

e

z

w

y

k

o

rzy
s

ta

n

ia

t

e

g

o

p

o

te

n

c

ja

łu

p

ro

b

le

m

r

o

z

ła

d

o

w

a

n

ia

T

y

p

r

e

a

g

o

w

a

n

ia

e

m

o

c

jo

n

a

ln

e

g

o

m

a

z

w

z

e

k

z

z

a

p

a

d

a

ln

o

ś

c

n

a

c

h

o

ro

b

y

c

y

w

ili

z

a

c

y

jn

e

(

k

ż

e

n

io

w

e

: c

h

o

ro

b

a

w

ie

ń

c

o

w

a

, n

a

d

c

n

ie

n

ie

,

z

a

w

a

ł s

e

rc

a

) –

p

re

d

y

s

p

o

n

o

n

o

w

a

n

i

„c
h

o

le

ry

c

y

(o

s

o

b

o

w

o

ś

ć

t

y

p

u

A

)

W

w

a

ru

n

k

a

c

h

w

s

p

ó

łc

ze
s

n

y

c

h

s

tr

e

s

t

ra

c

i zn
a

c

ze
n

ie

a

d

a

p

ta

c

y

jn

e

i s

ta

je

s

e

le

m

e

n

te

m

za
g

ra

ża

c

y

m

zd
ro

w

iu

i

ży
c

iu

D

e

p

ry

w

a

c

ja

e

m

o

c

jo

n

a

ln

a

w

z

a

k

re

s

ie

b

o

d

ź

c

ó

w

p

o

z

y

ty

w

n

y

c

h

w

e

w

c

z

e

s

n

y

c

h

fa

z

a

c

h

r

o

z

w

o

ju

p

o

w

o

d

u

je

m

o

d

y

fik

a

c

s

tr

u

k

tu

r

u

k

ła

d

u

li

m

b

ic

z

n

e

g

o

,

k

o

n

tr

o

lu

c

y

c

h

s

y

s

te

m

w

e

w

n

ą

tr

z

w

y

d

z

ie

ln

ic

z

y

, c

o

m

o

ż

e

p

ro

w

a

d

z

d

o

:



s

p

o

w

o

ln

ie

n

ia

r

o

z

w

o

ju

in

te

le

k

tu

a

ln

e

g

o



s

p

o

w

o

ln

ie

n

ia

r

o

z

w

o

ju

fi

z

y

c

z

n

e

g

o

(

n

p

. z

a

h

a

m

o

w

a

n

ie

w

z

ro

s

tu

, r

o

z

w

o

ju

k

o

ś

ć

c

a

, d

o

jr

z

e

w

a

n

ia

)



z

a

b

u

rz

e

ń

w

r

o

z

w

o

ju

e

m

o

c

jo

n

a

ln

y

m

Ś

m

ie

v

o

o

d

o

o

p

s

y

c

h

o

g

e

n

n

a

ś

m

ie

z

d

ro

w

y

c

h

lu

d

z

i,

b

e

z

o

b

ja

w

ó

w

c

h

o

ro

b

o

w

y

c

h

, n

a

p

o

d

ło

ż

u

o

g

ro

m

n

e

g

o

n

a

p

c

ia

e

m

o

c

jo

n

a

ln

e

g

o

(

k

tw

a

, „r

z

u

c

e

n

ie

u

ro

k

u

, z

ła

m

a

n

ie

t

a

b

u

).

s

tw

ie

rd

z

o

n

a

w

ś

d

r

d

z

e

n

n

y

c

h

m

ie

s

z

k

a

ń

c

ó

w

n

ie

m

a

l w

s

z

y

s

tk

ic

h

k

o

n

ty

n

e

n

w

n

ie

z

w

y

k

le

s

iln

y

k

p

rz

e

d

c

a

łk

o

w

it

ą

a

lie

n

a

c

p

rz

e

z

w

s

p

ó

ln

o

je

d

y

n

y

u

k

ła

d

s

p

o

łe

c

z

n

e

g

o

o

d

n

ie

s

ie

n

ia

„s
p

o

is

to

ś

ć

fi

z

y

c

z

n

a

n

ie

p

rz

e

tr

z

y

m

u

je

r

o

z

p

a

d

u

o

s

o

b

o

w

o

ś

c

i s

p

o

łe

c

z

n

e

j”

(L

e

v

i-

S

tr

a

u

s

s

)

e

fe

k

t s

u

g

e

s

tii

e

k

s

p

e

ry

m

e

n

t z

w

z

ie

n

ia

O

b

ja

w

y

/p

rzy
c

zy
n

y

ś

m

ie

rc

i „

v

o

o

d

o

o

(w

g

C

a

n

n

o

n

a

i w

s

p

.)



S

iln

a

e

m

o

c

jo

n

a

ln

a

a

k

ty

w

a

c

ja

u

k

ła

d

u

a

d

re

n

e

rg

ic

z

n

e

g

o

i d

łu

g

o

tr

w

a

ły

w

z

ro

s

t

p

o

z

io

m

u

k

a

te

c

h

o

la

m

in

w

e

k

rw

i



Z

m

n

ie

js

z

e

n

ie

o

b

to

ś

c

i k

rw

i (

fil

tr

a

c

ja

o

s

o

c

z

a

d

o

p

rz

e

s

tr

ze

n

i t

k

a

n

k

o

w

y

c

h

)



Z

a

b

u

rz

e

n

ia

r

y

tm

u

s

e

rc

a

z

z

a

tr

z

y

m

a

n

ie

m

w

f

a

z

ie

s

k

u

rc

z

u

k

o

m

ó

r



in

n

e


(

h

o

rm

o

n

a

ln

e

i

w

e

g

e

ta

ty

w

n

e

)

background image

B

IO

R

Y

T

M

Y

R

y

tmy
b

io

lo

g

ic

z

n

e

Z

a

k

re

s

c

z

ę

s

to

tli

w

o

ś

c

i r

y

tm

ó

w

:

1

0

2

1

0

3

H

z

ry

tm

y

m

o

le

k

u

la

rn

e

, p

o

te

n

c

ja

ły

c

z

y

n

n

o

ś

c

io

w

e

n

e

u

ro

n

ó

w

1

0

1

H

z

ry

tm

y

E

E

G

1

0

0

1

0

-1

H

z

ry

tm

p

ra

c

y

s

e

rc

a

, r

y

tm

o

d

d

e

c

h

o

w

y

1

0

-3

1

0

-5

H

z

ry

tm

y

g

o

d

z

in

o

w

e

, w

e

w

n

ą

tr

z

d

o

b

o

w

e

i o

k

o

ło

d

o

b

o

w

e

:

w

y

d

z

ie

la

n

ie

h

o

rm

o

n

ó

w

, t

e

m

p

e

ra

tu

ra

c

ia

ła

,

c

z

y

n

n

o

ś

ć

to

n

ic

z

n

a

A

U

N

,

ry

tm

s

n

u

i

c

z

u

w

a

n

ia

it

p

.

1

0

-7

H

z

ry

tm

y

o

k

o

ło

m

ie

s

c

z

n

e

n

p

. c

y

k

l p

łc

io

w

y

1

0

-8

H

z

ry

tm

y

s

e

z

o

n

o

w

e

i

ro

c

z

n

e

R

y

tm

ic

z

n

a

a

k

ty

w

n

o

ś

ć

w

ie

lu

p

ro

c

e

s

ó

w

ż

y

c

io

w

y

c

h

, w

y

s

p

u

c

a

n

a

r

ó

ż

n

y

c

h

p

o

z

io

m

a

c

h

o

rg

a

n

iz

a

c

ji

(in

te

g

ro

n

a

c

h

),

z

s

y

n

c

h

ro

n

iz

o

w

a

n

a

z

r

y

tm

ic

z

n

y

m

i

z

m

ia

n

a

m

i c

z

y

n

n

ik

ó

w

ś

ro

d

o

w

is

k

a

z

e

w

n

ę

tr

z

n

e

g

o

(

o

ś

w

ie

tle

n

ie

, t

e

m

p

e

ra

tu

ra

, i

n

.?

)

B

io

lo

g

ic

z

n

y

s

e

n

s

ry

tm

y

z

a

p

e

w

n

ia

g

o

to

w

e

(

z

a

p

ro

g

ra

m

o

w

a

n

e

g

e

n

e

ty

c

z

n

ie

)

w

z

o

rc

e

r

e

a

k

c

ji,

m

a

c

e

z

n

a

c

z

e

n

ie

p

rz

y

s

to

s

o

w

a

w

c

z

e

.

background image

1

.0

0

Z

w

y

k

le

u

k

o

b

ie

t c

ż

a

rn

y

c

h

p

o

ja

w

ia

s

s

k

u

rc

z

e

p

o

ro

d

o

w

e

2

.0

0

N

a

jw

y

ż

s

z

e

s

ż

e

n

ie

h

o

rm

o

n

u

w

z

ro

s

tu

4

.0

0

N

a

jc

z

ę

ś

c

ie

j w

y

s

p

u

a

ta

k

i a

s

tm

y

6

.0

0

N

a

jc

z

ę

ś

c

ie

j

ro

z

p

o

c

z

y

n

a

s

c

y

k

l m

e

n

s

tr

u

a

c

y

jn

y

N

a

jn

s

z

e

s

ż

e

n

ie

in

s

u

lin

y

w

e

k

rw

i

C

n

ie

n

ie

k

rw

i i

t

ę

tn

o

z

a

c

z

y

n

a

r

o

s

n

ą

ć

Z

w

k

s

z

a

s

s

ż

e

n

ie

h

o

rm

o

n

u

s

tr

e

s

u

k

o

rt

y

z

o

lu

7

.0

0

N

a

s

ila

s

s

y

m

p

to

m

y

k

a

ta

ru

s

ie

n

n

e

g

o

8

.0

0

N

a

jw

k

s

z

e

n

ie

b

e

z

p

ie

c

z

e

ń

s

tw

o

a

ta

k

u

s

e

rc

a

i

u

d

a

ru

m

ó

z

g

u

N

a

s

ile

n

ie

s

y

m

p

to

m

ó

w

a

rt

re

ty

z

m

u

1

2

.0

0

N

a

jw

y

ż

s

z

y

p

o

z

io

m

h

e

m

o

g

lo

b

in

y

w

e

k

rw

i

1

5

.0

0

N

a

jw

y

ż

s

z

e

w

a

rt

o

ś

c

i;

s

iły

s

k

u

rc

z

u

d

ło

n

i,

w

s

p

ó

łc

z

y

n

n

ik

a

o

d

d

e

c

h

o

w

e

g

o

i

w

ra

ż

liw

o

ś

c

i n

a

b

o

d

ź

c

e

1

6

.0

0

N

a

jw

y

ż

s

z

e

: t

e

m

p

e

ra

tu

ra

c

ia

ła

, c

z

ę

s

to

ś

ć

s

k

u

rc

z

ó

w

s

e

rc

a

i c

n

ie

n

ie

k

rw

i

1

8

.0

0

N

a

jw

y

ż

s

z

a

p

ro

d

u

k

c

ja

m

o

c

z

u

.

2

1

.0

0

N

a

jm

n

ie

js

z

a

w

ra

ż

liw

o

ś

ć

n

a

b

ó

l

2

3

.0

0

N

a

jc

z

ę

ś

c

ie

j w

y

s

p

u

a

ta

k

i a

le

rg

ii

Ś

w

ia

t N

a

u

k

i N

r

5

/2

0

0

0

background image

E

fe

k

ty

f

iz

jo

lo

g

ic

zn
e

zm
ia

n

y

r

y

tm

u

o

k

o

ło

d

o

b

o

w

e

g

o

D

w

a

ze
g

a

ry

:

-

o

k

o

ło

d

o

b

o

w

y

-

o

d

c

in

k

ó

w

c

za
s

u

background image

Z

e

g

a

r

o

k

o

ło

d

o

b

o

w

y

-

re

je

s

tr

u

je

r

y

tm

ik

ę

d

o

b

o

w

ą

ś

w

ia

tła

i

c

ie

m

n

o

ś

c

i

Ś

w

ia

tło



S

ia

tk

ó

w

k

a

(m

e

la

n

o

p

s

yn
a

)



P

o

d

w

z

g

ó

rz

e

(

S

C

N

)



h

a

m

o

w

a

n

ie

j.

p

rz

y

k

o

m

o

ro

w

e

g

o

(c

z

e

rw

o

n

a

s

tr

z

a

łk

a

)





w

y

d

z

ie

la

n

ia

m

e

la

to

n

in

y

B

ra

k

ś

w

ia

tła



z

n

ie

s

ie

n

ie

h

a

m

o

w

a

n

ia

S

N

C





w

y

d

z

ie

la

n

ia

m

e

la

to

n

in

y

(z

ie

lo

n

e

s

tr

z

a

łk

i)

Z

e

g

a

r

w

e

w

n

ę

tr

zn
y

-

re

je

s

tr

u

je

o

d

c

in

k

i c

z

a

s

u

, m

ie

rz

o

n

e

p

o

c

z

ą

tk

ie

m

i

k

o

ń

c

e

m

z

d

a

rz

e

n

ia

P

o

c

z

ą

te

k

z

d

a

rz

e

n

ia


w

łą

c

z

e

n

ie

m

ie

rn

ik

a

o

d

c

in

k

ó

w

c

z

a

s

u

:

S

y

n

c

h

ro

n

iz

a

c

ja

p

o

b

u

d

z

e

ń

n

n

.

k

o

ro

w

y

c

h

(

b

i

z

ie

lo

n

e

s

tr

z

a

łk

i

)



w

y

d

z

ie

la

n

ie

D

A

w

n

n

. i

s

to

ty

c

z

a

rn

e

j (

fio

le

to

w

e

s

tr

z

a

łk

i

)



p

o

b

u

d

z

e

n

ie

n

n

. k

o

lc

o

w

y

c

h

(

c

)

p

rz

e

z

D

A

i

n

n

. k

o

ro

w

e



d

e

s

y

n

c

h

ro

n

iz

a

c

ja

n

n

. k

o

ro

w

y

c

h


z

m

ia

n

a

p

o

b

u

d

z

e

n

ia

n

n

.

k

o

lc

o

w

y

c

h

(p

o

m

d

z

y

s

y

n

c

h

ro

n

iz

a

c

a

d

e

s

y

n

c

h

ro

n

iz

a

c

p

o

w

s

ta

je

n

ie

p

o

w

ta

rz

a

ln

y

w

z

o

rz

e

c

d

a

n

e

g

o

o

d

c

in

k

a

c

z

a

s

u

(

d

))

.

P

o

je

g

o

z

a

k

o

ń

c

z

e

n

iu

p

ż

k

o

w

ie

p

o

ś

re

d

n

io

h

a

m

u

je

k

o

d

e

c

y

z

y

jn

ą

(

c

z

e

rw

o

n

e

s

tr

z

a

łk

i

).

N

e

u

ro

n

y

b

e

z

s

y

n

c

h

ro

n

iz

a

c

ji

S

y

n

c

h

ro

n

iz

a

c

ja

n

e

u

ro

n

ó

w

background image

A

P

O

P

T

O

Z

A


p

r

o

g

r

a

m
o

w
a

n

a

ś

m
ie

r

ć

k

o

m
ó

r

k

i

Ź

d

ło

: Ś

w

ia

t N

au

k

i N

r 2

/2

0

0

2

S

c

h

e

m

a

t p

rze
b

ie

g

u

a

p

o

p

to

zy

z

e

w

n

ę

tr

z

n

e

:

b

ra

k

c

z

y

n

n

ik

ó

w

w

z

ro

s

tu

,

s

y

g

n

a

ł h

o

rm

o

n

a

ln

y

(g

lik

o

k

o

rt

y

k

o

id

y)

,

p

ro

m

. U

V

/ R

w

e

w

n

ę

tr

z

n

e

: ?

?

?

P

ę

k

a

n

ie

i

fr

a

g

m

e

n

ta

c

ja

n

ic

i D

N

A

E

k

s

p

re

s

ja

g

e

n

ó

w

a

p

o

p

to

z

y

m

.in

.

p

5

3

, b

a

x

, b

a

d

, c

-ju

n

p

er

fo

ry

n

a

tw

o

rz

y

k

an

a

ły

w

b

ło

n

ie

k

o

m

. d

la

g

ra

n

zy

m

u

B

(p

ro

te

az

a,

a

k

ty

w

at

o

r k

as

p

az

y

3

)

s

y

g

n

a

ł z

li

m

f.

N

K

lu

b

c

y

to

to

k

s

y

c

z

n

y

c

h

S

Y

G

-

N

A

Ł

Y

A

P

O

P

-

T

O

Z

Y

B

ax

-b

ax

p

o

ry

w

b

ło

n

ie

m

it

o

ch

.

w

y

ci

ek

cy

to

ch

ro

m

u

c

C

y

t.

c

+

A

p

af

-1

+

d

A

T

P

a

k

ty

w

a

cj

a

k

a

sp

a

zy

9

ak

ty

w

ac

ja

in

n

y

ch

k

as

p

az

p

ro

te

o

liz

a

su

b

st

ra

w

śm

ie

rc

i

ak

ty

w

ac

ja

n

u

k

le

az

d

eg

ad

ac

ja

b

ia

łe

k

cy

k

lu

k

o

m

. o

ra

z

b

ia

łe

k

n

ap

ra

w

y

D

N

A

d

eg

ra

d

ac

ja

b

ia

łe

k

cy

to

sz

k

ie

le

tu

(a

k

ty

n

a,

la

m

in

a,

fo

d

ry

n

a)

R

o

zp

a

d

j

ą

d

r

a

k

o

m

ó

r

k

o

w

e

g

o

R

o

zp

a

d

k

o

m

ó

r

k

i

p

ę

c

h

e

r

z

y

k

i a

p

o

p

to

ty

c

zn

e


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Zabieg operacyjny zaburzenia homeostazy
wykl05 stres
Stres
stres radzenie sobie do wysl 9
Pomoc psychologiczna w chorobie stres a zdrowie
Stres a ukł krąż Sałabun Sękowska
Stres 8
stres 2
wykl09 stres
STRES A MIAŻDŻYCA
Stres a rozwój choroby niedokrwiennej serca

więcej podobnych podstron