operator maszyn w przemysle wlokienniczym 826[01] z3 01 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Katarzyna Pacholska

Wytwarzanie dzianin techniką szydełkowania

rządkowego

826[01].Z3.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Konarczak

mgr inż. Hanna Walczak

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Maria Michalak

Konsultacja:

mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z3.01
„Wytwarzanie dzianin techniką szydełkowania

rządkowego”, zawartego w modułowym

programie nauczania dla zawodu operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Dzianina rządkowa, jej budowa i właściwości

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Budowa i działanie szydełkarek

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Obsługa szydełkarek

5.3.1.

wiczenia

5.4.

Ocena jakości wyrobów wytworzonych na szydełkarkach

5.4.1.

wiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn w przemyśle
włókienniczym

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi na

następujące elementy:

−

materiał nauczania, który w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie,

−

pytania sprawdzające mające wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń.

−

wiczenia, w trakcie wykonywania których uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności.

−

sprawdzian postępów i testy stanowiące podsumowanie rozdziału.

Schemat układu jednostek modułowych

826[01].Z3.03

Wytwarzanie dzianin techniką

osnowową

826[01].Z3

Technologia dzianych wyrobów

włókienniczych

826[01].Z3.01

Wytwarzanie dzianin

techniką szydełkowania

rządkowego

826[01].Z3.02

Wytwarzanie dzianin

techniką falowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu materiałoznawstwa włókienniczego,

−

identyfikować surowce włókiennicze,

−

definiować podstawowe wskaźniki technologiczne nitek,

−

rozpoznawać podstawowe elementy i mechanizmy maszyn i urządzeń włókienniczych,

−

korzystać z katalogu części maszyn,

−

odczytywać dokumentacje techniczno-technologiczną maszyn i wyrobów,

−

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach
i maszynach włókienniczych,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,

−

monitorować jakość wytwarzanych półproduktów,

−

obsługiwać komputer,

−

współpracować w grupie,

−

charakteryzować proces wytwarzania tkanin,

−

charakteryzować właściwości tkanin wynikające z ich budowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

określić rodzaje, budowę oraz właściwości dzianin,

−

scharakteryzować sploty dzianin,

−

określić przeznaczenie dzianin wytwarzanych na różnych szydełkarkach,

−

obliczyć parametry strukturalne dzianin,

−

rozróżnić rodzaje szydełkarek,

−

określić zasady obsługi szydełkarek,

−

wskazać rodzaje mechanizmów i urządzeń zastosowanych w szydełkarkach,

−

rozpoznać i ustalić elementy składowe zamków sterujących pracą igieł i płaszczek
w różnych typach szydełkarek,

−

określić możliwości ustawienia kształtek w zamkach dla określonej pracy igieł,

−

scharakteryzować

zasadę

działania

urządzeń

programujących

zastosowanych

w szydełkarkach,

−

odczytać dokumentację techniczną mechanizmów i urządzeń szydełkarek,

−

dobrać surowce do wytwarzania dzianin techniką szydełkowania rządkowego,

−

dobrać elementy oczkotwórcze szydełkarek,

−

zaplanować i zorganizować stanowisko pracy,

−

posłużyć się szydełkarkami zgodnie z instrukcjami obsługi,

−

przewlec nitki przez elementy urządzenia podającego,

−

ustawić urządzenia pomocnicze zapewniające właściwy przebieg procesu dziania,

−

wykonać dzianinę techniką szydełkowania rządkowego,

−

wskazać nieprawidłowości dziania i zlikwidować wady powstałe podczas pracy
szydełkarek,

−

uporządkować stanowisko pracy,

−

ocenić jakość wytworzonej dzianiny,

−

wykonać obliczenia produkcyjne,

−

wykonać zgodnie z instrukcją konserwację maszyny,

−

posortować odpady produkcyjne,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy i ochrony przeciwpożarowej
w czasie obsługi maszyny,

−

posłużyć się normami, instrukcjami oraz literaturą zawodową dotyczącymi maszyn
i urządzeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów dzianych 826[01].Z3

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie

dzianin

techniką

szydełkowania

rządkowego 826[01].Z3.01

Temat: Podstawowe sploty dzianin rządkowych.

Cel ogólny: Zapoznanie ucznia z rodzajami i budową podstawowych splotów dzianin

rządkowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić podstawowe sploty dzianin rządkowych,

−

nazwać podstawowe sploty dzianin rządkowych,

−

wykonać rysunek splotów podstawowych w widoku rzeczywistym,

−

rozpoznać sploty różnych dzianin rządkowych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

wiczenie laboratoryjne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 6 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi dzianin rządkowych,

−

próbniki dzianin rządkowych,

−

plansze poglądowe wzorów splotów,

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego ucznia,

−

instrukcje wykonania ćwiczenia,

−

mikroskopy, lupki dziewiarskie,

−

papier formatu A4.

Przebieg zajęć

Określenie tematu zajęć i omówienie szczegółowych celów lekcji.

Zapoznanie ucznia z materiałem dotyczącym tematu zajęć.

Zapoznanie ucznia z zadaniem do wykonania.

Wykonanie ćwiczenia przez uczniów.

Przebieg ćwiczenia
1.

Pobranie przez ucznia zestawów próbek dzianin i przygotowanie stanowiska roboczego.

Oznaczenie próbek.

Oglądanie próbek dzianin pod mikroskopem.

Rysowanie w widoku rzeczywistym splotów poszczególnych próbek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Porównywanie splotów z wzorami katalogowymi i planszami poglądowymi splotów.

Nazwanie narysowanych splotów.

Uporządkowanie stanowisk pracy.

Omówienie wykonanych zadań.

Zakończenie zajęć
1.

Ocena pracy uczniów.

Zadanie i omówienie sposobu wykonania pracy domowej.

Praca domowa
Wklej do zeszytu 10 dowolnych próbek dzianin i nazwij te, które wytworzone są
podstawowymi splotami dzianin rządkowych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

kontrola zeszytów na początku kolejnych zajęć, omówienie wykonanej pracy przez
uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01]

Moduł:

Technologia tekstyliów dzianych 826[01].Z3

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie

dzianin

techniką

szydełkowania

rządkowego 826[01].Z3.01

Temat: Wymiana

uszkodzonych

elementów

oczkotwórczych

szydełkarce

cylindrycznej jednołożyskowej.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wymiany uszkodzonych elementów oczkotwórczych

maszyny cylindrycznej jednołożyskowej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać elementy oczkotwórcze maszyny cylindrycznej jednołożyskowej,

−

rozróżnić elementy uszkodzone i sprawne,

−

wyjąć uszkodzoną igłę z cylindra maszyny,

−

zamocować igłę sprawną w cylindrze maszyny,

−

wyjąć uszkodzoną płaszczkę z cylindra maszyny,

−

zamocować płaszczkę sprawną w cylindrze maszyny,

−

wyjąć uszkodzony podpychacz z cylindra maszyny,

−

zamocować podpychacz sprawny w cylindrze maszyny,

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

pokaz z instruktażem,

−

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 6 godzin dydaktycznych.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi elementów oczkotwórczych,

−

uszkodzone i sprawne elementy oczkotwórcze: igły, podpychacze, płaszczki,

−

instrukcja bezpiecznej obsługi maszyny cylindrycznej,

−

maszyna cylindryczna,

−

schematy rozmieszczenia elementów oczkotwórczych w cylindrze maszyny,

−

narzędzia i przybory pomocnicze: szczypce, pęsety,

Przebieg zajęć:

Instruktaż wstępny
1.

Zapoznanie uczniów z tematyką i celami zajęć.

Zapoznanie uczniów z zasadami bhp przy wymianie elementów oczkotworczych.

Zapoznanie uczniów z rodzajami elementów oczkotwórczych, biorących udział
w procesie dziania na maszynach cylindrycznych.

Wskazanie uszkodzeń, jakim mogą ulec poszczególne elementy oczkotwórcze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zapoznanie ucznia z zadaniem do wykonania.

Zaprezentowanie uczniom kolejnych czynności związanych z wymianą igły, płaszczki
podpychaczy z jednoczesnym ich opisywaniem.

Powtórzenie czynności związanych z wymianą igły, płaszczki i podpychaczy przez
wybranego ucznia.

Instruktaż bieżący
1.

Powtórzenie czynności związanych z wymianą igły, płaszczki i podpychaczy przez
wszystkich uczniów.

Wykonywanie wskazanych czynności przez uczniów do uzyskania określonych
rezultatów podlegających ocenie na koniec zajęć.

Obserwacja i korekta wykonywanych przez uczniów czynności.

Zwracanie szczególnej uwagi na bezpieczne wykonanie zadania.

Instruktaż końcowy
1.

Ocena pracy uczniów.

Omówienie zauważonych błędów.

Uporządkowanie stanowisk pracy.

Praca domowa
Naszkicuj igłę, płaszczkę i podpychacz, na wykonanych rysunkach zaznacz kolanka.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

kontrola zeszytów na początku kolejnych zajęć, omówienie wykonanej pracy przez
uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Dzianina rządkowa, jej budowa i właściwości

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaj splotu czterech próbek dzianin rządkowych oraz oznacz prawą i lewą

stronę próbki o splocie lewoprawym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować próbki dzianin rządkowych dla każdego ucznia,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

ułożyć otrzymane od nauczyciela próbki na równym, czystym i dobrze oświetlonym
blacie stołu,

obejrzeć poszczególne próbki, zwracając uwagę na charakterystyczne elementy budowy
splotów,

zapisać wyniki obserwacji:

−

próbka nr 1 – splot ...........................,

−

próbka nr 2 – splot ...........................,

−

próbka nr 3 – splot ...........................,

−

próbka nr 4 – splot ...........................,

wybrać próbkę o splocie lewoprawym,

przeciąć wybraną próbkę na dwie równe części,

oznaczyć prawą i lewą stronę dzianiny,

wkleić oznaczone próbki do zeszytu ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie laboraoryjne.

rodki dydaktyczne:

−

cztery próbki dzianin o różnych splotach,

−

nożyczki,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wyznacz ścisłość powierzchniową dwóch próbek dzianin lewoprawych i określ, która

z nich ma większą przewiewność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować próbki dzianin rządkowych lewoprawych o różnych ścisłościach oraz lupki
dziewiarskie dla każdego ucznia,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozłożyć przygotowane przez nauczyciela próbki na równym, czystym i dobrze
oświetlonym blacie stołu prawą stroną na wierzch,

wyznaczyć za pomocą lupki włókienniczej ścisłość kolumienkową i rządkową jednej
i drugiej próbki,

obliczyć przy pomocy wzorów wysokość i szerokość pojedynczego oczka w odpowiednich
próbkach,

zapisać wyniki obserwacji:

−

próbka nr 1 – A = ............, B = ...............,

−

próbka nr 2 – A = ............, B = ...............,

obliczyć ścisłość powierzchniową obydwu próbek,

porównać otrzymane wyniki,

wybrać próbkę o większej przewiewności,

uzasadnić swój wybór,

opracowane ćwiczenie umieścić w zeszycie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie laboratoryjne.

rodki dydaktyczne:

−

dwie próbki dzianin lewoprawych o różnych ścisłościach,

−

lupka włókiennicza,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Otrzymane próbki dzianin podziel, na podstawie ich chwytu i połysku, na dzianiny

wykonane z włókien naturalnych i chemicznych. Podaj przykłady przeznaczenia tych dzianin
na podstawie ich grubości, splotu i wzoru.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować próbki dzianin wykonanych z włókien naturalnych oraz chemicznych,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozłożyć przygotowane przez nauczyciela próbki na równym, czystym i dobrze oświetlonym
blacie stołu,

wybrać trzy próbki dzianin wykonane z włókien naturalnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

uzasadnić swój wybór,

wybrać trzy próbki dzianin wykonane z włókien chemicznych,

uzasadnić swój wybór,

wybrane próbki nakleić na osobne arkusze papieru, opisać je uwzględniając rodzaj
surowca, których zostały wykonane,

przy każdej próbce naszkicować wyrób, do produkcji którego może posłużyć dana
dzianina.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie laboratoryjne.

rodki dydaktyczne:

−

próbki dzianin z włókien naturalnych i chemicznych,

−

arkusze papieru,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2.

Budowa i działanie szydełkarek

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odszukaj i wskaż na szydełkarce płaskiej podstawowe mechanizmy i przedstaw ich

krótką charakterystykę.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczeń powinien zapoznać się z materiałem

nauczania z Poradnika dla ucznia dotyczącym tematyki ćwiczenia. Nauczyciel powinien
omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

sporządzić listę podstawowych mechanizmów maszyny saneczkowej,

zgodnie z listą odszukać na maszynie poszczególne mechanizmy,

przedstawić charakterystykę odnalezionych mechanizmów maszyny,

wskazać mechanizmy stwarzające zagrożenia podczas pracy maszyny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

szydełkarka płaska dwu lub jednołożyskowa,

−

schematy technologiczne mechanizmów maszyny saneczkowej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Odszukaj na szydełkarce cylindrycznej podstawowe mechanizmy i przedstaw ich krótką

charakterystykę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczeń powinien zapoznać się z materiałem

nauczania z Poradnika dla ucznia dotyczącym tematyki ćwiczenia. Nauczyciel powinien
omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wykonać listę podstawowych mechanizmów maszyny cylindrycznej,

zgodnie z listą odszukać na maszynie poszczególne mechanizmy,

przedstawić charakterystykę odnalezionych mechanizmów maszyny,

wskazać mechanizmy stwarzające zagrożenie podczas pracy maszyny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

szydełkarka cylindryczna dwu lub jednołożyskowa,

−

schematy technologiczne mechanizmów maszyn cylindrycznych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wybierz z rozsypanki elementów oczkotwórczych te, które trzeba zastosować w szydełkarce

płaskiej oraz wykonaj rysunki tych elementów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować zestawy różnorodnych elementów oczkotwórzych dla każdego ucznia,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

pogrupować elementy oczkotwórcze, osobno igły, osobno płaszczki, osobno podpychacze,

wybrać z każdej grupy elementów te które powinno się zastosować w szydełkarce
płaskiej,

nazwać wybrane elementy,

wykonać szkice wybranych elementów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

różnorodne elementy oczkotwórcze: igły, płaszczki, podpychacze,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wybierz z rozsypanki elementów oczkotwórczych te, które trzeba zastosować

w szydełkarce cylindrycznej jednołożyskowej oraz wykonaj rysunki tych elementów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować zestawy różnorodnych elementów oczkotwórzych dla każdego ucznia,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

pogrupować elementy oczkotwórcze, osobno igły, osobno płaszczki, osobno podpychacze
selektywne,

wybrać z każdej grupy elementów te które powinno się zastosować w szydełkarce
cylindrycznej jednołożyskowej,

nazwać wybrane elementy,

wykonać szkice wybranych elementów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

różnorodne elementy oczkotwórcze: igły, płaszczki, haczyki, podpychacze selektywne,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla naucyzciela.

Ćwiczenie 5

Zbadaj przebieg igły w zamku maszyny dziewiarskiej dla trzech układów kształtek.

Kształtka zaciemniona oznacza kształtkę wyłączoną z pracy. Porównaj zmiany położenia igieł
dziewiarskich w zamku szydełkarki płaskiej ze schematem drogi igły w tym zamku.

układ I układ II układ III

Rysunek do ćwiczenia 5 [opracowanie własne na podstawie 1, s. 105]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać schemat drogi igły w zamku szydełkarki płaskiej zamieszczony w poradniku
ucznia w materiale nauczania,

przeanalizować schemat,

ustawić na modelu zamka kształtki w układzie I,

przeprowadzić igłę przez obszar roboczy zamka, porównując zmiany jej położenia
w trakcie przebiegu ze schematem,

ustawić na modelu zamka kształtki w układzie II,

przeprowadzić igłę przez obszar roboczy zamka, porównując zmiany jej położenia
w trakcie przebiegu ze schematem,

ustawić na modelu zamka kształtki w układzie III,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przeprowadzić igłę przez obszar roboczy zamka, porównując zmiany jej położenia
w trakcie przebiegu ze schematem,

zapisać spostrzeżenia z obserwacji:

−

układ I – podobieństwa ……………………., różnice …………………………...,

−

układ II – podobieństwa ………………………., różnice ...……………………...,

−

układ III – podobieństwa ………………………., różnice ...……………………...

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik ucznia,

−

zamek wymontowany z maszyny saneczkowej,

−

igły języczkowe,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Obsługa szydełkarek

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na rysunku przedstawiono ustawienie kształtek w zamkach szydełkarki płaskiej

niezbędne do utworzenia dzianiny lewoprawej na okrągło. Wykonaj na szydełkarce płaskiej
próbkę takiej dzianiny. Do wytworzenia próbki wykorzystaj po 60 igieł każdego łożyska
i wykonaj 100 suwów głowicą.

Rysunek do ćwiczenia 1: a) ustawienie kształtek, b) tworzenie oczek na igłach [1, s. 109]

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bezpiecznej obsługi maszyny saneczkowej,

ustawić głowicę zamka z lewej strony, a wodzik z prawej strony maszyny,

włączyć do pracy po 60 igieł w każdym łożysku maszyny,

włączyć do pracy kształtki wynoszące, a kształtki spychające ustawić na pozycję 7,

otworzyć języczki igieł przesuwając głowicę powoli w prawą stronę,

zasilić nitką wodzik i włączyć go do pracy,

ustawić licznik suwów w pozycji „0”,

zaciągnąć siatkę, przesuwając głowicę w lewą stronę,

zamocować na wytworzonej siatce grzebień odciągający oraz obciążniki,

10)

wyłączyć na dwóch łożyskach kształtki A i B,

11)

kształtkę spychającą I ustawić na pozycję 9,

12)

wykonać jeden suw głowicą,

13)

kształtkę spychającą II ustawić na pozycję 9,

14)

kontynuować dzianie, kontrolując liczbę wykonanych suwów na liczniku,

15)

odciąć nitkę zasilającą nad wodzikiem,

16)

wykonać dwa ostatnie suwy zrzucające dzianinę z igieł.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

wiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

−

maszyna saneczkowa dwułożyskowa,

−

przędza dziewiarska,

−

nożyczki,

−

grzebień odciągający,

−

obciążniki,

−

instrukcja bhp obsługi maszyny dziewiarskiej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dobierz nitki: bawełnianą o grubości 25 tex, poliamidową o grubości 167 dtex oraz

gumitex o grubości 110 dtex i przeprowadź je przez elementy układu podającego szydełkarki
cylindrycznej jednołożyskowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować schematy nawlekania szydełkarki cylindrycznej nitką,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpiecznej obsługi szydełkarki cylindrycznej,
2) podzielić surowiec według rodzaju i skrętu zgodnie z oznaczeniami na szpulach,
3) przeanalizować schemat nawlekania maszyny dziewiarskiej nitką,
4) wskazać na maszynie wszystkie elementy układu podającego wskazane na schemacie,
5) rozmieścić nitki i gumkę na stojakach zgodnie ze schematem,
6) przewlec gumkę przez kolejne elementy maszyny zgodnie ze schematem,
7) przewlec poszczególne nitki przez elementy układu podającego zgodnie ze schematem,
8) skontrolować przebieg wszystkich nitek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

schemat nawlekania nitek dla maszyny cylindrycznej jednołożyskowej,

−

maszyna cylindryczna jednołożyskowa,

−

surowce: nitka dziewiarska, gumka,

−

nożyczki,

−

pęseta,

−

instrukcja bhp obsługi maszyny dziewiarskiej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wymień uszkodzone elementy oczkotwórcze maszyny cylindrycznej jednołożyskowej –

igłę, płaszczkę i podpychacz.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować sprawne i uszkodzine elementy oczkotwórcze maszyny cylindrycznej
jednołożyskowej,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpiecznej obsługi szydełkarki cylindrycznej,
2) zapoznać się z rodzajami elementów oczkotwórczych, biorących udział w procesie

dziania na maszynach cylindrycznych,

3) zapoznać się z uszkodzeniami, jakim mogą ulec poszczególne elementy oczkotwórcze,
4) wskazać na maszynie igłę, podpychacz i płaszczkę,
5) odszukać na maszynie uszkodzone elementy,
6) wymienić zgodnie z zasadami bhp uszkodzone elementy,
7) uruchomić maszynę i sprawdzić jakość wytwarzanych wyrobów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

maszyna cylindryczna jednołożyskowa,

−

elementy oczkotwórcze,

−

szczypce do igieł, śrubokręt,

−

instrukcja bhp obsługi maszyny dziewiarskiej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Oczyść maszynę z kurzu i brudu i sprawdź poziom środka smarowniczego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować środki czyszczące i olej maszynowy,

−

przygotować schematy nawlekania szydełkarki cylindrycznej nitką,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją bezpiecznej obsługi szydełkarki cylindrycznej,
2) przygotować narzędzia potrzebne do czyszczenia maszyny,
3) przeanalizować schemat nawlekania maszyny dziewiarskiej nitką,
4) oczyścić z kurzu i brudu elementy układu zasilającego maszynę przy pomocy pędzelka i

pęsety,

5) skontrolować przebieg wszystkich nitek oraz sprawdzić czy na nitkach nie zaczepiły się

kłębki włókien,

6) oczyścić osłony z kurzu i oleju,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) usunąć ewentualne wycieki oleju,
8) na panelu kontrolnym sprawdzić poziom oleju, w przypadku jego niedostatecznej ilości

uzupełnić olej zgodnie z instrukcją smarowania maszyny.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

schemat nawlekania nitek dla maszyny cylindrycznej jednołożyskowej,

−

maszyna cylindryczna jednołożyskowa,

−

pędzelek, nożyczki, pęseta, olej smarowniczy,

−

instrukcja bhp obsługi maszyny dziewiarskiej,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Ocena jakości wyrobów wytworzonych na szydełkarkach

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj katalog błędów dziewiarskich wykorzystując wadliwe próbki różnorodnych

dzianin. W albumie obok wklejonej próbki umieść nazwę, krótki opis błędu oraz oznacz
jakość próbki.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować zestawy

próbek różnorodnych dzianin dla każdego ucznia. Uczeń powinien zapoznać się z materiałem
nauczania z Poradnika dla ucznia dotyczącym tematyki ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

posegregować próbki dzianin według zauważonych błędów,

wybrać próbki najbardziej charakterystyczne dla poszczególnych błędów,

wykonać album, wykorzystując kartony z bloku technicznego, dziurkacz i tasiemkę,

opracować stronę tytułowa albumu; album zatytułować „Katalog błędów dziewiarskich”,

wkleić po jednej próbce na każdej stronie albumu,

dopisać przy każdej próbce rodzaj błędu i jego krótką charakterystykę wynikającą
z Twojej obserwacji,

określić jakość dzianiny z każdej próbki na podstawie tabeli jakościowej błędów
wyrobów odpasowanych z szydełkarek płaskich,

uzupełnić opisy w albumie,

dokonać prezentacji wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

blok techniczny, tasiemka,

−

dziurkacz, nożyczki,

−

próbki wadliwych dzianin,

−

klej,

−

poradnik ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Oblicz wydajność teoretyczną W

szydełkarki cylindrycznej o 36 obszarach pracy, która

posiada 1296 igieł w cylindrze i wykonuje 14 obrotów na minutę, mając próbkę dzianiny
wykonanej na tej szydełkarce. Masa właściwa m

dzianiny wynosi 0,5 kg.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczeń powinien zapoznać się z fragmentem

materiału nauczania z Poradnika dla ucznia dotyczącym tematyki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać wzór na obliczania wydajności teoretycznej w poradniku dla ucznia,

wypisać z zadania wartości dane oraz niewiadome,

przygotować próbkę dzianiny i lupkę dziewiarską do pomiaru ścisłości,

określić z pomocą lupki liczbę oczek mieszczących się w 100 milimetrowym odcinku
dzianiny wzdłuż rządka i zapisać ścisłość kolumienkową dzianiny,

określić z pomocą lupki liczbę rządków mieszczących się w 100 milimetrowym odcinku
dzianiny wzdłuż kolumienki i zapisać ścisłość rządkową dzianiny,

uzupełnić brakujące dane o wyznaczone wartości,

podstawić wszystkie dane do wzoru i obliczyć szukaną wartość wydajności teoretycznej
szydełkarki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4,

−

poradnik dla ucznia,

−

próbka dzianiny,

−

lupka włókiennicza,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Posegreguj odpady produkcyjne według trzech kategorii błędów:

wynikających ze złej jakości nitki

wywołanych nieprawidłową pracą maszyny

powstałych z winy obsługi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien:

−

przygotować odpady produkcyjne różnego typu,

−

przygotować uszkodzone elementy oczkotwórcze, olej maszynowy,

−

omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zapoznać się z cechami charakteryzującymi błędy procesu dziania,

posegregować otrzymane od nauczyciela odpady produkcyjne zgodnie z kategoriami
wymienionymi w ćwiczeniu,

przeanalizować przyczyny powstawania błędów,

określić przydatność odpadów do dalszego przerobu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenie przedmiotowe.

rodki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

odpady produkcyjne,

−

lupka włókiennicza,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„

Wytwarzanie dzianin

techniką szydełkowania rządkowego”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 17, 18, 19, 20, 22, są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 10, 14, 15, 16, 21, 23, 24, 25 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej

11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadania, w tym co najmniej 8 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. d, 4. a, 5. c, 6. a, 7. d, 8. a, 9. c, 10. a, 11. b,

12. a, 13. d, 14. a, 15. b, 16. a, 17. b, 18. d, 19. c, 20. b,
21. c, 22. b, 23. a, 24. b, 25. a.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać elementy budowy oczka

Nazwać elementy budowy dzianiny

Zidentyfikować splot dziewiarski

Wyjaśnić pojęcie ścisłości rządkowej dzianiny

Określić właściwości użytkowe dzianin

Wybrać rodzaj surowca wpływającego na
komfort użytkowania wyrobów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rozróżnić rodzaje

szydełkarek płaskich

w zależności od ilości łożysk

Nazwać maszyny wytwarzające dzianiny
rządkowe

Dobrać elementy oczkotwórcze szydełkarki
płaskiej

11 Wymienić elementy budowy szydełkarki płaskiej

Rozróżnić poszczególne urządzenia szydełkarek
płaskich

13 Nazwać kształtki zamka szydełkarki płaskiej

Określić typ urządzenia podającego ręcznych
szydełkarek płaskich

Zanalizować drogę igieł dziewiarskich podczas
formowania oczka dzianiny

Określić sposób poruszania się płaszczek
igłowych podczas tworzenia dzianiny

Rozróżnić zadania elementów układu podającego
szydełkarki

Nazwać typy szydełkarek płaskich i
cylindrycznych

Rozróżnić zadania urządzeń układu
zabezpieczającego pracę maszyny

20 Wskazać miejsca niebezpieczne na szydełkarkach

21 Wykryć błędy dziewiarskie

22 Rozpoznać błędy dziewiarskie

Określić błędy dzianin wynikające
z nieprawidłowej obsługi maszyny

24 Zastosować wzory do obliczeń produkcyjnych

25 Obliczyć ścisłość dzianiny

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij uczniom samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozwiązaniem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi.

Za każde poprawnie rozwiązane zadanie uzyskasz 1 punkt.

Rozwiązania zaznaczaj na karcie odpowiedzi.

Dla każdego zadania podane są 4 możliwe odpowiedzi a,b,c,d.

Tylko jedna odpowiedź jest poprawna.

Wybierz właściwą odpowiedź i wstaw znak X w kratkę z odpowiadającą jej literą.

10.

Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz odpowiedź otocz ją kółkiem i zaznacz
odpowiedź, którą uważasz za prawdziwą.

11.

Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

12.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, odłóż jego rozwiązanie na
później i wróć do niego, gdy pozostanie Ci czas.

13.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Elementem budowy dzianiny nie jest

oczko.

kolumienka.

rządek.

wątek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Najmniejsza liczba oczek, która powtarza się w ściśle określonym porządku na
powierzchni dzianiny jest określana jako
a) raport splotu.
b) ścisłość dzianiny.
c) splot lewoprawy.
d) oczko otwarte.

Przedstawiony rysunek jest rysunkiem splotu
a) dwulewego.
b) dwuprawego.
c) interlokowego.
d) lewoprawego.

cisłość rządkowa P

dzianiny jest to

a) liczba rządków w jednostce długości.
b) liczba kolumienek w jednostce długości.
c) liczba rządków i kolumienek w jednostce długości.
d) liczba rządków i kolumienek w jednostce czasu.

Powstawanie pęczków włókien na powierzchni dzianiny to zjawisko określone jako
a)

kurczliwość.

rozciągliwość.

pilling.

higroskopijność.

Zdolność dzianiny do odprowadzania ze skóry potu oraz doprowadzania do ciała
ś

wieżego powietrza to

przewiewność.

rozciągliwość.

cisłość.

masa powierzchniowa.

Surowcem do produkcji skarpet nie jest nitka
a)

wełniana.

bawełniana.

syntetyczna.

konopna.

Szydełkarki płaskie dzielimy na
a)

jednołożyskowe i dwułożyskowe.

jednołożyskowe i czterołożyskowe.

sześciołożyskowe i ośmiołożyskowe.

pięciołożyskowe i siedmiołożyskowe.

Maszyny, które wytwarzają oczka wzdłuż rządka nazywamy
a)

łączarkami.

przędzarkami.

szydełkarkami.

przewijarkami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Podstawowym elementem formującym oczko dzianiny na szydełkarkach płaskich jest
a)

igła języczkowa.

korpus.

urządzenie podające.

urządzenie odbierające.

11.

Elementem budowy szydełkarki płaskiej nie jest
a)

korpus.

cylinder.

łoże igłowe.

zamek igłowy.

12.

Zespół kształtek nadający kolankom igieł ruch posuwisto zwrotny określamy jako
a)

zamek.

urządzenie podające.

urządzenia nawijające.

urządzenie zabezpieczające pracę maszyny.

13.

Kształtki wynoszące w zamku szydełkarki płaskiej oznaczamy literami
a)

Z, H, P, O.

X, Y, Z, K.

L, Ł, M, N.

A, B, C, D.

14.

Urządzenie podające zastosowane w ręcznych szydełkarkach płaskich jest urządzeniem
a)

negatywnym.

pozytywnym.

biernym.

czynnym.

15.

W celu uformowania kolejnego oczka dzianiny igła języczkowa wraz z nitką powinna
a)

przesunąć się pionowo do góry.

odchylić się w prawo i przesunąć do dołu.

przesunąć się pionowo do dołu.

odchylić się w lewo i przesunąć do dołu.

16.

Płaszczki igłowe umieszczone w kręgu podczas pracy szydełkarki cylindrycznej
jednołożyskowej wykonują ruch
a)

posuwisto-zwrotny.

odśrodkowy.

odśrodkowy i dośrodkowy.

dośrodkowy.

17.

Zadaniem naprężacza przędzy wchodzącego w skład urządzenia podającego szydełkarki
cylindrycznej jest
a)

podawanie przędzy.

regulacja napięcia przędzy.

zabezpieczenie pracy maszyny.

nawijanie określonego odcinka przędzy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18.

Nazwy Elastik i Interlok są nazwami szydełkarek
a)

płaskich jednołożyskowych.

płaskich dwułożyskowych.

cylindrycznych jednołożyskowych.

cylindrycznych dwułożyskowych.

19.

Podstawowym zadaniem urządzeń zabezpieczających pracę maszyny jest
a)

wyłączenie maszyny.

usunięcie awarii.

wyłączenie maszyny i wskazanie miejsca awarii.

uruchomienie maszyny.

20.

Największe zagrożenie dla obsługi szydełkarki cylindrycznej stwarza
a)

korpus szydełkarki.

obracający się cylinder.

okład zasilający.

układ urządzeń zabezpieczających pracę maszyny.

21.

Rysunek przedstawia błąd dzianiny
a)

pasiastość.

plamy.

pęczki.

zgrubienia.

22.

Rysunek przedstawia błąd dzianiny
a)

pasiastość.

dziury.

zgrubienia.

cery.

23.

Do błędów powstałych w wyniku złej obsługi szydełkarki nie zaliczamy
a)

nierównych rządków.

poprzecznych zgrubień.

nierównych oczek.

spuszczonych oczek.

24.

Wydajność szydełkarki cylindrycznej dwułożyskowej interlok, gdy liczba igieł wynosi
1296, liczba obrotów maszyny wynosi 20 obr/min, masa właściwa m

dzianiny równa się

0,5 kg, liczba obszarów pracy równa się 36, ścisłość mierzona wzdłuż rządków wynosi
100, ścisłość mierzona wzdłuż kolumienek wynosi również 100, wynosi
a)

5,5 [kg/h].

9,3 [kg/h].

7,2 [kg/h].

12,6[kg/h].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25.

cisłość rządkowa dzianiny P

o wysokości rządka B = 10 mm, wynosi

10.

100.

50.

1000.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.........................................................................................................................

Wytwarzanie dzianin techniką szydełkowania rządkowego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test praktyczny, zadanie typu „ próba pracy” do jednostki modułowej

„

Wytwarzanie dzianin techniką szydełkowania rządkowego”

Zadanie do wykonania

Wykonaj 10 par skarpetek męskich na szydełkarce cylindrycznej. Do wykonania zadania

użyj nitki bawełnianej o grubości 25 tex, poliamidowej 167 dtex oraz gumki 110 dtex.

Na wykonanie zadania masz 180 minut.

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania praktycznego.

Przygotuj odpowiednią liczbę stanowisk.

Zapewnij uczniom samodzielność podczas rozwiązywania zadania.

Przed przystąpieniem do wykonania zadania przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na sprawdzian.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia pracy.

Instrukcja dla ucznia

Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie powinieneś:

przeczytać dokładnie treść zadania,

zapisać w formularzu plan działania:

−

parametry strukturalne dzianiny z dokumentacji dostępnej przy maszynie,

−

wykaz przyrządów pomocniczych niezbędnych do obsługi maszyny,

−

czynności związane z wykonaniem skarpet, zgodnie z kolejnością wykonywania,

dobrać ubranie ochronne zgodnie z przepisami bhp,

przystąpić do organizowania stanowiska pracy: rozmieść na stanowisku przyrządy
pomocnicze niezbędne do wykonania zadania,

wykonać zaplanowane czynności związane z obsługą maszyny zgodnie z zasadami bhp,

po zakończeniu pracy uporządkować stanowisko pracy i oczyścić maszynę,

określić jakość wytworzonych półproduktów,

zaprezentować wykonane półprodukty.

Powodzenia!

Środki dydaktyczne:

−

szydełkarka cylindryczna,

−

zestaw nitek dziewiarskich,

−

narzędzia pomocnicze,

−

dokumentacja techniczna,

−

instrukcja bezpiecznej obsługi szydełkarki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Plan działania (wzór arkusza dla ucznia)

…………………………………………………..

Imię i nazwisko ucznia

Wykaz surowców:

Wykaz przyborów pomocniczych:

Kolejność wykonywanych czynności:

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat punktowania:

Arkusz obserwacji ucznia

…………………………………

Imię i nazwisko ucznia

Lp. Kryteria czynności

Punktacja Liczba

punktów

1. Planowanie wykonania zadania:

−

uczeń wymienia w formularzu „Plan działania” kolejne
czynności związane z wykonaniem zadania,

−

uczeń

sporządza

wykaz

przyrządów

pomocniczych

potrzebnych przy obsłudze maszyny ( nożyczki, penseta,
igła do przewlekania, szczypce do igieł ),

−

uczeń wymienia surowce niezbędne do wykonania zadania

−

(nitka bawełniana o grubości 25 tex, nitka poliamidowa
167 dtex, gumitex 110 dtex).

0–3

0–1

2. Zorganizowanie stanowiska pracy:

−

uczeń zakłada odzież roboczą,

−

uczeń gromadzi na stanowisku przyrządy pomocnicze
wymienione w planowaniu,

−

uczeń gromadzi surowce wymienione w planowaniu
niezbędne do wykonania zadania.

0–3
0–1

0–1

3. Wykonanie zadania:

−

uczeń przewleka nitki na wszystkich systemach zgodnie ze
schematem nawlekania maszyny,

−

uruchamia szydełkarkę zgodnie z instrukcją obsługi,

−

podczas obsługi kontroluje prawidłowy przebieg przędzy,

−

usuwa przyczyny zatrzymania maszyny (wymienia igły,
usuwa zrywy przędzy),

−

ocenia jakość wytwarzanych półwyrobów,

−

układa wytworzone półwyroby do szycia,

−

utrzymuje ład i porządek na stanowisku podczas pracy,

−

porządkuje stanowisko po zakończeniu pracy (oczyszcza
maszynę, układa narzędzia).

0–8

0–1
0–1
0–1

0–1
0–1
0–1
0–1

0–1

4. Zaprezentowanie efektów wykonanego zdania

−

uzasadnia sposób wykonanego zdania,

−

ocenia jakość wykonanych półproduktów.

0–2
0–1
0–1

Łącznie

0–16

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność otrzymuje 1 punkt. Za błąd w wykonanej

czynności lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za uzyskanie minimum 8 punktów,

−

dostateczny – za uzyskanie 9–11 punktów,

−

dobry – za uzyskanie 12–14 punktów,

−

bardzo dobry – za uzyskanie 15–16 punktów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

Dziamara H.: Dziewiarstwo maszynowo-ręczne. WSiP, Warszawa1990

Kopias K., Kornobis E., Mrożewski Z., Wodniacka H. Laboratorium podstaw technologii
i maszyn dziewiarskich. PŁ, Łódź 1978

Korliński W.: Podstawy dziewiarstwa. WNT, Warszawa 1979

Kornobis E., Mrożewski Z., Stajniak K.: Dziewiarstwo cz. 1 i 2. WSiP, Warszawa 1990

Mrożewski Z.: Budowa i projektowanie dzianin. PŁ, Łódź 1978

Polska Norma: Dzianiny i wyroby dziane – błędy PN-75/P-84001

Waśniewski S.: Dziewiarstwo maszynowe. WSiP, Warszawa 1985