03

Sierpień 2006

Spis treści

Alfabetyczny indeks rzeczowy

Przedmowa

Noty autorskie

Instalacja programu Kontrola maszyn i urządzeń

1

Podstawowe wymogi bezpieczeństwa dla maszyn i urządzeń –
dostosowanie maszyn do wymagań dyrektyw unijnych

1/1

Dyrektywa Maszyny MD 98/37/WE

1/1.1

Zakres zastosowania

1/1.2

Zasadnicze wymagania i dokumenty odniesienia do oceny zgodności
maszyn

1/1.2.1

Wspólne wymagania zasadnicze dla maszyn

1/1.2.1.1 Ogólne zasady bezpieczeństwa
1/1.2.1.2 Sterowanie
1/1.2.1.3 Ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi
1/1.2.1.4 Wymagania własności osłon i urządzeń ochronnych
1/1.2.1.5 Ochrona przed innymi zagrożeniami
1/1.2.1.6 Konserwacja
1/1.2.1.7 Wskaźniki
1/1.2.2

Dokumenty odniesienia do oceny zgodności maszyn

1/1.3

Procedury oceny zgodności

1/1.4

Dokumentacja techniczno-konstrukcyjna

1/1.5

Dokumenty potwierdzenia zgodności

1/1.6

Oznakowanie CE

1/1.7

Wykaz Polskich Norm (PN) wprowadzających Europejskie Normy
zharmonizowane z dyrektywą nr 98/37/WE (dyrektywa maszynowa)

1/2

Ocena zgodności dźwigów oraz ich elementów bezpieczeństwa –
wymagania wynikające z dyrektywy nr 95/16/WE

1/2.1

Dyrektywa nr 95/16/WE – nowe regulacje dotyczące dźwigów po
przystąpieniu Polski do UE

1/2.1.1

Podstawowe informacje

1/2.1.2

Podmioty zobowiązane do spełnienia wymagań wynikających z dyrektywy

1/2.1.3

Moment, od kiedy wyrób musi spełniać wymagania wynikające z dyrektywy

1/2.1.4

Wyroby, które podlegają wymaganiom wynikającym z dyrektywy

1/2.1.5

Wyroby, które nie są objęte dyrektywą

1/2.2

Zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa
dotyczące projektowania i wytwarzania dźwigów oraz ich elementów
bezpieczeństwa

Spis treści

strona 1

Sierpień 2006

03

Sierpień 2006

1/2.2.1

Normy zharmonizowane

1/2.3

Procedury oceny zgodności – „krok po kroku”

1/2.3.1

Procedury oceny zgodności dźwigu

1/2.3.2

Procedury oceny zgodności elementów bezpieczeństwa

1/2.4

Dokumentacja dźwigu

1/2.4.1

Dokumentacja dla właściciela instalacji

1/2.4.2

Dokumentacja techniczna dla jednostki notyfikowanej

1/2.4.3

Dokumentacja dla elementów bezpieczeństwa

1/2.4.4

Instrukcja obsługi

1/2.5

Deklaracja zgodności WE

1/2.5.1

Deklaracje zgodności WE dla elementu bezpieczeństwa

1/2.5.2

Deklaracja zgodności WE dla dźwigu

1/2.6

Oznaczenie dźwigu

1/2.7

Oznakowanie CE

1/2.8

System kontroli – Nadzór Rynku

1/2.9

Rejestracja dźwigu w UDT po zakończeniu procesu oceny zgodności

1/3

Dyrektywa niskonapięciowa (73/23/WE) i dyrektywa kompatybilności
elektromagnetycznej (89/336/WE) – wymagania zasadnicze dla sprzętu
elektrycznego

1/3.1

Dyrektywa Sprzęt niskiego napięcia LVD 73/23/EWG

1/3.1.1

Zakres zastosowania

1/3.1.2

Zasadnicze wymagania i dokumenty odniesienia do oceny zgodności
wyrobów

1/3.1.3

Procedury oceny zgodności

1/3.1.4

Dokumentacja techniczna

1/3.1.5

Dokumenty potwierdzenia zgodności

1/3.1.6

Oznakowanie CE

1/3.2

Dyrektywa kompatybilności elektromagnetycznej EMC 89/336/EWG

1/3.2.1

Zakres zastosowania

1/3.2.2

Zasadnicze wymagania i dokumenty odniesienia do oceny zgodności
wyrobów

1/3.2.3

Procedury oceny zgodności

1/3.2.3.1 Procedura oceny zgodności urządzenia, gdy wytwórca stosował się do

wymagań norm zharmonizowanych (art. 10 ust. 2 dyrektywy i § 6
rozporządzenia)

1/3.2.3.2 Procedura oceny zgodności urządzenia, gdy wytwórca nie stosował się lub

stosował się częściowo do wymagań norm zharmonizowanych, lub gdy nie
ma odnośnych norm (art. 10 ust. 2 dyrektywy i § 6 rozporządzenia)

1/3.2.3.3 Procedura oceny zgodności w przypadku aparatury przeznaczonej do celów

nadawczych w radiokomunikacji*

1/3.2.4

Dokumentacja techniczna

1/3.2.4.1 Dokumentacja techniczna dyrektywy kompatybilności elektromagnetycznej

EMC 89/336/EWG

strona 2

Spis treści

Sierpień 2006

03

Sierpień 2006

1/3.2.4.2 Dokumentacja techniczna aparatury przeznaczonej do celów nadawczych

w radiokomunikacji

1/3.2.5

Dokumenty potwierdzenia zgodności

1/3.2.6

Oznakowanie CE

1/3.3

Wykaz Polskich Norm (PN) wprowadzających Normy Europejskie
zharmonizowane z dyrektywą nr 89/336/EWG (kompatybilność
elektromagnetyczna)

1/4

Dyrektywa nr 89/655/WE zwana „narzędziową”

1/4.1

Dyrektywa nr 89/391/EWG i dyrektywa nr 89/655/WE – dyrektywy dotyczące
ochrony pracy i wymagań minimalnych w dziedzinie BHP

1/4.2

Wprowadzenie dyrektywy narzędziowej do polskich przepisów i wynikające
z tego obowiązki dla użytkowników maszyn i urządzeń

1/4.2.1

Terminy dostosowania maszyn do wymagań minimalnych

1/5

Środki ochrony indywidualnej

1/5.1

Zasadnicze wymagania dla środków ochrony indywidualnej

1/5.2

Procedury oceny zgodności oraz sposób oznakowania środków ochrony
indywidualnej

2

Wymagania szczegółowe dotyczące użytkowania maszyn i urządzeń

2/1

Elementy sterownicze

2/2

Uruchomienie

2/3

Zatrzymanie

2/4

Stateczność

2/5

Ostrzeżenia i inne informacje dotyczące bezpieczeństwa

2/6

Ruchome elementy przeniesienia napędu

2/7

Ochrona przed dostępem do niebezpiecznych elementów lub narzędzi –
rodzaje zabezpieczeń

2/8

Drgania mechaniczne przy obsłudze maszyn i urządzeń

2/8.1

Podstawowe wymagania i wytyczne dotyczące drgań mechanicznych
oraz obowiązki pracodawcy w zakresie minimalizacji dragań

2/8.2

Propozycja procedury oceny narażenia na drgania mechaniczne
w środowisku pracy

2/8.3

Zespół wibracyjny i plan działań profilaktycznych

3

Wymagania dla dokumentacji maszyn i urządzeń

3/1

Dokumentacja techniczno-ruchowa – wymagania wg dyrektywy
maszynowej nr 98/37/WE oraz wdrażającego ją rozporządzenia w sprawie
zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa

3/1.1

Znaczenie i zawartość dokumentacji technicznej i techniczno-ruchowej

3/1.1.1

Napisy ostrzegawcze w dokumentacji technicznej maszyny

3/1.2

Dokumentacja techniczna – informacje niezbędne do zainstalowania,
obsługi i serwisu wyposażenia elektrycznego maszyny

Spis treści

strona 3

Sierpień 2006

03

Sierpień 2006

3/2

Ilustracja składników dokumentacji techniczno-ruchowej na przykładach
(przykładowe DTR)

4

Plany przeglądów maszyn i urządzeń

4/1

Jak przygotować skuteczne plany przeglądów?

4/1.1

Organizacja przeglądów codziennych (bieżących)

4/1.2

Planowanie przeglądów okresowych (planowych)

4/1.3

Roczne harmonogramy przeglądów

4/2

Lista kontrolna dla przeglądów okresowych

4/2.1

Przeglądy i remonty okresowe

4/2.1.1

Cykle remontowe

4/2.1.2

Ustalanie pracochłonności działań przeglądowych i remontowych

4/2.1.3

Budżetowanie

4/3

Grupowanie maszyn i urządzeń

4/4

Badania kontrolne narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym,
zwanych dalej elektronarzędziami, w czasie eksploatacji

4/4.1

Obowiązki dysponenta elektronarzędzi

4/4.2

Podział elektronarzędzi w zależności od częstotliwości i sposobu
ich użytkowania

4/4.3

Ogólne warunki wykonywania badań kontrolnych

4/4.4

Wymagane uprawnienia osób wykonujących prace kontrolno-pomiarowe

4/4.5

Opis badań elektronarzędzi

4/4.5.1

Oględziny zewnętrzne

4/4.5.2

Sprawdzenie biegu jałowego

4/4.5.3

Demontaż i oględziny wewnętrzne

4/4.5.4

Pomiar rezystancji izolacji

4/4.5.5

Sprawdzenie obwodu ochronnego

4/4.6

Sprawdzenie wytrzymałości elektrycznej izolacji

4/4.7

Ocena wyników przeglądu

5

Remonty oraz naprawy maszyn i urządzeń

5/1

Remonty i modernizacje obrabiarek

5/1.1

Cykl remontów i przeglądów

5/1.2

Konserwacja

5/1.3

Przeglądy okresowe

5/1.4

Remont bieżący

5/1.5

Remont średni

5/1.6

Remont kapitalny

5/1.7

Remonty awaryjne

5/1.8

Odbiór techniczny po remoncie

5/2

Karta dokładności geometrycznej obrabiarki

5/3

Regulacje elementów mechanicznych oraz modernizacje obrabiarek

strona 4

Spis treści

Sierpień 2006

03

Sierpień 2006

5/3.1

Remont i modernizacja na przykładzie poziomego centrum obróbkowego
HP-5-16

5/3.2

Remont i modernizacja tokarki karuzelowej SCHIESS-FRORIEP

5/3.2.1

Harmonogram realizacji prac

5/4

Ogólne warunki lokalizacji i eksploatacji obrabiarek sterowanych numerycznie

6

Kontrole UDT

6/1

Urządzenia ciśnieniowe

6/1.1

Rodzaje urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu

6/1.2

Kontrola urządzeń ciśnieniowych i zbiorników bezciśnieniowych na
materiały ciekłe zapalne oraz materiały trujące i żrące

6/1.3

Obowiązki eksploatującego urządzenia ciśnieniowe i zbiorniki
bezciśnieniowe na materiały ciekłe zapalne oraz materiały żrące i trujące
wynikające z ustawy o dozorze technicznym

6/1.4

Jak uzyskać decyzję zezwalającą na eksploatację

6/1.5

Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa dla prostych zbiorników
ciśnieniowych

6/1.5.1

Zasadnicze wymagania dotyczące projektowania oraz wytwarzania
prostych zbiorników ciśnieniowych

6/1.5.2

Procedury oceny zgodności

6/1.6

Jak uzyskać pierwszą decyzję zezwalającą na eksploatację – przykłady

6/1.6.1

Stały zbiornik ciśnieniowy, naziemny, przydomowy, przeznaczony do
magazynowania ciekłego gazu LPG (propan-butan) o pojemności 2,7 m

3

6/1.6.2

Kocioł wodny o maksymalnej temperaturze pracy 100

˚C współpracujący

z palnikiem o wymuszonym wentylatorem przepływie powietrza,
spalający gaz ziemny

6/2

Urządzenia dźwignicowe

6/2.1

Rejestracja urządzeń w organach dozoru technicznego – zawartość
dokumentacji rejestracyjnej

6/2.1.1

Procedura zgłoszenia urządzeń technicznych do rejestracji

6/2.1.2

Dokumentacja rejestracyjna urządzeń technicznych

6/2.1.3

Przygotowanie urządzenia do badania odbiorczego. Zakres badania

6/2.2

Kontrole warunków eksploatacji urządzeń dźwignicowych

6/2.2.1

Uwagi ogólne

6/2.2.2

Podnoszenie i opuszczanie ładunków przez otwory w stropach

6/2.2.3

Przenoszenie ładunków za pomocą zespołu dźwignic

6/2.2.4

Pomiary elektryczne

6/2.2.5

Eksploatacja dźwignic w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych

6/2.2.6

Transport ludzi w koszu zawieszonym na haku dźwignicy

6/2.3

Rodzaje, zakres i terminy badań technicznych

6/2.3.1

Rodzaje badań

6/2.3.2

Zakres badań

6/2.4

Konserwacja, naprawa i modernizacja urządzeń dźwignicowych

Spis treści

strona 5

Sierpień 2006

03

Sierpień 2006

6/2.4.1

Konserwacja

6/2.4.2

Naprawy i modernizacje

6/2.5

Wymagania kwalifikacyjne dla konserwatorów i operatorów urządzeń
podlegających dozorowi technicznemu

6/2.5.1

Operatorzy

6/2.5.2

Konserwacja

6/3

Kontrole UDT – prawa i obowiązki kontrolowanego

6/3.1

Konsekwencje kontroli i odwołanie od decyzji UDT

7

Kontrole PIP

7/1

Minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy podczas
użytkowania maszyn

7/2

Kontrole PIP – prawa i obowiązki

7/2.1

Kontrole stanu BHP

7/2.2

Kontrole maszyn i urządzeń

7/2.3

Kontrole wyposażenia pracowników w sprzęt ochrony indywidualnej

7/2.4

Dokumentacja kontroli

7/3

Konsekwencje kontroli PIP oraz odwołania od decyzji PIP

8

Odpowiedzi ekspertów na najczęściej pojawiające się pytania

8/1

Opinie biegłego dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy maszynach

9

Listy kontrolne oceny zgodności z minimalnymi wymaganiami
oraz stan BHP

9/1

Dostosowanie maszyn do minimalnych wymagań w zakresie BHP
– lista kontrolna

9/1.1

Dostosowanie maszyn do minimalnych wymagań
w zakresie BHP – wskazówki do listy

9/2

Listy kontrolne stanu BHP przy maszynach

10

Wzory dokumentów

10/1

Dokumenty związane z certyfikacją maszyn i urządzeń

10/2

Dokumenty urządzeń dźwigowych

10/2.1

Rejestracja urządzeń w organach dozoru technicznego – zawartość
dokumentacji rejestracyjnej

10/2.2

Dokumentacja wózków jezdnych

10/2.3

Konserwacja, naprawa i modernizacja urządzeń dźwigowych

10/3

Inne dokumenty

10/3.1

Instrukcje

10/3.2

Dokumenty związane z montażem obrabiarek

10/4

Wybrane akty prawne

strona 6

Spis treści