mechanik maszyn i urzadzen drogowych 833[01] z1 01 n

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Witold Kapusta

Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Jarosław Sadal
mgr inż. Piotr Zarzyka

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Witold Kapusta

Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[01].Z1.01
„Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych”, zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu mechanik maszyn i urządzeń drogowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Klasyfikacja maszyn i urządzeń drogowych

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Elementy robocze maszyn drogowych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Silniki stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Układy napędowe maszyn i urządzeń drogowych

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Budowa kół pojazdów. Konstrukcja opon, ich rodzaje i oznaczenie

5.5.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Stosowanie maszyn i urządzeń

drogowych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć edukacyjnych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

833[01].Z1.01

Stosowanie maszyn i urządzeń

drogowych

833[01].Z1.04

Wykonywanie przeglądów

okresowych maszyn

i urządzeń drogowych

833[01].Z1

Eksploatacja maszyn i urządzeń

drogowych

833[01].Z1.02

Diagnozowanie i naprawa

układów napędowych i jezdnych

833[01].Z1.03

Diagnozowanie i naprawa układów

hydraulicznych, pneumatycznych

i elektrycznych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

stosować prawa i pojęcia z zakresu mechaniki, mechatroniki oraz technologii dróg
i mostów,

−

identyfikować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w drogownictwie,

−

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

sklasyfikować maszyny drogowe i określić ich zadania,

–

sklasyfikować urządzenia drogowe i określić ich zadania,

–

sklasyfikować silniki stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych,

–

objaśnić działanie silników stosowanych w maszynach i urządzeniach drogowych,

–

scharakteryzować maszyny i urządzenia drogowe według rodzajów napędu,

–

objaśnić działanie napędów w maszynach i urządzeniach drogowych,

–

rozróżnić rodzaje kół pojazdów,

–

rozróżnić rodzaje opon,

–

odczytać oznaczenia opon.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1

Jednostka modułowa

Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1.01

Temat: Napędy maszyn i urządzeń drogowych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozróżniania i charakteryzowania napędów maszyn

i urządzeń drogowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić rodzaje napędów maszyn i urządzeń drogowych,

−

dokonać podziału silników spalinowych,

−

rozróżnić napędy maszyn i urządzeń drogowych,

−

rozpoznać schematy rysunkowe rodzajów napędów maszyn i urządzeń drogowych,

−

rozróżniać elementy silników maszyn i urządzeń drogowych,

−

opisać zasady działania napędów maszyn i urządzeń drogowych,

−

zorganizować stanowisko do wykonania zadania,

−

uprzątnąć i zdemontować stanowisko do wykonania zadania,

−

zaprezentować wykonaną pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas: 2 godziny dydaktyczne

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych

Środki dydaktyczne:

−

plansze ze schematami pracy różnych silników,

−

plansze ze schematami różnych układów napędowych,

−

elementy układów napędowych, np.: stojany, wirniki, makiety silników.

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca napędów maszyn i urządzeń drogowych.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Podział na grupy.
4. Wylosowanie przez lidera grupy tematu pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
6. Realizacja zajęć:

−

każda grupa zapoznaje się z materiałem nauczania dotyczącym wylosowanego
tematu,

−

opracowuje schemat wykonania i prezentacji pracy.

−

wybiera osobę prezentującą temat.

−

nauczyciel nadzoruje pracę grupy i pomaga w poprawnym zredagowaniu tematu.

7. Po napisaniu, grupy próbują dokonują analizy wykonanego zadania.
8. Nauczyciel analizuje prace grupy i stwierdza czy została poprawnie wykonana.
9. Uczniowie uprzątają i demontują stanowisko do wykonania zadania.
10. Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania.
11. Grupy wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac i zaangażowania w nią

poszczególnych członków.

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Zastosowania poszczególnych rodzajów

napędu w maszynach i urządzeniach drogowych. Sporządź pisemna notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1

Jednostka modułowa

Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych 833[01].Z1.01

Temat: Oznaczenia stosowane na oponach.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności odczytywania oznaczeń stosowanych na oponach.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,

−

odczytać i wyjaśnić oznaczenia stosowane na oponach,

−

uprzątnąć i zdemontować stanowisko do wykonania zadania,

−

zaprezentować wykonaną pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych.

Środki dydaktyczne:

−

plansza z oznaczeniami kół,

−

koła pojazdów z oznaczeniami,

−

notatnik,

−

przybory do pisania.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Realizacja zajęć:

−

każda para uczniów podchodzi do stanowiska, na którym znajdują się opony
pojazdów,

−

uczniowie odczytują oznaczenia znajdujące się na oponach pojazdów,

−

notują oznaczenia w notatniku,

−

wyjaśniają oznaczenia pisemnie w notatniku.

5. Po wykonaniu pracy uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.
6. Uczniowie wskazują swoje mocne i słabe strony.
7. Nauczyciel analizuje prace uczniów i stwierdza czy została poprawnie wykonana.
8. Uczniowie uprzątają i demontują stanowisko do wykonania zadania.
9. Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć
Praca domowa

Odszukaj w Internecie wiadomości na temat innych oznaczeń na oponach pojazdów niż te,

które znalazły się na oponach prezentowanych podczas wykonywanego zadania. Na podstawie
uzyskanych informacji napisz notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Klasyfikacja maszyn i urządzeń drogowych

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj nazwy maszyn zapisane na samoprzylepnych kartkach do odpowiednich

grup maszyn zaznaczonych na planszy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zapisane na samoprzylepnych kartkach nazwy maszyn i urządzeń

drogowych,

2) przyporządkować i dokleić kartki z nazwami maszyn do odpowiednich grup maszyn,
3) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

samoprzylepne kartki z nazwami maszyn i urządzeń drogowych,

–

plansza z zamieszczonymi nazwami grup maszyn i urządzeń,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca klasyfikacji maszyn i urządzeń drogowych.

Ćwiczenie 2

Spośród kartkach z zapisanymi nazwami maszyn i urządzeń drogowych wybierz te, które

należą do grupy czwartej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zapisane na samoprzylepnych kartkach nazwy maszyn i urządzeń

drogowych,

2) wybrać spośród kartek, te na których zapisano nazwy maszyn i urządzeń drogowych

należących do grupy czwartej,

3) zaprezentować efekty pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

kartki z nazwami maszyn i urządzeń drogowych,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca klasyfikacji maszyn i urządzeń drogowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Elementy robocze maszyn drogowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj nazwy elementów roboczych maszyn i urządzeń do przedstawionych

na kartkach ich opisów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przedstawione na kartkach opisy elementów roboczych maszyn

i urządzeń,

2) przeanalizować przedstawione na kartkach nazwy elementów roboczych maszyn

i urządzeń,

3) przyporządkować nazwy elementów roboczych maszyn i urządzeń do przedstawionych

na kartkach ich opisów,

4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kartki z nazwami elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych,

−

kartki z opisami elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych.

Ćwiczenie 2

Z zaprezentowanych elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych wybierz:

łożysko toczne, przekładnie zębatą, zawór kulkowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przedstawione elementy robocze maszyn i urządzeń,
2) wybrać elementy robocze: łożysko toczne, przekładnię zębatą, zawór kulkowy,
3) uzasadnić swój wybór,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

elementy robocze maszyn i urządzeń, np.: łożyska, przekładnie, zawory,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych.

Ćwiczenie 3

Spośród przedstawionych schematów elementów roboczych maszyn i urządzeń

drogowych wybierz: sprzęgło tarczowe, hamulec klockowy, hamulec szczękowy, łożysko
ślizgowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przedstawione schematy elementów roboczych maszyn i urządzeń

drogowych,

2) wskazać schematy rysunkowe elementów roboczych: sprzęgło tarczowe, hamulec

klockowy, hamulec szczękowy, łożysko ślizgowe,

3) uzasadnić wybór,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

schematy elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca elementów roboczych maszyn i urządzeń drogowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Silniki stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zaprezentowanych schematów przedstawiających zasadę pracy silnika czterosuwowego

i dwusuwowego wybierz ten, który przedstawia zasadę pracy silnika czterosuwowego.
Scharakteryzuj zasadę pracy tego silnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować schematy przedstawiające zasadę pracy silnika czterosuwowego

i dwusuwowego,

2) wybrać schemat przedstawiający zasadę pracy silnika czterosuwowego,
3) scharakteryzować zasadę pracy silnika czterosuwowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

schematy przedstawiające zasadę pracy silnika czterosuwowego i dwusuwowego,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca silników stosowanych w maszynach i urządzeniach
drogowych.

Ćwiczenie 2

Na podstawie filmu dydaktycznego pt. ,,Silniki stosowane w maszynach i urządzeniach

drogowych”,

scharakteryzuj

budowę

zasady

działania

silnika

spalinowego

oraz elektrycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego pt. ,,Silniki stosowane w maszynach

i urządzeniach drogowych”,

2) opisać budowę i zasadę działania silnika spalinowego,
3) opisać budowę i zasadę działania silnika elektrycznego,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

film dydaktyczny pt. ,,Silniki stosowane w maszynach i urządzeniach drogowych”,

–

notatnik,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasady działania silnika spalinowego oraz elektrycznego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Układy napędowe maszyn i urządzeń drogowych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ze schematów przedstawiających zasady działania silników pneumatycznych wybierz ten,

który przestawia zasadę działania silnika tłokowego i opisz jego działanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować schematy działania silników pneumatycznych,
2) wybrać schemat przedstawiający

zasadę działania pneumatycznego silnika tłokowego,

3) opisać działanie wybranego silnika,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

schematy działania silników pneumatycznych,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca działania silników pneumatycznych.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj samoprzylepne kartki z nazwami elementów do widocznego na planszy

schematu napędu hydrostatycznego. Omów zasadę działania tego napędu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować treść samoprzylepnych kartki,
2) przyporządkować samoprzylepne kartki z nazwami elementów do widocznego na planszy

schematu napędu hydrostatycznego,

3) scharakteryzować zasadę działania tego napędu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

samoprzylepne kartki z nazwami elementów napędu,

−

plansza ze schematem napędu hydrostatycznego,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca napędu hydrostatycznego.

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj schematy działania hydraulicznego napędu hydrostatycznego oraz napędu

hydrokinetycznego. Porównaj schematy rysunkowe oraz zasady działania obu napędów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować schematy działania hydraulicznego napędu hydrostatycznego oraz napędu

hydrokinetycznego,

2) porównać schematy rysunkowe obu napędów,
3) porównać zasadę działania obu napędów,
4) zapisać w notatniku wnioski z wykonanego ćwiczenia,
5) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca działania hydraulicznego napędu hydrostatycznego
oraz napędu hydrokinetycznego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Budowa kół pojazdów. Konstrukcja opon, ich rodzaje

i oznaczenie

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się Internetem zbierz informacje na temat opon stosowanych w maszynach

i urządzeniach drogowych. Scharakteryzuj rodzaje opon stosowanych w drogownictwie oraz
określ jakie wymagania są stawiane tym oponom.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w Internecie strony dotyczące opon stosowanych w maszynach i urządzeniach

drogowych,

2) przeanalizować zebrany materiał,
3) scharakteryzować rodzaje opon stosowanych w drogownictwie,
4) określić wymagania stawiane tym oponom.
5) zapisać wnioski w notatniku,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

notatnik,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj samoprzylepne kartki z nazwami elementów opony do planszy z rysunkiem

opony w przekroju.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować napisy na samoprzylepnych kartkach,
2) przyporządkować samoprzylepne kartki z nazwami elementów opony do planszy

z rysunkiem opony w przekroju,

3) zaprezentować efekty swojej pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

samoprzylepne kartki z nazwami elementów opony,

−

plansza z rysunkiem opony w przekroju,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca budowy opon.

Ćwiczenie 3

Przyporządkuj samoprzylepne kartki z nazwami oznaczeń stosowanymi na oponach

do planszy z rysunkami widoków opony.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować napisy na samoprzylepnych kartkach,
2) przyporządkować samoprzylepne kartki z nazwami oznaczeń stosowanymi na oponach

do planszy z rysunkami widoków opony,

3) zaprezentować efekty swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

samoprzylepne kartki z nazwami oznaczeń stosowanymi na oponach,

−

plansza z rysunkami widoków opony,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń stosowanych na oponach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Stosowanie maszyn i urządzeń
drogowych”.

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi : 1. a, 2. d, 3. a, 4. c, 5. b, 6. a, 7. a, 8. c, 9. c, 10. d, 11. b,
12. d, 13. c, 14. d, 15. a, 16. a, 17. d, 18. b, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić podział maszyn do robót drogowych

Wskazać element nie należący do elementów
roboczych maszyn drogowych

Sklasyfikować łożyska

Określić zastosowanie sprzęgieł w maszynach

Określić, jakich sprzęgieł nie wyróżniamy wśród
sprzęgieł nierozłącznych

Wskazać,

których

hamulców

nie

stosujemy

w maszynach drogowych

Wskazać

rodzaje

stosowanych

przekładni

w maszynach drogowych

Określić, na czym polega zmiana przepływu
w zaworach maszyn drogowych

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sklasyfikować tłokowe silniki spalinowe

10 Rozróżnić zasadę pracy silnika

11 Rozpoznać element silnika

Rozpoznać

urządzenia

służące

do sprężania

powietrza lub innych gazów

Wskazać urządzenie stosowane w drogownictwie
do zasilania w powietrze palników grzewczych
suszarek lub zbiorników lepiszczy bitumicznych
oraz w instalacjach odpylających

14 Rozpoznać na rysunku rodzaj silnika

Rozpoznać rodzaj materiału z jakiego wykonana
jest felga koła

Nazwać zewnętrzną część opony odpowiedzialną
za kontakt z nawierzchnią drogi i przenoszącą
obciążenia

17 Rozpoznać oznaczenie znajdujące się na oponie

Określić,

nazywamy

skokiem

silnika

czterosuwowego

19 Zdefiniować silniki asynchroniczne

20 Określić ciśnienie sprężania wentylatorów

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
8. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast część II – zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań od 18
do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Maszyny do robót drogowych klasyfikuje się

a) grupy i rodzaje.
b) grupy i kategorie.
c) rodzaje i odmiany.
d) kategorie i rodzaje.

2. Do elementów roboczych maszyn drogowych nie zaliczamy

a) osi.
b) wałów.
c) łożysk.
d) lemieszy.

3. W zależności od kierunku przenoszonych sił nie rozróżniamy łożysk

a) podłużnych.
b) wzdłużnych.
c) poprzecznych.
d) poprzeczno-wzdłużnych.

4. Sprzęgła są to części maszyn, które służą do

a) podtrzymywania wałów i osi.
b) nadania maszynom określonego ruchu.
c) rozłącznego i płynnego sprzęgania wałów.
d) zmiany swobodnego przekroju przepływu w przewodzie.

5. Najczęściej w maszynach drogowych spotyka się sprzęgła nierozłączne, do których nie

zaliczymy sprzęgieł
a) tulejowych.

b) walcowych.
c) tarczowych.
d) wychylnych.

6. W maszynach drogowych nie stosujemy hamulców

a) tulejowych.
b) taśmowych.
c) klockowych.
d) szczękowych.

7. W maszynach drogowych wyróżniamy przekładnie

a) pasowe, linowe, zębate.

b) pasowe, linkowe, zębatkowe.
c) łańcuchowe, zębatkowe, tulejowe.
d) linkowe, zębatkowe, łańcuszkowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Zmiana przepływu w zaworach polega na

a) otwarciu przepływu.
b) zwiększeniu przepływu.
c) zmniejszeniu przepływu.
d) przepuszczaniu czynnika w dwóch kierunkach.

9. Ze względu na sposób zapłonu nie wyróżniamy tłokowych silników spalinowych

a) żarowych.
b) iskrowych.
c) tłokowych.
d) samoczynnych.

10. Poniższy rysunek przedstawia zasadę pracy silnika

a) jednosuwowego.
b) dwusuwowego.
c) trójsuwowego.
d) czterosuwowego.

11. Poniższy rysunek przedstawia

a) wirnik silnika zwartego.
b) wirnik silnika pierścieniowego.
c) stojan silnika asynchronicznego.
d) uzwojenie silnika pierścieniowego.

12. Urządzenia przeznaczone do sprężania powietrza lub innych gazów nazywamy

silnikami.

zaworami.

sprzęgłami.

sprężarkami.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Urządzenia stosowane w drogownictwie przede wszystkim w wytwórniach mieszanek

mineralno-bitumicznych, do zasilania w powietrze palników grzewczych suszarek
lub zbiorników lepiszczy bitumicznych oraz w instalacjach odpylających nazywamy
a) zaworami.
b) sprężarkami.
c) wentylatorami.
d) silnikami spalinowymi.

14. Poniższy rysunek przedstawia zasadę działania silnika

a) spalinowego.
b) elektrycznego.
c) hydraulicznego.
d) pneumatycznego.

15. Felga koła może być wykonana jako

a) stalowa.
b) cynkowa.
c) miedziana.
d) ocynkowana.

16. Zewnętrzna część opony odpowiedzialna za kontakt z nawierzchnią drogi i przenoszenie

obciążeń nosi nazwę
a) bieżnika.
b) osnowy.
c) drutówki.
d) opasania.

17. Oznaczenie na oponie M+S oznacza

a) ochraniacz felgi.
b) uziemienie elektrostatyczne.
c) wskaźnik maksymalnej nośności.
d) przeznaczenie opony na śnieg i błoto.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Skokiem silnika czterosuwowego nazywamy odległość między punktami

a) skrajnymi.
b) zwrotnymi.
c) środkowymi.
d) górnym i dolnym.

19. Silniki asynchroniczne są to silniki elektryczne

indukcyjne prądu stałego.

indukcyjne prądu zmiennego.

uniwersalne jednofazowe na prąd stały.

uniwersalne jednofazowe na prąd zmienny.

20. Wentylatory są to maszyny, w których ciśnienie sprężania dochodzi do

a) 0,001 MPa.
b) 0,01 MPa.
c) 0,1 MPa.
d) 1,0 MPa.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Stosowanie maszyn i urządzeń
drogowych”.

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi : 1. b, 2. b, 3. a, 4. a, 5. a, 6. b, 7. a, 8. a, 9. c, 10. a, 11. a,
12. a, 13. b, 14. c, 15. a, 16. b, 17. b, 18. d, 19. b, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wskazać, które maszyny drogowe zaliczamy
do grupy pierwszej

Wskazać, które maszyny drogowe zaliczamy
do grupy trzeciej

Wskazać rodzaj łożyska na podstawie opisu

Scharakteryzować działanie hamulców

Wskazać

prawidłowy

układ

silników

wielocylindrowych

Określić rodzaj pracy silnika

Nazwać element silnika

Rozpoznać element budowy silnika

Wskazać rodzaj przekładni

10 Rozpoznać element silnika

11 Rozpoznać element opony

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12 Rozpoznać element maszyny

13 Rozpoznać oznaczenie opony – LI

14 Rozpoznać oznaczenie opony – R

15 Określić rodzaj silnika na podstawie wirnika

16 Rozpoznać oznaczenie opony – TL

17 Odczytać schemat rysunkowy napędu

Rozróżnić silniki w zależności od wykonanej
pracy

19 Rozróżnić element opony

20 Określić ciśnienie w maszynie sprężającej

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

udzielanie odpowiedzi.

7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast część II – zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań od 17
do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do grupy pierwszej maszyn drogowych zaliczamy między innymi

a) pompy, cysterny.
b) walce statyczne, walce wibracyjne.
c) dozatory kruszywa, kotły do asfaltu.
d) rozkładarki i układarki mieszanki betonowej.

2. Do grupy trzeciej maszyn drogowych zaliczamy między innymi

a) maszyny transportowe.
b) suszarki, otaczarki, kotły do asfaltu.
c) odśnieżarki drogowe i pługi odśnieżne.
d) rozsypywarki kruszywa drogowego, rozkładarki mieszanek mineralno-bitumicznych.

3. Jeżeli powierzchnia czopa ślizga się bezpośrednio w panewce łożyska, to mamy

do czynienia z łożyskiem
a) tocznym.
b) ślizgowym.
c) tarczowym.
d) panewkowym.

4. Działanie hamulców polega na

a) zatrzymaniu wału biernego po rozłączeniu go z czynnym.
b) zatrzymaniu wału czynnego po rozłączeniu go z biernym.
c) uruchomieniu wału biernego po rozłączeniu go z czynnym.
d) uruchomieniu wału czynnego po rozłączeniu go z biernym.

5. Zaznaczony na poniższym rysunku schemat c przedstawia układ silników

wielocylindrowych
a) X.
b) widlasty.
c) gwiaździsty.
d) przeciwległy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Poniższe rysunki przedstawiają pracę silnika

a) jednosuwowego.
b) dwusuwowego.
c) trójsuwowego.
d) czterosuwowego.

7. Na poniższym rysunku cyfrą 3 oznaczono

a) suwak.
b) cylinder.
c) wał korbowy.
d) szczelinę powietrzną.

8. Na poniższym rysunku cyfrą 2 oznaczono

a) wirnik.
b) korpus.
c) szczelinę wlotową.
d) szczeliny wylotowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Wśród mechanizmów napędowych nie wyróżniamy przekładni

a) zębatych.
b) linowych.
c) kulkowych.
d) łańcuchowych.

10. Na poniższym rysunku cyfra 2 oznacza

a) jarzmo.
b) uzwojenie.
c) pierścienie
d) wał wirnika.

11. Element opony, ukształtowany specjalnie do zarysu obręczy, który zapewnia szczelny

i stabilny kontakt opony z felgą nazywa się
a) stopką.
b) drutówką.
c) opasaniem.
d) bieżnikiem.

12. Element maszyny, który najczęściej jest mocowany w łożyskach, i na którym osadza się

inne części wykonujące ruchy obrotowe lub wahadłowe nazywa się
a) wałem.
b) łożyskiem.
c) przekładnią.
d) wirnikiem.

13. Symbol LI na oponie oznacza

a) uziemienie hydrostatyczne.
b) wskaźnik maksymalnej nośności.
c) konstrukcję z rozkładem zakładek zmniejszających poziom hałasu.
d) jazdę po przebiciu ogumienia z zerowym ciśnieniem powietrza w oponie.

14. Litera R na oponie oznacza

a) promień opony.
b) rozmiar opony.
c) że jest to opona radialna.
d) że rant opony chroni ja przed uszkodzeniami mechanicznymi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Poniższy rysunek przedstawia wirnik silnika

a) zwartego.
b) rotacyjnego.
c) pierścieniowego.
d) asynchronicznego.

16. Opona oznaczona symbolem TL mówi nam, że jest to opona

a) dętkowa.
b) bezdętkowa.
c) wzmocniona.
d) o większej ładowności.

17. Poniższy rysunek przedstawia schemat napędu

a) hydraulicznego.
b) hydrostatycznego.
c) hydrokinetycznego.
d) hydrauliczno – mechanicznego.

18. Urządzenia tłokowe lub rotacyjne, zmieniające energię sprężonego powietrza na pracę

mechaniczną nazywamy silnikami
a) spalinowymi.
b) elektrycznymi.
c) hydraulicznymi.
d) pneumatycznymi.

19. Warstwa materiału złożona z cienkich nitek, ułożona przeważnie wzdłuż środka opony

pod bieżnikiem, wzmacniająca oponę w przypadku uderzeń nosi nazwę
a) osnowy.
b) opasania.
c) drutówki.
d) bieżnika.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20. Dmuchawy to maszyny sprężające, w których ciśnienie sprężania dochodzi do

a) 0,002 MPa
b) 0,02 MPa.
c) 0,2 MPa.
d) 2,0 MPa.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Stosowanie maszyn i urządzeń drogowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Jakiel P. (red.): Poradnik kierownika budowy i inspektora nadzoru – Warunki techniczne

wykonania i odbioru dróg i mostów. Verlag Dashofer Sp. Z o.o., Warszawa 2006

2. Janicki L., Maszyny i urządzenia. WSiP, Warszawa 1987
3. Kozłowski M. Red.: Mechanik pojazdów samochodowych. Budowa i eksploatacja

pojazdów cz. I. VOGEL, PUBLISHING, Wrocław 1998

4. Sawicki E.: Technologia robót w budownictwie drogowym cz. 1. WSiP, Warszawa 1996
5. Stefański A., Walczak J., Technologia robót budowlanych. Arkady, 1983
6. www.maxxis.biz.pl

Literatura metodyczna
1. Figurski J., Ornatowski T.: Praktyczna nauka zawodu, ITE, Radom 2000
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego, BKKK, Warszawa 1997