mechanik maszyn i urzadzen drogowych 833[01] o1 04 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Bogusław Staniszewski

Określanie

właściwości

materiałów

konstrukcyjnych

i eksploatacyjnych

stosowanych

drogownictwie

833[01].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Małgorzata Kapusta
mgr inż. Jarosław Sadal

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Bogusław Staniszewski

Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[01].O1.04
„Określanie właściwości materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych stosowanych
w drogownictwie”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu mechanik
maszyn i urządzeń drogowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podział materiałów budowlanych. Właściwości materiałów budowlanych

stosowanych w drogownictwie

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Stopy żelaza i metali nieżelaznych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Materiały kamienne

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Spoiwa mineralne

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Betony

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Lepiszcza bitumiczne

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Gospodarka materiałami budowlanymi

5.7.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć

7. Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń
drogowych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć edukacyjnych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

833[01].O1

Podstawy zawodu

833[01].O1.01

Stosowanie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska

833[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

833[01].O1.03

Stosowanie praw i pojęć z zakresu

mechaniki, mechatroniki oraz

technologii dróg

833[01].O1.04

Określanie materiałów

konstrukcyjnych

i eksploatacyjnych stosowanych

w drogownictwie

833[01].O1.05

Wytwarzanie elementów maszyn

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

uczestniczyć w dyskusji, prezentacji i obronie prezentowanego przez siebie stanowiska,

–

poczuwać się do odpowiedzialności za zdrowie i życie własne oraz innych,

–

stosować podstawowe zasady etyczne (rzetelnej pracy, punktualności, uczciwości,
odpowiedzialności),

–

współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować materiały budowlane,

−

określić właściwości materiałów przeznaczonych do budowy dróg i obiektów mostowych,

−

ocenić jakość materiałów budowlanych,

−

scharakteryzować właściwości metali oraz ich stopów,

−

określić właściwości stopów żelaza i metali nieżelaznych,

−

scharakteryzować właściwości materiałów kamiennych,

−

scharakteryzować właściwości spoiw mineralnych,

−

scharakteryzować właściwości betonu,

−

scharakteryzować właściwości lepiszczy bitumicznych,

−

zastosować zasady racjonalnego i oszczędnego stosowania materiałów budowlanych,

−

zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska podczas prac
z materiałami stosowanymi w budownictwie dróg i mostów.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]

Moduł:

Podstawy zawodu 833[01].O1

Jednostka modułowa:

Określanie materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych
stosowanych w drogownictwie 833[01].O1.04

Temat: Lepiszcza bitumiczne.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności badania cech materiałów bitumicznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić cechy materiałów bitumicznych,

−

rozpoznać różne cechy materiałów bitumicznych,

−

skorzystać z instrukcji do wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych,

−

zinterpretować wyniki badań,

−

określić, do jakich celów można stosować dany materiał,

−

współpracować w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach dwuosobowych.

Środki dydaktyczne:

−

próbka asfaltu,

−

penetrometr,

−

sito,

−

suszarka laboratoryjna,

−

termostat z wodą,

−

stoper

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

notatnik,

−

przybory do pisania.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Wykonaj pomiar penetracji asfaltu na próbce, którą otrzymasz od nauczyciela. Zanotuj

otrzymany wynik, a następnie zinterpretuj go.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
Faza wstępna

1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczenia praktycznego.
4. Podział uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą ćwiczenia praktycznego.

Faza I. Informacje

Pytania prowadzące:

1. W jakim celu wykonuje się badania laboratoryjne materiałów drogowych?
2. Jaka cecha asfaltu będzie badana?
3. W jaki sposób należy przeprowadzić badanie?
4. Jak należy interpretować wynik badania?

Faza II. Planowanie
1. Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2. Zaplanuj materiały do wykonania ćwiczenia.
3. Zaplanuj warunki do prezentacji ćwiczenia.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach oglądają przygotowaną próbkę asfaltu.
2. Uczniowie zastanawiają się, jakie czynności należy wykonać, aby przeprowadzić badanie.
3. Uczniowie proponują sposób przygotowania stanowiska laboratoryjnego do wykonania

badania.

4. Uczniowie proponują kolejność działań.
5. Uczniowie proponują sposób interpretacji wyniku badania.
6. Uczniowie konsultują z nauczycielem swoje ustalenia.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie przygotowują stanowisko laboratoryjne, sprzęt, próbkę do badań
2. Uczniowie wykonują badanie.
3. Uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w zespołach, czy poprawnie wykonano ćwiczenie.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel

podsumowuje całe ćwiczenie, określa jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i w jaki sposób można uniknąć ich w przyszłości.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zwraca uwagę na mocne i słabe strony wykonanego

ćwiczenia.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat właściwości i zastosowania asfaltu.

Na podstawie uzyskanych informacji, wykonaj notatkę

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i nabytych umiejętności.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł:

Podstawy zawodu 833[01].O1

Jednostka modułowa:

Określanie materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych
stosowanych w drogownictwie 833[01].O1.04

Temat: Spoiwa mineralne.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności badania cech spoiw mineralnych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić spoiwa mineralne,

−

przeprowadzić badanie cech spoiw mineralnych,

−

zinterpretować wyniki badań,

−

współpracować w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach dwu lub trzyosobowych.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

woda,

−

gips budowlany,

−

naczynia i sprzęt laboratoryjny,

−

waga laboratoryjna,

−

aparat Vicata,

−

notatnik,

−

przybory do pisania.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Zadanie dla ucznia:

Przeprowadź oznaczanie czasu wiązania gipsu budowlanego na próbce otrzymanej

od nauczyciela. Zaprezentuj otrzymany wynik.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna

1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczenia praktycznego.
4. Podział uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą ćwiczenia praktycznego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza I. Informacje
1. Pytania prowadzące:
2. W jakim celu przeprowadza się badania cech spoiw mineralnych?
3. Jakie należy postępować podczas przeprowadzania badań laboratoryjnych?
4. Jak należy interpretować wyniki badan?

Faza II. Planowanie
1. Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2. Zaplanuj zestaw sprzętu laboratoryjnego do wykonania ćwiczenia.
3. Zaplanuj warunki do prezentacji ćwiczenia.

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach oglądają przygotowane materiały do badań, aparaturę

laboratoryjną i przyrządy,

2. Uczniowie zastanawiają się, jak należy przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia.
3. Uczniowie proponują sposób wykonania ćwiczenia.
4. Uczniowie proponują interpretację wyników ćwiczenia.
5. Uczniowie konsultują z nauczycielem swoje ustalenia.

Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie uzgadniają sposób wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie wykonują badanie.
3. Uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie.

Faza V. Sprawdzanie

Uczniowie sprawdzają w zespołach, czy poprawnie przeprowadzono badanie i właściwie

zinterpretowano wyki badania.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel

podsumowuje całe ćwiczenie, określa jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i w jaki sposób można uniknąć ich w przyszłości.

Zakończenie zajęć

Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zwraca uwagę na mocne i słabe strony wykonanego

ćwiczenia.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat spoiw mineralnych. Na podstawie uzyskanych

informacji, opisz zastosowanie spoiw mineralnych w drogownictwie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podział materiałów budowlanych. Właściwości materiałów

budowlanych stosowanych w drogownictwie

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu próbek materiałów budowlanych otrzymanych od nauczyciela, wybierz

te, które są materiałami naturalnymi i te, które powstały w wyniku przetworzenia materiałów
naturalnych. Uzasadnij swój wybór.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące materiałów budowlanych,
2) obejrzeć próbki materiałów budowlanych i przeanalizować ich cechy,
3) wybrać z zestawu materiałów te, które powstały w wyniku przetworzenia materiałów

naturalnych,

4) uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw próbek materiałów budowlanych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów budowlanych.

Ćwiczenie 2

Oceń przydatność otrzymanych od nauczyciela materiałów do robót drogowych

na podstawie ich cech zewnętrzach i informacji, które zostały do nich dołączone. Zaprezentuj
swoje spostrzeżenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące materiałów budowlanych

do robót drogowych,

2) obejrzeć próbki materiałów do robót drogowych i przeanalizować ich cechy,
3) ocenić przydatność materiałów zgodnie z poleceniem w treści ćwiczenia,
4) zaprezentować swoje spostrzeżenia.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw materiałów do robót drogowych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów do robót drogowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Stopy żelaza i metali nieżelaznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ gatunek stali, na podstawie oznaczenia wskazanego przez nauczyciela. Wyjaśnij

wszystkie symbole widniejące w znaku stali.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące stali,
2) przeanalizować zadane przez nauczyciela oznaczenie stali,
3) wyjaśnić wszystkie symbole widoczne w znaku stali.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansza zawierająca oznaczenia stali,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca stopów żelaza i metali nieżelaznych.

Ćwiczenie 2

Określ właściwości żeliwa i jego cechy techniczne, na podstawie oznaczenia wskazanego

przez nauczyciela. Wykorzystaj w tym celu niezbędne tabele, które odnajdziesz w materiałach
dydaktycznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące żeliwa,
2) przeanalizować wskazane przez nauczyciela oznaczenie żeliwa,
3) określić właściwości żeliwa i jego cechy techniczne, posługując się tabelami zawartymi

w materiałach dydaktycznych.

4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

tabele właściwości mechanicznych i cech technicznych żeliwa,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca stopów żelaza i metali nieżelaznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Materiały kamienne

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź oznaczenie uziarnienia kruszywa wskazanego przez nauczyciela.

Zaprezentuj wynik ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące badania kruszyw,
2) przygotować stanowisko laboratoryjne do oznaczania uziarnienia kruszywa zgodnie

z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) przygotować trzy próbki kruszywa do badania, zgodnie z normą i instrukcją wykonywania

badania,

4) wysuszyć każdą z próbek do stałej masy, a następnie zważyć,
5) podzielić każdą próbkę na części, kolejno umieszczać na sicie o największych oczkach

i stopniowo przesiewać,

6) zważyć kolejno wszystkie otrzymane frakcje i pozostałość ze skrzynki dolnej,
7) obliczyć kolejno procentowy udział każdej fakcji w ogólnej masie próbki,
8) powtórzyć badanie trzykrotnie,
9) wyliczyć średnią arytmetyczną z trzech oznaczeń,
10) uprzątnąć stanowisko pracy,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbka kruszywa,

−

znormalizowany zestaw sit,

−

suszarka laboratoryjna,

−

naczynia laboratoryjne i sprzęt pomocniczy (łopatka),

−

waga laboratoryjna,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca kruszyw i badań laboratoryjnych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przeprowadź oznaczenie zawartości pyłów mineralnych w kruszywie wskazanym przez

nauczyciela. Zaprezentuj wynik ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące badania kruszyw,
2) przygotować stanowisko laboratoryjne do oznaczania uziarnienia kruszywa zgodnie

z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) przygotować trzy próbki kruszywa do badania, zgodnie z normą i instrukcją wykonywania

badania,

4) wysuszyć do stałej masy każdą z próbek, a następnie zważyć,
5) wsypać próbkę do zestawu sit o oczkach 0,063 mm,
6) przemyć próbkę wodą,
7) wysuszyć pozostałość na sicie,
8) zważyć pozostałość na sicie,
9) przesypać do zlewki pozostałe kruszywo i przepłukać,
10) wysuszyć je do stałej masy i zważyć,
11) obliczyć procentową zawartość w próbce cząstek pylastych,
12) powtórzyć badanie dwukrotnie,
13) uprzątnąć stanowisko pracy,
14) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

próbka kruszywa,

−

woda,

−

zestaw do przemywania kruszywa,

−

suszarka laboratoryjna

−

naczynia laboratoryjne i sprzęt pomocniczy (łopatka),

−

waga laboratoryjna,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca kruszyw i badań laboratoryjnych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Spoiwa mineralne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeprowadź oznaczanie czasu wiązania gipsu budowlanego na próbce otrzymanej

od nauczyciela. Zaprezentuj otrzymany wynik.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące spoiw mineralnych,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) odmierzyć ilość wody i gipsu niezbędne do przeprowadzenia badania,
4) dodać gips do wody i wymieszać,
5) wypełnić zaczynem gipsowym pierścień aparatu Vicata,
6) opuścić swobodnie igłę aparatu i obserwować jej zanurzenie w badanej próbce (zgodnie

z instrukcją do ćwiczenia),

7) określić początek i koniec wiązania gipsu,
8) zanotować wynik,
9) powtórzyć badanie dwukrotnie i wyznaczyć średnią arytmetyczną badań,
10) uprzątnąć stanowisko pracy,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

woda,

−

gips budowlany,

−

naczynia i sprzęt laboratoryjny,

−

waga laboratoryjna,

−

aparat Vicata,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca spoiw mineralnych i przeprowadzania badań
laboratoryjnych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przeprowadź oznaczanie czasu wiązania cementu na próbce otrzymanej od nauczyciela.

Zaprezentuj otrzymany wynik.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące spoiw mineralnych,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) odmierzyć ilość wody i cementu niezbędne do przeprowadzenia badania,
4) dodać wodę do cementu i wymieszać,
5) wypełnić zaczynem cementowym pierścień aparatu Vicata,
6) opuścić swobodnie igłę aparatu i obserwować jej zanurzenie w badanej próbce (zgodnie

z instrukcją do ćwiczenia),

7) określić początek i koniec wiązania cementu,
8) zanotować wynik,
9) powtórzyć badanie dwukrotnie i wyznaczyć średnią arytmetyczną badań,
10) uprzątnąć stanowisko pracy,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

woda,

−

cement,

−

naczynia i sprzęt laboratoryjny,

−

waga laboratoryjna,

−

aparat Vicata,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca spoiw mineralnych i przeprowadzania badań
laboratoryjnych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Betony

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Weź udział w wycieczce na plac budowy, gdzie układana jest mieszanka betonowa.

Zaobserwuj sposób jej układania przez pracowników. Zasięgnij informacji o rodzaju układanej
mieszanki i klasie zaprojektowanego betonu. Zanotuj swoje spostrzeżenia i zaprezentuj je po
powrocie do pracowni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące betonów,
2) wziąć udział w wycieczce na plac budowy,
3) wykonać obserwacje i zasięgnąć informacji, zgodnie z zaleceniami nauczyciela,
4) sporządzić notatki z obserwacji,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wyposażenie stanowiska pracy na budowie, na którym układana jest mieszanka betonowa,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca betonów.

Ćwiczenie 2

Obejrzyj film dydaktyczny, przedstawiający sposoby pielęgnowania świeżego betonu.

Zapisz sposoby pielęgnowania betonu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące pielęgnowania betonów,
2) obejrzeć film przedstawiający sposoby pielęgnowania świeżego betonu,
3) wynotować zauważone sposoby pielęgnowania świeżego betonu,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw do projekcji filmów,

−

film dydaktyczny, przedstawiający sposoby pielęgnowania świeżego betonu,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca sposoby pielęgnowania świeżego betonu.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Lepiszcza bitumiczne

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar penetracji asfaltu na próbce, którą otrzymasz od nauczyciela. Zanotuj

otrzymany wynik, a następnie zinterpretuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące lepiszczy bitumicznych,
2) przygotować stanowisko laboratoryjne do badania penetracji asfaltu zgodnie z warunkami

bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) przygotować próbkę asfaltu – napełnić naczynie roztopionym i przesączonym przez sitko

asfaltem,

4) umieścić naczynie z próbką w suszarce – kolejno w temperaturach przewidzianych

instrukcją, w którą wyposażone jest stanowisko laboratoryjne,

5) zanurzyć naczynie w termostacie z wodą na czas określony w instrukcji, w którą

wyposażone jest stanowisko laboratoryjne,

6) umieścić naczynie z próbką na stoliku penetrometru,
7) doprowadzić igłę penetrometru do zetknięcia z powierzchnią próbki asfaltu,
8) ustawić tarczę penetrometru na punkt zerowy,
9) jednocześnie uruchomić stoper i zwolnić sworzeń penetrometru (przez 5 sekund),
10) odczytać wynik na tarczy,
11) zanotować wynik,
12) zinterpretować wynik wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

penetrometr,

−

sito,

−

suszarka laboratoryjna,

−

termostat z wodą,

−

stoper,

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca lepiszczy bitumicznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj pomiar ciągliwości asfaltu na próbkach, które wskaże Ci nauczyciel. Zanotuj

otrzymany wynik, a następnie zinterpretuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące lepiszczy bitumicznych,
2) przygotować stanowisko laboratoryjne do badania ciągliwości asfaltu zgodnie

z warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy,

3) przygotować trzy próbki asfaltu – napełnić trzy foremki roztopionym i przesączonym

przez sitko asfaltem,

4) ustawić foremki z próbkami na płytce posmarowanej mieszaniną gliceryny i talku

i pozostawić w temperaturze pokojowej na jedną godzinę,

5) wyrównać, ścinając rozgrzanym nożem powierzchnię próbek,
6) włożyć próbki do termostatu z wodą o temperaturze 25

7) napełnić duktylometru wodą o temperaturze 25

8) przenieść foremki z asfaltem z termostatu do duktylometru,
9) zaczepić foremki w mechaniźmie rozciągającym,
10) uruchomić mechanizm napędowy duktylometru,
11) obserwować nić rozciąganego asfaltu,
12) odnotować położenie wskaźnika w chwili zerwania próbki,
13) zinterpretować wynik wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

foremki,

−

sito,

−

płyta laboratoryjna,

−

mieszanina gliceryny z talkiem,

−

nóż,

−

termostat z woda,

−

duktylometru,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca lepiszczy bitumicznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Gospodarka materiałami budowlanymi

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie tabeli z katalogu KNR, którą otrzymasz od nauczyciela, odczytaj zużycie

materiałów drogowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące gospodarowania materiałami

budowlanymi,

2) przeanalizować tabelę otrzymaną od nauczyciela,
3) wysłuchać objaśnień nauczyciela o zawartości tabeli i sposobie korzystania z niej,
4) odczytać nazwy materiałów drogowych ujętych w tabeli,
5) odczytać normy zużycia tych materiałów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

tabela z katalogu KNR,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca gospodarowania materiałami budowlanymi.

Ćwiczenie 2

Uzasadnij w formie pisemnej celowość racjonalnego gospodarowania materiałami.

Wykorzystaj w tym celu różne źródła informacji i posłuż się przykładami. Zaprezentuj
wykonane ćwiczenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące gospodarowanie

materiałami,

2) skorzystać z różnych źródeł informacji do opracowania zagadnienia,
3) wykonać pracę w formie pisemnej,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

fachowa literatura z zakresu budownictwa i drogownictwa,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca gospodarowania materiałami.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie właściwości
materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych w drogownictwie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania od 1 do 13 są z poziomu podstawowego,

–

zadania od 14 do 20 są z poziomu ponadpodstawowego,

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. a, 4. c, 5. a, 6. d, 7. d, 8. d, 9. c, 10. b, 11. d,
12. d, 13. d, 14. b, 15. c, 16. d, 17. a, 18. a, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać znak bezpieczeństwa wyrobu
budowlanego

Rozpoznać materiały

Zakwalifikować dany materiał budowlany
do określonej grupy materiałów

Wskazać podstawowy składnik wyrobów
ceramicznych

Zakwalifikować dany materiał budowlany
do określonej grupy materiałów

Przeanalizować grupy materiałów i wybrać
materiał o żądanych parametrach
wytrzymałościowych

Rozróżnić cechy materiałów

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zidentyfikować proces otrzymywania wapnia
hydretyzowanego

10 Wskazać zastosowanie aparatury badawczej

11 Wybrać szkodliwy czynnik dla cementu

12 Zidentyfikować parametry betonu

13 Zanalizować i dobrać składniki betonu

Zanalizować procesy technologiczne i określić
skutki błędów popełnianych podczas
wykonywania prac betoniarskich

Ustalić przyczyny uszkodzenia mieszanki, które
mogą nastąpić w różnych okolicznościach

Zanalizować procesy technologiczne i określać
skutki błędów popełnianych podczas
wykonywania prac betoniarskich

Ocenić, jakie skutki może wywołać niewłaściwe
zastosowanie chlorku wapnia

Zanalizować, co się stanie, kiedy nie spełni się
warunków technologicznych przy wytwarzaniu
mieszanki

19 Rozpoznać rodzaj badania

20 Rozpoznać rodzaj badania

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas

przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym

się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są

cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją
i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą, znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz odpowiedź,

otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu ponadpodstawowego,

które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe
(dotyczy to zadań

od 14 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie zadania

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Znak bezpieczeństwa wyrobu budowlanego widoczny jest na rysunku

a) a.
b) b.
c) a i b.
d) b i c.

2. Kruszywo naturalne, grunty spoiste, drewno, to

a) półfabrykaty.
b) prefabrykaty.
c) materiały sztuczne.
d) surowce w stanie naturalnym.

3. Kruszywo łamane, wyroby kamienne, wyroby ceramiczne, to

a) półfabrykaty.
b) prefabrykaty.
c) materiały sztuczne.
d) surowce w stanie naturalnym.

4. Keramzyt to

a) spoiwo.
b) lepiszcze.
c) kruszywo.
d) wypełniacz organiczny.

5. Podstawowym składnikiem wyrobów ceramicznych jest

a) glina.
b) piasek.
c) wapno.
d) cement.

6. Metalem żelaznym jest

a) stal.
b) cyna.
c) miedź.
d) mosiądz.

7. Największą wytrzymałość na ściskanie ma kruszywo ze skał

a) magmowych.
b) metamorficznych.
c) osadowych mineralnych.
d) osadowych organicznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Cechą mechaniczną materiału nie jest

a) ciężar objętościowy.
b) wytrzymałość na zginanie.
c) wytrzymałość na ściskanie.
d) wytrzymałość na rozciąganie.

9. Wapno hydratyzowane otrzymuje się w wyniku

a) wypalania skał wapiennych.
b) gaszenia wapna palonego małą ilością wody.
c) gaszenia wapna palonego dużą ilością wody.
d) jako produkt uboczny przy produkcji acetylenu.

10. Za pomocą aparatu Vicata bada się

a) ciągliwość asfaltu.
b) czas wiązania gipsu.
c) wytrzymałość gipsu na zginanie.
d) wytrzymałość cementu na ściskanie.

11. Cement powinien być chroniony w czasie przechowywania przede wszystkim przed

a) mrozem.
b) słońcem.
c) wiatrem.
d) wilgocią.

12. Beton zwykły ma gęstość pozorną

a) ρ

= 600 kg/m

b) ρ

= 600÷2000 kg/m

c) ρ

= 2000÷2600 kg/m

d) ρ

>2600 kg/m

13. Do produkcji betonu stosuje się

a) spoiwo i wodę zarobową.
b) spoiwo, dodatki i wodę zarobową.
c) kruszywo, dodatki i wodę zarobową.
d) kruszywo, spoiwo, wodę zarobowa i dodatki.

14. Świeżo wykonany element betonowy, który nie był zraszany wodą może ulec

a) pełzaniu.
b) skurczowi.
c) skruszeniu.
d) rozsadzeniu.

15. Rozwarstwienie składników mieszanki betonowej może nastąpić w przypadku

a) niskiej temperatury otoczenia.
b) wysokiej temperatury otoczenia.
c) krótkiego mieszania składników.
d) zbyt długiego transportu mieszanki.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Ręczne zagęszczanie sztychówką elementu o dużym zagęszczeniu zbrojenia może

doprowadzić do
a) zniszczenia betonu.
b) zniszczenia zbrojenia.
c) poprawienia struktury mieszanki.
d) poprawienia wiązania mieszanki.

17. Gdyby zastosować chlorek wapnia w nadmiarze o mieszanki przeznaczonej do wykonania

elementów zbrojonych, to
a) skorodowałoby zbrojenie elementu.
b) opóźniłoby się wiązanie mieszanki.
c) element miałby większą wytrzymałość.
d) mieszanka miałaby większą plastyczność.

18. Gdyby nie uwzględnić wilgotności kruszywa składowanego na placu i wykonać mieszankę

według recepty laboratoryjnej, to w mieszance byłby
a) nadmiar wody.
b) niedobór wody.
c) nadmiar kruszywa i nadmiar spoiwa.
d) niedobór kruszywa, a nadmiar spoiwa.

19. Pomiar głębokości zanurzenia igły penetracyjnej (ważącej wraz z obciążnikiem 100

gramów), w próbce … o temperaturze +25

C w czasie 5 sekund od chwili ustawienia jej

na powierzchni próbki, służy do badania
a) penetracji asfaltu.
b) twardości asfaltu.
c) ciągliwości asfaltu.
d) temperatury mięknienia asfaltu.

20. „Wysuszoną próbkę należy wsypać do zestawu metalowych sit o oczka 0,063 mm

i przemywać wodą. Po zakończeniu przemywania pozostałość na sicie należy wysuszyć
i zważyć. Wysuszyć i zważyć należy też kruszywo pozostałe po przemywaniu. Następnie
oblicza się procentowy ubytek masy próbki czyli…”

Przedstawiony wyżej opis dotyczy oznaczania
a) gęstości pozornej.
b) gęstości objętościowej.
c) współczynnika filtracji.
d) zawartości zanieczyszczeń pyłów mineralnych w kruszywach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko................................................................................................

Określanie właściwości materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych
stosowanych w drogownictwie

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Określanie właściwości
materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych w drogownictwie”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania od 1 do 13 są z poziomu podstawowego,

–

zadania od 14 do 20 są z poziomu ponadpodstawowego,

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. d, 3. a, 4. c, 5. d, 6. d, 7. d, 8. d, 9. c, 10. b, 11. d,
12. d, 13. d, 14. b, 15. c, 16. d, 17. a, 18. a, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozpoznać znak przedstawiony na rysunku

Rozpoznać materiały

Rozróżnić materiał budowlany

Określić skład betonu

Rozpoznać materiał należący do metali
nieżelaznych

Przeanalizować i wybrać materiał najmniejszej
wytrzymałości

Rozróżnić cechy mechaniczne materiałów

Zidentyfikować proces otrzymywania ciasta
wapiennego

10 Wskazać zastosowanie aparatu Vicata

11 Wybrać czynnik szkodliwy dla gipsu

12 Zidentyfikować parametry betonu

13 Zanalizować i dobrać składniki betonu

14 Zanalizować procesy technologiczne

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ustalić przyczyny uszkodzenia mieszanki
betonowej

Ustalić przydatność zastosowanej metody
technologicznej w określonym przypadku
produkcji elementów

Ocenić, jakie skutki może wywołać niewłaściwe
zastosowanie wymienionego składnika do
betonów

Określić, co się stanie, kiedy nie spełni się
warunków technologicznych przy wytwarzaniu
mieszanki

19 Rozpoznać rodzaj opisanego badania

20 Rozpoznać rodzaj opisanego badania

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym

się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu

ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań

od 14 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Na rysunku oznaczonym literą b), przedstawiony jest znak

a) znak europejski.
b) zgodności z Polską Normą.
c) dopuszczenia wyrobu do użytku.
d) bezpieczeństwa wyrobu budowlanego.

2. Piasek drobny, grunty gliniaste, drewno, to

a) półfabrykaty.
b) prefabrykaty.
c) materiały sztuczne.
d) surowce w stanie naturalnym.

3. Kruszywo łamane, wyroby kamienne, to

półfabrykaty.

prefabrykaty.

materiały sztuczne.

surowce w stanie naturalnym.

4. Glinoporyt to

a) spoiwo.
b) lepiszcze.
c) kruszywo.
d) wypełniacz organiczny.

5. Składnikiem betonów zwykłych nie jest jest

a) glina.
b) piasek.
c) wapno.
d) cement.

6. Metalem nieżelaznym jest

a) stal.
b) żeliwo.
c) staliwo.
d) mosiądz.

7. Najmniejszą wytrzymałość na ściskanie ma kruszywo ze skał

a) magmowych.
b) metamorficznych.
c) osadowych mineralnych.
d) osadowych organicznych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Cechą mechaniczną materiału jest

a) porowatość.
b) mrozoodporność.
c) ciężar objętościowy.
d) wytrzymałość na zginanie.

9. Ciasto wapienne otrzymuje się w wyniku

a) wypalania skał wapiennych.
b) gaszenia wapna palonego małą ilością wody.
c) gaszenia wapna palonego dużą ilością wody.
d) jako produkt uboczny przy produkcji acetylenu.

10. Za pomocą aparatu Vicata bada się

a) ciągliwość asfaltu,
b) czas wiązania gipsu,
c) wytrzymałość gipsu na zginanie,
d) wytrzymałość cementu na ściskanie.

11. Gips powinien być chroniony w czasie przechowywania przede wszystkim przed

a) mrozem.
b) słońcem.
c) wiatrem.
d) wilgocią.

12. Beton ciężki ma gęstość pozorną

a) ρ

= 600 kg/m

b) ρ

= 600÷2000 kg/m

c) ρ

= 2000÷2600 kg/m

d) ρ

>2600 kg/m

13. Do produkcji betonu stosuje się

a) kruszywo i wodę zarobową.
b) spoiwo, dodatki i wodę zarobową.
c) kruszywo, dodatki i wodę zarobową.
d) kruszywo, spoiwo, wodę zarobowa i dodatki.

14. Świeżo wykonany element betonowy, który nie był okryty folią podczas wysokich

temperatur może ulec
a) pełzaniu.
b) skurczowi.
c) skruszeniu.
d) rozsadzeniu.

15. Rozsegregowanie składników mieszanki betonowej może nastąpić w przypadku

a) niskiej temperatury otoczenia.
b) wysokiej temperatury otoczenia.
c) zbyt długiego transportu mieszanki.
d) zbyt dużej ilości dodatków napowietrzających.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Zagęszczanie powierzchniowe elementów wielkogabarytowych

a) jest szkodliwe.
b) jest bardzo korzystne.
c) poprawia strukturę elementu.
d) nie daje całkowitego zagęszczenia elementu.

17. Gdyby zastosować chlorek wapnia w nadmiarze o mieszanki przeznaczonej do wykonania

elementów zbrojonych, to
a) skorodowałoby zbrojenie elementu.
b) przyspieszyłoby się wiązanie mieszanki.
c) element miałby bardzo małą wytrzymałość.
d) mieszanka miałaby bardzo dobrą plastyczność.

18. Gdyby nie uwzględnić wilgotności kruszywa składowanego na placu i wykonać mieszankę

według recepty laboratoryjnej, to w mieszance byłby
a) nadmiar wody.
b) niedobór spoiwa.
c) nadmiar kruszywa i nadmiar spoiwa.
d) niedobór kruszywa i niedobór spoiwa.

19. Pomiar głębokości zanurzenia igły penetracyjnej (ważącej wraz z obciążnikiem 100

gramów), w próbce … o temperaturze +25

C w czasie 5 sekund od chwili ustawienia jej

na powierzchni próbki, służy do badania
a) penetracji asfaltu.
b) twardości betonu.
c) temperatury mięknienia asfaltu.
d) wytrzymałości gipsu na przebicie.

20. „Wysuszoną próbkę należy wsypać do zestawu metalowych sit o oczka 0,063 mm

Przedstawiony wyżej opis dotyczy oznaczania
a) wilgotności kruszywa.
b) gęstości objętościowej.
c) współczynnika wodoprzepuszczalności.
d) zawartości zanieczyszczeń pyłów mineralnych w kruszywach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Określanie właściwości materiałów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych
stosowanych w drogownictwie

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Kuczyński A., Lenkiewicz W.: Zarys budownictwa ogólnego. WSiP, Warszawa 1988
2. Nowy poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2003
3. Praca zbiorowa: Technologia budownictwa. WSiP, Warszawa 1994
4. Rolla S.: Technologia robót w budownictwie drogowym. WSiP, Warszawa 1997
5. Rolla S., Sawicki Eugeniusz.: Technologia robót w budownictwie drogowym. WSiP,

Warszawa 1992

6. Rolla S., Rolla M., Żarnoch W.: Budowa dróg. cz. 1. Warszawa 1998
7. Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, Warszawa 2003
8. Tauszyński K.: Budownictwo z technologią. cz. 1. WSiP, Warszawa 1992